چگونه در دام آگهی‌های تقلبی فروش خودرو نیفتیم؟

در سال‌های اخیر فرایند معامله خودرو به‌سرعت از ساز و کارهای سنتی یعنی مراجعه به نمایشگاه‌ها و معاملات چهره ‌به ‌چهره به بسترهای دیجیتال منتقل شده است. سایت‌ها و اپلیکیشن‌های آگهی‌محور، شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های واسط فروش خودرو، دسترسی به بازار را تسهیل کرده‌اند؛ اما همین شفافیت و سهولت، زمینه رشد آگهی‌های جعلی و کلاه‌برداری را نیز فراهم نموده است.

در بازار خودروی ایران گزارش‌های مکرری از درج آگهی‌های دروغین با قیمت‌های وسوسه کننده یا تبلیغ خودروهای ایراددار به‌عنوان سالم منتشر شده است که به‌سرعت باعث فریب خریداران و زیان‌های مالی قابل‌توجه می‌شود. شناخت روش‌های معاملهٔ معاصر و نشانه‌های آگهی‌های فیک برای هر خریدار و فروشنده‌ای اکنون یک ضرورت است تا ضمن حفظ سرمایه خود درگیر عواقبی همچون حضور در دادگاه‌ها و... نشوند.

همان‌طور که گفته شد شرایط خرید و فروش خودرو در عصر حاضر تا حد زیادی از حالت سنتی خارج شده است. در ادامه به برخی از این روش‌های نوین اشاره می‌کنیم.

درج آگهی در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مخصوص خرید و فروش (پلتفرم‌های داخلی و بازارهای منطقه‌ای) مرسوم‌ترین روش است؛ خریداران جستجو می‌کنند، عکس‌ها و مشخصات را می‌بینند و از طریق پیام یا تماس با فروشنده ارتباط می‌گیرند.

انتشار آگهی در کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی، پیج‌ها و صفحات اینستاگرام؛ در این فضاها نظارت رسمی کمتر است و روند تأیید آگهی‌ها ضعیف‌تر است.

هنوز هم برخی خریدهای خاص و معاملات عمده به‌صورت حضوری در نمایشگاه‌ها انجام می‌شود که امکان بازرسی مستقیم خودرو را می‌دهد.

افزوده شدن خدمات کارشناسی آنلاین/حضوری، گزارش تاریخچه خودرو و سرویس‌های اعتبارسنجی باعث شده که تا حدی ریسک انجام معاملات کاهش یابد.

این مورد مخصوص خودروهای خاص یا با شرایط ویژه است و جزو روش‌هایی رسمی‌تر و با اسناد شفاف‌تر محسوب می‌شود.

اگرچه این تنوع روش‌ها به خریدار امکان انتخاب می‌دهد اما هم‌زمان پیچیدگی و ریسک مواجهه با آگهی‌های فیک و غیرواقعی را افزایش می‌دهد.

تشخیص آگهی جعلی اغلب بر پایه توجه به جزئیات و دنبال کردن یک فهرست چک‌لیست است. در ادامه مهم‌ترین شاخص‌های قرمز آورده شده است:

اگر قیمت خودرو به‌صورت غیرمتعارف پایین است و فروشنده توضیح قانع‌کننده‌ای برای قیمت پایین خودرو ندارد، به احتمال زیاد آگهی فیک یا دارای مشکل پنهان است. معامله خیلی خوب معمولاً تله است.

آگهی‌هایی که عکس‌های محدود، تصویربرداری نامرتب یا تصاویر تکراری از اینترنت دارند، مشکوک‌اند. برای بررسی بیشتر، تصویر را در جستجوی معکوس موتورهای جست‌وجو بگذارید تا مشخص شود عکس از جای دیگری کپی شده است یا خیر.

 فروشنده حرفه‌ای مشخصات کامل خودرو و اطلاعات سرویس را ارائه می‌دهد. امتناع یا بهانه‌تراشی برای ندادن این اطلاعات هشدار است. منابع معتبر توصیه می‌کنند پیش از پرداخت هر مبلغی، شماره شاسی و موتور خودرو را بررسی و تطبیق دهید.

درخواست واریز بیعانه به حساب‌های شخصی با بهانه حفظ رزرو در شرایطی که خریدار هنوز خودرو را ندیده، یکی از شگردهای متداول است. از انتقال پول پیش از دیدن و بررسی کامل خودرو اجتناب کنید.

ایجاد حس اضطرار از تکنیک‌های فشار برای فریب است؛ معامله خوب نیازمند زمان و بررسی است. با شنیدن جملاتی همچون فرد دیگری خواهان خودرو است، نیازمند فوری پول هستم و... حتماً به معامله مشکوک شوید.

تناقض در مدل، سال، کارکرد یا رنگ بین متن آگهی و پاسخ فروشنده نشانه عدم اصالت آگهی است.

برخی کلاه‌برداران لینک به سایت‌های جعلی گزارش تاریخچه یا واسطه پرداخت می‌دهند که با انگیزه‌ای برای دزدی اطلاعات یا پول طراحی شده‌اند. سازمان‌های حمایت مصرف‌کننده نسبت به این شیوه‌ها هشدار داده‌اند.

همیشه خودرو را حضوری ببینید و تست رانندگی انجام دهید. هیچ پرداخت نهایی یا انتقال مالکیت را پیش از دیدن و رانندگی اولیه انجام ندهید.

درخواست گزارش کامل تاریخچه خودرو از منابع معتبر داشته باشید. به‌جای استفاده از کارشناس‌های پیشنهادی فروشنده، از سرویس‌های شناخته ‌شده یا کارشناس مستقل استفاده کنید.

همراه داشتن کارشناس یا استفاده از خدمات کارشناسی حضوری ضروری است. یک کارشناس فنی مستقل می‌تواند وجود تصادف شدید، دست‌کاری کیلومتر یا مشکلات عمده فنی را کشف کند.

بررسی اسناد و تطبیق هویت فروشنده را انجام دهید. کارت ملی یا شناسنامه فروشنده و سند خودرو را تا زمان انتقال رسمی مطابقت دهید؛ از افرادی که خودرو را با وکالت‌های متعدد می‌فروشند وضعیتی مشکوک دارند بپرهیزید.

پرداخت امن و ثبت معامله در محضر یا با سند معتبر انجام شود. از انتقال وجه نقد سنگین در مکان‌های نامناسب خودداری کنید و در صورت امکان، معامله در محضر یا بانک رسمی انجام شود تا رسید معتبر داشته باشید.

اخذ رسید و مدارک مکتوب برای هر توافق بین طرفین حتماً باید صورت گیرد. هر توافق شفاهی را در برگه‌ای مکتوب کنید و امضا بگیرید.

گوش به زنگ ترفندهای رایج همچون فروشنده غائب، درخواست پرداخت فوری مبلغ معامله یا وعده ارسال خودرو در آینده باشید. اگر فروشنده نمی‌خواهد حضوری ملاقات کند یا از دلایل عجیب برای عدم ارائه سند استفاده می‌کند، معامله را متوقف کنید.

فروشندگان نیز در برابر کلاه‌برداری آسیب‌پذیرند، اما با رعایت اصول، می‌توانند فرآیند را ایمن و کارآمد سازند. هدف، جلب اعتماد خریدار بدون ایجاد ابهام است.

ابتدا، آگهی کامل و شفاف درج کنید. عکس‌های باکیفیت از زوایای مختلف (داخل، خارج، موتور) آپلود کنید و مشخصاتی مانند مدل دقیق، کارکرد، عیوب فنی و سوابق را ذکر نمایید. متن آگهی را کوتاه، جذاب و صادقانه بنویسید؛ از کلمات اغراق‌آمیز مانند بی‌نقص اجتناب کنید تا از شکایت‌های بعدی در امان بمانید.

دوم، پاسخگویی سریع و حرفه‌ای داشته باشید. به تماس‌ها در ساعات معقول پاسخ دهید و قرار بازدید را در مکان عمومی مانند پارکینگ نمایشگاه بگذارید. هرگز اطلاعات شخصی حساس را پیش از معامله به اشتراک نگذارید.

سوم، مدارک کامل ارائه دهید. سند، بیمه‌نامه، معاینه فنی و فاکتورهای سرویس را آماده کنید. در قولنامه، تمام جزئیات را درج نمایید و از بنگاه‌های معتبر برای تنظیم استفاده کنید.

چهارم، قیمت‌گذاری واقع‌بینانه را رعایت کنید. قیمت را بر اساس بازار تعیین کنید و برای چانه‌زنی حاشیه قیمتی مناسبی بگذارید. از آگهی‌های متعدد در سایت‌های مختلف برای افزایش میزان بازدید استفاده کنید، اما آگهی‌ها تکراری نباشد. در نهایت، پس از فروش، تعویض پلاک را فوری انجام دهید تا از فروش مجدد توسط کلاه‌برداران جلوگیری شود. این رویکردها، نه تنها فروش را تسریع می‌کند، بلکه اعتبار شما را حفظ می‌نماید.

تحول دیجیتال در تجارت خودرو امکانات بسیاری فراهم کرده است اما تقارن سرعت و دسترسی با کمبود نظارت و تاکتیک‌های کلاه‌برداری، ریسک معامله را برای خریداران و فروشندگان افزایش داده است. پیروی از یک روند استاندارد یعنی بررسی دقیق آگهی، استعلام مشخصات خودرو از منابع معتبر، بازدید حضوری و تست رانندگی، همراه داشتن کارشناس در صورت نیاز و استفاده از روش‌های پرداخت امن، می‌تواند خطر کلاه‌برداری را به طرزی چشمگیر کاهش دهد.

هم‌چنین فروشندگان با ارائه اطلاعات شفاف، تهیه تصاویر خوب و رعایت نکات امنیتی می‌توانند اعتماد خریداران را جلب کنند و از سوءاستفاده جلوگیری نمایند. آگاهی، صبر و احتیاط سه اصل بنیادین معامله امن در بازار خودروی امروزند.