نحوه تعویض آب رادیاتور خودرو

آب رادیاتور نقشی اساسی در خنک‌سازی موتور خودرو دارد و درصورت نادیده گرفتن تعویض آن، پیامدهای ناخوشایندی را برای مالک به بار می‌آورد.

اولین نتیجه و حاصل احتراق در موتورهای درون‌سوز گرما محسوب می‌شود. همه این حرارت و گرما به کار تبدیل نمی‌شود و نه‌نتها مفید نیست، بلکه برای سیستم موتور و خودرو ضرر هم دارد. بنابراین مهندسان سازوکار سیستم‌های خنک‌کن را در خودروها تدارک دیده‌اند که با گردش مایع یا همان آب رادیاتور در لوله‌ها اقدام به خنک‌سازی موتور و رفع حرارت اضافه می‌کند.

آب رادیاتور مخلوطی از آب مقطر و مواد افزودنی مانند ضد یخ، ضد جوش و ضد خوردگی به شمار می‌رود که به مرور زمان و در اثر گذر از بخش‌های گرم خودرو، کیفیت خود را از دست می‌دهد و طبیعتا نیازمند تعویض خواهد بود.

می‌دانیم که آب رادیاتور وظیفه خنک‌سازی را برعهده دارد؛ پس در صورت درست کار نکردن این جزء و عدم توانایی آن در جذب حرارت از بخش‌های داغ موتور خودرو، عملکرد کلی خودرو با افت و نقیصه روبه‌رو خواهد شد. داغ کردن موتور و افزایش حرارت آن می‌تواند نخستین نشان مشکل در آب رادیاتور یعنی افت کیفیت یا حتی کم شدن آن باشد. لازم است که تعویض آب رادیاتور را به‌عنوان یک سرویس دوره‌ای در نظر داشته باشید و آن را جدی بگیرید.

باید در نظر داشته باشید که زمان مناسب تعویض آب رادیاتور به نوع خودروی شما بستگی دارد اما متخصصان عددی نسبی را برای همه خودروها درنظر گرفته‌اند. آن‌ها توصیه می‌کنند آب رادیاتور را بعد از هر 48 هزار کیلومتر یا دو سال تعویض کنید. باز هم در نظر داشته باشید که این رقم بسته به خودرو می‌تواند تا 96 هزار کیلومتر هم به درازا بکشد. ملاک اصلی خودروی شما خواهد بود.

تاکنون با علت نیاز به تعویض آب رادیاتور آشنا شده‌اید. حال که از تعویض آب رادیاتور خودرو خود اطمینان حاصل کرده‌اید باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر از پایه کارهای مکانیکی خودرو سر در نمی‌آورید بهتر است خودرو را برای تعویض آب رادیاتور به نزد متخصص مکانیک ببرید. درغیر این صورت، باید بدانید که روند تعویض آب رادیاتور در خودروهای متفاوت چندان فرق خاصی ندارد و می‌توانید با درک اصول آن، خودتان این کار را انجام دهید.

ابتدا باید از میزان مایع‌ خنک‌کن لازم در مخزن آب رادیاتور خودرویتان آگاهی داشته باشید؛ برخی خودروها تنها 5 قسمت و برخی دیگر تا 14 قسمت مایع خنک‌کننده لازم دارند. به‌طور معمول، آب رادیاتور آماده در بازار موجود است و کار شما را راحت می‌کند اما اگر تمایل دارید خودتان آب مقطر را با مایع خنک‌کن مخلوط کنید، بهتر است از نسبت 50:50 استفاده کنید.

پس از تهیه آب رادیاتور مناسب، در سطحی خشک خودروی خود را پارک کنید و حتما مواظب اعضای بدن مانند چشم و دستان خود در تماس با آب رادیاتور و بخار آن باشید. برای باز کردن در مخزن آب رادیاتور باید حتما خودروی خود را خاموش کرده و تا سردشدن کامل موتور صبر کنید که بسته به نوع خودرو و دمای محیط حتی ممکن است تا یک و حتی چند ساعت کامل هم به درازا بکشد.

کاهش دمای موتور فرایندی زمان‌بر به شمار می‌رود چراکه دمای آن ممکن است تا 100 درجه هم افزایش پیدا کند. از آنجا که فرایند عملکرد رادیاتور این‌گونه است که آب را دور مناطق داغ خودرو می‌چرخاند و سپس با خنک‌سازی‌اش دوباره آن را به موتور می‌فرستد، حتما مخزنی حاوی بخارهای بسیار داغ خواهد داشت. اگر زمان کافی برای خنک‌سازی سپری شده و فکر می‌کنید رادیاتور خنک شده است، پیش از باز کردن آن با دست و با احتیاط بسیار بدنه آن را لمس کنید تا از خنک‌شدن حتمی آن اطمینان حاصل شود.

می‌توانید با قطع پایانه منفی باتری، برق خودرو را از کار بیاندازید چراکه در روند تعویض آب رادیاتور کاری با سیستم‌های برقی ندارید. می‌توان از یک جک برای بالا آوردن خودرو استفاده کرد تا جایی که یک سطح زیر مخزن آب رادیاتور قرار گیرد و مایع خروجی را در خود جمع‌آوری کند. آب رادیاتور مایعی سمی برای انسان و حیوان به شمار می‌رود و برای محیط‌زیست هم خطر دارد پس بهتر است آن را در سطلی جمع کرده و به روش مناسب دفع کنید.

حال لازم است شلنگ خروجی آب رادیاتور را باز کنید که در بخش زیر خود منبع آب رادیاتور قرار دارد. پس از آن، در مخزن آب رادیاتور را باز می‌کنید و به این صورت آب کهنه تخلیه می‌گردد. این کار تا حد زیادی از آب را خالی می‌کند اما این به‌معنای شست‌وشو شدن مخزن یادشده نیست و برای این کار باید ابتدا شلنگ ورودی آن را از سمت ترموستات خودرو باز کرده و از طریق مجرای آن، درون رادیاتور را بشویید.

دقت کنید که پس از شستن مخزن آب رادیاتور حتما تمام اتصالات و شلنگ‌های جداشده را به‌خوبی و با دقت کافی محکم کنید تا عوامل نشتی یا هر نقص دیگری در عملکرد خودروتان ظاهر نشود.

با شست‌وشوی مخزن یا تخلیه آب رادیاتور کهنه، معمولا لازم می‌شود تا دو پیچ هواگیری در پیش و پس از مسیر ترموستات را هم باز کنید. سپس آب رادیاتور تازه را از طریق منبع انبساط وارد کنید. این روند را تا جایی ادامه دهید که ته‌مانده آب درون موتور به‌طور کامل از پیچ هواگیری خارج شده و مایه تمیز بدون حباب در پیچ‌های یادشده سرازیر شود.

سپس یکی از پیچ‌ها را بسته و جهت اطیمنان کمی آب دیگر اضافه کنید؛ با این کار هرگونه هوای ناخواسته از طریق پیچ‌ها تخلیه خواهد شد. پس از این مرحله، پیچ دوم را هم ببندید و با پایان کار، در مخزن آب رادیاتور را محکم کنید.

با تعویض آب رادیاتور، پشت فرمان خودروتان بنشینید و آن را روشن کنید. از حرکت دادن خودرو خودداری کنید و تا زمانی که فن خودرو یک بار کامل روشن و خاموش می‌شود، بگذارید موتور روشن بماند. سپس آن را خاموش کرده و منتظر سرشدن آن بمانید. با سردشدن کامل موتور برای بار دوم، در مخزن انبساط و پیچ‌های هواگیر را باز کرده و 2 تا 4 لیتر ضدیخ (بسته به حجم موتور) به آن اضافه کنید. با افزودن ضدیخ، پیچ‌های هواگیر را دوباره محکم کرده و منبع آب رادیاتور را تا نشانگر «Maximum» پر کنید.

در این مرحله یک‌بار دیگر عملیات روشن/ خاموش کردن خودرو را انجام دهید و به فن اجازه چرخاندن آب رادیاتور را بدهید. اگر احیانا سطح مایع خنک‌کن پایین آمده بود، آن را دوباره با افزودن ضدیخ به نشانگر ماکزیمم برسانید. به این کار، عملیات هواگیری با موفقیت به پایان رسیده است. به یاد داشته باشید که برای هر بار باز کردن مخزن آب رادیاتور باید برای سرد شدن خودرو زمانی را صرف کنید.

آب رادیاتور مایع اصلی خنک‌کننده موتور خودرو شما به شمار می‌رود. این محلول با گردش در بخش‌های گوناگون موتور و جذب گرمای اضافه، تعادل دمایی موتور احتراقی خودرو شما را تامین کرده و خود با افزایش دما روبه‌رو می‌شود. در گذر زمان، کیفیت این محلول افت می‌کند و دیگر کارایی لازم را همچون روزهای اول ندارد؛ بنابراین به‌منظور جلوگیری از داغ‌شدن بیش‌ از اندازه موتور خودرو و خرابی‌های ناشی از آن، باید حواستان به آب رادیاتور باشد.

به‌طور خلاصه، تخلیه کامل آب رادیاتور کهنه و توجه به نحوه دفع آن، شست‌وشوی ترجیحی مجراها و مخزن آن، سرد بودن خودرو برای هر بار باز کردن در مخزن آب رادیاتور و انجام عملیات هواگیری ضروری‌ترین بخش‌های موردتوجه در فرایند تعویض آب رادیاتور هستند که باید رعایت شوند. اگر انجام این کارها شما را بیش از اندازه به دردسر می‌اندازد یا تخصص لازم برای پیش‌برد مراحل یادشده را ندارید، توصیه می‌کنیم به متخصص مکانیک مراجعه کنید.

اگر شما هم در این زمینه تجربه یا دانشی دارید، آن را از طریق بخش نظرات با ما و سایر مخاطبان پدال در میان بگذارید.