بهترین راننده‌های فرمول یک تاریخ، از سنا و شوماخر تا همیلتون و ورشتپن

اولین مسابقهٔ فرمول یک تاریخ، گرند پری بریتانیا در سال 1950 بود و از آن زمان تاکنون، فرمول یک بیش از 1100 مسابقه در 34 کشور مختلف جهان برگزار کرده است. تا امروز، 776 راننده حداقل در یک مسابقهٔ فرمول یک شرکت کرده‌اند اما از بین این‌همه راننده، تنها شش نفر لایق حضور در لیست بهترین‌های تاریخ هستند. البته برای انتخاب بهترین رانندگان فرمول یک تاریخ، نگاهی فراتر از صرفاً تعداد بردها و قهرمانی‌ها داشته‌ایم و بیشتر کیفیت رقابت هر راننده و درصد بردها و سکوهایی که از کل مسابقات خود کسب کرده را در نظر گرفته‌ایم.

آلن پراست فرانسوی در سال‌های 1985، 1986، 1989 و 1993 چهار قهرمانی کسب کرد اما دوران مسابقه‌ای حرفه‌ای او بیشتر به خاطر نبردهای فراوان با هم‌تیمی‌ها و همین‌طور مدیریت تیم‌های شهرت دارد. پراست در سال 1980 با مک‌لارن وارد فرمول یک شد اما اختلافات با مدیریت تیم باعث شد در سال 1981 به رنو بپیوندد. وی سه فصل در رنو ماند و 9 مسابقه برای این تیم برد. علیرغم این موفقیت اما درگیری مداوم با هم‌تیمی‌اش «رنه آرنوکس» باعث شد پراست برای فصل 1985 دوباره به مک‌لارن بازگردد. پراست در دومین حضور خود در مک‌لارن، درخشید و طی شش فصل، 30 برد و سه قهرمانی رانندگان کسب کرد. در سال 1988، وی در هفت مسابقه برنده شد اما قهرمانی نهایتاً به هم‌تیمی‌اش، آیرتون سنا رسید که درگیری‌های زیادی با پراست داشت. این درگیری‌ها در مسابقهٔ ماقبل آخر فصل در ژاپن به اوج رسید و پراست فصل بعد راهی فراری شد. در اینجا هم درگیری وی با مدیریت تیم، منجر به اخراج او قبل از پایان فصل 1991 شد. پس از یک سال وقفه، پراست با ویلیامز به فرمول یک بازگشت تا یک قهرمانی دیگر در سال 1993 به دست بیاورد.

آیرتون سنای برزیلی در سال 1984 با تیم تولمن وارد فرمول یک شد و یک سال بعد به لوتوس رفت. وی طی سه فصل حضور در لوتوس، شش پیروزی کسب کرد و سپس در سال 1988 راهی مک‌لارن شد و درگیری سختی را با پراست آغاز کرد. سنا در طول شش فصل حضور در مک‌لارن، برندهٔ 35 مسابقه شد و سه قهرمانی رانندگان را در سال‌های 1988، 1990 و 1991 کسب کرد. سنا در 161 مسابقه در فرمول یک حضور داشت که 65 تای آن را از پل پوزیشن آغاز کرد. وی همچنین 80 بار روی سکو رفت که 41 تای آن سکوی اول بود. بدون شک اگر دوران حرفه‌ای سنا طولانی‌تر می‌شد، می‌توانست رتبه‌های بالاتری در این لیست کسب کند اما متأسفانه در اولین حضورش در ویلیامز، در تصادفی در گرند پری ایمولا ایتالیا در سال 1994 کشته شد. پس‌ازاین اتفاق ناگوار، پراست اختلافات خود با هم‌تیمی سابقش را کنار گذاشت و در مراسم تشییع‌جنازهٔ سنا در سائوپائولو که با حضور نیم میلیون نفر برگزار شد، زیر تابوت این رانندهٔ افسانه‌ای را گرفت. سنا در دوران حیات خود، میلیون‌ها دلار برای کمک به آموزش کودکان در برزیل اهدا کرد.

اگر یک دههٔ بعد دوباره چنین لیستی گردآوری کنیم، مکس ورشتپن می‌تواند رتبه‌ای حتی بهتر از چهارم داشته باشد زیرا وی از زمانی که در 17 سالگی به جوان‌ترین رانندهٔ فرمول یک تبدیل شد، دستاوردهای بسیار زیادی داشته است. مکس اولین بار در سال 2015 با تیم تورو روسو به فرمول یک آمد و برای فصل 2016 به صندلی تیم اصلی ردبول ارتقاء پیدا کرد. وی در گرند پری اسپانیای همان سال به پیروزی رسید و به جوان‌ترین برندهٔ فرمول یک تبدیل شد. ورشتپن این برد را 228 روز پس از تولد 18 سالگی‌اش به دست آورد. بخشی از استعداد ورشتپن اما ارثی است زیرا پدرش، یوس ورشتپن در 170 مسابقهٔ فرمول یک دو سکو به دست آورد و مادرش یک رانندهٔ کارتینگ موفق بود. مکس اولین قهرمانی خود را در سال 2021 کسب کرد و پس‌ازآن دو قهرمانی متوالی دیگر را هم به کارنامهٔ خود افزود. تا لحظهٔ نگارش این مطلب، ورشتپن با 78 امتیاز اختلاف نسبت به لندو نوریس از مک‌لارن و 7 پیروزی، پیشتاز جدول رانندگان فصل 2024 است. مکس از 199 مسابقهٔ خود در فرمول یک، 107 سکو و 61 پیروزی کسب کرده است. این رانندهٔ جوان هلندی در سال‌های بعد نیز می‌تواند رکوردهای خود بسیار بهبود بخشد.

موفقیت فانجیو در سال‌های اولیهٔ فرمول یک بی‌نظیر است. وی در هفت فصل حضور در فرمول یک، پنج عنوان قهرمانی کسب کرد و دو فصل دیگر را هم با جایگاه دوم به پایان رساند. فانجیو اولین مسابقهٔ خود در فرمول یک را در سال 1948 انجام داد و اولین قهرمانی خود را در سال 1951 کسب کرد. وی سپس به مدت چهار سال متوالی، از سال 1954 تا 1957 عنوان قهرمانی جهان را از آن خود کرد. اولین قهرمانی فانجیو با خودروی R196 مرسدس به دست آمد و بعداً در خودروهای آلفارومئو، مازراتی و فراری هم به پیروزی رسید. فانجیو در سال 1958 با 24 پیروزی، 35 سکو و حضور در 51 مسابقه، بازنشست شد و آخرین قهرمانی خود را در سن 46 سالگی به دست آورد. فانجیو مردی متواضع و مهربان بود و هم‌تیمی‌اش استرلینگ ماس می‌گوید: «من نمی‌توانم به هیچ جنبه‌ای از شخصیت خوان فکر کنم که کسی دوست نداشته باشد در شخصیت خودش داشته باشد».

سلطه‌ای که فانجیو بر دههٔ اول شکل‌گیری فرمول یک داشت، در دههٔ 90 و اوایل دههٔ 2000 توسط شوماخر تکرار شد. وی در سال 1991 وارد فرمول یک شد و سال بعد زمانی که اولین پیروزی خود را در پیست اسپای بلژیک کسب کرد، توسط تیم بنتون شکار شد. مایکل چهار فصل در بنتون ماند و با پیروزی در 19 مسابقه، قهرمانی رانندگان فصل‌های 1994 و 1995 را به دست آورد. شوماخر سپس به فراری نقل‌مکان کرد که از سال 1979 هیچ عنوان قهرمانی کسب نکرده بود. مقام دومی که شوماخر در سال 1997 کسب کرد، به دلیل درگیری با ژک ویلنوو از رده‌بندی حذف شد اما وی سال بعد دوباره مقام دوم را به دست آورد. شکستن پای شوماخر در گرند پری سیلورستون 1999، این فصل از دوران حرفه‌ای او را خراب کرد اما شوماخر از سال 2000 تا 2004 موفق به کسب پنج قهرمانی متوالی شد و رکورد قهرمانی‌های فانجیو را شکست. این رانندهٔ آلمانی مثل سنا، مبالغ زیادی از دارایی خود را برای کمک به کودکان محروم بخشید. شوماخر پس از فصل 2006 بازنشست شد اما در سال 2010 با مرسدس به فرمول یک بازگشت و سه فصل نسبتاً ضعیف را با این تیم سپری کرد و نهایتاً با هفت قهرمانی جهان، 91 پیروزی و حضور در 307 مسابقه به کار خود پایان داد.

لوئیس همیلتون در سال 2007 با مک‌لارن وارد فرمول یک شد و در اولین سال حضور خود در مسابقات، با چهار پیروزی و 12 سکو، تنها با اختلاف یک امتیاز قهرمانی جهان را به کیمی رایکونن واگذار کرد. همیلتون دو ماه مانده به تولد 24 سالگی‌اش، به جوان‌ترین قهرمان فرمول یک تبدیل شد. وی در سال 2013 جایگزین شوماخر در مرسدس شد و سال بعد با مغلوب کردن هم‌تیمی‌اش، نیکو روزبرگ، دومین قهرمانی خود را کسب کرد. لوئیس در سال 2015 سومین قهرمانی خود را به دست آورد اما در سال 2016 با اختلاف پنج امتیاز مغلوب روزبرگ شد. همیلتون اما در سال‌های 2017 تا 2020 چهار قهرمانی دیگر را به کارنامهٔ خود افزود و در سال 2021 هم عنوان قهرمانی جهان را در مسابقهٔ آخر فصل طی ماجرایی بشدت بحث‌برانگیز به مکس ورشتپن واگذار کرد. همیلتون تقریباً تمام رکوردهای مهم فرمول یک را در اختیار دارد. وی در کنار شوماخر، با هفت قهرمانی جهان رکورد بیشترین عنوان قهرمانی در فرمول یک را در اختیار دارد و رکورد بیشترین برد (105 برد در 346 مسابقه تا گرند پری بلژیک 2024)، بیشترین پل پوزیشن (104) و بیشترین سکو (201) را هم در کارنامهٔ حرفه‌ای خود ثبت کرده است. وی همچنین اولین و تنها رانندهٔ سیاه‌پوست در تاریخ فرمول یک محسوب می‌شود. همیلتون سال آینده مرسدس را به مقصد فراری ترک خواهد کرد.