داستان سه سال تلاش پورشه برای بازسازی قدیمیترین 911
پورشه در نمایشگاه فرانکفورت در سپتامبر 1963، مدل جدیدی را برای جایگزینی با 356 رونمایی کرد. این خودرو در ابتدا 901 نام داشت اما اندکی پس از نمایش پورشه 901 در نمایشگاه پاریس در اکتبر 1964، پژو به این نام اعتراض کرد زیرا این شرکت از زمان معرفی مدل 201 در سال 1929، تمام نامهای عددی سهرقمی شامل یک صفر بین دو عدد دیگر را بنام خود ثبت کرده بود. به همین دلیل، درحالیکه تولید کوپهٔ اسپرت جدید پورشه آغاز شده بود، این شرکت موافقت کرد خودروهایی که با نام 901 ساخته شده بودند را با نام 911 به خریداران تحویل دهد.
تولید این خودرو رسماً در 22 اکتبر 1964 آغاز شده بود و در 23 اکتبر فری پورشه دستور تغییر نام به 911 را صادر کرد. مجموعاً تنها 55 دستگاه 901 تولید شد که فقط سه دستگاه آنها در روز 23 اکتبر ساخته شدند. البته هیچ تفاوتی بین 901 و 911 تولید اکتبر 1964 وجود ندارد اما نمونههای 901 به دلیل نام خود ارزش تاریخی دارند. داستانی که قصد روایت آن را داریم، مربوط به آخرین نمونهٔ ساختهشده از 901 پیش از تغییر نام به 911 است. این خودرو در 27 نوامبر 1964 به خریدار تحویل داده شد و پورشه نیم قرن به دنبال آن میگشت تا اینکه محققان رئالیتی شوی آلمانی ترودلتراپ (برنامهای که به مردم کمک میکند اشیاء قدیمی خود را به پول تبدیل کنند) با «الکساندر کلاین» مدیر موزهٔ خودروهای کلاسیک پورشه تماس گرفتند.
مردی بنام «برند ایبولد» با این برنامه تماس گرفته و تقاضای کمک برای فروش دو 911 قدیمی کرده بود که یکی قرمز و دیگری طلایی بود. او که در دههٔ 70 عمر خود بود، در زادگاهش، آلمان شرقی زندگی میکرد و سالها مالک این دو پورشه بود. کلاین میگوید:
من از محققان برنامه شماره وین خودروها را خواستم و وقتی آنها عدد 300057 را برای خودروی قرمز اعلام کردند فهمیدم که این ماشین از نمونههای خیلی اولیه است. من پرسیدم آیا مطمئنید و آنها دوباره همین شماره را خواندند؛ بنابراین، دو نفر از تیم من برای بازدید هردو خودرو به انباری در نزدیکی برلین رفتند.
اما چرا دو رقم آخر شماره وین پنجاه و پنجمین 901 تولیدشده عدد 57 است؟ به گفتهٔ کلاین، چون خودروها بهصورت متوالی ساخته نمیشدهاند و تولید آنها بهصورت دستهای بر اساس رنگ انجام میشده است. درهرحال، کارشناسان پورشه پس از بازدید خودروها تأیید کردند که نمونهٔ قرمزرنگ واقعاً از نمونههای اولیهٔ 901 است درحالیکه خودروی طلاییرنگ مدل 1967 بود. هردو خودرو که شرایط وحشتناکی داشتند، به اشتوتگارت منتقل شدند اما طبیعتاً، 901 بیشتر موردتوجه پورشه قرار گرفت. این خودرو که مدتها به حال خود رها شده بود، بشدت پوسیده و بسیاری از قطعات آن مثل هردو گلگیر جلو، سپر جلو و اکثر قطعات داخلی گم شده بودند.
کلاین توضیح میدهد:
ما میخواستیم یک بازسازی کاملاً حرفهای داشته باشیم و جزئیات منحصربهفرد 901 را حفظ کنیم ولی در آن سالها، پورشه شرایط خودروهای تولیدی را از نمونهای به نمونهٔ دیگر بهبود میبخشید و آنها اساساً دستساز بودند. هیچ سندی در مورد خودروهای اولیه وجود نداشت و ما به قطعات گمشدهٔ زیادی مثل شبکۀ فلزی پیشرانه نیاز داشتیم؛ بنابراین، به خودروهای قبلی و بعدی نگاه کردیم و از کارشناسان دیگر تقاضای کمک کردیم.
بدین ترتیب، بازسازی آخرین 901 با مدیریت تکنسین چیرهدست پورشه «کونو ورنر» آغاز شد. خودرو کاملاً اوراق شده و در استخر شیمیایی غوطهور شد. همچنین در جاهایی که نیاز بود از فلز جدید استفاده شد. البته ورنر فکر میکرد بیش از نیمی از بدنه غیرقابل تعمیر باشد اما خوشبختانه تخمین اولیهٔ او درست نبود. گلگیرها و سپر جلو نیز از یک 911 مدل 1965 گرفته شدند و درنهایت، بدنه با رنگ قرمز اصلی رنگآمیزی شد. دوازده ماه زمان فقط صرف بازسازی بدنهٔ این 901 شد.
برخی جزئیات بیرونی مثل دستگیرهٔ متفاوت درها و سپرهای باریکتر، 901 را از پورشههای 911 بعدی متمایز میکند. تیم بازسازی حتی برای جایگزینی شبکۀ فلزی گمشدهٔ پیشرانه نیز تلاش کردند نمونهٔ اصلی را پیدا کنند. کلاین دراینباره میگوید:
کاور فلزی پیشرانه در نمونههای بعدی همسطح بدنه بود اما در 901 این کاور کمی بالاتر قرار میگرفت و هنگام شستن خودرو به دست آسیب میزد، شاید به همین دلیل آن را تغییر دادند. درنهایت یکی از همان نمونههای اولیه پیدا کردیم که بهصورت آنلاین برای فروش گذاشته شده بود. ما از فروشنده خواستیم آن را اندازهگیری کند و متوجه شدیم درست است.
در همین حال، پورشه پیشرانه و گیربکس هم با نمونههای مناسبی متعلق به همان زمان تعویض کرد درحالیکه بازسازی داخل کابین هم در حال پیشرفت بود. غربیلک فرمان، شیشهٔ جلو و آمپرها همه فابریک بودند اما کابین خودرو ابتدا تیم بازسازی را بسیار گیج کرد تا اینکه فهمیدند صندلیهای این 901 روی 911 طلایی نصب شده است. این صندلیها با شش نوار طولی، از نمونههای جدیدتر متمایز بودند. در داخل خودرو جزئیات دیگری هم وجود دارد که با 911 متفاوت است مثل الگوی مربعی آستر سقف که در نمونههای بعدی با الگوی لوزی جایگزین شد. مجموعاً، پورشه هزینهٔ بازسازی این خودرو که سه سال طول کشید را 250 هزار دلار اعلام کرده است.
پس از روایت داستان این پورشهٔ پرماجرا، حالا وقت آن میرسد که پشت فرمان نشسته و رانندگی با آخرین 901 را تجربه کنیم. سوئیچ را میچرخانم و شش سیلندر تخت با صدای آشنایی از خواب بیدار میشود. تنها 130 اسب بخار قدرت و 174 نیوتن متر گشتاور از این موتور 2 لیتری بیرون میآید و هرچند خودرو تنها حدود یک تن وزن دارد اما هنگام رانندگی احساس شادابی و سرحالی به راننده نمیدهد. به همین دلیل، با خودرو کمی سختتر رفتار میکنم و دور موتور را بالا میبرم و موتور که آرام کار میکرد، خیلی زود به سمت ردلاین 6,200 rpm اوج گرفت. با افزایش سرعت نیز جلوی خودرو بسیار سبک میشود و بدون زحمت به سمت ایپکس پیچ سر میخورد.
به گفتهٔ کلاین، پس از تکمیل شدن بازسازی، از ایبولد خواسته میشود چادر را از روی خودرو در کارگاه کنار بزند:
ما پرسیدیم این ماشین را یادت هست؟ او تمام جزئیات را به یاد داشت و نزدیک بود به گریه بیفتد. ایبولد همراه با مجری برنامهٔ ترودلتراپ در رالی کلاسیک هامبورگ-برلین با خودرو رانندگی کرد و دوباره از آن لذت برد.
همچنین مشخص شد ایبولد از فروش پورشههای خود هم پول خوبی به جیب زده است. پورشه برای توافق بر سر قیمت منصفانه، از دو کارشناس مستقل مشاوره گرفت. کلاین دراینباره میگوید:
ما 107 هزار یورو برای 901 و 14,500 یورو برای 911 پرداخت کردیم. این رکوردی برای گرانترین چیزی بود که در آن برنامهٔ تلویزیونی فروخته شد.