ملاقات رنو 5 و نسل اول هوندا سیویک، افسانه‌های کوچک

دههٔ 70 میلادی دوران رونق هاچ‌بک‌های کوچک در اروپا بود. یکی از خودروهایی که به شکل‌گیری این جریان کمک بزرگی کرد، رنو 5 بود. در سال 1968، طراحی بنام «میشل بوئه» در اوقات فراغت خود هاچ‌بکی را بر اساس رنو 4 طراحی کرد که آن‌قدر مقامات شرکت را تحت تأثیر قرار داد که تصمیم به تولید آن گرفتند. البته مدیرعامل رنو و بسیاری از نمایندگی‌ها نگران بودند که خریداران از اولین خودروی سه‌در این شرکت استقبال نکنند ولی این نگرانی بی‌اساس بود زیرا تا می 1972 لیست انتظاری سه‌ماهه برای رنو 5 شکل گرفت.

رنو 5 همچنین از سال 1974 تا 1983 به پرفروش‌ترین خودروی رنو تبدیل شد ولی متأسفانه بوئه در سال 1972 براثر سرطان درگذشت و نتوانست موفقیت ایدهٔ خود را ببیند. مثل دیگر رنوهای دیفرانسیل جلوی آن زمان، موتور 5 هم به‌صورت طولی نصب شده بود. بااین‌حال، وقتی این خودرو اولین بار در 28 ژانویهٔ 1972 رونمایی شد، آن‌قدر مدرن به نظر می‌رسید که خودروهای جمع‌وجور قبلی شرکت مثل رنو 8 یا دوفین را متعلق به یک قرن پیش جلوه می‌داد. فروش رنو در بریتانیا نیز در اواخر سال 1972 آغاز شد و توانست خریداران مینی ماینر و هیلمن ایمپ را به سمت خود بکشاند. یکی از نقاط قوت رنو 5 که باعث موفقیت آن شد، هزینه‌های تعمیر پایین بود.

در سال 1976، مدل 5 GTL با پیشرانهٔ 1.3 لیتری، اصلاح ضرایب گیربکس برای کاهش مصرف سوخت و سپرهای جدید به بازار عرضه و به محبوب‌ترین نسخه تبدیل شد. سه سال بعد نیز رنو 5 با داشبورد جدید و نسخهٔ پنج‌در راهی بازار شد. البته از همان ابتدای توسعهٔ 5، رنو به فکر ساخت نسخهٔ پنج‌در بود و به همین دلیل، خیلی‌ها تعجب کردند که چرا این نسخه زودتر به بازار عرضه نشد. در زمانی که مدل‌هایی مثل آستین مترو و فورد فی‌یستا فقط به‌صورت سه‌در عرضه می‌شدند، ارائهٔ نسخهٔ پنج‌در به یکی دیگر از عوامل موفقیت رنو 5 تبدیل شد.

در سال 1981، رنو 5 با یک پیشرانهٔ جدید 1.1 لیتری جدید عرضه شد که نمونهٔ آزمایشی مدل 1983 ما هم به همین موتور مجهز است. در سال 1984 رنو عرضهٔ نسل دوم 5 را آغاز کرد ولی زمانی که تولید نسل اول در سال 1985 در فرانسه خاتمه یافت، هنوز در قیاس با خودروهایی مثل پژو 205 و فیات اونو، قدیمی به نظر نمی‌رسید که این گواهی بر جلوتر بودن طراحی بوئه از زمان خود بود. امروز نیز رنو 5 نسل اول خصوصاً در نمونهٔ آزمایشی ما با رنگ طلایی متالیک، در خیابان‌ها جلب‌توجه می‌کند. این خودرو از که از نوع GTL است، طی بیش از 40 سال تنها 40 هزار کیلومتر کار کرده است.

از سوی دیگر، هوندا در سال 1970 برنامه‌ای برای توسعهٔ خودرویی سبک، سریع و جمع‌وجور در کلاس جهانی را آغاز کرد. این خودرو قرار بود جانشینی برای سری N360 و N600 باشد و هوندا امیدوار بود بتواند در بازارهای جهانی موفق عمل کند. سدان 1300 که در سال 1969 راهی بازار شد و تلاش قبلی هوندا برای ارائهٔ یک خودروی جمع‌وجور بین‌المللی محسوب می‌شد، آن‌قدر ناموفق عمل کرد که منجر به استعفای بنیان‌گذار شرکت «سوئیچیرو هوندا» شد. به همین دلیل، فشار روی سیویک خیلی زیاد بود. مهندسان هوندا برای این خودرو یک پیشرانهٔ 1170 سی‌سی با میل بادامک روی سرسیلندر و سیستم تعلیق کاملاً مستقل را در نظر گرفتند.

سیویک به لطف ابعاد جمع‌وجور، در خیابان‌های باریک ژاپن قابل‌استفاده بود و در نمایندگی‌های موتورسیکلت هوندا که بسیاری از آن‌ها خودروهای شرکت را هم عرضه می‌کردند فضای زیادی را اشغال نمی‌کرد. فروش سیویک در نسخهٔ دودر جولای 1972 آغاز شد و سپس از سپتامبر نسخهٔ سه‌در هم به بازار آمد. مدیریت هوندا در ابتدا نگران بود که سیویک با فرم دو جعبه‌ای موردپسند خریداران داخلی قرار نگیرد ولی زمانی که سیویک جایزهٔ خودروی سال ژاپن را در سال‌های 1972، 1973 و 1974 کسب کرد، مشخص شد که چنین نگرانی‌هایی بی‌مورد بوده است.

در بازار صادراتی و مهم ایالات‌متحده، موتورترند سیویک را به‌اندازهٔ لینکلن کانتیننتال 1941 یا لوتوس مسابقه‌ای جیم کلارک محصول مهمی توصیف کرد. در سال 1973 نیز واردات این خودروی کوچک ژاپنی به بریتانیا آغاز شد. البته هوندا از سال 1966 با مدل S800 به بازار بریتانیا وارد شده بود ولی تا دههٔ 70 هنوز خیلی‌ها این برند را با موتورسیکلت‌هایش می‌شناختند. سیویک اما فصل جدیدی را برای هوندا آغاز کرد. در سال 1973، سیویک دودر پایه در بریتانیا 1,029 پوند قیمت داشت که این رقم در نسخهٔ پرچم‌دار دولوکس با گیربکس نیمه اتوماتیک به 1,239 پوند می‌رسید.

برای مقایسه، در آن زمان مینی 1000 با قیمت 837 پوند به فروش می‌رسید؛ بنابراین، سیویک خودروی ارزانی به‌حساب نمی‌آمد ولی هیچ خودروی دیگری در بازار هم به این خوبی نبود. نمونهٔ زردرنگی که در اینجا می‌بینید، قدیمی‌ترین نمونهٔ باقی مانده از سیویک در بریتانیا است. این سیویک کوچک برای خودرویی متعلق به نیم قرن پیش، بسیار چابک است و هرچند از نیروی کمکی فرمان خبری نیست ولی پاسخگویی مناسبی دارد. کیفیت سواری برای خودرویی از سال 1975 راحت است و پیشرانهٔ چهار سیلندر همان‌طور که از یک موتور ساخت هوندا انتظار می‌رود دور می‌گیرد. این خودرو طی 48 سال کمتر از 120 هزار کیلومتر کار کرده و بسیار نو به نظر می‌رسد تا جایی که گویی به‌تازگی از نمایندگی هوندا در سال 1975 خارج شده است.

این سیویک خودرویی دودر است که شاید امروز عجیب به نظر برسد ولی در سال‌های اولیه تولید این خودروها که تحت عنوان سوپرمینی شناخته می‌شوند، چندین مدل مثل فیات 127 و پژو 104 بدون درب صندوق هاچ‌بک تولید می‌شدند. سیویک در سال 1979 وارد نسل دوم شد و امروز پس از فروش بیش از 27 میلیون دستگاه، در نسل یازدهم قرار دارد. از سوی دیگر، نسل دوم رنو 5 در سال 1996 از روی خط تولید کنار رفت و جای خود را به کلیو داد هرچند که تولید نسل اول آن در ایران همچنان تا سال 2000 ادامه داشت. هرچند هوندا نسل اول سیویک را خودرویی پنج‌نفره می‌دانست ولی بیشتر شبیه یک خودروی شهری 2+2 به نظر می‌رسید درحالی‌که رنو ۵ یک خودروی جمع‌وجور خانوادگی واقعی است.