گمرک اجرای نرخ ۱۰۰ درصدی حقوق ورودی خودروها را متوقف کرد

گمرک جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرای مفاد قانون بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور، احکام مربوط به واردات کالاها، به‌ویژه خودروها را به کلیه گمرکات اجرایی کشور ابلاغ کرد. این ابلاغیه بر اساس بخش‌های اول و دوم قانون بودجه و مطابق نامه‌های رسمی معاونت رئیس‌جمهور و سازمان برنامه و بودجه کشور صادر شده است.

مطابق بند ۵ ابلاغیه گمرک، حقوق ورودی خودروهای وارداتی که با استفاده از ارز تخصیصی موضوع بند (ر) تبصره (۱) قانون بودجه وارد می‌شوند، ۱۰۰ درصد تعیین شده است. این در حالی است که در متن ابلاغیه هیچ‌گونه تفکیکی میان خودروهای بنزینی، هیبریدی و برقی انجام نشده و به صورت کلی درباره "خودروهای وارداتی" سخن گفته شده است. همین موضوع موجب بروز سردرگمی در میان فعالان بازار و واردکنندگان خودرو شده است.

اما براساس تصمیمات اتخاذشده در جلسه مورخ ۱۶ فروردین ۱۴۰۴ که با حضور معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر صنعت، معدن و تجارت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس‌کل بانک مرکزی و سایر مقامات ارشد دستگاه‌های مرتبط برگزار شد، مقرر شده است که:

• تعرفه واردات خودروهای برقی و هیبریدی فعلاً تغییری نکند و مطابق روال گذشته محاسبه شود.
• تعرفه خودروهای بنزینی پس از بررسی کارشناسی دقیق، به‌صورت جداگانه اعلام خواهد شد.

در ادامه و برای شفاف‌سازی بیشتر، گمرک با صدور بخشنامه شماره ۱۴۰۴/۸۳۰۴۹ مورخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ اعلام کرد که تا زمان تدوین و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی بند (ر)، حقوق ورودی خودروهای برقی و هیبریدی براساس نرخ‌های جاری و پیشین محاسبه می‌شود. به‌طور مشخص:

بر این اساس، گمرک صراحتاً تأکید کرده است که تا پیش از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی بند (ر)، نرخ حقوق ورودی ۱۰۰ درصدی اعلام‌شده در بند ۵ ابلاغیه نباید اعمال شود.

این وضعیت چند پیامد مهم دارد:

• تناقض در متن قانون و اجرای آن: در حالی که قانون بودجه به صراحت نرخ ۱۰۰ درصدی را برای واردات خودروهای دارای ارز ترجیحی تعیین کرده، اما عدم تفکیک نوع خودروها و نبود آیین‌نامه اجرایی، عملاً اجرای این بند را متوقف کرده است.
• ابهام در آینده بازار خودروهای سبز: تصمیم‌گیری در مورد تعرفه خودروهای بنزینی به تعویق افتاده و تعرفه خودروهای برقی و هیبریدی به‌صورت موقت ثابت مانده است. این می‌تواند برنامه‌ریزی برای واردکنندگان و فعالان بازار خودروهای کم‌مصرف و پاک را با مشکل مواجه کند.
• پیام به بازار: تصمیم گمرک به تعلیق موقت نرخ ۱۰۰ درصدی، می‌تواند به‌نوعی پیام اطمینان برای واردکنندگان خودروهای برقی و هیبریدی باشد که فعلاً تغییری در روند واردات آن‌ها ایجاد نخواهد شد.

جمع‌بندی

در شرایطی که واردات خودرو پس از سال‌ها محدودیت، به‌تدریج در حال بازگشایی است، شفاف‌سازی و تصمیم‌گیری سریع در مورد تعرفه‌ها و حقوق ورودی نقش حیاتی در ثبات و پیش‌بینی‌پذیری بازار دارد. گمرک با این ابلاغیه و اصلاحیه‌های پی‌درپی سعی کرده است تا ضمن اجرای قانون بودجه، مانع از بروز ناهماهنگی و آشفتگی در واردات خودروهای پاک شود. با این حال، تا زمان نهایی‌شدن آیین‌نامه‌های اجرایی، واردکنندگان باید با احتیاط بیشتری نسبت به برنامه‌ریزی اقدام کنند.