معرفی همه قطعات موتور خودرو: از عملکرد تا نشانه‌های خرابی و راهکارهای تعمیر

بلوک موتور / Engine Block

ساختار اصلی موتور؛ خانه سیلندرها و میل‌لنگ

دود از اگزوز، نشت مایعات، صدای غیرعادی، گرمای بیش از حد

کمبود روغن، ضربه، ترک حرارتی

تعویض بلوک یا تعمیر ترک‌ها؛ بررسی روغن

سر سیلندر / Cylinder Head

تشکیل محفظه احتراق؛ نصب سوپاپ‌ها

نشت خنک‌کننده، دود سفید، کاهش قدرت

گرمای بیش از حد، واشر معیوب، ضربه

تعویض سر سیلندر یا واشر؛ بررسی سیستم خنک‌کننده

سیلندر / Cylinder

محفظه احتراق؛ هدایت پیستون

کاهش قدرت، مصرف سوخت بالا، صدای تق‌تق

سایش دیواره، آلودگی

تعمیر یا تعویض سیلندر؛ تمیزکاری منظم

پیستون / Piston

فشرده‌سازی هوا-سوخت؛ انتقال نیرو

دود آبی، صدای تق‌تق، کاهش قدرت

سایش رینگ‌ها، کمبود روغن، گرما

تعویض پیستون و رینگ‌ها؛ بررسی روغن

رینگ پیستون / Piston Ring

آب‌بندی سیلندر؛ کنترل روغن

مصرف روغن بالا، دود آبی، کاهش کمپرس

سایش، آلودگی

تعویض رینگ‌ها؛ تمیزکاری سیلندر

شاتون / Connecting Rod

اتصال پیستون به میل‌لنگ

صدای تق‌تق، فشار روغن پایین، لرزش

کمبود روغن، ضربه، سایش یاتاقان

تعویض شاتون و یاتاقان؛ تعویض روغن

میل‌لنگ / Crankshaft

تبدیل حرکت خطی به چرخشی

فشار روغن پایین، صدای تیک‌تیک، لرزش

سایش یاتاقان، کمبود روغن

تعویض میل‌لنگ یا یاتاقان؛ بررسی روغن

میل‌سوپاپ / Camshaft

کنترل باز و بسته شدن سوپاپ‌ها

صدای تق‌تق، کاهش قدرت، ناهماهنگی

سایش لوب‌ها، تسمه تایم پاره

تعویض میل‌سوپاپ؛ تنظیم تایمینگ

سوپاپ ورودی / Intake Valve

ورود مخلوط هوا-سوخت

کاهش قدرت، مصرف سوخت بالا

سایش، کثیفی، گرمای بیش از حد

تعویض یا تعمیر سوپاپ؛ تمیزکاری

سوپاپ خروجی / Exhaust Valve

خروج گازهای احتراق

دود سیاه، کاهش قدرت

سایش، رسوب کربن

تعویض سوپاپ؛ تمیزکاری منیفولد

فنر سوپاپ / Valve Spring

بستن سوپاپ‌ها؛ کنترل زمان‌بندی

لرزش موتور، صدای تق‌تق

خستگی فلزی، گرما

تعویض فنرها؛ تنظیم سوپاپ ها

نگهدارنده سوپاپ / Valve Keeper

ثابت نگه داشتن سوپاپ

افتادن سوپاپ، آسیب به سیلندر

سایش، ضربه

تعویض نگهدارنده؛ بررسی سوپاپ ها

اسبک/ Rocker Arm

انتقال حرکت میل‌سوپاپ به سوپاپ

صدای تق‌تق، کاهش کمپرس

سایش، کمبود روغن

تعویض اسبک؛ روغن‌کاری

پوش‌رود / Pushrod

انتقال نیرو در سوپاپ ها OHV

صدای تق‌تق، ناهماهنگی سوپاپ

خمیدگی، سایش

تعویض پوش‌رود؛ تنظیم سوپاپ ها

تسمه تایم / Timing Belt

همگام‌سازی میل‌لنگ و میل‌سوپاپ

توقف ناگهانی، صدای بلند

پوسیدگی، عدم تعویض

تعویض هر ۶۰-۱۰۰ هزار کیلومتر

زنجیر تایم / Timing Chain

همگام‌سازی (جایگزین تسمه)

صدای زنجیر، از دست دادن تایمینگ

سایش، کشیدگ.

تعویض زنجیر و کشنده

شمع / Spark Plug

جرقه‌زنی مخلوط هوا-سوخت

احتراق ناقص، لرزش، بوی بنزین

کثیفی، سایش الکترود

تعویض هر ۳۰-۱۰۰ هزار کیلومتر

کویل احتراق / Ignition Coil

تولید ولتاژ بالا برای شمع

از دست دادن جرقه، توقف موتور

گرمای بیش از حد، سایش

تعویض کویل؛ بررسی سیم‌ها

دلکو/ Distributor

توزیع جرقه به شمع‌ها در موتورهای قدیمی

احتراق نامنظم، توقف

سایش روتور، کثیفی

تعویض یا تنظیم؛ استفاده از ECU مدرن

انژکتور سوخت / Fuel Injector

پاشش دقیق سوخت

مصرف سوخت بالا، احتراق ناقص

گرفتگی، نشت

تمیزکاری یا تعویض؛ فیلتر سوخت

کاربراتور / Carburetor

مخلوط‌سازی هوا-سوخت در موتورهای قدیمی

شتاب ضعیف، افزایش مصرف سوخت

کثیفی، تنظیم نادرست

تمیزکاری یا تعویض با انژکتور

دریچه گاز / Throttle Body

کنترل جریان هوا

شتاب ضعیف، دور آرام نامنظم

کثیفی، سنسور معیوب

تمیزکاری؛ تعویض سنسور

منیفولد ورودی / Intake Manifold

توزیع هوا-سوخت به سیلندرها

نشت خلا، کاهش قدرت

ترک، واشر معیوب

تعویض واشر یا منیفولد

منیفولد خروجی / Exhaust Manifold

جمع‌آوری گازهای خروجی

نشت، صدای بلند

ترک، واشر سوخته

تعویض یا جوشکاری

کارتل روغن / Oil Pan

ذخیره روغن؛ خنک‌سازی

نشت روغن، فشار پایین

ضربه، واشر معیوب

تعویض واشر؛ بررسی ضربه

پمپ روغن / Oil Pump

گردش روغن برای روان‌کاری

فشار روغن پایین، صدای تق‌تق

سایش، کمبود روغن

تعویض پمپ؛ تعویض روغن

فیلتر روغن / Oil Filter

تمیز کردن روغن

آلودگی موتور، سایش

گرفتگی، عدم تعویض

تعویض هر ۵-۱۰ هزار کیلومتر

واتر پمپ / Water Pump

گردش مایع خنک‌کننده

گرمای بیش از حد، نشت

سایش بلبرینگ، تسمه شل

تعویض پمپ و تسمه

ترموستات / Thermostat

کنترل دمای مایع خنک‌کننده

گرمای بیش از حد یا سرد ماندن

گیر کردن به حالت باز/بسته

تعویض ترموستات

رادیاتور / Radiator

خنک‌سازی اجزای موتور

گرمای بیش از حد، نشت

گرفتگی، ضربه

تمیزکاری یا تعویض

شیلنگ‌ها / Hoses

انتقال مایعات

نشت، گرمای بیش از حد

پوسیدگی، گرما

تعویض شیلنگ‌ها

فلایویل / Flywheel

نقش در چرخش؛ اتصال به گیربکس

لرزش، صدای تق‌تق

سایش، عدم تعادل

تعویض یا بالانس

استارت / Starter Motor

چرخاندن موتور برای استارت

صدای کلیک، عدم استارت

سایش برس، باتری ضعیف

تعویض استارت؛ شارژ باتری

دینام/ Alternator

شارژ باتری؛ برق‌رسانی

خاموش شدن ناگهانی، چراغ‌های ضعیف

سایش دیود، تسمه شل

تعویض دینام؛ تنظیم تسمه

تسمه‌ها / Belts

انتقال نیرو به پمپ‌ها

صدای جیغ، عدم کارکرد سیستم ها

پوسیدگی، شل شدن

تعویض تسمه‌ها

واشر سر سیلندر / Head Gasket

آب‌بندی سر سیلندر و بلوک

نشت مایع خنک‌کننده به روغن، دود سفید

گرمای بیش از حد

تعویض واشر؛ تعمیر سر سیلندر

یاتاقان اصلی / Main Bearing

حمایت از میل‌لنگ

فشار روغن پایین، صدای تق‌تق

کمبود روغن، سایش

تعویض یاتاقان؛ تعویض روغن

یاتاقان شاتون / Rod Bearing

حمایت از شاتون

صدای تق‌تق، لرزش

کمبود روغن

تعویض یاتاقان

آب بندها/ Seals

جلوگیری از نشتی

نشت روغن یا مایع خنک‌کننده

پوسیدگی، گرما

تعویض آب بندها

سنسور اکسیژن / O2 Sensor

نظارت بر احتراق؛ کنترل آلایندگی

مصرف سوخت بالا، روشن شدن چراغ چک

آلودگی، سایش

تعویض سنسور

سنسور جریان هوا / MAF Sensor

اندازه‌گیری هوای ورودی

شتاب ضعیف، روشن شدن چراغ چک

کثیفی

تمیزکاری یا تعویض

واحد کنترل موتور / ECU

مدیریت الکترونیکی موتور

عملکرد نامنظم، روشن شدن چراغ چک

اتصال کوتاه، آسیب

دیاگ و تعمیر؛ تعویض ECU

توربوشارژر / Turbocharger

افزایش فشار هوا برای قدرت بیشتر

دود سیاه، از دست دادن بوست

نشت روغن، سایش

تعویض توربو؛ بررسی روغن

محفظه احتراق / Combustion Chamber

محل سوزاندن سوخت

احتراق ناقص، ناک یا ضربه

رسوب کربن، تنظیم نادرست

تمیزکاری؛ تنظیم تایمینگ

پورت‌ها (در موتور دو زمانه) / Ports

ورود/خروج در موتورهای دو زمانه

کاهش قدرت، دود

سایش، کثیفی

تمیزکاری یا تعویض سیلندر

روتور (در موتور وانکل) / Rotor (Wankel)

چرخش برای احتراق در موتور روتاری

نشت، کاهش قدرت

سایش نوک روتور

تعویض روتور

نازل پیشران / Propelling Nozzle (جت)

خروج گاز در موتورهای جت

کاهش رانش

گرفتگی، گرما

تمیزکاری

سیستم استارت هوا فشرده / Compressed Air Starter

استارت در موتورهای بزرگ

عدم استارت

کمبود هوا

شارژ سیستم

سپر حرارتی / Heat Shield

حفاظت از اجزا در برابر گرما

آسیب به قطعات حساس

سایش، گرما

تعویض سپر حرارتی

سیستم روان‌کاری / Lubrication System

روغن‌کاری اجز.

سایش کلی، توقف

کمبود روغن

تعویض روغن و فیلتر

سیستم کنترل / Control System

مدیریت سرعت و قدرت

عملکرد نامنظم

سنسور معیوب

دیاگ و تعمیر

سیستم تشخیص خطا / Diagnostic System (OBD)

نظارت بر خطاها

چراغ چک دائمی

سنسور خراب

خواندن کد و تعمیر

مهره‌ها و پیچ‌ها / Nuts and Bolts

اتصال ایمن قطعات

لرزش، نشت مایعات

شل شدن، خوردگی

تعویض مهره‌ها؛ بررسی اتصالات

واشرهای کوچک / Small Gaskets

آب‌بندی اتصالات کوچک

نشت روغن یا مایع خنک‌کننده

پوسیدگی، گرما

تعویض واشرها

سنسور کنترل دور آرام / Idle Air Control Sensor

کنترل دور آرام

دور آرام نامنظم، روشن شدن چراغ چک

آلودگی، خرابی الکتریکی

تعویض سنسور؛ دیاگ

سنسور موقعیت میل‌سوپاپ / Camshaft Position Sensor

تنظیم زمان‌بندی جرقه

احتراق ناقص، کاهش قدرت

خرابی الکتریکی، گرما

تعویض سنسور؛ بررسی سیستم

سنسور موقعیت میل‌لنگ / Crankshaft Position Sensor

نظارت بر موقعیت میل‌لنگ

لرزش، توقف موتور

خرابی الکتریکی، آلودگی

تعویض سنسور؛ بررسی سیستم

سنسور دمای مایع خنک‌کننده / Coolant Temperature Sensor

اندازه‌گیری دمای مایع خنک‌کننده

نمایش نادرست دما، گرمای بیش از حد

خرابی الکتریکی

تعویض سنسور؛ بررسی سیستم خنک‌کننده.

سوپاپ EGR / EGR Valve

بازگرداندن گازهای خروجی برای کاهش آلایندگی

کاهش قدرت، دود بیش از حد

گرفتگی، رسوب

تعویض سوپاپ یا تمیزکاری

فیلتر هوا / Air Filter

تصفیه هوای ورودی

کاهش قدرت، مصرف سوخت بالا

گرفتگی، کثیفی

تعویض فیلتر؛ تمیزکاری سیستم

پمپ سوخت / Fuel Pump

انتقال سوخت به انژکتورها

عدم سوخت‌رسانی، توقف موتور

سایش، گرفتگی

تعویض پمپ؛ بررسی لوله سوخت

فیلتر سوخت / Fuel Filter

تصفیه سوخت ورودی

احتراق ناقص، کاهش قدرت

گرفتگی

تعویض فیلتر؛ تمیزکاری سیستم

سیستم PCV / PCV System

بازیافت بخارات سوخت

کاهش قدرت، دود بیش از حد

نشت، گرفتگی

تعویض یا تعمیر سیستم

کاتالیزور / Catalytic Converter

کاهش آلاینده‌های خروجی

افزایش آلایندگی، کاهش قدرت

گرفتگی، رسوب کربن

تعویض یا تمیزکاری

سفت کن تایمینگ / Timing Belt/Chain Tensioner

تنظیم کشش تسمه یا زنجیر تایم

صدای زنجیر، ناهماهنگی تایمینگ

سایش، شل شدن

تعویض سفت کن؛ تنظیم تسمه/زنجیر

گاید تسمه/زنجیر / Timing Belt/Chain Guide

هدایت تسمه یا زنجیر تایم

صدای غیرعادی، ناهماهنگی تایمینگ

سایش

تعویض گاید؛ بررسی تسمه/زنجیر

بوش‌ها / Bushings

کاهش اصطکاک در نقاط اتصال

صدای تق‌تق، لرزش

سایش، کمبود روغن

تعویض یا تعمیر بوش‌ها

سوپاپ تخلیه فشار / Blow-off Valve (توربو)

کنترل فشار گازهای خروجی

کاهش قدرت، دود بیش از حد

گرفتگی، رسوب

تعویض یا تنظیم سوپاپ

اینترکولر / Intercooler

خنک‌سازی هوای ورودی توربو

کاهش قدرت، صدای غیرعادی

گرفتگی، خرابی پره‌ها

تعویض یا تعمیر

پمپ تزریق سوخت / Fuel Injection Pump (دیزل)

تأمین فشار بالا برای انژکتورهای موتور دیزل

فشار سوخت ناکافی، احتراق ناقص

سایش، گرفتگ.

تعویض پمپ؛ بررسی لوله سوخت

شمع گرمکن / Glow Plug (دیزل)

پیش‌احتراق در موتورهای دیزلی

احتراق ناقص، استارت سخت

رسوب، سایش

تعویض شمع؛ بررسی سیستم

سنسور فشار منیفولد / MAP Sensor

اندازه‌گیری فشار هوای ورودی

شتاب ضعیف، روشن شدن چراغ چک

خرابی الکتریکی، آلودگی

تعویض یا تعمیر سنسور

سوپاپ کنترل EGR / EGR Control Valve

کنترل جریان گازهای خروجی در سیستم EGR

افزایش آلایندگی، کاهش قدرت

گرفتگی، خرابی

تعویض یا تعمیر سوپاپ

چرخ‌دنده‌های تایمینگ / Timing Gears

انتقال حرکت در سیستم تایمینگ

صدای غیرعادی، ناهماهنگی تایمینگ

شل شدن، سایش

تعویض یا تنظیم

تایپیت / Tappet (Lifter)

کاهش اصطکاک در حرکت سوپاپ‌ها

صدای تق‌تق، کاهش عملکرد

سایش، کمبود روغن

تعویض یا روغن‌کاری

دریچه کنترل هوا / Air Control Valve

تنظیم جریان هوای ورودی

کاهش جریان هوا، مصرف سوخت بالا

گرفتگی، رسوب

تعویض یا تمیزکاری

جداکننده روغن / Oil Separator

مدیریت بخارات روغن

کاهش قدرت، دود بیش از حد

نشت، گرفتگی

تعویض یا تعمیر

سنسور ناک / Knock Sensor

تشخیص ضربه موتور

ضربه یا ناک، کاهش قدرت

خرابی الکتریکی

تعویض یا تعمیر سنسور

رگولاتور فشار سوخت / Fuel Pressure Regulator

تنظیم فشار سوخت

کاهش جریان سوخت، احتراق ناقص

گرفتگی، رسوب

تعویض یا تمیزکاری

سوپرشارژر / Supercharger

افزایش فشار هوا در موتورهای سوپرشارژ

صدای غیرعادی، کاهش قدرت

سایش، خرابی بلبرینگ

تعویض یا تعمیر

پولی میل‌لنگ / Crankshaft Pulley

انتقال نیرو به اجزای کمکی

لرزش، صدای غیرعادی

شل شدن، سایش

تعویض یا تنظیم

مخزن مایع خنک‌کننده / Coolant Reservoir

ذخیره و توزیع مایع خنک‌کننده

گرمای بیش از حد، نشت مایع خنک‌کننده

نشت، گرفتگی

تعویض یا تعمیر

فن رادیاتور / Radiator Fan

گردش هوا برای خنک‌سازی رادیاتور

صدای غیرعادی، گرمای بیش از حد

گرفتگی، خرابی

تعویض یا تمیزکاری

ماژول کنترل احتراق / Ignition Control Module

مدیریت سیستم احتراق

استارت سخت، توقف موتور

خرابی الکتریکی

تعویض یا تعمیر

لوله های روغن / Oil Lines

توزیع روغن به اجزای موتور

کاهش فشار روغن، صدای تق‌تق

نشت، گرفتگی

تعویض یا تعمیر

لوله های خنک‌کننده / Coolant Lines

توزیع مایع خنک‌کننده

گرمای بیش از حد، نشت

گرفتگی، خرابی

تعویض یا تمیزکاری

شفت تعادل / Balance Shaft

انتقال حرکت در سیستم تایمینگ

صدای غیرعادی، ناهماهنگی تایمینگ

سایش، شل شدن

تعویض یا تنظیم

سوپاپ وست‌گیت / Wastegate Valve (توربو)

مدیریت گازهای خروجی در توربو

کاهش قدرت، دود بیش از حد

خرابی، گرفتگی

تعویض یا تعمیر