نگاهی به پورشه 928، خودرویی که قرار بود جایگزین 911 شود

تصور جهان خودرو بدون پورشه 911 دشوار است. این معیاری است که تمام خودروهای اسپرت با آن سنجیده می‌شوند و رگ حیاتی پورشه به‌حساب می‌آید. به همین دلیل، شاید خیلی‌ها باور نکنند که زمانی پورشه قصد داشت 911 افسانه‌ای را با خودروی دیگری جایگزین کند. در دههٔ 70، سن 911 بالا رفته بود و درنتیجه پورشه مدل کاملاً جدید 928 را آماده کرد. خودروی اسپرتی بزرگ‌تر، راحت‌تر و قوی‌تر از 911 با عناصر طراحی مدرن‌تر و پیشرانهٔ V8 با صدای جذاب‌تر. 928 قرار بود هویت جدیدی به پورشه ببخشد ولی امروز درحالی‌که سی سال از خاتمهٔ تولید این خودرو می‌گذرد، به‌سختی کسی آن را به یاد می‌آورد. این داستان خودرویی است که قرار بود جایگزین 911 شود، اتفاقی که هیچ‌گاه رخ نداد.

در دههٔ 70، مدیران پورشه در مورد آیندهٔ 911 تردید داشتند. قوانین سخت‌گیرانهٔ آلایندگی در بسیاری از بازارهای اصلی اعمال شده بود و آمریکا در خط مقدم این جبهه قرار داشت. آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا به دنبال محدود کردن آلایندگی خودروها و ممنوعیت استفاده از بنزین سرب‌دار بود و ادارهٔ ایمنی بزرگراه و حمل‌ونقل (NHTSA) نیز قوانین جدیدی برای حفاظت در تصادفات را وضع کرده بود که بازطراحی کامل سپر خودروها را الزامی می‌کرد. علاوه بر این، در همین دهه تجدید ساختاری در پورشه صورت گرفت که آن را از شرکتی کوچک و تحت کنترل خانواده به مجموعه‌ای نظام‌مند و تحت کنترل هیئت‌مدیره تبدیل کرد.

دکتر «ارنست فورمن» به‌عنوان اولین رئیس هیئت‌مدیرهٔ شرکت جدید در آگوست 1972 سکان هدایت پورشه را در دست گرفت و یکی از اولین اقدامات او ساخت جانشینی برای 911 بود. وی معتقد بود 911 به حد نهایی توسعهٔ خود رسیده و ادامهٔ اصلاح و به‌روزرسانی آن مطابق با قوانین ایمنی و آلایندگی دشوار خواهد بود. مدیران وقت پورشه توسعهٔ یک خودروی اسپرت معمولی‌تر که بیشتر شبیه یک گرند تورر لوکس باشد را تصمیم درستی می‌دانستند. مطالعات طراحی این خودرو در سال 1971 توسط فورمن پیش نشستن بر صندلی ریاست پورشه انجام شده و وی از نتیجهٔ کار راضی بود. درنتیجه، در سال 1972 این خودرو چراغ سبز تولید را دریافت کرد.

928 خودرویی کاملاً متفاوت از 911 بود. این کوپه‌ای کشیده‌تر و عریض‌تر از برادر موتور عقب خود بود و از ترکیب سنتی موتور جلو، محرک عقب استفاده می‌کرد. علاوه بر این، 928 اولین پورشهٔ تاریخ با پیشرانهٔ V8 محسوب می‌شد. سنگینی وزن موتور روی محور جلو نیز با استفاده از گیربکس ترنس‌اکسل در عقب که توزیع وزن 51 به 49 را فراهم می‌کرد جبران شد. یکی از مشکلات 911 آن دوران، عملکرد غیرقابل‌پیش‌بینی سیستم تعلیق بود که باعث می‌شد رانندگان تازه‌کار هنگام تخته کردن پدال گاز از مسیر منحرف شوند. در 928 اما به لطف ابداع اکسل‌های جدیدی وایساخ که پایداری خودرو را بهبود می‌بخشید، این مشکل حل شد.

در پیشرانه نیز برای کاهش وزن از آلومینیوم زیادی استفاده شده بود و بسته به نسخه، با دو سوپاپ یا چهار سوپاپ در هر سیلندر تولید می‌شد. پیشرانهٔ V8 پورشه ابتدا کاربراتوری بود ولی بعداً به سیستم انژکتوری بوش مجهز شد. این موتور در اولین نسخه 4.5 لیتری با 220 اسب بخار قدرت بود اما این رقم در نسخه‌های بعدی افزایش یافت و نهایتاً در آخرین و قوی‌ترین نسخه به 5.4 لیتری با 345 اسب بخار قدرت تبدیل شد. گیربکس‌ها در ابتدا پنج سرعته دستی و سه سرعته اتوماتیک بودند اما بعداً یک نمونهٔ چهار سرعتهٔ اتوماتیک هم ارائه شد. پرفورمنس 928 چشمگیر بود و به دلیل هندلینگ خوب و حداکثر سرعت بالا در قیاس با 911، مورد تحسین قرار گرفت.

از سوی دیگر، 928 کوپهٔ لوکسی بود و برخلاف 911 که کوپه‌ای 2+2 محسوب می‌شد، یک خودروی چهارنفرهٔ واقعی به‌حساب می‌آمد. این ساختهٔ جدید پورشه در ظاهر هم حرف‌های زیادی برای گفتن داشت. جذاب‌ترین ویژگی ظاهری 928 چراغ‌های جلوی آن بود. این چراغ‌ها که با الهام از لامبورگینی میورا طراحی شده بودند، در حلت عادی به شکلی خوابیده روی دماغه جای می‌گرفتند اما هنگام استفاده از جای خود بیرون می‌آمدند و نمایی منحصربه‌فرد به خودرو می‌بخشیدند. علاوه بر این، 928 با دماغهٔ کشیده، فرمی آیرودینامیک‌تر از خودروهای آن دوران داشت. به لطف این ویژگی‌ها، کوپهٔ جدید پورشه یکی از بهترین گرن توررهای آن دوران محسوب می‌شد.

پروژهٔ 928 از همان ابتدا با چالش‌هایی مواجه شد. هرچند این پروژه در سال 1973 به مراحل نهایی نزدیک شده و قرار بود سال بعد رونمایی شود ولی بحران نفتی سال 1973 برنامه‌های پورشه را به هم ریخت و معرفی این کوپهٔ بزرگ با موتور V8 پرمصرف به تعویق افتاد تا اینکه سرانجام در نمایشگاه خودروی ژنو 1977 این ساختهٔ جدید آلمانی‌ها به جهانیان نشان داده و با واکنش مثبت مطبوعات مواجه شد. 928 حتی سال بعد به‌عنوان خودروی سال 1978 اروپا انتخاب و به اولین خودروی اسپرتی تبدیل شد که این جایزه را کسب کرد. بااین‌حال، فروش خودرو آن‌طور که انتظار می‌رفت خوب نبود. هرچند 928 یک شگفتی تکنولوژیک و گام رو به جلوی بزرگی برای پورشه محسوب می‌شد اما خریداران نمی‌توانستند یک کوپهٔ سنگین، گران و فاقد میراث مسابقه‌ای را به‌عنوان جانشین 911 قبول کنند.

درنتیجه، خریداران 928 صرفاً به کسانی محدود شد که خواهان یک کوپهٔ لوکس خوش‌صدا بودند و خریداران 911 در این دایره جایی نداشتند. نگرانی‌ها زمانی افزایش یافت که پورشه در سال 1980 برای اولین بار ضرر داد. فورمن کنار رفت و «پیتر شوتز» جایگزین آن شد. وی بلافاصله پس‌ازاینکه سکان هدایت پورشه را در دست گرفت، 911 را نجات داد. شوتز به‌سرعت دستور بهبود 911 را صادر کرد و با عرضهٔ مدل‌های جدید کاررا در سال 1984، فروش 911 تا سال 1986 تقریباً دو برابر شد. بدین ترتیب، 911 همچنان به‌عنوان محصول اصلی پورشه باقی ماند و 928 را زیر سایهٔ خود نگه داشت.

هرچند 928 فروش بالایی را تجربه نکرد اما از سال 1978 تا 1995 تولید شد و در طول این 17 سال تنها 61 هزار دستگاه فروخت. برای مقایسه، فروش 911 از 1973 تا 1989 بیش از 198 هزار دستگاه بود. بااین‌حال، نمی‌توان 928 را خودرویی شکست‌خورده دانست. هرچند این ماشین به‌عنوان جانشین 911 نمی‌توانست حرفی برای گفتن داشته باشد ولی اگر آن را به‌عنوان یک گرن تورر لوکس در نظر بگیریم که از زمان خود جلوتر بود، قطعاً محصولی شایان توجه به‌حساب می‌آید.