ابتدا برای روشن شدن مسئله باید بگویم که من همه قوانین را نمیدانم. اگر هم میدانستم باز چیزی نزدیک به 20 سال برایم طول میکشید تا به ویراستاری و نویسندگی مجله برسم. در طول این سفر زمانی اما توانستم نکاتی را جمعآوری کنم که امیدوارم بتواند شما را راهنمایی کرده و جهت درست را نشانتان دهد.
صنعت بهسرعت در حال تغییر بوده و نویسندگی در حوزه خودرو از همیشه جذابتر شده است، پس بدون معطلی به سراغ 20 نکته مهم برای شروع میپردازیم:
1- ژورنالیسم بودن مهم است
بسیاری از بهترین خبرنگاران و نویسندگان حوزه خودرو از طریق مسیر سنتی وارد این حوزه شدهاند: آنها برای دریافت یک مدرک ژورنالیسم معتبر تلاش میکردند و سپس به مطبوعات محلی یا مجلات تخصصی وارد میشدند.
درک این صنعت که میتواند دشوار هم باشد بسیار مهم است. نویسندگان بزرگ بسیاری وجود دارند که از طریق راه مرسوم موجود وارد این صنعت نشدهاند اما یادگیری راه و اصول اصلی باعث بهوجودآمدن یک نقطه قوت میگردد.
2- شما ایدهها و دیدگاههای خود هستید
اگر تاکنون هیچگونه مدرک ژورنالیستی نداشتید یا در صنعت رسانه نبودهاید، باید بدانید که برخورداری از یک ذهن سریع و دقیق، انگیزه کاری محکم و مهمتر از همه، دسترسی به چشمهای ذهنی از ایدههای نو باعث میشود ویراستارهای تشنه مطلب، بهخوبی شما را بشناسند. همه ما قصد آسانسازی زندگیمان را داریم؛ پس اگر بتوانید ایدههایی داشته باشید که توجهات را جلب کند قطعاً شانس خوبی خواهید داشت. این مورد ما را به سوی نکته بعدی سوق میدهد... .
3- بنویسید، بنویسید و بازهم بنویسید
شما نمیتوانید از خود انتظار داشته باشید که در نخستین تلاش خود، همه چیز را به درستی انجام دهید. درک و فهم لحن درست و مناسب برای یک مقاله بهخصوص میتواند نیازمند دقت بالا باشد.
اگر کاری را ارائه میکنید و رد میشود، از ارائه خود بیشازحد دفاع نکرده و سعی کنید بازخوردهایی از اشکالات آن دریافت کنید. اگر قرار نباشد نقاط ضعف خود را بشناسید هیچگاه موفق نخواهید شد. نوشتن را تمرین کرده و سختگیرانه آن را ویرایش کنید.
4- گردنکلفت باشید
طردشدن همواره دردناک است پس بازهم ادامه دهید. در دفتر کاریمان افرادی را داریم که سه یا چهار بار رد شدهاند اما همچنان به تلاش ادامه دادند. هنگامی هم که فکر میکنید پیشروی خوبی دارید میتوانید با نگاهی به بخش کامنتهای پدال، خود را به مرحله «من هنوز نیاز به تمرین دارم» برسانید!
مطلب شما هیچگاه موردپسند همگان قرار نمیگیرد. بسیاری از افرادی که در این صنعت با آنها برخورد میکنید انسانهای حرفهای و سازندهای هستند، اما افرادی هم وجود دارند که سعی در پایین کشاندن شما خواهند داشت؛ آنها را نادیده بگیرید!
5- از ابزار موجود استفاده کنید
اگر میخواهید کار ارائهشده توسط شما بهطورجدی مورد توجه قرار بگیرد، بهتر است به نکات آسان توجه کنید. نام ویراستار یا دبیر بخش را بدانید. کپی ارسالی را از لحاظ قواعدی و تصحیح املا مورد بررسی قرار داده و به خود اطمینان داشته باشید. نیازی نیست که توقع بیشازاندازه از خود داشته باشید. فراموش نکنید که حتماً پیوستها را ضمیمه و ارسال کنید.
6- نیاز نیست بتوانید مانند کریس هریس دریفت بکشید
البته که این امر مفید است اما رانندگان حرفهای بسیاری وجود دارند که به بهترین نحو خودرو را کنترل میکنند اما از پس تکمیل یک جمله با مفهوم درست برنمیآیند. تا زمانی که عملکردتان پشت فرمان خودرو درحد «فاجعه» نباشد، میتوانید ارزشهای ذهنی متفاوت را به مخاطب خود برسانید.
7- شاید بپرسید: اگر دستفرمان فاجعهباری داشته باشم چه؟!
اگر اینگونه است، شاید شما مناسب تست جادهای نباشید. بههرحال سرخورده نشوید؛ همچنان میتوانید به کارهایی از قبیل نویسندگی اخبار، نوشتن داستانهایی درباره صنعت خودرو، کار بر روی پروفایل، خبرنگار نشریه در رویدادهای متعدد و... بپردازید. حتی میتوانید به یک زیردست ویراستار تبدیل شوید. ژورنالیسم و خبرنگاری خودرو تنها در بررسیهای جادهای خلاصه نمیگردد.
8- با خودروی قرضگرفته شده مجله تصادف کردم، آیا باید این کار را کنار بگذارم؟!
خیر. شما تنها همه چیز را برای خودتان سختتر کردهاید. اگر با ماشین خودروساز یا نمایندگی تصادف کردید، نصیحت من به شما این است: آن را بپذیرید.
هرچه بهانهها و دلایل بیشتری برای این کار بیاورید، در درازمدت وضعیتتان بدتر میشود. همه ما اشتباهاتی داشتیم و خواهیم داشت اما ذکاوت اینجاست که نشان دهید از همه چیز نکتهای را دریافت کردهاید؛ بهویژه اگر تجربه گرانقیمتی بوده باشد.
9- خبر خوب: صنعت رسانه تغییر کرده است
شبکه قدیمی خوشبختانه کاملاً در این صنعت از میان رفته است. امروزه اگر بهاندازه کافی خوب باشید، راههای بسیاری برای تبدیلشدن به یک خبرنگار خودرو وجود دارد.
یک وبلاگ را راهاندازی کنید، در بخش نظرات وبسایت «پدال» خود را مطرح کنید، به ویراستارها یا نویسندگان پیغام بدهید، در صفحاتی که علاقهمندان در آنها حضور دارند فعال باشید و... . راههای متفاوتی وجود دارند پس چرا معطل میکنید؟!
10- چیزی را که داریم به ما نفروشید
تصور کنید توانستهاید تجربه رانندگی یک 911 جدید را داشته باشید. تلاش نکنید که یک داستان را به ما بفروشید چراکه 50 نویسنده دیگر داریم که تجربه بیشتری از شما دارند و کارشان هم از شما بهتر است. میتوانیم بهراحتی از میان آنها یک مطلب را انتخاب کنیم.
به دنبال داستانهایی بروید که ویراستارها به دنبال آنها نمیروند؛ مثلاً مصاحبه با افراد جالب، یک آنالیز جذاب از صنعت یا یک راهنمای خاص استفاده از یک خودروی دستدوم که بتواند توجه تصمیمگیرنده را به خود جلب کند.
11- تصویرسازی حیاتی است
ممکن است بهترین داستان را داشته باشید اما تا زمانی که نتوانید آن را شرح داده و تصویرسازی کنید یعنی فاصله زیادی با موفقیت دارید. یکی از مهمترین و سریعترین راههای موفقیت همکاری با یک عکاس یا فیلمساز است تا بتوان در نهایت به سردبیر نشریه یک پکیج کامل را ارائه کرد.
کار اصلی یک فریلنسر یا آزادکار این است که زندگی سردبیرها و ویراستارها را آسانتر کند. همیشه دقت کنید که بیش از حد روی کارهای خود ارزشگذاری نکنید.
12- خانم باشید
برخلاف تصور این یک تبعیض مثبت نیست. اگر در این صنعت و در میان ژورنالیسمهای مرد بتوان شاهد کارهای متعدد از خانمها هم بود، اثرات مثبت بسیاری مشاهده خواهد شد. همه نشریات معتبری که به آنها فکر میکنم حاضرند تا یک نویسنده خانم توانا داشته باشند. اگر خانم هستید، دست به کار شوید.
13- شبکه خود را بزرگ کنید
تا جایی که میتوانید شبکه مخاطبان خود را افزایش دهید. برای یک یا دو هفته بهصورت کارآموز در تصویربرداریها کار کنید. اینگونه متوجه کار با کیفیت یک تصویربردار خواهید شد و در ضمن آن، از پشتصحنه تمام محصولات نهایی هم باخبر میشوید.
یا مثلاً در قبال یک مبلغ مناسب ماشینهای مطبوعات را بازگردانید. کیفیت و مقدار ارتباطات خود با عکاسان و فیلمبرداران را بیشتر کنید. آنگاه خواهید دید که دیگران چگونه برای ساخت پورتفولیو به شما یاری میرسانند.
14- از نحوه فروش خودروها آگاه باشید
در اغلب مواقع، خبرنگاران خودرو دوست دارند تا از واقعیتهای تبلیغاتی بازار استفاده کنند. در حقیقت بسیاری هستند که خبری از دلیل فروش خودروشان توسط خودروساز آگاهی ندارند.
اگر بهعنوان نویسنده بدانید که چرا یک نوع خودرو را چه نوع افرادی میخرند آنگاه درک بهتری از مناسب بودن آن خودرو برای مصرفکنندگان خواهید شد.
15- روی مهارت ارائه دادن کار کنید
آیا میتوانید در یک ویدئو بایستید و ارائهای را انجام دهید؟! اگر اینطور است، شما هماکنون بر افرادی که این توانایی را ندارند برتری چشمگیری دارد. خودتان برای این دسته از وظایف بسازید. خوبی این کار در این است که شما زمان لازم برای برطرف کردن مشکلات خود را دارید، پس با یک فیلمبردار همراه شده و به نشریات نشان دهید چه در چنته دارید!
16- انتظار متمول شدن را نداشته باشید
بهطورکلی، نویسندگی و ژورنالیسم خودرو راه اصلی پولدار شدن نیست. بیشتر ویراستارها در خارج از ایران سالانه بین 70 تا 90 هزار دلار درآمد دارند که مبلغ نسبتاً خوبی تلقی میشود. اما آنها در حال بررسی خودروهایی هستند که هیچگاه بازار هدف مناسبی ندارند! حقیقت این صنعت اینچنین است اما درازای آن شما افرادی را که توانایی خرید این خودروها را دارند ملاقات میکنید. اگر بتوانید کسی باشید که در کنار این شغل به درآمد بالا هم برسید جای تبریک دارد چون در هردو زمینه موفق شدهاید.
17- آن نکته معروف درباره عشق به کار...
«به کاری که علاقه دارید بپردازید. آنگاه حتی یک روز هم کار نمیکنید» همه ما با اینگونه پستهای انگیزشی برخورد داشتهایم. اگر تمام کار ما راندن ابرخودروها و سوپراسپرتها در مکانهای بینقص بود همه این کار را انجام میدادند؛ اما تصویر حقیقی با این گفته تفاوت زیادی دارد.
بسیاری از روزها باید ساعت 4 صبح کار را شروع کرد. آن هم پس از استراحت در هتلهای کوچک و گذراندن شبی طولانی در حال انجام کپیها، دنبال کردن مشخصات، حضور در دیدارهای مجازی. منتظر نشستن در ایستگاههای اتوبوس و فرودگاهها هم پیش از پاندمی بخشی از کار محسوب میشد. اگر تنها انتظار انجام کارهای خاصی را داشته باشید، به شکلی سخت با حقیقت روبهرو خواهید شد.
18- سعی کنید دستهایتان روغنی شود
بسیاری از ژورنالیستهای حوزه خودرو دارای پسزمینه مکانیکی یا مهندسی مناسبی هستند درحالیکه باقی آنها حسرت داشتن این تجربه را دارند. اگر میتوانید چگونگی عملکرد خودرو را خوب درک کنید پس این مورد میتواند به یک برتری طبیعی شما بدل گردد.
19- این صنعت کوچک است
شمار افراد ایرانی که هماکنون در این حوزه مشغولاند حدود چند صد تن میشود و تمام. اطمینان میدهم تعداد افرادی که در فروشگاههای محلی محل زندگیتان کار میکنند بیشتر از این است.
در این صنعت همه یکدیگر را میشناسند و شایعات اصلاحناپذیر هم وجود دارند. قضاوت نکردن بهسختی فراموش میشود و دشمنیهای شخصی برای مدت طولانی میتواند بر روی کار تأثیر بگذارد. تلاش کنید تا با همکاران خود صمیمی باشید.
20- کنجکاوی خود را حفظ کنید
شمار زیادی از خبرنگاران خودرو دوست دارند درباره مشکلدار بودن مسائل، شکوه و گلایه کنند و بگویند اگر شرایط بهتر بود پس ما هم بهتر میبودیم. آنها خسته میشوند و تنها از استعداد و برتریهایشان تقدیر میکنند. اینگونه نباشید! چراکه اگر خسته و درمانده باشید، این مورد در مطالب شما نیز هویدا و آشکار میشود و مخاطبان خود را از دست میدهید.
همیشه سعی در کنجکاوی داشته باشید تا بتوانید از این شغل لذت ببرید و مطالب جذاب بنویسید.
آیا آمادهاید؟!
اگر پس از خواندن همه این مطالب گمان میکنید که آنچه را که برای شروع لازم است دارید و بهقدر کافی هم خوب هستید، پس به جلو قدم بردارید.
موفق باشید