برند جوان‌پسند سایون از تویوتا، در بهترین حالت، یک ابزار جلب‌توجه خریداران جوان اتومبیل با مدل‌های منحصر به فرد و عجیب‌وغریب بود که مشابه آنها در هیچ کجای بازار، عرضه نمی‌شد. ولی اگر بدبینانه به این برند نگاه کنیم، می‌توان این برند را یک تجربه شکست‌خورده از تغییر نشان تویوتا و سعی در به‌دست‌آوردن بازار نسل موسوم به «هزاره» دانست. به دنبال انتشار خبر مربوط به پایان عمر این برند جوان، در ادامه قصد داریم تا برخی از بهترین‌ها و بدترین‌های ۱۳ سال تاریخ سایون را در ایالات متحده مرور کنیم.
فرود: سایون xA / xD (مدل ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴)
xA که به عنوان اولین مدل برند جدید در نمایشگاه اتومبیل لس‌آنجلس در سال ۲۰۰۳ رونمایی شد، یک هاچ‌بک شلخته و بدترکیب بود که نتوانست به مانند مدل منحصر به فرد و جعبه‌ای xB، خریداران زیادی را به سمت خود جذب کند. عمر xA تنها ۳ مدل سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ طول کشید و سپس با مدل مشابه xD جایگزین شد. همانند xA، مدل بی‌جذابیت xD نیز در زمینه فروش، حرف چندانی برای گفتن نداشت و در عین حال، توانست در طول ۷ سال در خط تولید دوام بیاورد. ولی سرانجام، نسل xD نیز در مدل سال ۲۰۱۴ به پایان خود رسید.
فراز: اولین نسل سایون xB (مدل ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷)
پس از اینکه برند سایون حوزه خود را از کالیفرنیای به تمام کشور امریکا گسترش داد، مدل جعبه‌ای xB پایگاه غیرمنتظره‌ای در بازار تنظیمات و سفارشی‌سازی پیدا کرد. آمار فروش xB بسیار بهتر از حدّ انتظار بود و در نمایشگاه‌های مختلف سراسر امریکا، تبدیل به یکی از خودروهای محبوب شد. این موفقیت پیش‌بینی‌نشده باعث شد تا چهره سایون به عنوان برند مناسب برای تیونینگ شناخته شود و یک سری رنگ‌های وحشی، نسخه‌های ویژه، کانسپت‌های غیرعادی برای آن درنظر گرفته می‌شد. در اوج محبوبیت xB، این مدل می‌توانست کل یک نمایشگاه SEMA را تحت‌تأثیر قرار دهد. xB خودروی سریعی نبود و هندلینگ فوق‌العاده‌ای نیز نداشت، ولی برای برخی علاقه‌مندان، یک گزینه خاص در دنیای اتومبیل به شمار می‌رفت.
فراز: سایون tC (مدل ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۶)
سایون tC وقتی در سال ۲۰۰۵ به xB ملحق شد، دقیقاً چیزی بود که این برند جوان‌پسندانه تویوتا به آن نیاز داشت؛ یک کوپه زیبا، کاربردی و بهینه، به صورتی که نسل جوان بتوانند از عهده هزینه‌های آن برآیند. اولین tC که بر اساس مدل بازار اروپایی تویوتا اونسیس ساخته شده بود، یک رقیب شایسته برای دیگر مدل‌های کوچک ۲ در مانند هوندا سیویک کوپه به شمار می‌رفت. این خودرو، به‌خصوص در هنگام استفاده از یک گیربکس دستی، دارای یک شرایط هیجان‌انگیز در پشت‌فرمان نیز بود. همچنین در مقابل قیمتی که برای آن پرداخته می‌شد، امکانات بسیار خوبی نیز در اختیار قرار می‌گرفت؛ از جمله یک سقف پانورامیک، چرخ‌های آلیاژی، یک سیستم صوتی Pioneer و یک سیستم ورودی بدون کلید. همچنین تویوتا با ارائه تجهیزات پرفورمنس کارخانه‌ای در tC، مانند یک کیت سوپرشارژر TRD برای افزایش سطح قدرت، برجذابیت‌های تیونینگ این مدل افزود.
اولین نسل tC، پرفروش‌ترین مدل سایون بود و بنابراین ارائه یک نسل جدید از آن، بدیهی به نظر می‌رسید. در نتیجه، نسل دوم tC در سال ۲۰۱۱ از راه رسید که یک کوپه دیفرانسیل جلو بود و در یک سطح تریم یگانه و مجهز عرضه می‌شود. امّا اندکی پس از معرفی این نسل جدید، به‌شدت تحت‌تأثیر آمدن کوپه اسپورت دیفرانسیل عقب سایون FR-S قرار گرفت و میزان فروش آن در مدل‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ افت پیدا کرد. نام tC در بین مدل‌های سایون که قرار است در آگوست سال جاری میلادی با برند تویوتا ارائه شوند، موجود نیست و بنابراین، این مدل همراه با کل برند سایون، پایان بی‌‌سروصدایی خواهد داشت.
فرود: سایون iQ (مدل ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵)
تنها چند سال پس از آمدن اسمارت فورتو به بازار ایالات متحده، تویوتا مدل خودروی شهری خودش را به صورت سایون iQ وارد این بازار کرد. iQ با یک طراحی فضایی شگفت‌انگیز، طولی به اندازه ۵۰۸ میلی‌متر کوچکتر از یک فیات 500 داشت و در همین حال، به لطف طرح صندلی‌های ویژه 3+1، می‌توانست چهار سرنشین را در خود جای دهد. در این طرح صندلی‌ها، صندلی مسافر جلو به اندازه چند اینچ جلوتر از صندلی راننده قرار می‌گرفت که موجب افزایش فضا برای صندلی‌های عقب می‌شد. امّا رانندگی با iQ و موتور کوچک چهار سیلندر ۹۴ اسب‌بخاری به همراه یک گیربکس استاندارد CVT اتوماتیک، هیجان چندانی نداشت و قیمت این مدل نیز در سطحی نبود که بتواند خریداران از رفتن به سراغ ساب‌کامپکت‌های دیگر منصرف کند. این خودرو هیچ‌گاه نتوانست در بازار امریکا، جایی برای خود پیدا کند و بدترین آمار فروش سایون را به خود اختصاص داد. iQ در بهترین سال خود، یعنی ۲۰۱۲، تعداد ۸۸۷۹ دستگاه به فروش رفت و در طول ۳ سال حضور خود در ایالات متحده، تنها اندکی از آمار ۱۵ هزار دستگاه فراتر رفت.
فرود: نسل دوم سایون xB (مدل ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵)
دنبال‌کردن موفقیت غیرمنتظره نسل اول سایون xB، بسیار سخت بود و نسل دوم این مدل، با برداشتن برخی گام‌های اشتباه، در واقع، مرگ این مدل را رقم زد. اولین نکته نسل دوم، ابعاد بزرگتر آن بود که موجب می‌شد که چابکی و مصرف سوخت بهینه xB تا حدّ زیادی کاهش یابد. همچنین در این مدل، گوشه‌های تیز اولین نسل xB جای خود را به فرم‌های گرد گوشه داده بود و به نظر می‌رسید که تلاشی بیش از اندازه برای رسیدن به جذابیت بهتر انجام داده است. نسل دوم xB در سال‌های نخست، فروش نسبتاً خوبی داشت؛ ولی علاقه بازار به این مدل، به‌سرعت فروکش کرد و به رقم ۱۵ هزار و ۲۲۳ دستگاه در سال ۲۰۱۵ رسید. در نتیجه، این مدل از مدار تولید کنار گذاشته شد و جای خود را به iM هاچ‌بک داد.
فراز: سایون FR-S (مدل ۲۰۱۳ تاکنون)
وقتی دوقلوهای «تویوبارو» برای مرحله تولید تأیید شدند، هیجان زیادی در بین کل علاقه‌مندان دنیای خودرو ایجاد شد؛ موضوعی که با توجه به تجهیزات فوق‌العاده ارائه شده برای اسپورت‌های تویوتا-سوبارو، چندان هم جای تعجب نداشت. یک کوپه اسپورت سبک‌وزن با موتور جلو، دیفرانسیل عقب و گیربکس دستی، با قیمتی عرضه می‌شد که نمی‌توانست فشار زیادی به حساب بانکی مشتریان وارد بیاورد و بنابراین، سایون FR-S و سوبارو BRZ، حتی از قبل از معرفی به بازار، با استقبال بسیار خوبی مواجه شدند. پس از یک شروع قدرتمند در فروش سال نخست، در سال‌های بعدی اندکی از این آمار کاسته شده، ولی خوشبختانه FR-S همچنان به مسیر خویش ادامه داده است.
باید منتظر ماند: سایون iA و iM (مدل ۲۰۱۵ تاکنون)
اگر امکان دیدار از نمایشگاه‌های بزرگ سایون را داشته‌اید، حتماً با مجموعه‌ای از خودروهای عجیب‌وغریب روبرو شده‌اید. تا زمانی که iA و iM ارائه نشده بودند، سایون هرگز مدل‌های «در دسترس» واقعی در سری محصولات خود نداشت و مستقیماً از کوپه‌های کوچک به هاچ‌بک‌های نامتعارف، پرش می‌کرد. ولی iA سدان و iM هاچ‌بک که به عنوان مدل‌های معقول‌تر و معمولی‌تر ارائه شدند، به دنبال راهی برای کسب موفقیت هستند. در زیر نشان‌های سایون بر روی iA، یک استخوان‌بندی مزدا 2 قرار گرفته، نتیجه کار، خودرویی شده که حال و هوایی مانند مدل‌های مدرن مزدا دارد. iM نیز یک تغییر نام از تویوتا اوریس برای بازار امریکا است و در حالت کلی، یک مدل هاچ‌بک کاربردی و مناسب است. iA و iM که به‌تازگی در مدل ۲۰۱۶ عرضه شده‌اند، حیات خود را در سال ۲۰۱۷ به عنوان مدل‌های تویوتا ادامه خواهند داد.