آیا وین فست ویتنام و تاگ ترکیه غول‌های جدید خودروسازی جهان خواهند بود؟

اکثر خودروسازان بزرگ جهان، زاده‌ی کشورهای ثروتمند و متمول امروزی محسوب می‌شوند. امریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه و کره جنوبی، سال‌هاست بیشترین تعداد خودرو در جهان را تولید می‌کنند. از ابتدای قرن بیست و یکم، چین و هند نیز به گروه خودروسازان بزرگ جهان وارد شده‌اند؛ اما هنوز سهم اندکی از صادرات خارجی و حضور فعال در بازار سراسر دنیا دارند.

کارشناسان صنعت خودرو، چین را به عنوان بازیگری جدید و بسیار قدرتمند در خودروسازی جهان پذیرفته‌اند. باتوجه به رشد کمی و کیفی انواع وسایل نقلیه‌ی تولیدی در چین، شکی نیست که خودروهای ساخت این کشور، به‌زودی استانداردهای لازم برای عرضه‌ی در اروپا و امریکا را کسب خواهند کرد. همان‌طور که طی سال‌های اخیر، برندهای برتر چین افزایش فروش چشمگیر در سراسر آسیا، افریقا و امریکای لاتین را تجربه کردند.

باتوجه به تیراژ تولید بسیار بالا در هند و چین، انواع خودرو در دنیا به دو دسته‌ی کلی تقسیم شده‌ است. گروه اول، توسط برندهای ساخت کشورهای توسعه‌یافته (جهان اول) عرضه می‌شوند و عموما بیش از 15 هزار دلار قیمت دارند؛ درحالی‌که گروه دوم، ارزان‌تر هستند و اکثرا برای افراد با بودجه‌ی 5 تا 15 هزار دلار ساخته می‌شوند.

امروزه تقسیم‌بندی اقتصادی خودروسازارن، از طریق کشورهای صاحب برند، معنی و مفهوم گذشته را ندارد.مثلا رنو، سوزوکی، تویوتا و هیوندای، خودروهای ارزان‌قیمت مخصوص مناطق ویژه (مثل بازار داخلی کره و ژاپن یا کشورهای کمتر توسعه‌یافته نظیر هند) نیز تولید می‌کنند. همچنین خودروسازان متنوعی در چین وجود دارند که مدل‌های گوناگون با قیمت بیش از 40 هزار دلار دارند.  با این شرایط، عجیب نیست که در کشورهای متمول مثل انگلیس، آلمان، امریکا یا ژاپن، خودروهای ارزان‌قیمت و اقتصادی تولید شود یا برند چینی هونگ چی، محصول 100 هزار دلاری داشته باشد.

موفقیت گروه‌های صنعتی متشکل از سهام‌داران، مدیران و کارکنان چند ملیتی، نشان داد وابستگی شرکت‌های مختلف به یک کشور یا ناحیه‌ی خاص، رو به کاهش است. امروزه بسیاری از خودروسازان بزرگ جهان، دفاتر مهندسی و خط تولید متنوع در قاره‌های مختلف دارند. به این صورت، ظهور بازیگران جدید از کشورهایی ویتنام یا ترکیه باورپذیر است.

سه عامل مهم، برای موفقیت برندهای وین‌فست و تاگ در خودروسازی وجود دارد. نخست، سابقه‌ی بسیار خوب شرکت‌های قطعه‌ساز در کشورهای مبدا (ویتنام و ترکیه) است. نکته‌ی دوم را می‌توان در میزبانی از خطوط مونتاژ برندهای مشهور جهان دید. مثلا تویوتا در ترکیه و ویتنام فعالیت صنعتی دارد؛ ضمن اینکه قطعات ساخت این کشورها را استفاده می‌کند. مورد سوم، که البته اهمیت زیادی برای شروع خودروسازی دارد؛ سرمایه‌گذاری سنگین بخش خصوصی در برندهای وین‌فست و تاگ است.

تا قبل از سال 2018، ویتنام هم مثل ایران و ترکیه، جزو کشورهایی محسوب می‌شد که مالیات نسبتا بالا از خودروهای وارداتی دریافت می‌کند. در سمت دیگر ماجرا، عوارض و اضافه هزینه برای خرید خودروهای مونتاژ ویتنام برای مردم این کشور، پایین نگه داشته شده بود. این شرایط با هدف تشویق برندهای خودروساز خارجی به سرمایه‌گذاری آزاد در ویتنام وجود داشت و البته برای افزایش اشتغال‌زایی برای عامه‌ی مردم، بسیار مفید واقع شد.

نیروی کار ارزان و بازار مناسب با جمعیت 90 میلیون نفری در ویتنام، مشوق بسیار خوبی برای خودروسازان خارجی محسوب می‌شود. امروزه تویوتا، هوندا، مزدا، میتسوبیشی، دایهاتسو، شورولت، فورد، پژو، فیات، کیا و هیوندا دارای خط مونتاژ فعال در ویتنام هستند.

وین فست به عنوان زیرمجموعه‌ای از وین‌گروپ در سال 2017 تاسیس شد. ساخت کارخانه به سرعت در شهر های‌فونگ (منطقه‌ی ویژه صنعتی در شمال ویتنام) به ثمر رسید و نخستین خودروی وین‌فست، سال 2019 تحویل خریدار شد. این شرکت، از ابتدا برای تولید خودرو هماهنگ با استاندارد جهانی برنامه‌ریزی شده بود و خیلی زود، صادرات به کشورهای نزدیک، شامل اندونزی و چین را آغاز کرد. وین‌فست در سال 2021 توانست، اولین خودروی تمام الکتریکی ویتنام را تولید کند.

درحالی‌که بسیاری از خودروسازان باسابقه و قدرتمند چینی، هنوز موفق به حضور گسترده در بازار امریکا نشده‌اند، وین‌فست برای فروش محصول ویژه در امریکا و اروپا آماده می‌شود. خودروهای صادراتی وین‌فست برای کشورهای متمول، تمام الکتریکی و احتمالا گران‌قیمت (بالای 40 هزار دلار) خواهند بود. طی ماه‌های اخیر، 10 مدل جدید توسط وین‌فست رونمایی شده است؛ درحالی‌که 6 خودرو از این تعداد، تمام برقی هستند.

وین فست در سال 2017 و چندماه قبل از تاسیس رسمی، دیوید لیون (David Lyon) طراح برجسته‌ی جنرال موتورز را به عنوان مدیر اصلی و سرپرست تیم طراحی خود استخدام کرد. لیون به مدت 12 سال سابقه‌ی کار برای برندهای امریکایی دارد و خودروهای مشهوری مثل شورولت ولت سدان، شورولت کروز، بیوک لاکراس و کادیلاک CTS را طراحی کرده است.

دیگر نکته‌ی مهم مرتبط با وین‌فست، حضور کمرنگ در بازار داخلی ویتنام است. این موضوع، البته با قیمت نسبتا گران محصولات در مقایسه با درآمد مردم ویتنام توجیح می‌شود. امسال نیز مشابه گذشته، تویوتا بیشترین تعداد خودروی صفر کیلومتر را در ویتنام عرضه کرد و حدود سه برابر وین‌فست، فروش داشت. سهم تویوتا از کل بازار خودروهای دست اول ویتنام، تقریبا 22 درصد است، درحالی‌که وین‌فست، تنها 7/3 درصد سهم دارد و هفتمین برند پرفروش کشور محسوب می‌شود.

وین فست ساخت کارخانه برای مونتاژ محصول در امریکا را آغاز کرده است. این مجموعه واقع در کارولینای شمالی، از سال 2024  تیراژ تولید سالانه 150 هزار دستگاه خواهد داشت و علاوه‌بر خودرو برقی، اتوبوس برقی نیز عرضه خواهد کرد. دو کراس‌اور اندازه متوسط و بزرگ به نام‌های VF 8  و VF 9در امریکا تولید خواهند شد.

نسخه‌ی پایه از VF8 با توان پیمایش420 کیلومتر، آستانه قیمت 42 هزار دلار دارد. این خودرو، همراه باتری‌های ظرفیت‌ بالاتر و شعاع حرکتی 470 کیلومتر نیز تولید خواهد شد.

شرکت سازنده ادعا می‌کند سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر برساعت  VF8، کمتر از 6 ثانیه است. کراس‌اور وین فست با پیشرانه‌ی قوی‌تر، تنها 5/3 ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت صد کیلومتر برساعت می‌رسد و توان پیمایش 450 کیلومتر خواهد داشت. خریدار احتمالی برای خرید این مدل، 49 هزار دلار پرداخت خواهد کرد.

بزرگ‌ترین خودروی تولیدی وین‌فست، 5 متر و 12 سانتی‌متر طول دارد. کراس‌اور VF9 می‌تواند با سه ردیف صندلی و ظرفیت باتری‌های مختلف سفارش داده شود.

توان پیمایش VF9 با توجه به نوع پیشرانه و تجهیزات فنی، 420 تا 600 کیلومتر خواهد بود. مدل تولیدی در سال 2024، دو دیفرانسیل با قدرت 420 اسب بخار است و می‌تواند در زمان 6/5 ثانیه به سرعت صد کیلومتر برساعت برسد. آستانه قیمت وین فست VF9 در مدل‌های مختلف، 57 تا 62 هزار دلار پیش‌بینی شده است.

در کمال تعجب، باوجود قطعه‌سازان بزرگ و بسیار موفق در صنعت خودروی ترکیه، تلاش چندانی برای تولید خودروی ملی یا تاسیس یک برند خاص برای این کشور، کم‌سابقه است. ظاهرا، سرمایه‌داران و صنعتگران ترکیه ترجیج داده‌اند از تجربیات دیگر کشورها مثل ایران و استرالیا درس بگیرند.

در سال 2021، ارزش صادرات قطعات خودرو و مدل‌های مونتاژی ترکیه به عدد شگفت‌انگیز 25 میلیارد دلار رسید. این میزان تقریبا برابر با صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی ایران در سال 1400 است. نکته‌ی مهم‌تر اینکه، صنعت قطعه‌سازی ترکیه در مقایسه با صنعت نفت و پتروشیمی ایران، افراد بیشتری را مشغول کرده و البته از نظر مهندسی، اهمیت بیشتری برای صنعت یک کشور دارد.

صنعتگران ترکیه در سال اخیر، 3/5 میلیارد دلار قطعه خودرو به آلمان صادر کرده‌اند. در رتبه‌های بعدی خرید قطعات یا خودروی مونتاژ شده از ترکیه، کشورهای فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا، اسلوونی، بلژیک و امریکا هستند که همگی بیش از یک میلیارد دلار واردات داشتند. برندهای رنو، فورد، تویوتا، هوندا، هیوندای، فیات، داچیا، اوپل و مرسدس بنز در ترکیه خط مونتاژ دارند و خودروهای ساخته شده در این کشور را به دیگر نقاط جهان صادر می‌کنند.

خودروسازی تاگ ترکیه قدمتی مشابه وین‌فست دارد و بسیار جوان است. تاگ در سال 2018 تاسیس شد و مشابه شرکت ویتنامی، تلاش برای ساخت خودروی باکیفیت برقی، نزدیک به استاندارد جهانی را هدف خود قرار داد. البته برخلاف وین‌فست، عملیات عمرانی در کارخانه‌ی تاگ ترکیه هنوز به پایان نرسیده و این شرکت، تولید انبوه خودرو را آغاز نکرده است. تیراژ نهایی برای مدل‌های مختلف تاگ، مجموعا 175 هزار دستگاه در سال خواهد بود.

تا امروز دو خودرو شامل سدان و کراس‌اور توسط تاگ رونمایی شده‌اند که هر دو حاصل طراحی استودیو پینین فارینا ایتالیا هستند. شرکت سازنده امیدوار است طی ماه‌های آینده و اواخر سال جاری میلادی، تولید کراس‌اور الکتریکی خود را آغاز کند و سال 2024، سدان برقی را به مصرف‌کننده تحویل دهد. تولید هاچبک، کراس‌اور کوچک و مینی‌ون هم در برنامه‌ی سال‌های بعد تاگ وجود دارد. بنابر اطلاعات رسمی، 3/2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های مختلف ترکیه در تاگ انجام شده است.

از نظر فنی، تفاوت خاصی بین سدان و شاسی بلند تاگ وجود ندارد. هر دو خودرو طراحی متناسب با نیاز جهانی ارائه می‌کنند و ظاهرا، هماهنگ با برندهای مشهور دنیا هستند.

ترکیب ادوات بدنه در تاگ SUV شباهت زیادی با مدل سدان دارد؛ اما تناسب بیشتری بین اجزای آن دیده می‌شود. فرم کلی بدنه، یک کراس‌اور کوپه را نشان می‌دهد که اسپرت و کم‌ارتفاع است.

مدل پایه از خودروهای برقی تاگ، با یک موتور برقی ۲۰۰ اسب بخار روی محور عقب تولید می‌شود و نسخه‌ی قوی‌تر، دارای دو موتور با سیستم دو دیفرانسیل ۴۰۰ اسب بخار خواهد بود. با این اوصاف، سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر برساعت برای مدل‌های یک و دو موتوره، حدود 7/5  و 5 ثانیه، پیش‌بینی شده است. توان پیمایش این خودروها نیز ۳۰۰ و ۵۰۰ کیلومتر خواهد بود.

قیمت نهایی برای تولیدات تاگ هنوز مشخص نیست اما باتوجه به کیفیت طراحی و تجهیزات فنی، می‌توان اطمینان داشت، آستانه قیمت 40 تا 50 هزار دلار داشته باشند.