دلیل کم باد شدن لاستیک خودرو در فصل سرما چیست؟

با فرا رسیدن فصل سرما، زمانی که دما به‌سرعت کاهش می‌یابد و هوای بیرون سردتر می‌شود، نادیده‌ گرفتن وضعیت لاستیک‌های خودرو می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای ایمنی، مصرف سوخت و طول عمر تایرها داشته باشد. تنظیم دقیق فشار باد لاستیک‌ها نقش مهمی در عملکرد صحیح خودرو ایفا می‌کند؛ فشار باد مناسب سبب می‌شود سطح تماس لاستیک با زمین بهینه باشد، ترمزگیری، فرمان پذیری و پایداری خودرو بهبود یابد، مصرف سوخت کاهش پیدا کند و همچنین فرسایش نامتناسب، ترک‌ها و آسیب‌های ساختاری در تایرها کمتر شود.

از این‌رو، با آغاز فصل سرد، یک چک ساده مانند اندازه‌گیری فشار باد لاستیک پیش از حرکت می‌تواند مانع بروز مشکلات بعدی گردد. در این نوشتار ابتدا به اهمیت و مزایای تنظیم فشار باد لاستیک پرداخته و سپس به بررسی کامل دلایل کاهش فشار باد لاستیک‌ها در هوای سرد می‌پردازیم؛ با درک این دلایل، می‌توان بهتر برای رانندگی ایمن در زمستان آماده شد.

قبل از بررسی دلایل کاهش فشار در فصل سرما، توضیح مختصری از مزایای حفظ فشار مناسب لاستیک‌ها ضروری است. وقتی فشار باد لاستیک‌ها بر اساس توصیه سازنده خودرو تنظیم شده باشد، چند جنبه مثبت به وجود می‌آید:

ایمنی بیشتر در رانندگی: فشار مناسب باعث می‌شود لاستیک عملکرد بهتری در جذب ضربه، حفظ سطح تماس با جاده و کنترل در پیچ‌ها و ترمزگیری داشته باشد. فشار کم، عملکرد فرمان و ترمز را تضعیف می‌کند و خطر لغزش یا توقف دیرتر افزایش می‌یابد.

کاهش مصرف سوخت: لاستیک کم‌باد مقاومت غلتشی بیشتری ایجاد می‌کند و موتور برای جلو راندن خودرو انرژی بیشتر مصرف می‌کند؛ بنابراین افزایش فشار باد تا حد توصیه‌شده می‌تواند به صرفه‌جویی در سوخت منجر شود.

طول عمر بیشتر لاستیک‌ها: فشار نامناسب سبب افزایش فرسایش لبه‌های تایر، داغ شدن و نهایتاً آسیب ساختاری می‌شود. با حفظ فشار مناسب، هزینه‌های تعویض یا تعمیر زودهنگام کاهش می‌یابد.

ثبات و کنترل بهتر خودرو: در شرایط جوی نامساعد مثل بارش، یخ‌زدگی یا سرما، فشار مناسب باد باعث می‌شود خودرو با کنترل بهتری حرکت کند و ایمنی راننده و سرنشینان افزایش یابد.

با این مقدمه، اکنون به دلایل اصلی کاهش فشار باد لاستیک‌ها در فصل سرما می‌پردازیم.

حال که اهمیت فشار مناسب لاستیک روشن شد، نوبت آن است که به تشریح عمیق دلایلی که باعث افت فشار باد در فصول سرد می‌شوند، بپردازیم:

ساده‌ترین و مهم‌ترین دلیل کاهش فشار باد در فصل سرما، قانون گازهاست. وقتی دما کاهش می‌یابد، حجم یا فشار گاز نیز کاهش می‌یابد. به بیان دیگر، هوای سرد منقبض می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، افت دما به میزان حدود 10 درجه‌ سلسیوس می‌تواند باعث کاهش فشار باد به میزان 0.19 psi در هر درجه سلسیوس شود. وقتی شب‌ها و روزهای سرد فرا می‌رسند، اگر فشار باد لاستیک‌ها اندازه‌گیری نشود، همین کاهش فشار می‌تواند چشمگیر شود و سیستم هشدار فشار باد تایرها را فعال کند.

علاوه بر تغییرات دمای گاز داخل لاستیک، دمای محیط سرد می‌تواند باعث شود لاستیک زمان بیشتری برای گرم شدن پیدا کند و هنگام حرکت اولیه، فشار باد کمتر از حالت معمول باشد. وقتی خودرو چند کیلومتر حرکت می‌کند، ممکن است لاستیک‌ها گرم شوند و فشار آن‌ها کمی بالا رود؛ اما هنگام توقف و به محض سرد شدن دوباره فشار کاهش می‌یابد. مطالعات نشان داده که با کاهش دمای هوا تا 10 درجه، ممکن است حدود 3.4 کیلوگرم در سانتی‌متر مربع از فشار باد لاستیک کاسته شود. بنابراین، حتی در صورت نداشتن نشتی، فشار باد با سرد شدن هوا افت می‌کند.

سرما علاوه بر تأثیر بر گاز داخل لاستیک، ممکن است بر ساختار لاستیک و ترک‌ها یا نشتی‌های کوچک تأثیر بگذارد. لاستیک وقتی سرد است، مواد آن سفت‌تر می‌شوند و ممکن است کنترل کامل مهر و موم و آب‌بندی بین لاستیک و رینگ یا اطراف والو کمتر شود. این امر می‌تواند منجر شود تا نشتی‌های بسیار ریز هوا سریع‌تر محسوس شوند. همچنین خاموشی یا فعال شدن هشدار فشار باد لاستیک در هوای سرد ممکن است ناشی از کاهش ناگهانی فشار باشد که با هر بار سرد شدن دوباره تکرار می‌شود.

حتی در شرایط عادی، بدون سرما، لاستیک‌ها به‌تدریج مقداری هوا از دست می‌دهند. در فصل سرد، این نشست با کاهش دما ترکیب می‌شود و فشار بیشتری پایین می‌آید؛ بنابراین رانندگانی که در محیط‌های سرد زندگی می‌کنند یا خودروهایشان در شب در فضای باز قرار می‌گیرد، باید حساس‌تر به این موضوع باشند.

برخی مواقع، پس از سرد شدن لاستیک، فشار باد ممکن است زمانی که لاستیک سرد است، پایین‌تر خوانده شود. توصیه می‌شود فشار باد را زمانی چک کنیم که لاستیک سرد یعنی چند ساعت حرکت نکرده باشد. اگر این نکته رعایت نشود، ممکن است با حرکت خودرو فشار کمی افزایش یابد ولی پس از سرد شدن مجدد، باز افت داشته باشد.

در نهایت باید گفت با شروع فصل سرما، کاهش دمای محیط، انقباض هوای داخل تایر، تغییرات ساختاری لاستیک، نشست آرام هوا و حساسیت بیشتر سیستم‌های هشدار، همه دست‌به‌دست هم می‌دهند تا فشار باد لاستیک‌ها کاهش یابد. این کاهش ممکن است رانندگان را به‌سادگی غافلگیر کند؛ زیرا ممکن است احساس نشتی جدی نداشته باشند اما فشار باد پایین‌تر از حد مطلوب باشد.

با آن که ممکن است افت فشار باد لاستیک خودرو کم باشد اما همین مقدار که در هوای سرد به‌سرعت اتفاق می‌افتد، تأثیر محسوسی بر ایمنی، مصرف سوخت و افزایش سایش تایرها دارد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که فشار پایین باد لاستیک می‌تواند موجب افزایش زمان توقف، کاهش مصرف سوخت و کوتاه شدن عمر تایر شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود رانندگان در آغاز زمستان، فشار باد لاستیک‌ها را حتماً بررسی و تنظیم کنند و این روند را حداقل ماهی یک‌بار یا پس از تغییرات شدید دما تکرار نمایند.