نگاهی به پیشرانه 9 لیتری V16 رولزرویس، موتوری که به تولید نرسید

بسیاری از خودروهای مجلل و گران‌قیمت مثل رولزرویس، میباخ و بنتلی با پیشرانه‌های دوازده سیلندر تولید می‌شوند زیرا این نوع موتور نه‌تنها حس خاص و متمایزی به خودروها می‌بخشد بلکه عملکرد بسیار نرمی دارد که مناسب یک خودروی اشرافی است. بااین‌حال، رولزرویس زمانی که تازه تحت تملک ب‌ام‌و قرار گرفته بود، قصد داشت پا را از این هم فراتر گذاشته و در فانتوم VII سال 2003 از یک نیروگاه عظیم V16 استفاده کند. در ادامه خواهیم فهمید که چرا این تصمیم به نتیجه نرسید.

فانتوم VII خودروی بسیار مهمی برای رولزرویس محسوب می‌شد زیرا این اولین خودرویی بود که پس از تملک این برند اشرافی بریتانیایی توسط ب‌ام‌و در سال 1998 توسعه پیدا کرد. پیش‌ازاین، رولزرویس به دلیل کمبود منابع مالی، امکان به‌روزرسانی محصولات خود را نداشت ولی ب‌ام‌و می‌خواست این برند را به‌عنوان پادشاه خودروهای لوکس از نو ایجاد کند. بدین منظور، رولزرویس به یک محصول کاملاً جدید نیاز داشت و برای این کار، نام فانتوم به دلیل اهمیت تاریخی آن انتخاب شد. این خودرو قبلاً در شش نسل تولید شده و آخرین نسل آن در سال 1990 کنار رفته بود. نسل جدید فانتوم زمانی که در سال 2003 به بازار عرضه شد، به موفقیت بزرگی دست یافت که یکی از دلایل این موفقیت، پیشرانهٔ 6.75 لیتری V12 زیر کاپوت آن بود. این موتور جدیدی بود که هم‌زمان با پروژهٔ فانتوم VII توسط ب‌ام‌و توسعه پیدا کرد.

ب‌ام‌و به چند دلیل تصمیم گرفت در فانتوم از پیشرانهٔ V12 استفاده کند. دلیل اصلی، نرمی ذاتی و ماهیت قدرتمند این موتورها بود که باعث می‌شد برای خودرویی مثل فانتوم ایده‌آل باشد. علاوه بر این، ب‌ام‌و در گذشته تجربهٔ ساخت پیشرانه‌های V12 را داشت مثل موتورهای M70 و S70 که در خودروهایی مثل 850i و مک‌لارن F1 استفاده شده بودند. علاوه بر این، ب‌ام‌و قصد داشت از نسخهٔ کوچک‌تر 6 لیتری همین موتور رولزرویس در سدان پرچم‌دار 760i خود هم استفاده کند که پایین‌تر از فانتوم قرار می‌گرفت؛ بنابراین، منطقی بود از یک پیشرانهٔ واحد در دو نسخهٔ مختلف ساخته شود. نسخهٔ 6 لیتری در سال 2003 در 760i با 445 اسب بخار قدرت و 600 نیوتن متر گشتاور معرفی شد درحالی‌که نسخهٔ 6.75 لیتری زیر کاپوت فانتوم 460 اسب بخار قدرت و 720 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد.

هرچند موتور V12 فانتوم عملکرد خوبی داشت ولی رولزرویس احساس می‌کرد یک موتور V16 می‌تواند آپشن جذابی برای این سدان مجلل باشد. این موتور نه‌تنها بزرگ‌تر و باابهت‌تر از V12 بود و می‌توانست نظر ثروتمندانی که به دنبال خودنمایی میان دوستان و رقبای خود هستند را جلب کند بلکه قدرت بسیار بیشتری هم تولید می‌کرد. رولزرویس این ایده را به‌طورجدی دنبال کرد که منجر به ساخت چهار پروتوتایپ آزمایشی شد. موتور V16 اولین بار در کانسپت 100EX دیده شد که در سال 2004 برای جشن صدمین سالگرد ملاقات بنیان‌گذاران رولزرویس یعنی «چارلز رولز» و «هنری رویس» معرفی شد. پیشرانهٔ شانزده سیلندر این کانسپت کاملاً کاربردی و قابل رانندگی بود. هرچند رولزرویس همیشه تولید این پیشرانه را تکذیب می‌کرد ولی با توجه به زمانی که برای ساخت چهار پروتوتایپ و نصب حداقل یکی از آن‌ها روی یک خودرو صرف شده بود به نظر می‌رسید رولزرویس به‌طورجدی به تولید موتور V16 فکر می‌کرده است.

هرچند خروجی رسمی این موتور هیچ‌گاه اعلام نشد ولی طبق تخمین‌ها، موتور V16 رولزرویس حدود 700 اسب بخار قدرت و 950 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. این شرکت که به دنبال جلب نظر خریداران به موتور شانزده سیلندر خود بود، 100EX را در اختیار چند مشتری گلچین شدهٔ خود در سراسر جهان قرار داد تا آن را امتحان کنند و دوام پیشرانهٔ V16 مشخص شود. بااین‌حال، پروژهٔ این پیشرانهٔ منحصربه‌فرد ادامه پیدا نکرد و هیچ‌گاه دلیل دقیق این موضوع مشخص نشد. شاید خریداران احساس کردند ارتقاء موتور نسبت به V12 با توجه به هزینهٔ اضافی که به خودرو تحمیل می‌کرد، ارزشش را ندارد؛ بنابراین، پروژهٔ موتور V16 رولزرویس لغو شد و فانتوم دراپهد که نسخهٔ تولیدی کانسپت 100EX محسوب می‌شد با همان موتور 6.75 لیتری V12 عرضه شد.

هرچند موتور V16 هیچ‌گاه رنگ خط تولید را ندید ولی حداقل روی پردهٔ نقره‌ای سینما ظاهر شد. «روآن اتکینسون» یا همان مستر بین مشهور، با آگاهی از ساخت این موتور، علاقه‌مند بود که حداقل یک از نمونه‌های آن را در اختیار بگیرد. او می‌خواست موتور موردبحث را زیر کاپوت یک فانتوم کوپه قرار دهد که قرار بود خودروی قهرمان فیلم جانی اینگلیش 2 باشد. ب‌ام‌و با این پروژه موافقت کرد و نهایتاً فانتوم کوپه با موتور V16 در این فیلم به ایفای نقش پرداخت.