نیم قرن با سوزوکی جیمنی، بزرگ‌مرد کوچک!

امسال شاهد جشن پنجاه‌سالگی بسیاری از خودروهای معروف مثل سیتروئن SM، دتوماسو پانترا، لامبورگینی جاراما و رنجروور بودیم؛ اما در بین این جشن‌های نیم‌قرنی، سوزوکی جیمنی هم وجود دارد که بی‌سروصدا خود را در قلب بسیاری از علاقه‌مندان جای داده است. این خودروی کوچک دوست‌داشتنی از بلندپروازی‌های بزرگی به وجود آمده و امروزه نیز همچنان یک اس‌یووی کارآمد است و با همان روح اولیه به بازار عرضه می‌شود.

هم‌اکنون، جیمنی تنها خودروی آفرودی واقعی بازار محسوب می‌شود که بدون فاصله گرفتن از ریشه‌های خود، با زمان پیش رفته است. برای پی بردن به اهمیت این موضوع تنها کافی است ببینید که در طول سال‌ها چند خودروی سرسخت ناپدید شده‌اند یا ماهیت خود را کاملاً تغییر داده‌اند و به یک کراس‌اوور مدرن تبدیل شده‌اند چون سنت دیگر با نیازهای مدرن سازگاری نداشته اما جیمنی از این رویه پیروی نکرده است.

منشأ جیمنی به خودروهای ژاپنی کوچک بعد از جنگ بازمی‌گردد که اصطلاحاً به آن‌ها «کی کار» گفته می‌شود و به‌منظور تردد در شهرهای شلوغ ژاپن یعنی کشوری که فضا بشدت در آن محدود است در نظر گرفته شدند؛ بنابراین، طراحان سوزوکی از دههٔ 60 میلادی شروع به کار روی یک خودروی 4x4 کردند که به دلیل ابعاد جمع‌وجور، توانایی‌های آفرود بالایی داشت. سری اول این خودرو با کد LJ10 و نام جیمنی، پس از یک سری آزمایش‌های طولانی و طاقت‌فرسا از آزمایش سقوط از ارتفاع یک متری گرفته تا آزمایش‌های مختلف روی شن‌های آتش‌فشانی کوه فوجی، سرانجام در سال 1970 معرفی شد.

جیمنی با کمتر از سه متر طول و فاصلهٔ محوری 1.93 متر، اولین مدل 4x4 تولید انبوه در این بخش محبوب بازار ژاپن محسوب می‌شد. نسخهٔ اولیهٔ این ماشین دارای سه صندلی، بدنهٔ باز و یک پیشرانهٔ دو زمانهٔ 360 سی‌سی هوا خنک با 25 اسب بخار قدرت بود. شاسی نردبانی و سیستم تعلیق فنر شمش عقب به همراه وزن تنها 600 کیلوگرمی، اجازه می‌داد تا جیمنی در جاهایی که دیگر خودروهای 4x4 برای رسیدن به آن تلاش می‌کردند، به‌راحتی پیش برود. نسل اول این خودرو بیش از یک دهه روی خط تولید باقی ماند و در انواع مختلفی تولید شد که بعضی از آن‌ها به دلیل تکامل مقررات کی کارها که طی سال‌ها در زمینهٔ اندازه و حجم موتور دست خودروسازان را بازتر کردند، شکل گرفتند.

پس‌ازاینکه مدل LJ20 در سال 1972 با پیشرانهٔ آب‌خنک و قدرت بیشتر به بازار آمد، در سال 1975 مدل LJ30 با پیشرانهٔ 3 سیلندر 540 سی‌سی معرفی شد. این اولین مدلی بود که به آمریکا، آسیای غربی و اقیانوسیه صادر شد. آخرین نسخهٔ نسل اول هم LJ80 بود که در سال 1977 با پیشرانهٔ چهار سیلندر 800 سی‌سی چهارزمانه و تغییراتی در بدنه ارائه شد. نسل اول جیمنی تا پایان کار خود، در بیش از صد کشور جهان فروخته شد و بیش از 240 هزار دستگاه از آن تولید شد.

نسل دوم جیمنی در پاسخ به تقاضای فزاینده برای خودروهای 4x4 کوچک برای استفاده‌های روزمره و شهری، به‌عنوان یک مدل جهانی با کد SJ توسعه داده شد. در این نسل برای اولین بار روی طراحی جذاب تمرکز شده بود که با توجه ویژه‌ای به بانوان و همین‌طور کارایی شکل گرفته بود. در بسیاری از بازارهای خارجی، نام جیمنی با نام‌های دیگری مثل سامورایی جایگزین شد که این نام در ایتالیا رواج یافت و به افزایش اعتبار برند سوزوکی کمک کرد. در این نسل، شاسی کلاسیک خودرو بدون تغییر باقی ماند و استفاده از فنرهای شمش همچنان ادامه یافت اما زوایای حمله و فرار بهبود یافتند و پیشرانه با یک نمونهٔ 1 لیتری 45 اسب بخاری جایگزین شد.

در سال 1984، مدل جدید SJ413 با پیشرانهٔ 1.3 لیتری به بازار عرضه شد که بزرگ‌ترین پیشرانهٔ سوزوکی تا آن زمان محسوب می‌شد و جیمنی را به‌نوعی به پرچم‌دار این برند تبدیل کرد. در نسل دوم، تولید جیمنی به 10 هزار دستگاه در ماه رسید که 70 درصد از آن برای صادرات بود. طی سال‌ها نیز به‌تدریج تجهیزات فنی مثل فرمان هیدرولیک، گیربکس پنج سرعتهٔ دستی و کمک‌فنرهای پیچشی بجای فنرهای شمش ارائه شدند و خانوادهٔ جیمنی با نسخه‌های فاصله محوری کشیده، بدنه‌های بسته و حتی نسخهٔ پیکاپ گسترش یافت. برای نسخه‌های تولید اروپا نیز یک پیشرانهٔ دیزلی پژو ارائه شد.

در سال 1998 پس از حدود 18 سال و تولید نزدیک به 1.7 میلیون دستگاه، سرانجام نسل سوم جیمنی وارد بازار شد. در این نسل، جیمنی انقلاب کوچکی را در طراحی بیرونی تجربه کرد و استایل آن مدرن و منحنی شد. البته این تغییرات ضروری به نظر می‌رسید زیرا نسل سوم باید برای زمان باورنکردنی بیست سال روی خط تولید باقی می‌ماند و نزدیک به یک میلیون دستگاه از آن تولید می‌شد. در این نسل، فاصلهٔ محوری خودرو به 2.25 متر و طول کلی آن به 3.7 متر افزایش یافت. البته جیمنی در ژاپن تنها 3.4 متر طول داشت زیرا باید در کلاس کی کار قرار می‌گرفت. در نسل سوم، اوورهنگ‌های خودرو کاهش یافته که به بهبود زوایای آفرود و همین‌طور فضای داخلی کمک می‌کرد درحالی‌که بازطراحی اکسل صلب جیمنی هم توانایی‌های آفرود آن‌را بهبود بخشید.

در این نسل برای اولین بار امکان درگیر کردن سامانهٔ چهارچرخ محرک در هنگام حرکت فراهم شد که این کار در ابتدا از طریق لیور کلاسیک صورت می‌گرفت اما در سال 2008 با یک سیستم الکترونیکی سه دکمه‌ای جایگزین شد. پیشرانهٔ 1.3 لیتری جیمنی هم از سال 2005 به زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها مجهز و از سال 2008 با گیربکس اتوماتیک همراه شد درحالی‌که بین سال‌های 2004 تا 2011 یک پیشرانهٔ دیزلی رنو با 68 یا 86 اسب بخار قدرت هم برای آن ارائه شد. این موتور در بیرون با ورودی هوای روی کاپوت قابل‌تشخیص بود.

آخرین حماسهٔ جیمنی، نسل چهارم است که در سال 2018 به بازار آمد و همهٔ ویژگی‌های اساسی خود از ابعاد جمع‌وجور گرفته تا شاسی نردبانی را حفظ کرده است. این نسل با طراحی زاویه‌ای و لیور کلاسیک سیستم چهارچرخ محرک، درعین‌حالی که تجهیزات متناسب با زمان را ارائه می‌کند، به اصل و ریشهٔ خود هم ادای احترامی کرده است. یکی از این ویژگی‌های مدرن، سیستم چندرسانه‌ای جدید با نمایشگر لمسی مرکزی است. زیر کاپوت نسل چهارم جیمنی هم یک پیشرانهٔ 1.5 لیتری چهار سیلندر بنزینی با 100 اسب بخار قدرت قرار گرفته که گیربکس اتوماتیک هم برای انتقال نیروی آن قابل سفارش است.