رپورتاژ

وزارت صمت بعد از خصوصی‌سازی، به دنبال حذف قیمت‌گذاری دستوری است

جراحی صنعت خودرو؛ دستاورد نادیده دولت پزشکیان

موتور خودرو فقط اتومبیل را به حرکت درنمی‌آورد؛ بلکه اقتصاد یک کشور را به جلو می‌راند. امریکا، آلمان، چین، ژاپن و کره جنوبی با درک نقش کلیدی صنعت خودروسازی در توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این بخش انجام دادند و دهه‌هاست از مواهب آن بهره‌مند شدند.

حالا مجموع سیاست‌های دولت مسعود پزشکیان که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به‌دنبال رفع مشکلات صنعت خودروسازی است، این امیدواری را به وجود آورده که ایران می‌خواهد بر اساس یک نقشه راه کارشناسی‌شده و مشخص، جبران مافات کند.

حمایت از خصوصی‌سازی واقعی نخستین گام دولت چهاردهم بود که با عزم شخص رئیس‌جمهور و اراده عملی وزارت صمت با واگذاری «ایران خودرو» محقق شد. حالا در گیرودار واگذاری «سایپا»، معاون وزارت صمت خبر داد راس این وزارتخانه تصمیم گرفته تا پایان خردادماه با حذف «قیمت‌گذاری دستوری خودرو» جراحی اقتصادی صنعتی را کامل کند.

 قیمت‌گذاری دستوری، سرطان صنعت خودروسازی

«قیمت‌گذاری دستوری»، روشی از کنترل بازار از سوی دولت است که در آن قیمت یک کالا یا خدمات از سوی نهاد اجرایی تعیین و ابلاغ می‌شود. این شیوه قدیمی که معمولا در بزنگاه‌هایی چون جنگ نظامی یا کمبود یک کالای استراتژیک استفاده می‌شد، به دلیل تبعات منفی آن در بازار مدتهاست از سوی کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه کنار گذاشته شده است. چون در درازمدت، برخلاف نیت و خواسته دولت‌ها نتیجه می‌داد.

دولت محمود احمدی‌نژاد، نقطه آغاز قیمت‌گذاری دستوری خودرویی در کشور ما بود که نزدیک دو دهه صنعت و بازار خودرو را در یک سیکل معیوب طلسم کرد. اگرچه ابتدا قرار بود نهادهای تعیین‌کننده قیمت مانند «شورای رقابت» طبق فرمولی شفاف ابتدا هزینه قیمت‌تمام‌شده خودرو و حاشیه سود خودرو را حساب کرده و بعد بر اساس آن قیمتگذاری کنند، اما بعد از مدتی کوتاه تعیین سقف قیمتی خودرو به ابزاری برای کنترل تورم در دست دولتها بدل شد.

زیرا دولت‌ها برای اینکه نشان دهند تورم را کنترل کرده‌اند، معمولا بهای خودرو را بسیار کمتر از قیمت تمام‌شده تعیین و ابلاغ می‌کردند. رویه‌ای که همین امروز هم جاری و ساری است و به گفته خودروسازان هر دستگاه خودرو دست‌کم ۲۰۰ میلیون تومان کمتر از قیمت تمام‌شده قیمتگذاری شده و نتیجه نیز بدهی و زیان انباشته خودروسازان بزرگ و کوچک است که فقط در ایران خودرو از مرز ۱۵۰ هزار میلیارد تومان گذشته است.

هفته پیش بود که «عادل پیرمحمدی»، مدیرعامل ایران خودرو خبر داد این مجموعه از ابتدای سال تا کنون ۱۰۰ هزار دستگاه تولید کرده که به‌جای کسب سود، ۲۰ هزار میلیارد تومان زیان جدید روی دست ایران خودرو و سهامدارانش گذاشته است. چراکه از آخرین قیمت‌گذاری به بعد قیمت ارز ۶۵ درصد، تورم ۵۵ درصد و هزینه دستمزد کارگران ۴۵ درصد رشد داشته، اما خودروسازان ناچارند تمام هزینه‌های تولید را به قیمت روز بپردازند و خودرو را به قیمت پارسال عرضه کنند!

این وضعیت در سنوات گذشته خودروسازان را ناچار کرد برای کاهش ضرر یا از میزان تولید بکاهند یا برخی قطعات ضروری خودرو را حذف کنند یا از قطعات ارزان‌تر که طبیعتا بی‌کیفیت‌تر هم هستند، استفاده کنند. با وجود تمام این هزینه‌ها، به جای اینکه مصرف‌کننده‌ها به خودرو با قیمت دولتی دسترسی داشته باشند، اختلاف قیمت رسمی و بازار آزاد، هم دلالان را به این بازار جذب کرد و هم افرادی که واقعا متقاضی دریافت خودرو نبودند، اما برای کسب سود از فاصله میان دو نرخ در صف تقاضا ایستادند.

به این ترتیب بود که سیاست قیمت گذاری دستوری، به جای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا، به تقاضای مصنوعی در کشور دامن زد و صف طولانی خریداران سبب شد سهمیه‌بندی و لاتاری خودرویی بساط خود را وسط بازار خودرو پهن کند. روندی را که دولت به اسم حفظ حقوق مصرف کننده آغاز کرد، به نفع دلالان و سودجویان تمام شد و از خود چند خودروساز در آستانه ورشکستگی، دست خالی مصرف‌کنندگان واقعی و خودروهای بی‌کیفیت به جا گذاشت.

بر همین اساس از قیمت گذاری دستوری، به عنوان سرطان صنعت خودرو یاد می‌کنند که همه ارکان از جمله تولیدکننده، مصرف‌کننده، محصول و البته سیاست‌های دولت را گرفتار کرد و ناظر به چنین وضعیتی می‌توان اهمیت تصمیم دولت پزشکیان و در راس آن وزارت صمت را برای این جراحی بزرگ درک کرد.

«سید حامد عادلی» معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صمت به تازگی در همایشی با تاکید بر اینکه «قیمت گذاری دستوری باید برداشته شود» به قطعه سازان و خودروسازان اطمینان داد :«وزیر صمت تاکید کردند در روزهای آینده و در همین خردادماه این مساله حل شود.» خبری که در صورت تحقق می‌تواند بال مکمل خصوصی‌سازی خودروسازی شود.

این در حالی است که دولت پزشکیان در کنار حمایت از خصوصی‌سازی واقعی و حذف قیمتگذاری دستوری می‌کوشد با مذاکرات برای رفع تحریم‌ها همچنین بررسی مجدد کنوانسیون‌های پالرمو و CFT، ایران را از لیست سیاه FATF خارج کند تا با این اقدامات تجارت بین‌المللی و تأمین قطعات خودرو آسان شده و صنعت خودروسازی رشد کند.

مجموع سیاست‌هایی که نشان می‌دهد دولت پزشکیان به جای برخورد با معلول‌ها یا روش‌های شعاری و نمایشی، می‌خواهد ریشه شکست‌های سیاستی در صنعت و بازار خودرو را شناسایی، رفع و اصلاح کند.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۸ رای

مطالب مشابه

‫۹ دیدگاه‌ها

  1. mani

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (4 ديدگاه)

    😂😂😂😂😂😂😂😂😂😂

    موافقم 15
    مخالفم 1
    1. آرمان

      ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
      سوابق: (182 ديدگاه)

      ارزی که اینا برای واردات میگیرن نهایت ۷۰هزار تومن،مالیات و هزینه انرژی کارخونه و حقوق و دستمزد که مفت در مقابل جهانی،ما میگیم قیمت کارخونه مساوی با دلار ۷۰تومنی،میانگین ارزانترین ماشین ایران‌خودرو میگیم ۶۰۰تومن،سایپا ۴۰۰تومن
      البته فروش آخر اینها زمانی بود که ارز ترجیحی ۵۵هزار تومنی میگرفتن و مطمئن باشید فروش جدید زیر ۵۰۰تومن سایپا ماشین نمیده،ایران خودرو زیر ۷۰۰تومن البته بدون مالیات منظورمه،قیمت فروش خود کارخونه
      یعنی سورن یا ۲۰۶ پلاس(۲۰۷ tu3) حدود ۱۰هزار دلار،ماشینهایی که کل پلتفرم و شاسی و موتور قدیمی و حداقل ۲۰ تا ۲۵سال پیش از پژو خریدن یا ساینا سایپا همون تیبا که خودش همون پلتفرم ریو هست که با پراید ساخته شده
      چجوری قیمت ماشینهای چینی همرده، با پلتفرم و موتور جدید و کیفیت و تکنولوژی و امکانات بالاتر،حدود ۶ تا ۸هزار دلار هستش مثل چری x22 پرو یا جک جی ۴ یا ماشینهای اتوماتیک بالاتر مثل آریزو ۵ توربو ۱۰هزار دلار میفروشن ضرر ندارن ولی سورن با شاسی و موتور پژو ۴۰۵ دهه ۷۰
      ۱۰هزار دلار یعنی ۲۰۰میلیون ضرر؟؟؟

  2. از مریخ

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (7 ديدگاه)

    این ره که تو می روی به ترکستان است

    موافقم 5
    مخالفم 1
  3. ارسلان

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (147 ديدگاه)

    چه شده!!!

    موافقم 5
    مخالفم 1
  4. شهروند ایرانی

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (953 ديدگاه)

    جالب خودرو گرونتر از قیمت جهانی میفروشن بخاطر انحصار انقد که پرو وقیح تشریف دارن دم از بازار آزاد میزنن بازار آزاد بود مثل کشورهای اطراف ایران باید گل می‌گرفتید در اون لگن سازی دست پیش میگیرید پس نیوفتید الان با پول یه دنا شاهین اشغال خیلی تولید داخل که با سو مدیریت شما تولید میشه راحت میشه از چین و هند ماشین باکیفیت از برند معتبر خرید نمونه مثال همون بک x3 تو چین حدود ۵ هزاریوان یعنی ۶۰۰ میلیون من میگم اصلا ۸۰۰ تومن قیمت بزارن روش باز کسی نمیاد دنا و شاهین بخره

    موافقم 15
    مخالفم 3
  5. حسین

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (19 ديدگاه)

    اینو ایران خودرو ریپورتاژ کرده یا سایپا؟؟ خب مسئولین محترم! همینجوریش دارید گرون فروشی میکنید وای به بروزی که قیمتم دست شما باشه.. وقتی هزینه های اضافی دارید چرا باید مشتری اونا رو تقبل کنه؟؟ ساختار ها رو اصلاح کنید واردات هم آزاد به معنای واقعی کلمه، بعد اونوقت قیمت رو هر چی دوست داشتید بذارید.. مردم خودشون انتخاب میکنن که چی رو با چه قیمتی بخرن.. اگر هم با وجود تحریم و مسائل دیگه نمیتونید قیمت درست تعیین کنید، شرکت رو تعطیل کنید اینقدر هم منت سر مردم نذارید که داریم با ضرر ماشین میفروشیم.. خب نفروشید جمع کنید برید از این کشور!!

    موافقم 10
    مخالفم 1
  6. شهاب

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (13 ديدگاه)

    از کی تا حالا یه مجموعه به این شدت زیان دهه اما سالیان سال به فعالیتش ادامه میده اونم در دوره ای که به گفته خودشون جنگ اقتصادیه؟
    هیچ جای توجیه نیست.خودروسازی ایران یه مصیبت لاعلاجه که بهترین درمانش مرگه یعنی کلا خروج از خودروسازی چون مسائل تمومی شدنی نیست و تهشم میرسه به سیاست های کلی سیستم حاکم

  7. Hamidrez

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (52 ديدگاه)

    ماشین چینی بیارید بدون تعرفه ، ایران خودرو ام بکنید صنایع پهپاد و موشک ، کسی بیکار نمیسه سودشم خوبه

    موافقم 4
    مخالفم 3
  8. عباس

    ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
    سوابق: (1 ديدگاه)

    تا رقابت نباشه وضعیت همینطور، گرانی، نبود کیفیت، رانت، انحصار، فشار به اقشار مستضعف و ضعیف.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفاً از نوشتن به‌صورت پینگلیش، اجتناب نمایید. نظرات حاوی توهین، عبارات غیراخلاقی، سیاسی، مطالب غیر مرتبط، اسپم، ترول و تبلیغاتی پذیرفته نمی‌شوند. برای تغییر آواتار خود می‌توانید از سایت گراواتار استفاده نمایید.

دکمه بازگشت به بالا