چرا چراغ ایربگ ماشین روشن می‌شود؟

در حال حاضر ایمنی رانندگی یکی از اولویت‌های اصلی هر خودروساز و راننده‌ای است. چراغ ایربگ ماشین به عنوان یک نشانگر حیاتی در داشبورد خودرو، نقش کلیدی در حفظ جان سرنشینان ایفا می‌کند؛ اما برای درک اهمیت روشن شدن چراغ ایربگ ماشین، ابتدا باید نگاهی به تاریخچه این فناوری بیندازیم.

ایربگ یا کیسه هوا، اختراعی است که ریشه در دهه ۱۹۵۰ میلادی دارد. جان هرتریک، مهندس آمریکایی، در سال ۱۹۵۳ پتنتی برای بالشتک ایمنی خودرو ثبت کرد که بر پایه هوای فشرده کار می‌کرد. با این حال تا دهه ۱۹۷۰، شرکت‌هایی مانند جنرال موتورز و فورد شروع به آزمایش ایربگ در خودروهای آزمایشی کردند. در سال ۱۹۷۳، اولین خودروهای مجهز به ایربگ برای استفاده در آمریکا عرضه شد و از دهه ۱۹۹۰، ایربگ به عنوان استاندارد ایمنی در خودروهای جدید اجباری شد.

نقش ایربگ در کاهش تلفات تصادفات غیرقابل‌انکار است. طبق آمار موسسه بیمه ایمنی بزرگراه‌ها ایربگ‌های جلو از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۷ جان بیش از ۵۰ هزار نفر را در آمریکا نجات داده‌اند. ایربگ‌های جانبی نیز خطر مرگ در تصادفات جانبی را تا ۵۲ درصد در خودروهای شاسی‌بلند کاهش می‌دهند. در ایران نیز، با توجه به آمار بالای تصادفات جاده‌ای، ایربگ به عنوان مکمل کمربند ایمنی، نقش حیاتی در جذب ضربه و جلوگیری از برخورد مستقیم سر و قفسه سینه با سطوح سخت خودرو دارد.

اما علت روشن شدن چراغ ایربگ ماشین چیست؟ این چراغ، بخشی از سیستم مهار تکمیلی است که شامل سنسورها، ماژول کنترل و کیسه‌های هوا می‌شود. روشن ماندن آن پس از چند ثانیه تست اولیه (معمولاً ۵-۷ ثانیه پس از استارت)، نشان‌دهنده وجود نقصی در سیستم است که می‌تواند عملکرد ایربگ را مختل کند. در ادامه، به بررسی علت روشن شدن چراغ ایربگ ماشین می‌پردازیم تا رانندگان بتوانند به موقع اقدام کنند و ایمنی خود و خانواده‌شان را تضمین نمایند.

روشن شدن چراغ ایربگ ماشین می‌تواند راننده را نگران کند، زیرا مستقیماً به ایمنی مرتبط است. سیستم ایربگ خودرو از اجزای پیچیده‌ای مانند سنسورهای تصادف، سیم‌کشی، ماژول کنترل و باتری پشتیبان تشکیل شده که هرگونه نقص در آن‌ها می‌تواند این چراغ را فعال کند. بر اساس منابع معتبر مانند NHTSA، بیش از ۹۰ درصد موارد روشن شدن چراغ ایربگ ماشین به مشکلات الکتریکی یا مکانیکی بازمی‌گردد. در ادامه، به مهم‌ترین علل می‌پردازیم:

سنسورهای تصادف که معمولاً در جلو و کناره‌های خودرو قرار دارند، وظیفه تشخیص ضربه را بر عهده دارند. اگر این سنسورها کثیف شوند، آسیب ببینند یا داده‌های غلط ارسال کنند، ماژول کنترل SRS چراغ را روشن می‌کند. برای مثال، در تصادفات جزئی یا ضربه‌های کوچک (مانند برخورد با جدول)، سنسورها ممکن است فعال شوند بدون اینکه ایربگ باز شود که منجر به ذخیره کد خطا می‌شود.

یکی از رایج‌ترین علت‌های روشن شدن چراغ ایربگ ماشین، شل شدن یا آسیب دیدن سیم‌ها است. سیم‌کشی ایربگ زردرنگ و حساس است و در اثر لرزش، رطوبت یا تعمیرات نادرست (مانند تعویض باتری) ممکن است قطع یا اتصال کوتاه شود. همچنین باید دانست که در خودروهای داخلی، نفوذ آب به سوکت‌های زیر صندلی‌ها این مشکل را تشدید می‌کند. علائم وجود چنین مشکلی شامل چشمک زدن چراغ یا روشن ماندن دائمی است.

فنر ساعت قطعه‌ای در ستون فرمان است که فرمان را به ایربگ وصل می‌کند. با گذشت زمان یا استفاده نادرست (مانند چرخاندن شدید فرمان)، این قطعه پاره یا فرسوده می‌شود. طبق گزارش‌های برخی رانندگان، این مشکل در خودروهای بالای 5 سال سن شایع است و روشن شدن چراغ ایربگ ماشین را بدون هیچ ضربه‌ای ایجاد می‌کند. تعویض فنر ساعت فرمان نیاز به باز کردن فرمان دارد و باید توسط متخصص انجام شود.

هر ایربگ دارای باتری پشتیبان است که از باتری اصلی شارژ می‌شود. اگر باتری ضعیف باشد یا اتصالات آن شل شود، سیستم SRS هشدار می‌دهد. همچنین افت ولتاژ نیز می‌تواند علت روشن شدن چراغ ایربگ ماشین باشد.

کمربندهای ایمنی بخشی از سیستم SRS هستند و سنسورهای آن‌ها (مانند قفل کمربند) اگر گیر کنند یا پاره شوند، چراغ را فعال می‌کنند. باید گفت بستن نادرست کمربند ایمنی یا آسیب متعلقات آن می‌تواند روشن شدن چراغ ایربگ ماشین را به دنبال داشته باشد.

ماژول کنترل، مغز سیستم SRS است. ضربه‌های جزئی، آب‌گرفتگی یا نقص کارخانه‌ای می‌تواند آن را خراب کند. در آمار NHTSA، بیش از ۲۰ درصد موارد روشن شدن چراغ ایربگ به این ماژول مربوط است. در خودروهای امروزی این مشکل با کدهای خطای خاص ظاهر می‌شود و با دستگاه دیاگ می‌توان آن‌ها را تشخیص داد.

اگر ایربگ قبلاً باز شده و به درستی تعمیر نشده، کدهای خطا در ماژول ذخیره می‌شود. برای حل این مشکل ریست ساده کافی نیست و نیاز به تعمیر ماژول دارد.

پس از شناسایی علت روشن شدن چراغ ایربگ ماشین، خاموش کردن آن نیازمند رویکرد سیستماتیک است. نکته مهم این است که نباید سیستم SRS را بدون دانش فنی دست‌کاری کنید، زیرا این کار می‌تواند ایربگ را ناخواسته فعال کند و آسیب جدی بزند. برای این کار راهکارهای زیر را می‌توان در نظر گرفت.

ابتدا کمربند ایمنی را چک کنید و مطمئن شوید صندلی‌ها درست تنظیم شده‌اند. سپس، باتری خودرو را قطع کنید. به همین منظور کابل منفی را 15 تا 30 دقیقه جدا کنید تا ماژول ریست شود. این روش در برخی موارد مانند مشکلات ولتاژ مؤثر است. پس از اتصال مجدد، خودرو را استارت بزنید و وضعیت چراغ را مشاهده کنید.

به تعمیرگاه مراجعه کنید و با دستگاه دیاگ کدهای خطا را بخوانید. پس از رفع مشکل باید کدها را پاک کنید.

تعمیر یا تعویض قطعات معیوب

• سیم‌کشی: سوکت‌های زرد را تمیز و محکم کنید.
• فنر ساعت: فرمان را باز و قطعه را تعویض کنید. قیمت این قطعه بسته به نوع خودرو و کیفیت قطعه می‌تواند بین یک تا چند میلیون تومان باشد.
• سنسورها: قطعات آسیب‌دیده را با قطعه اصلی جایگزین کنید.
• ماژول: اگر در ماژول کدهای خطا ذخیره شده است باید به مراکز تخصصی مراجعه کنید تا ماژول ریست شود.

روش ریست دستی برای برخی خودروها

در برخی خودروها کلید را در حالت ON نگه دارید اما استارت نزنید. ۷ ثانیه صبر کنید تا چراغ خاموش شود، سپس سوئیچ را به‌طور کامل ببندید و این کار را تکرار کنید. چنین روشی در برخی موارد که مشکل جزئی و موقتی وجود دارد مفید است.

مراجعه به متخصص و تست نهایی

پس از تعمیر، تست رانندگی انجام دهید و دیاگ مجدد بزنید. هزینه دیاگ می‌تواند حدود 200 تا 500 هزار تومان و هزینه خاموش کردن چراغ ایربگ بسته به مشکل بین چند صد هزار تا چند میلیون تومان باشد.

در پایان باید گفت چراغ ایربگ ماشین نه تنها یک هشدار ساده، بلکه نجات‌دهنده جان‌هاست. تاریخچه اختراع ایربگ و آمار حفظ جان رانندگان و سرنشینان خودروها به وسیله آن نشان می‌دهد که این سیستم ایمنی چقدر مفید واقع شده است.

روشن شدن چراغ ایربگ ماشین می‌تواند از مشکلات ساده مانند شل بودن اتصالات تا مسائل پیچیده مانند خرابی ماژول باشد، اما نادیده گرفتن قطعاً فاجعه‌بار خواهد بود. با بررسی سریع، استفاده از دیاگ و تعمیر حرفه‌ای، می‌توانید سیستم SRS را بازگردانید و با خیال راحت رانندگی کنید. درصورتی‌که این چراغ روشن شد حتماً با مراجعه به یک متخصص مشکل را رفع کنید.