راهنمای جامع WEC: هرآنچه باید درباره مسابقات قهرمانی استقامت جهان بدانید

راهنمای جامع مسابقات WEC و لمان، نحوه برگزاری، خودروها، راننده‌ها، کلاس‌بندی و تازه‌های یکی از بزرگ‌ترین مسابقات جهان.

تاکنون اخبار و مطالب گوناگونی را در پدال درباره مسابقات قهرمانی استقامت جهان، «WEC»، منتشر کرده‌ایم اما این مسابقات با حضور بیش از ۴۰ خودرو از کلاس‌های گوناگون در یک پیست چگونه برگزار می‌شود و علاقه‌مندان برای تماشا و پیگیری اخبار آن به چه دانسته‌هایی نیاز دارند؟ این مطلب راهنمایی ساده اما جامع برای آن دسته از افراد است که به یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین شاخه‌های موتوراسپرت علاقه دارند.

محوریت برگزاری WEC چیست؟

FIA WEC یک شاخه مسابقات قهرمانی جهانی به شمار می‌رود که شامل ۶ تا ۸ مسابقه شده و هر یک آن‌ها را در یک منطقه برگزار می‌کند و هر مسابقه شامل بیش‌از ۳۰ خودروی شرکت‌کننده می‌شود. همواره یکی از مسابقه‌های این رقابت‌ها که بیشترین اهمیت را دارد، مسابقه ۲۴ ساعتی لمان در پیست لاسارث فرانسه محسوب می‌شود؛ تعداد شرکت‌کنندگان لمان گاه به بیش‌از ۶۰ خودرو هم می‌رسد.

کلید پیروزی در این رقابت‌ها همان‌گونه که از نامش هیودا و آشکار است، استقامت است. از آنجا که این مسابقات از ۴ تا ۲۴ ساعت به درازا خواهند کشید، شرکت‌کنندگان باید بتوانند با استفاده از مدیریت سرعت، قطعات، منابع و… خود، در طول مسابقه دوام بیاروند و همزمان به فکر کسب مقام نیز باشند.

روند اصلی برگزاری WEC آن‌گونه است که چهار کلاس خودرویی متفاوت به‌طور همزمان یک مسابقه را آغاز می‌کنند و در نهایت خودروهای هر گروه در دسته خودشان رده‌بندی می‌شوند اما این به آن معنا نیست که ابرخودروها همیشه پرچمدار هستند و کلاس GTE Am همواره آخر! قوانین مسابقه طوری تنظیم شده که رده‌بندی کلی نیز برای خودروها، رانندگان و تیم‌ها وجود دارد پس یک خودروی رده دومی می‌تواند وارد زمین ابرخودروها شود.

مهم‌ترین فاکتور پیروزی در این مسابقات استراتژی تیم به شمار می‌رود چراکه مدیران و مهندسان باید بتوانند با اتکا و شناخت کافی از توانایی‌های راننده خود، منابع خود را مدیریت کنند و به او نحوه رانندگی‌اش را دیکته کنند. WEC واقعا نمودی از یک کار تیمی بزرگ و طاقت‌فرسا در ۴ تا ۲۴ ساعت توفانی است.

کلاس‌بندی خودروهای WEC چه معنایی دارد؟

این مسابقات تا سال ۲۰۲۲ میلادی تغییرات زیادی را به خود دیده‌اند اما آخرین سیستم آن‌ها استفاده از چهار کلاس LMH، GTE Pro، LMP2 و GTE Am بود. کلاس LMH شامل بهترین، پیشرفته‌ترین و سریع‌ترین خودروهای پیست می‌‎شود که امسال به لطف قوانین خاص، محبوبیت فراوانی در میان خودروسازان پیدا کرده است. پیشتر خودروهای این کلاس با نام LMP1 شناخته می‌شدند و قوانین سختگیرانه‌تری در حوزه طراحی داشتند.

رده بعدی به LMP2 اختصاص دارد، خودروهای تقریبا یکسانی از شرکت «اورِکا» که همگی از موتورهای V8 استفاده می‌کنند. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده مسابقات که استراتژی مسابقاتی یک تیم به شمار می‌رود در این کلاس بیش‌ازپیش نمود پیدا می‌کند چراکه تیم‌ها شبیه‌ترین شرایط را به یکدیگر دارند.

کلاس GTE Pro آخرین‌بار در سال ۲۰۲۲ و در پیست بحرین برگزار شد. این کلاس خودرویی که میزبان سوپرخودروهای جاده‌ای خودروسازان بود، محبوبیت زیاد و شباهت فراوانی به کلاس GT3 داشت. شرکت‌کنندگان مشهور سال‌های اخیر این کلاس تیم‌های شرکت‌های فراری، آستون‌مارتین، پورشه و شورولت بوده‌اند.

کلاس GTE Am نیز از همان خودروهای مسابقه‌ای GTE Pro استفاده می‌کند اما رانندگان متفاوتی دارد؛ این کلاس از ترکیبی از راننده‌های نیمه‌حرفه‌ای و آماتورها تشکیل می‌شود که با پرداخت مبلغی گزاف، خرید یک خودروی تاییدشده و آماده‌سازی یک تیم خصوصی به رقابت می‌پردازند.

عصر ابرخودروها در WEC

FIA با معرفی کلاس LMH عصری تازه را در این مسابقات آغاز کرده است. برخلاف فصل کنونی ۲۰۲۳ که در آن شاهد حضور کلاس‌های LMH، LMP2 و GTE Am هستیم، فصل ۲۰۲۴ میزبان کلاس LMH، LMDh و احتمالا کلاس تازه GTLM خواهد بود که راه ورود خودروهای GT3 را به این مسابقات هموار می‌کند.

کلاس LMDh درحقیقت به ابرخودروهایی اشاره دارد که درکنار حضور در مسابقات WEC در سری آمریکایی این رقابت‌ها، «IMSA WeatherTech»، نیز شرکت می‌کنند و مختص تیم‌های خصوصی هستند؛ البته در مسابقات IMSA با نام GTP شناخته می‌شوند. سال ۲۰۲۴ اولین دوره حضور کلاس LMDh به‌صورت مجزا خواهد بود و احتمالا شاهد حضور تیم‌های لامبورگینی، بی‌ام‌و و آلپین درکنار پورشه، کادیلاک و آکورا خواهیم بود. بسیاری از رانندگان حرفه‌ای از آغاز این دوره تازه ابراز خوشحالی کرده‌اند و امیدوارند ابرخودروها برای مدتی طولانی در کنارشان بمانند.

ابرخودروهای اصلی این مسابقات در کلاس LMH که صرفا میزبان خودروسازان است، شامل خودروهای تیم‌های تویوتا، گلیکنهاوس، ون‌وال، پژو و فراری می‌شود که تاکنون به‌طور حتمی به‌عنوان پرچمداران این رقابت‌ها به نبرد یکدیگر می‌روند. ایده استفاده از چنین کلاس به دهه ۷۰ میلادی بازمی‌گردد. در آن سال‌ها تصمیم گرفته شد شرکت‌ها به‌جای تمرکز بر خودروهای جاده‌ای روی فناوری و به‌چالش‌کشیدن توانایی‌هایشان تمرکز کنند.

رانندگان و خودروها

تاکنون شناختی نسبی از روند برگزاری WEC پیدا کرده‌اید اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود. رانندگان WEC به‌طور کلی به چهار دسته برنز، نقره، طلا و پلاتینیوم تقسیم می‌شوند و بر همین اساس در کلاس‌های گوناگون شرکت می‌کنند. FIA به رانندگان برنزی اجازه نشستن پشت فرمان ابرخودروها نمی‌دهد؛ چراکه حساسیت این کلاس‌ها از GT بالاتر است. رانندگان کلاس پلاتینیوم نیز همگی حداقل سه مدال طلا و فوق گواهینامه FIA را دارند و توسط یک خودروسازان استخدام شده‌اند.

به لطف قوانین WEC، دست خودروسازان و تیم‌ها برای استفاده از خودروهای مطلوب باز است هرچند که باید به فاکتورهایی مهم توجه کنند. برای نمونه، خودروهای LMH باید براساس یک خودروی جاده‌ای توسعه پیدا کنند و حداقل ۱۰۳۰ کیلوگرم وزن داشته باشند. شرکت‌ها درصورت استفاده از کمک‌پیشرانه هیبریدی یا عدم بهره‌گیری آن، نهایتا از ۶۷۰ اسب بخار قدرت در ابرخودروی خود استفاده خواهند کنند. البته تامین‌کننده قطعات WEC نیز مشخص هستند و شرکت‌ها باید از جعبه‌دنده، فنربندی و… آن‌ها استفاده کنند.

سیستم تعویض راننده و تعمیر قطعات

مسابقات WEC طولانی هستند و قاعدتا لازمه آن استفاده از چند راننده برای یک خودرو است. نمی‌توانید یک مسابقه ۲۴ ساعته را با یک راننده تصور کنید که بدون توقف همواره درحال راندن با سرعتی بیش از ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت است. در مسابقه ۲۴ ساعتی لمان هر خودرو ۳ راننده داشته و هر راننده نهایتا حق ۸ ساعت رانندگی را دارد. اما این ۸ ساعت هیچگاه به‌طور مداوم نخواهد بود.

درکنار رانندگان، قطعات خودروها نیز به‌طور مکرر در طول مسابقه تعویض می‌گردد؛ تایرهای اصلی‌ترین بخش تعویض‌شونده هستند و تاثیر بسیار فراوانی بر عملکرد خودروهای پیست دارند. تیم‌ها با استراتژی‌های خاص خود نوع تایر و زمان تعویض آن را انتخاب می‌کنند تا بتوانند در انتهای مسابقه بدون تعویض تایر به پیروزی فکر کنند.

پیت استاپ‌های این مسابقات (توقف خودرو در پیت) معمولا طولانی هستند و با چیزی که از مسابقات فرمول ۱ دیده‌اید کاملا فرق دارند. با وجود اینکه زمان توقف خودرو در پیت برای تیم‌ها اهمیت دارد اما زمان ورود خودرو به آن‌ها برایشان مهم‌تر است چون توقف بیش‌ازحد و نالازم می‌تواند یک تیم را از پیروزی دور کند. یکی از نکات جالب‌توجه در این مسابقات، استفاده هر راننده از صندلی فیبرکربنی مخصوص خودش است که با او همراه می‌شود.

چرا WEC محبوبیت دارد؟

مسابقات قهرمانی استقامت جهان طرفداران بسیاری از سرتاسر دنیا دارد. این رقابت‌ها با ترکیب سرعت مسابقات فرمول ۱ با استقامت موردنیاز برای بیش‌از ۶ تا ۲۴ ساعت رانندگی توانسته‌اند برای بینندگان خود یک داستان خودرویی زیبا را بیافرینند. مسابقه ۲۴ ساعتی لمان به‌تنهایی یک فستیوال بزرگ محسوب می‌شود که هواداران را از یک هفته قبل در پیست لاسارث گردهم می‌آورد تا با بازدید از تیم‌ها، راننده‌ها، خودروها، رفتن به تورهای رانندگی در پیست، خوراکی‌ها و گردهمایی‌های داغ خودرویی خطره و تجربه‌ای بی‌نظیر داشته باشند.

با شروع مسابقه هم تمام تمرکز تماشاچیان روی مسابقه می‌رود. به‌دلیل ماهیت چند کلاسی این مسابقات، حوادث بسیاری در طی برگزاری آن رخ می‌دهد. سبقت‌گرفتن خودروهای کلاس بالاتر از خودروهای رده‌پایین گاه دشوار  و حتی خطرآفرین می‌شود. گاهی خودروهای GT باعث شکست کامل یک ابرخودرو شده‌اند و گاهی هم خودروهای رده بالا با یک اشتباه کوچک یک تیم را از مسابقه حذف کرده‌اند. اتفاق‌های غیرقابل پیش‌بینی زیادی در طی چند ساعت جادویی مسابقه روی می‌دهند. از رویدادهای عجیب این مسابقات می‌توان به تمام شدن بنزین خودروهای فراری در پیچ آخر لمان، خرابی خودروی WRT به‌عنوان قهرمان کلاس LMP2 در دور آخر و صدها نمونه دیگر اشاره کرد.

چطور می‌توانم WEC را تماشا کنم؟

اگر توان مالی مناسبی دارید توصیه اول تماشای حضوری این مسابقات به‌ویژه مسابقه ۲۴ ساعتی لمان است؛ اما اگر نمی‌توانید در پیست حضور داشته باشید می‌‌توانید مسابقات را از طریق پلتفرم‌های آنلاینی چون سایت رسمی مسابقات WEC، وبسایت رسانه تصویری موتوراسپرت، شبکه موتورترند آمریکا یا شبکه رسمی یورواسپرت اروپا دنبال کنید؛ البته که پلتفرم‌های دیگری هم برای تماشای این مسابقات وجود دارند اما زحمت امتحان کردنشان به گردن خود شما خواهد بود.

مسابقات قهرمانی استقامت جهان بار دیگر به ما یادآوری می‌کند که خودروها تنها تکه‌های آهنی متحرک نیستند بلکه هویتی در پس پرده خود دارند و می‌توانند یکی از بهترین همراهان ما در این دنیا باشد. آن‌ها لحظاتی به‌یادماندی را برای طرفدارانشان رقم خواهند زد که تنها عشق به خودرو را برایشان بیشتر می‌کند؛ یکی از این لحظات برای من پیروزی آستون‌مارتین در کلاس GTE Pro در لمان سال ۲۰۲۰ بود. وقتی که هر دو خودروی آستون‌مارتین به‌طور همزمان از زیر پرچم پایان عبور کردند و موفق به شکست فراری شدند.