رله دوبل چیست؟ + نشانه‌های خرابی آن

رله یکی از قطعات پرکاربرد در خودروها و صنایع مختلف است که وظایف گوناگونی بر عهده دارد. از این قطعات برای کاهش میزان سیم‌کشی داخل خودرو و فعال کردن خودکار یک مدار الکتریکی استفاده می‌شود. علاوه بر این رله از سیستم‌های برقی خودرو محافظت خواهد کرد تا در صورت ورود جریان بیش از حد آسیبی به بخش‌های مختلف وسیله نقلیه نرسد. تاکنون به بررسی رله استارت و رله فن خودرو پرداخته‌ایم و این بار نوبت به آشنایی با رله دوبل می‌رسد.

حتماً در زمان ورود به خودرو و استارت زدن صدای آشنایی را قبل از روشن شدن آن شنیده‌اید. شاید برای شما سؤال باشد که این صدا مربوط به چیست. صدای یاد شده به پمپ‌بنزین خودرو مربوط می‌شود و کار تأمین برق آن بر عهده قطعه‌ای به نام رله دوبل است. در واقع این قطعه یکی از اجزای مهم خودروهای امروزی محسوب می‌شود و وظیفه رساندن جریان برق به قطعاتی همچون سنسورهای موقعیت میل‌سوپاپ و سرعت، پمپ‌بنزین، ECU، سنسور اکسیژن و... را بر عهده دارد. به همین علت خرابی و عدم عملکرد صحیح رله دوبل می‌تواند باعث عدم رسیدن جریان برق به قطعات یاد شده و نهایتاً از کار افتادن خودرو شود. رله دوبل با توجه به نام خود از دو رله متصل به یکدیگر ساخته می‌شود. زمانی که سوئیچ خودرو باز شود جریان برق وارد رله شده و باعث چسبیدن دو رله به هم خواهد شد. به این ترتیب جریان موردنیاز بخش‌های مختلف خودرو از جمله ECU و پمپ‌بنزین تأمین می‌شود.

بر اساس نوع خودرو و شرکت سازنده، رله دوبل در محل‌های مختلفی نصب می‌شود. به‌طورکلی این قطعه در عموم خودروها درون محفظه ECU قرار می‌گیرد اما در برخی خودروها در داخل پیشرانه به وسیله یک پیچ به سینی فن یا بدنه بسته می‌شود. در خودروهای داخلی همچون پژو 206، قطعه موردبحث در محفظه BM34 قرار می‌گیرد اما در خودرویی همچون پراید، رله دوبل در کنار باتری و مخزن آب رادیاتور نصب شده است. برای یافتن آن در پژو 405 و سمند نیز باید به بالای رادیاتور نگاه کنید.

همان‌طور که گفته شد قطعه موردبحث وظیفه تأمین برق بخش‌های مختلف خودرو را بر عهده دارد. واضح‌ترین علامت خرابی این قطعه عدم روشن شدن موتور خواهد بود. البته باید دانست روشن نشدن خودرو می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد اما درصورتی‌که پس از باز کردن سوئیچ صدای پمپ‌بنزین به گوش شما نرسد به احتمال زیاد یا رله از کار افتاده و یا خود پمپ‌بنزین ایراد دارد. یکی دیگر از نشانه‌های خرابی قطعه یاد شده عدم روشن شدن چراغ چک هم‌زمان با باز شدن سوئیچ خواهد بود.

درصورتی‌که با استارت زدن خودرو روشن نشد و تشخیص اولیه شما این بود که ایراد از رله است می‌بایست به تعمیرگاه مراجعه نمایید. مکانیک‌ها و باتری‌سازها از روش‌های مختلفی برای تست عملکرد این قطعه استفاده می‌کنند که در ادامه به‌صورت خلاصه به آن‌ها می‌پردازیم.

ساده‌ترین روش برای تست رله دوبل بررسی ظاهری این قطعه است. رله‌های خراب معمولاً علائمی همچون سولفاته شدن را به نمایش می‌گذارند.

با این روش پایه‌های مختلف رله با دستگاه اهم‌متر بررسی می‌شوند و اگر قطعه خراب باشد اهم‌متر مقادیر ثابتی را در پایه‌ها نشان نخواهد داد.

با استفاده از ولت‌متر می‌توان ولتاژ باتری را اندازه‌گیری نمایند. با اتصال ولت‌متر به پایه‌ها، اگر مقادیر استاندارد ولتاژ دیده نشود به احتمال زیاد رله دوبل خراب شده است.

دستگاه دیاگ برای یافتن خطاهای مختلف خودرو بکار می‌رود و اگرچه با استفاده از آن نمی‌توان این قطعه را مستقیماً بررسی کرد اما با اتصال دیاگ به خودرو و بررسی قطعات دیگر از جمله پمپ‌بنزین امکان بررسی عملکرد رله وجود خواهد داشت. در چنین حالتی اگر برق به رله دوبل برسد و صدای پلاتین آن تشخیص داده نشود قطعاً خراب است.