با چراغ روشن بنزین خودرو چند کیلومتر را می‌توان پیمود؟

در هر خودروی معمولی، سیستم سوخت‌رسانی بخشی حیاتی است که سوخت را از باک به موتور می‌رساند تا مخلوط قابل‌احتراق بنزین و هوا تشکیل شده و عمل احتراق اتفاق بیفتد. این سیستم معمولاً شامل اجزایی نظیر پمپ سوخت (در برخی خودروها داخل باک) برای ارسال پرفشار بنزین به سمت موتور، فیلتر سوخت برای جدا کردن ذرات معلق و ناخالصی‌ها، سنسور سطح سوخت یا واحد ارسال کننده برای تعیین مقدار بنزین داخل باک و سخت‌افزار نشان‌دهنده سوخت در داشبورد و چراغ هشدار کمبود سوخت (چراغ بنزین) است.

سنسور سطح سوخت معمولاً شامل یک شناور است که روی سطح بنزین داخل باک شناور قرار می‌گیرد و به یک بازوی مکانیکی یا اهرم متصل است. این بازو همراه با شناور به یک مقاومت متغیر وصل شده و هرگاه سطح بنزین بالا باشد، شناور بالا می‌آید، مقاومت خاصی ایجاد می‌شود و جریان الکتریکی مناسب به نشان‌دهنده می‌رسد؛ وقتی سطح سوخت پایین باشد، شناور پایین می‌آید، مقاومت تغییر می‌کند و نشان‌دهنده سطح بنزین در داشبورد نیز کاهش را نشان می‌دهد.

در برخی خودروهای جدید، این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که با کمک کامپیوتر خودرو ECU و کالیبراسیون سطح شناور، شکل باک، موقعیت پمپ و شناور و هندسه داخلی باک را در نظر می‌گیرند تا میزان بنزین باقی مانده را با تقریب قابل‌قبول نمایش دهند. همچنین، قطعه‌ای به نام چراغ هشدار کمبود بنزین در خودرو نصب می‌شود تا راننده را وقتی که بنزین موجود در باک به زیر یک حد مشخص رسید آگاه سازد.

چراغ بنزین یا چراغ هشدار کمبود بنزین معمولاً زمانی روشن می‌شود که سطح بنزین در باک به مقداری معین که تولیدکننده خودرو تعیین کرده است برسد. این مقدار معمولاً معادل 10 تا 15 درصد ظرفیت باک یا مقداری مشابه آن در خودروهای متفاوت است. مثلاً در برخی خودروها روشن شدن چراغ بنزین به معنای باقی ماندن یک تا دو گالن سوخت خواهد بود.

میزان پیمایش با بنزین باقی مانده در باک پس از روشن شدن چراغ بنزین به عوامل متعددی بستگی دارد:

• ظرفیت باک و حجم باقی مانده وقتی چراغ روشن می‌شود.
• مصرف سوخت خودرو در شرایط فعلی (شهر، بزرگراه، ترافیک، سرعت).
• شرایط رانندگی؛ به عنوان مثال اگر بار زیاد، استفاده از کولر یا شیب زیاد باشد مصرف بنزین بیشتر خواهد بود.
• سلامت و بازده فنی موتور و اجزای سوخت‌رسانی؛ اگر سنسور سطح سوخت دقیق نباشد یا اگر رسوبات باعث کاهش عملکرد شود، احتمال خطا بیشتر است.

اما به‌طورکلی، مطالعات و راهنماهای فنی نشان می‌دهند که معمولاً پس از روشن شدن چراغ بنزین، خودرو می‌تواند حدود 50 تا 80 کیلومتر دیگر به مسیر خود ادامه دهد هرچند در بهترین حالت‌ها بیشتر از این میزان هم ممکن است، خصوصاً اگر رانندگی با سرعت مناسب و وزن کمتر در خودرو باشد. در خودروهای بزرگ‌تر یا پرمصرف‌تر این مقدار کمتر خواهد بود.

برای مثال، راهنمای شرکت هوندا می‌گوید وقتی چراغ بنزین روشن می‌شود، معمولاً 10 تا 15 درصد سوخت در باک باقی مانده است و بر اساس مصرف آن خودرو، می‌توان بین 50 تا 80 کیلومتر دیگر را طی کرد.

سطح پایین سوخت یا رانندگی با بنزین بسیار کم در داخل باک مضرات متعددی دارد که برخی فنی و برخی اقتصادی و محیط زیستی‌اند. در ادامه به‌صورت علمی به این موضوع می‌پردازیم:

پمپ سوخت در بسیاری از خودروها داخل باک قرار دارد و بنزین به عنوان خنک‌کننده و روان‌کننده برای آن عمل می‌کند. وقتی سطح سوخت خیلی پایین باشد، پمپ هوا می‌کشد و خنک نشدن مناسب پمپ باعث داغ شدن بیش از حد آن و آسیب‌های جدی می‌شود.

در کف باک، ناخالصی‌ها، رسوبات و لجن‌ها جمع می‌شوند. وقتی بنزین خیلی کم می‌شود، پمپ ممکن است این رسوبات را مکیده و آن‌ها وارد فیلتر سوخت یا سیستم انژکتورها شوند که باعث گرفتگی فیلتر سوخت، کاهش قدرت موتور، افزایش آلایندگی و هزینه تعمیرات می‌شود.

اگر بنزین باقی مانده در باک کافی نباشد، خودرو در نقاط غیر مناسب (خیابان‌های خلوت، بزرگراه، کوهستان) ممکن است از کار بیفتد که چنین وضعیتی خطر ایمنی دارد. همچنین کنترل فرمان، ترمز یا سیستم‌های الکتریکی ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

اگر مخلوط سوخت و هوا در زمان کمبود بنزین نامتعادل شود یا احتراق ناقص رخ دهد، ممکن است دود یا مخلوط‌های ناقص وارد کاتالیزور شوند و دمای آن را افزایش داده و کارایی آن را کاهش دهند یا حتی خراب شود.

کمبود سوخت در باک ممکن است منجر به راندمان پایین‌تر احتراق، احتراق ناقص، افت توان و افزایش مصرف واقعی سوخت شود زیرا خودرو باید بیشتر کار کند تا پاسخ دهد.

رسوبات و احتراق ناقص باعث تولید آلاینده‌های بیشتر می‌شوند. همچنین تعمیرات قطعات آسیب‌دیده مثل پمپ سوخت، فیلتر سوخت و کاتالیزور هزینه‌بر هستند.

سیستم سوخت‌رسانی خودروها مجهز به سنسور سطح سوخت و نشان‌دهنده‌ای است که همراه با شناور و مقاومت متغیر عمل می‌کند تا مقدار بنزین باقی مانده در باک خودرو را نمایش دهد و چراغ بنزین زمانی روشن می‌شود که این مقدار به زیر حد معینی برسد.

روشن شدن چراغ بنزین نشان‌دهنده آن است که بنزین باقی مانده در باک خودرو در حدی است که راننده باید هر چه زودتر برای سوخت‌گیری اقدام کند، ولی معمولاً هنوز فاصلهٔ معقولی برای پیمایش باقی است؛ در بیشتر خودروها با شرایط مساعد پس از روشن شدن چراغ بنزین می‌توان حدود 50 تا 80 کیلومتر رانندگی کرد. البته تکیه بر این میزان بنزین در باک معقول نیست مخصوصاً اگر رانندگی با بار بیشتر و در ترافیک باشد. توصیه می‌شود باک خودرو همواره پر باشد تا از آسیب به پمپ سوخت و ورود رسوبات و مشکلات دیگر جلوگیری شود.