تویوتا bZ4X وارداتی: بررسی کامل اولین شاسی بلند برقی تویوتا در ایران

بزرگ‌ترین تحولی که چند سالی است که در صنعت خودروسازی جهان شکل گرفته، حرکت به سمت الکتریکی‌سازی است. قوانین سخت‌گیرانهٔ آلایندگی و سیاست‌های تشویقی دولت‌ها، خودروسازان جهان را مجبور به حرکت به سمت خودروهای پاک کرده است. در کشورمان نیز هرچند با تأخیر ولی طی یکی دو سال اخیر به خودروهای برقی توجه ویژه‌ای شده و هرچند هنوز زیرساخت‌های لازم فراهم نیست ولی بسیاری از شرکت‌ها به سمت مونتاژ یا واردات خودروهای الکتریکی رفته‌اند. یکی از این خودروها، تویوتا bZ4X است که توسط شرکت برساوش وارد می‌شود.

bZ4X اولین خودروی الکتریکی تویوتا محسوب می‌شود که بر اساس پلت‌فرم e-TNGA این شرکت ساخته شده است. این همچنین اولین مدل از خودروهای برقی سری bZ تویوتا است. bZ4X با همکاری سوبارو توسعه پیدا کرده و این خودروساز ژاپنی در توسعهٔ قسمت‌هایی مثل سامانهٔ چهارچرخ محرک نقش پررنگی داشته است. همچنین این ماشین در برخی بازارها با نام سوبارو سولترا هم عرضه می‌شود. فروش جهانی این کراس‌اوور الکتریکی در اواسط سال 2022 در ژاپن و چین و سپس آمریکا آغاز شد. bZ4X اما آن‌طور که انتظار می‌رفت در بازارهای جهانی موفق عمل نکرد و نتوانست رقیبی جدی برای خودروهای محبوب این بخش مثل تسلا مدل Y باشد. این خودرو علاوه بر ژاپن، در چین هم توسط جوینت ونچر گک تویوتا تولید می‌شود که نمونه‌های وارداتی برساوش به کشورمان از همین سری تولید چین هستند.

bZ4X کراس‌اووری کامپکتی است که با طول 4,690 میلی‌متر، 9 سانتی‌متر از راوفور کشیده است و فاصلهٔ محوری بیشتری برابر با 2,850 میلی‌متر دارد. این ماشین خط سقف پایین‌تر و ظاهر شیک‌تری نسبت به راوفور دارد. در نمای بیرونی bZ4X بلافاصله خطوط شارپ و زاویه‌دار، طراحی هوشمندانهٔ دی‌لایت‌ها و اسپویلر اسپرت عقب با باله‌هایی در طرفین جلب‌توجه می‌کند که باعث بهبود آیرودینامیک می‌شود. روکش‌های پلاستیکی پهن در اطراف دهانهٔ گلگیرها نیز حال و هوایی خارج جاده‌ای به bZ4X بخشیده‌اند ولی در نمونه‌های مدل 2024 تولید چین که به کشورمان هم وارد شده‌اند، این قسمت‌ها همرنگ بدنه شده‌اند.

در داخل با کابینی مواجه خواهید شد که کیفیت مناسبی دارد ولی چندان درخشان و هیجان‌انگیز نیست. متریال قسمت‌هایی بیشتر در معرض تماس هستند خوب است و تریم قهوه‌ای‌رنگ به لوکس‌تر به نظر رسیدن فضای داخلی کمک کرده است. از لحاظ ارگونومی، چینش داشبورد با دکمه‌ها و کنترل‌های فیزیکی بیشتر بجای کنترل‌های لمسی، بسیار سنتی‌تر و مناسب‌تر از رقبایی مثل فولکس‌واگن ID.4 است. بااین‌حال، غربیلک فرمان در ارتفاع پایینی قرار گرفته و صفحه آمپر مثل خودروهای پژو از بالای آن قابل‌مشاهده است که ویژگی ناخوشایندی خواهد بود. bZ4X در نسخهٔ پایه با یک نمایشگر لمسی 8 اینچی عرضه می‌شود ولی برای تیپ‌های بالاتر تویوتا یک نمایشگر بزرگ‌تر 12.3 اینچی را در نظر گرفته که در کنسول مرکزی ادغام شده و خوشبختانه نمونه‌های وارداتی برساوش هم از همین نسخه هستند.

این نمایشگر بسیار پاسخگوتر و بهتر از سیستم‌های قبلی تویوتا است و پیشرفت خوبی را نشان می‌دهد هرچند که هنوز هم در استفاده از برخی منوها کمی تأخیر وجود دارد. آیکون‌ها بزرگ هستند و برای سیستم تهویه هم در پایین کنترل‌های مجزایی تعبیه شده که کار با آن‌ها آسان است. یکی از مشکلات عجیب کابین bZ4X اما فقدان جعبه‌داشبورد است زیرا تویوتا برای افزایش فضای داخلی، داشبورد را بسیار باریک طراحی کرده است. همچنین روی شیشهٔ عقب هم خبری از برف‌پاک‌کن نیست ولی حداقل برای سرنشینان عقب دریچه‌های تهویه و پورت‌های USB در نظر گرفته شده است.

هرچند فضای سرنشینان جلو خوب است و در صندلی‌های عقب هم فضای پا و سر مناسبی وجود دارد ولی کف بسیار بلند خودرو در قسمت عقب باعث کاهش راحتی سرنشینان می‌شود و در سفرهای طولانی آزاردهنده خواهد بود. هرچند صندوق بار 452 لیتری bZ4X از فولکس‌واگن ID.4 با 543 لیتر کوچک‌تر است ولی کافی به نظر می‌رسد و به دلیل فقدان لبهٔ پایینی، بارگیری آسان خواهد بود. بااین‌حال، در این کراس‌اوور تویوتا خبری از صندوق بار جلو نیست هرچند که زیر کف صندوق عقب فضایی برای قرار دادن کابل شارژ تعبیه شده است.

bZ4X در دو نسخهٔ تک موتوره و دو موتوره تولید می‌شود که برساوش نسخهٔ اول را به ایران آورده است. این مدل به یک موتور الکتریکی روی محور جلو مجهز است که 204 اسب بخار قدرت و 266 نیوتن متر گشتاور دارد. در نمونه‌های تولید چین، تأمین انرژی موردنیاز این موتور توسط یک پکیج باطری لیتیوم یونی 66.7 کیلووات ساعتی صورت می‌گیرد که ساخت شرکت چینی CATL هستند اما نسخه‌های مخصوص بازارهای اروپا و آمریکا از باطری‌های بزرگ‌تر با ظرفیتی بیش از 70 کیلووات ساعت بهره می‌برند. سیستم تعلیق این خودرو هم در جلو مک‌فرسون و در عقب دو جناقی است.

پلت‌فرم eTNGA ارتباط نزدیکی با پلت‌فرم مورداستفاده در کراس‌اوورهای بنزینی راوفور و C-HR دارد و درنتیجه، رانندگی و هندلینگ خوبی را برای این شاسی‌بلند برقی فراهم می‌کند. bZ4X برای کسانی که به دنبال یک خودروی الکتریکی با سواری آرام هستند، گزینهٔ مناسبی خواهد بود زیرا کراس‌اوور تویوتا روی آسفالت‌های ناهموار و پردست‌انداز کشورمان عملکرد خوبی دارد و در پیمایش‌های بزرگراهی هم احساس راحتی دارد. همچنین bZ4X برای رانندگی در جاده‌های پرپیچ‌وخم خودروی هیجان‌انگیزی است و با فرمان خوب و کنترل عالی حرکات بدنه، راننده را غافلگیر می‌کند. همهٔ این ویژگی‌ها با کابین بسیار ساکتی همراه است که سروصدای جاده و باد در آن به گوش نمی‌رسد.

این خودرو از سیستم احیای انرژی ترمزها هم برخوردار است که پس از برداشتن پا از روی پدال گاز، برق تولید می‌کند و به شارژ باطری می‌پردازد. قدرت این سیستم را می‌توان با استفاده از پدال‌های پشت فرمان تغییر داد که در قوی‌ترین حالت، امکان رانندگی با یک پدال را فراهم می‌کند. با 204 اسب بخار قدرت، از bZ4X نباید انتظار عملکرد اسپرتی را داشت ولی هنوز هم شتاب خوبی را فراهم می‌کند. مثل اکثر خودروهای الکتریکی، با فشردن پدال گاز شتابی فوری ارائه می‌شود و خودرو ظرف 7.5 ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسد. حداکثر سرعت این کراس‌اوور ژاپنی هم 160 کیلومتر بر ساعت اعلام شده است.

شعاع حرکتی bZ4X در نسخهٔ دیفرانسیل جلو با باطری 66.7 کیلووات ساعتی طبق معیارهای آزمایش چین 615 کیلومتر اعلام شده که رقم قابل‌توجهی به نظر می‌رسد ولی این عدد خیلی خوش‌بینانه است و قطعاً در شرایط واقعی نمی‌توان به آن نزدیک شد. این در حالی است که برد bZ4X طبق معیارهای اروپایی و آمریکایی با وجود باطری بزرگ‌تر، بین تنها 400 تا 440 کیلومتر اعلام شده است. این اعداد به واقعیت نزدیک‌تر هستند و بنابراین، حداکثر توان پیمایش خودرو با شارژ کامل در شرایط واقعی زیر 500 کیلومتر خواهد بود. تویوتا مصرف انرژی bZ4X را برای نسخهٔ دیفرانسیل جلو در هر صد کیلومتر حدود 14 کیلووات ساعت اعلام کرده است. این خودرو از قابلیت شارژ سریع با حداکثر ظرفیت 150 کیلووات برخوردار است که طبق استانداردهای امروزی قابل‌قبول است و از 10 تا 80 درصد باطری‌ها را ظرف 30 دقیقه شارژ می‌کند ولی با شارژهای خانگی 11 کیلوواتی، این کار حدود 11 ساعت زمان خواهد برد.

برساوش نسخهٔ تقریباً کاملی از bZ4X را به ایران آورده است که از امکانات و تجهیزات فراوانی بهره می‌برد. در ادامه آپشن‌های این خودرو را مرور می‌کنیم.

• گرم‌کن و تهویه صندلی‌های جلو
• تنظیم برقی صندلی‌های جلو با حافظه
• غربیلک فرمان چرمی با گرم‌کن
• تودوزی چرمی
• دوربین 360 درجه
• شارژر بی‌سیم گوشی
• سیستم تهویه دو منطقه‌ای
• سیستم پارک خودکار
• آینه‌های جانبی تاشو برقی با حافظه
• در صندوق برقی
• ترمز پارک برقی با اتوهلد
• سنسور نور و باران
• صفحه آمپر دیجیتالی

• 8 ایربگ (جلو، جانبی، پرده‌ای، زانو)
• سیستم کنترل پایداری و کنترل کشش
• ترمز کمکی
• سیستم کمکی شروع حرکت در سربالایی
• هشدار خستگی راننده
• هشدار برخورد جلو
• کروز کنترل پویا
• هشدار خروج از خط
• دستیار حفظ حرکت میان خطوط
• نوربالای خودکار
• سیستم تابلو خوان
• سیستم پایش نقاط کور

اصلی‌ترین رقیب تویوتا bZ4X در بازارهای جهانی که در کشورمان هم حضور دارد، فولکس‌واگن iD.4 است. البته این خودرو موتور ضعیف‌تر 168 اسب بخاری و باطری کوچک‌تر 55.7 کیلووات ساعتی دارد. از هوندا eNS1 هم می‌توان به‌عنوان یکی دیگر از رقبای کراس‌اوور برقی تویوتا در بازار ایران یاد کرد که از لحاظ مشخصات با موتور 204 اسب بخاری و باطری 68.8 کیلووات ساعتی، بسیار به bZ4X نزدیک است. علاوه بر این، کراس‌اوورهای الکتریکی دیگری مثل کیا EV5 وارداتی کوشا خودرو نیز قرار است در آینده نزدیک راهی بازار ایران شوند تا رقابت در این بخش شدیدتر شود.

• رانندگی خوب
• سواری نرم
• کابین جادار
• چابک در رانندگی‌های شهری

• فقدان زیرساخت شارژ در کشور
• فقدان جعبه‌داشبورد
• دشواری مشاهده صفحه آمپر
• کف بلند در قسمت صندلی‌های عقب

برساوش در آخرین شرایط فروش خود، قیمت bZ4X را 3 میلیارد و 420 میلیون تومان اعلام کرده است. این خودرو با پیش‌پرداخت دو میلیارد تومانی و موعد تحویل 90 روزه به فروش می‌رسد. این ساخته تویوتا توسط برساوش برای اولین بار خارج از سامانه یکپارچه عرضه شده است.

آیا تویوتا bZ4X وارداتی با نمونه‌های جهانی تفاوت دارد؟

تویوتا bZ4x وارداتی به ایران تولید چین است ولی به‌جز استفاده از باطری کوچک‌تر، تفاوت دیگری با نمونه‌های جهانی ندارد.

مصرف برق تویوتا bZ4X در شرایط مختلف رانندگی چقدر است؟

طبق اعلام تویوتا، نسخهٔ تک موتوره محرک جلوی bZ4X به‌طور میانگین در هر صد کیلومتر حدود 14 کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند

آیا می‌توان تویوتا bZ4X را در منزل شارژ کرد؟

این امکان با استفاده از شارژرهای خانگی 11 کیلوواتی وجود دارد ولی شارژ کامل باطری‌ها در خانه حدود 11 ساعت طول می‌کشد.

آیا تویوتا bZ4X برای سفرهای طولانی مناسب است؟

شعاع حرکتی bZ4X در شرایط واقعی با هر بار شارژ کامل حدود 450 کیلومتر است و با توجه به فقدان زیرساخت‌های شارژ در جاده‌های کشور، مناسب مسافرت‌های طولانی نخواهد بود.

آیا برای خرید تویوتا bZ4X وارداتی باید در سامانه یکپارچه ثبت‌نام کرد؟

الزامی برای فروش خودروهای الکتریکی در سامانه یکپارچه وجود ندارد. بنابراین شرکت برساوش به‌عنوان واردکنندهٔ تویوتا bZ4X، برای اولین بار فروش این خودرو را در خارج از سامانه یکپارچه آغاز کرده است.