میزان باد لاستیک انواع خودروهای بازار: جدول استاندارد و نکات تنظیم

فشار باد لاستیک یکی از مهم‌ترین عوامل در ایمنی، کاهش مصرف سوخت و افزایش دوام لاستیک خودرو است. تنظیم نادرست باد می‌تواند باعث سایش غیرعادی لاستیک، افزایش مصرف سوخت، یا کاهش چسبندگی شود. این مقاله با ارائه جدول جامع فشار باد برای خودروهای بازار ایران، نکات تنظیم و ابزار موردنیاز، به رانندگان و مکانیک‌ها کمک می‌کند تا فشار باد را به درستی تنظیم کنند.

بیشتر بخوانید:

• تنظیم فشار باد تایر در تابستان: نکات کلیدی برای حرفه‌ای‌ها
• سنسور باد لاستیک یا TPMS؛ عملکرد، خرابی و نکات نگهداری

 تنظیم صحیح میزان باد لاستیک خودرو مزایای زیادی خواهد داشت که به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

فشار باد مناسب لاستیک‌ها نقش حیاتی در ایمنی خودرو دارد، زیرا فشار ناکافی یا بیش از حد می‌تواند چسبندگی در جاده را کاهش داده و خطر لغزش یا انحراف در پیچ‌ها را افزایش دهد. لاستیک‌هایی با فشار نامناسب، کنترل خودرو را در شرایط ترمز ناگهانی یا بارندگی ضعیف می‌کنند و احتمال ترکیدن آن‌ها را بالا می‌برند.

حفظ فشار باد توصیه‌شده توسط سازنده که معمولاً در دفترچه راهنما یا ستون سمت راننده و همچنین روی درب باک برخی خودروها ذکر می‌شود، ایمنی سرنشینان و دیگر کاربران جاده را تضمین می‌کند.

فشار باد مناسب لاستیک‌ها می‌تواند مصرف سوخت را تا حدود ۵ درصد کاهش دهد، زیرا مقاومت غلتشی لاستیک‌های باد شده کمتر است و موتور برای حرکت خودرو به انرژی کمتری نیاز دارد. فشار ناکافی باعث افزایش اصطکاک با سطح جاده می‌شود که مصرف سوخت را بالا می‌برد، درحالی‌که فشار بیش از حد می‌تواند باعث سایش غیرطبیعی لاستیک شود. چک کردن ماهانه فشار باد و تنظیم آن به مقدار استاندارد، این صرفه‌جویی را به همراه دارد.

فشار باد صحیح لاستیک‌ها به افزایش دوام آن‌ها کمک می‌کند، زیرا فشار ناکافی باعث سایش ناهموار لاستیک، به‌ویژه در لبه‌های آن و فشار بیش از حد منجر به ساییدگی مرکزی می‌شود. این شرایط نه‌تنها عمر مفید لاستیک را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه تعویض زودهنگام را افزایش می‌دهد. تنظیم منظم فشار باد و اجتناب از رانندگی با لاستیک‌های فرسوده، دوام آن‌ها را تا ۲۰-۳۰ درصد بهبود می‌بخشد.

فشار باد مناسب، تعادل و هندلینگ خودرو را بهبود می‌بخشد، زیرا توزیع یکنواخت وزن روی لاستیک‌ها مانع از انحراف یا لرزش در سرعت‌های بالا می‌شود. فشار ناکافی می‌تواند پایداری خودرو را در پیچ‌ها مختل کند، درحالی‌که فشار بیش از حد باعث سفتی و کاهش چسبندگی می‌شود. بررسی و تنظیم فشار باد با توجه به بار خودرو و شرایط رانندگی، تجربه رانندگی ایمن‌تر و پاسخ‌گویی بهتر فرمان را تضمین می‌کند.

فشار باد لاستیک خودروها معمولاً با واحد پوند بر اینچ مربع (PSI) یا بار (Bar) بیان می‌شود که PSI رایج‌تر است. این عدد معمولاً در چند مکان روی خودرو درج شده است:

درب باک سوخت: در برخی خودروها برچسبی در داخل درب باک وجود دارد که فشار باد توصیه‌شده برای لاستیک‌های جلو و عقب، به همراه بار کامل یا خالی، ذکر شده است.

دفترچه راهنمای خودرو: اطلاعات دقیق‌تر در بخش مشخصات فنی یا نگهداری قابل‌مشاهده است.

ستون درب راننده: گاهی برچسبی در لبه داخلی درب سمت راننده فشار باد استاندارد را نشان می‌دهد.

جدار داخلی لاستیک: برخی لاستیک‌ها فشار پیشنهادی را روی خودشان دارند، اما این عدد ممکن است عمومی باشد.

در جدول زیر میزان استاندارد فشار باد لاستیک انواع خودروهای بازار درج شده است.

در هوای سرد (دمای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد)، فشار باد لاستیک‌ها به دلیل انقباض هوا کاهش می‌یابد و معمولاً ۱ تا ۲ PSI کمتر از حد استاندارد مشاهده می‌شود. توصیه می‌شود فشار باد را با لاستیک سرد (بدون رانندگی حداقل ۳-۴ ساعت) تنظیم کنید و ۱-۲ PSI به مقدار توصیه‌شده سازنده اضافه کنید تا جبران انقباض شود. چک کردن ماهانه و استفاده از فشارسنج دقیق در این شرایط ضروری است.

در هوای گرم (دمای بالای ۳۵ درجه سانتی‌گراد)، فشار باد به دلیل انبساط هوا افزایش می‌یابد و ممکن است ۳-۴ PSI بیشتر از حد نرمال شود. تنظیم فشار باید با لاستیک سرد انجام شود و از افزایش بیش از حد (بیش از ۱۰٪ توصیه‌شده) خودداری کنید تا از آسیب به لاستیک جلوگیری شود.

برخی رانندگان به اشتباه در هوای گرم باد لاستیک را کمتر می‌کنند که خطرناک است. با اینکه گرما باعث افزایش فشار هوای درون لاستیک می‌شود اما طراحی آن به گونه‌ای است که این افزایش فشار را تحمل می‌کند.

برای چرخ‌های عقب با بار اضافی (مانند حمل بار سنگین یا مسافر)، فشار باد باید ۵-۱۰٪ بیشتر از مقدار استاندارد توصیه‌شده توسط سازنده تنظیم شود (معمولاً ۲-۳ PSI افزایش). این افزایش فشار به توزیع یکنواخت وزن کمک می‌کند و از سایش ناهموار لاستیک جلوگیری می‌کند. همیشه به حداکثر فشار درج‌شده روی دیواره لاستیک توجه کنید و از تنظیم بیش از حد اجتناب ورزید.

برای رانندگی در اتوبان با سرعت بالا، فشار باد باید به مقدار توصیه‌شده برای بار کامل (معمولاً 1 تا 2 واحد PSI بیشتر از حالت عادی) تنظیم شود تا چسبندگی و پایداری خودرو بهبود یابد. فشار مناسب همچنین دوام لاستیک را افزایش می‌دهد، زیرا مقاومت غلتشی را بهینه کرده و از گرمای بیش از حد جلوگیری می‌کند. چک کردن فشار قبل از سفر طولانی و استفاده از لاستیک‌های با کیفیت بالا توصیه می‌شود.

استفاده از نیتروژن به جای هوا برای باد لاستیک می‌تواند فواید متعددی داشته باشد، از جمله کاهش نشت فشار (به دلیل مولکول‌های بزرگ‌تر نیتروژن)، پایداری بهتر فشار در دماهای مختلف و کاهش اکسیداسیون داخل لاستیک که دوام آن را افزایش می‌دهد.

این روش به‌ویژه در خودروهای سنگین یا مسابقه‌ای توصیه می‌شود، اما نیاز به تجهیزات خاص پر کردن دارد و هزینه اولیه آن بالاتر است. با این حال، برای خودروهای عادی، استفاده از هوا با تنظیم منظم نیز کافی است.

بیشتر بدانید: افزودن هوا به لاستیک دارای گاز نیتروژن؛ مفید، بی فایده یا خطرناک؟

مهم‌ترین نشانه‌های کم باد بودن لاستیک خودرو عبارت‌اند از:

• سایش ناهموار لبه‌ها: به دلیل فشار ناکافی روی لاستیک.
• سواری نرم‌تر: به دلیل افزایش سطح تماس با جاده و همراه با ناپایداری بیشتر.
• کاهش شتاب: به خاطر افزایش سطح تماس با مسیر و تنبلی خودرو.
• افزایش مصرف سوخت: به دلیل مقاومت غلتشی بیشتر.
• گرمای بیش از حد لاستیک: نشان‌دهنده فشار ناکافی پس از رانندگی.

• سایش مرکزی لاستیک: به دلیل فشار بیش از حد روی مرکز.
• سواری خشک و کاهش چسبندگی: به‌خصوص در سطوح خیس.
• لرزش یا سفتی غیرعادی: ناشی از انعطاف‌پذیری کم.
• نویز بیشتر: به دلیل تماس ناقص با جاده.
• احتمال ترکیدن: در سرعت‌های بالا به دلیل فشار اضافی.

توصیه می‌شود فشار باد لاستیک خودرو را حداقل هر 30 روز یک‌بار و یا پس از تغییرات دمای محیط (تغییر 10 درجه سانتی‌گراد) اندازه‌گیری کرده و تنظیم کنید. مراحل انجام کار به شرح زیر است:

1. آماده‌سازی خودرو: خودرو را حداقل ۳ تا ۴ ساعت در حالت توقف نگه دارید تا لاستیک‌ها سرد شوند.

2. مشاهده توصیه‌های سازنده: فشار باد توصیه‌شده را از برچسب داخل درب باک، ستون درب راننده یا دفترچه راهنما بررسی کنید.

3. آماده‌سازی ابزار: فشارسنج دقیق و پمپ باد (دستی یا کمپرسور) را آماده کنید و مطمئن شوید دستگاه کالیبره شده است.

4. اندازه‌گیری فشار فعلی: درپوش والو هر لاستیک را بردارید و فشار را با فشارسنج اندازه‌گیری کنید.

5. تنظیم فشار باد: اگر فشار کمتر یا بیشتر از مقدار توصیه‌شده است، از پمپ باد برای افزایش یا آزاد کردن هوا برای کاهش استفاده کنید.

6. بررسی مجدد: پس از تنظیم، فشار را دوباره اندازه‌گیری کنید تا به عدد دقیق برسد.

7. بستن درپوش والو: درپوش والو را محکم ببندید و همین روند را برای تمام لاستیک‌ها (از جمله زاپاس) تکرار کنید.

8. کنترل نهایی: پس از رانندگی کوتاه، فشار را دوباره چک کنید تا از ثبات آن اطمینان حاصل شود. همچنین والو و رینگ را از نظر نشتی بررسی نمایید.

یادآوری: برای هر لاستیک فشار استاندارد درج شده در دفترچه راهنمای خودرو و یا برچسب روی ستون سمت راننده را در نظر بگیرید. همچنین حداکثر فشار باد لاستیک را از روی دیواره لاستیک نیز چک کنید.

از جمله ابزارهای لازم برای تنظیم فشار باد می‌توان به فشارسنج دیجیتالی و آنالوگ اشاره کرد که نوع دیجیتالی دقت بالایی دارد و گران‌تر است. بسته به مدل انتخابی، قیمت فشارسنج دیجیتالی می‌تواند بین 500 هزار تا 1.5 میلیون تومان باشد. مدل‌های آنالوگ ارزان‌تر هستند و با قیمت کمتر از 500 هزار تومان می‌توان آن‌ها را تهیه کرد. پمپ باد فندکی مناسب سفر نیز با قیمت‌های بسیار متنوعی عرضه می‌شود و قیمت آن بین 800 هزار تا 2.5 میلیون تومان متغیر است.

برخی رانندگان نیز به دنبال استفاده از گاز نیتروژن در لاستیک خودروهای خود هستند. این گاز نشتی کمتری دارد و در برابر تغییرات دمایی مقاوم‌تر بوده و فشار باد لاستیک‌ها را پایدارتر حفظ می‌کند. در مقابل هزینه پر کردن آن بیشتر است و به حدود 50 هزار تومان می‌رسد.

تنظیم فشار باد لاستیک خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا تأثیر مستقیمی بر ایمنی، مصرف سوخت، دوام لاستیک و تعادل خودرو دارد و از حوادث احتمالی مانند انحراف یا ترکیدن لاستیک در جاده‌ها جلوگیری می‌کند. این فرآیند نه‌تنها هزینه‌های تعمیرات و تعویض زودهنگام را کاهش می‌دهد، بلکه با بهینه‌سازی عملکرد خودرو، تجربه رانندگی ایمن‌تر و اقتصادی‌تری را فراهم می‌سازد.

آگاهی از این موضوع و عمل به آن، گامی ضروری برای حفظ سلامت خودرو و امنیت سرنشینان است. از تمامی کاربران پدال دعوت می‌کنیم تا با بررسی ماهانه فشار باد لاستیک‌ها و تنظیم آن بر اساس توصیه‌های سازنده، به ارتقای ایمنی خود و دیگران کمک کنید.