چرا گیربکس ۶ سرعته بهترین نوع جعبه‌دنده دستی محسوب می‌شود؟

در دورانی که گیربکس‌های اتوماتیک روزبه‌روز هوشمندتر و سریع‌تر می‌شوند، هنوز هم بسیاری از عاشقان واقعی رانندگی، به گیربکس دستی وفادار مانده‌اند؛ اما در میان انواع مختلف گیربکس‌های دستی، مدل ۶ سرعته به یک استاندارد طلایی تبدیل شده است زیرا ترکیبی بی‌نقص از لذت رانندگی و کارایی لازم برای استفاده‌های روزمره را فراهم می‌کند. این گیربکس به راننده اجازه می‌دهد تا شخصیت خودرو را کنترل و بهترین تعادل را میان شتاب انفجاری و رانندگی آرام و کم‌مصرف برقرار کند؛ اما چرا عدد شش تا این حد ایده‌آل است؟ پاسخ در یک کلمه خلاصه می‌شود: انعطاف‌پذیری. هرچه تعداد دنده‌ها بیشتر باشد، مهندسان می‌توانند بازه وسیع‌تری از ضریب دنده‌ها را در اختیار راننده قرار دهند. این یعنی می‌توان دنده‌های ابتدایی را برای شتاب‌گیری سریع و قدرتمند طراحی کرد، درحالی‌که دنده ششم به‌عنوان یک دنده اووردرایو، در سرعت‌های بالا دور موتور را پایین نگه می‌دارد و به کاهش مصرف سوخت و استهلاک کمک شایانی می‌کند.

برای درک بهتر این موضوع، هیچ مثالی بهتر از هوندا سیویک تایپ R نیست؛ خودرویی که بسیاری معتقدند بهترین گیربکس ۶ سرعته دستی حال حاضر دنیا را دارد. این هاچ‌بک آتشین باید هم در پیست مسابقه بدرخشد و هم در ترافیک شهری یک همراه رام و آرام باشد. مهندسان هوندا با استفاده از یک گیربکس شش سرعته به این هدف دست یافته‌اند. در این خودرو، دنده‌های یک و دو با ضریب‌های بالا، برای حداکثر گشتاور و شتاب‌گیری برق‌آسا از حالت سکون طراحی شده‌اند، دنده‌های سه و چهار برای حفظ شتاب و قدرت در سرعت‌های بالاتر و مانورهای سریع در پیست ایده‌آل هستند و دنده‌های پنج و شش با ضریب‌های پایین، برای رانندگی آرام در بزرگراه ساخته شده‌اند.

دنده شش در این خودرو دور موتور را در سرعت ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت روی عدد ۲٬۵۰۰ دور در دقیقه نگه می‌دارد که هم مصرف سوخت را بهینه می‌کند و هم سفری بی‌سروصدا را تضمین می‌کند. در همین حال، تایپ R می‌تواند با دنده یک به سرعت ۴۵ کیلومتر بر ساعت و با دنده دو تا پیش از رسیدن به ردلاین به سرعت صد کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند. این ویژگی‌ها با یک گیربکس ۵ سرعته به‌سادگی قابل‌دستیابی نیست. برای اثبات این ادعا کافی است به نسل اول سیویک تایپ R نگاه کنیم. آن خودرو با گیربکس ۵ سرعته خود، در سرعت‌های بزرگراهی با دور موتور نزدیک به ۴ هزار rpm جیغ می‌کشید که رانندگی طولانی‌مدت را خسته‌کننده می‌کرد. اضافه شدن دنده ششم در نسل‌های بعدی، این خودروی اسپرت را به یک گزینه عالی برای استفاده روزانه تبدیل کرد.

افزودن تنها یک دنده به گیربکس دستی، دنیایی از تفاوت را ایجاد می‌کند و مزایای زیر را به دنبال دارد:

• کاهش مصرف سوخت: همان‌طور که در مثال سیویک دیدیم، دنده شش به شکل چشمگیری مصرف سوخت را کاهش می‌دهد.

• کاهش استهلاک: دور موتور پایین‌تر در سرعت‌های بالا به معنای صدای کمتر موتور، استهلاک کمتر و آرامش بیشتر در کابین است.

• بهبود شتاب: با داشتن دنده‌های بیشتر، می‌توان فواصل بین ضریب دنده‌ها را کوتاه‌تر کرد تا خودرو همیشه در بهترین محدوده قدرت باقی بماند.

با وجود تمام این مزایا، جای تعجب نیست که بسیاری از خودروسازان بزرگ همچنان در بهترین محصولات اسپرت و پرفورمنس خود از گیربکس ۶ سرعته دستی استفاده می‌کنند. این فناوری کلاسیک هنوز نمرده است و همچنان جزئی جدانشدنی از خودروهایی است که برای لذت خالص رانندگی ساخته شده‌اند. خودروهایی مانند پورشه ۹۱۱، ب‌ام‌و M2، تویوتا سوپرا و فورد موستانگ همچنان این گزینه هیجان‌انگیز را به خریداران خود ارائه می‌دهند و ثابت می‌کنند که شش، عدد جادویی برای کنترل و هیجان است.

در کشورمان چند سالی است که ایران‌خودرو تولید یک گیربکس شش سرعته دستی را آغاز کرده و از آن در محصولات مختلف خود استفاده می‌کند. البته هنوز هم در بسیاری از خودروهای ایرانی گیربکس پنج سرعته دستی را می‌بینیم و تنها در چند محصول ایران‌خودرو شاهد ارائهٔ گیربکس شش سرعته دستی هستیم. این خودروها عبارت‌اند از:

• تارا V1P

• پژو ۲۰۷

• دنا پلاس

• رانا پلاس