کاور و قاب موتور ماشین چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

در طول تاریخ خودروسازی، فضای زیر کاپوت خودروها دستخوش تکامل بصری چشمگیری بوده است. در دهه‌های گذشته، موتورها با بلوک‌های فلزی براق، لوله‌های کرومی و رنگ‌آمیزی‌های جذاب، نمادی از قدرت و مهندسی مکانیکی بودند و باز کردن کاپوت مانند نمایش یک اثر هنری به نظر می‌رسید؛ اما با پیشرفت فناوری، پیچیدگی موتورها افزایش یافت و سیم‌کشی‌ها، سنسورها، لوله‌های پلاستیکی و اجزای الکترونیکی، ظاهری شلوغ و نامنظم ایجاد کردند. اینجا بود که کاور و قاب موتور ماشین وارد صحنه شدند تا این آشفتگی را پنهان کنند و فضایی تمیز، مدرن و حرفه‌ای بسازند.

کاور و قاب موتور ماشین که در انگلیسی به آن‌ها Engine Cover گفته می‌شود قطعات پلاستیکی یا کامپوزیتی هستند که روی موتور و اجزای بالایی آن نصب می‌شوند و اغلب لوگوی سازنده یا نام فناوری موتور مانند TSI، VTEC یا EcoBoost را به نمایش می‌گذارند. این قطعات نه تنها زیبایی بصری ایجاد می‌کنند، بلکه نقش‌های عملکردی نیز دارند. اگر شما هم از علاقه‌مندان به خودرو هستید و می‌خواهید بدانید این کاورها دقیقاً چه فایده‌ای دارند، چرا گاهی مکانیک‌ها آن‌ها را برمی‌دارند و آیا ارزش سرمایه‌گذاری روی مدل‌های افترمارکت مانند فیبر کربن را دارند تا انتها با ما همراه باشید.

قاب و کاور موتور ماشین معمولاً از پلاستیک‌های مقاوم مانند نایلون، پلی‌پروپیلن یا پلی‌کربنات ساخته می‌شود و به صورت یک یا چند تکه روی موتور، منیفولد ورودی، کوئل‌ها و سیم‌کشی‌ها قرار می‌گیرد. در مدل‌های فابریک کارخانه این کاورها اغلب ساده و سیاه‌رنگ هستند، اما در بازار افترمارکت می‌توانید مدل‌های فیبر کربن، آلومینیومی براق یا حتی رنگی پیدا کنید که ظاهر موتور را به سطح جذاب‌تری می‌رسانند.

ریشه این کاورها به اواسط دهه ۱۹۸۰ بازمی‌گردد، زمانی که جنرال موتورز روی موتور معروف ۳.۸ لیتری بیوک از یک پوشش پلاستیکی ساده استفاده کرد؛ اما فراگیر شدن واقعی آن‌ها از دهه ۱۹۹۰ آغاز شد. در این دهه با سخت‌گیرانه‌تر شدن قوانین آلایندگی صوتی (NVH - Noise, Vibration, Harshness) در اروپا و آمریکا، سازندگان مجبور شدند صدای انژکتورهای مستقیم، پمپ‌های فشار بالا و تسمه‌ها را کاهش دهند. پلاستیک با لایه‌های عایق صوتی زیرین، راه‌حل ارزان و مؤثری بود.

از سال ۲۰۰۰ به بعد، با رواج موتورهای کوچک توربوشارژ و تزریق مستقیم، تقریباً همه خودروهای سواری مدرن از تویوتا کرولا تا بی ام و سری ۳ با کاور و قاب موتور ماشین عرضه شدند. امروزه حتی خودروهای الکتریکی مانند تسلا هم از کاورهای زیبایی برای پنهان کردن باتری و اینورتر استفاده می‌کنند که نشان‌دهنده تداوم این روند است.

کاور و قاب موتور ماشین فراتر از ظاهر زیبا، مزایای عملی متعددی دارند که به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

 لایه‌های فوم داخلی، صدای تیک‌تیک انژکتورها و زوزه توربو را تا چند دسی‌بل کاهش می‌دهند و کابین را آرام‌تر می‌کنند.

سیم‌کشی‌ها و لوله‌های شلوغ پنهان می‌شوند و موتور مانند یک قطعه مدرن و یکپارچه به نظر می‌رسد. این امر در نمایشگاه‌ها یا فروش دست‌دوم تأثیر مثبتی روی ارزش خودرو می‌گذارند.

از ورود گردوغبار، آب باران و حتی جوندگان به کوئل‌ها، سنسورها و سیم‌کشی جلوگیری می‌کند. در مناطق بارانی یا گردوخاک زیاد، این مزیت بسیار محسوس است.

دست افراد ناآگاه از قطعات متحرک داغ یا برقی دور نگه داشته می‌شود و خطر سوختگی یا شوک الکتریکی کاهش می‌یابد.

قاب و کاور موتور ماشین در زمستان کمک می‌کند موتور سریع‌تر به دمای بهینه برسد و مصرف سوخت و آلایندگی اولیه کم شود.

در مدل‌های افترمارکت از جنس فیبر کربن شاهد مزایای بیشتری همچون وزن کمتر (تا ۷۰ درصد سبک‌تر از پلاستیک)، مقاومت حرارتی بالاتر و ظاهری لوکس هستیم که می‌تواند تأثیر مثبتی روی اسب بخار واقعی موتور بگذارد که دلیل آن کاهش وزن است.

با وجود مزایا، بسیاری از مکانیک‌ها و علاقه‌مندان به تیونینگ، کاور و قاب موتور ماشین را دردسرساز می‌دانند. مهم‌ترین معایب این قطعه عبارت‌اند از:

برای چک کردن روغن، تعویض شمع یا تشخیص نشتی، باید کاور را بردارید که چند دقیقه‌ای زمان می‌برد و خارهای پلاستیکی آن به راحتی می‌شکند.

در هوای گرم یا رانندگی اسپرت، گرما زیر کاور محبوس می‌شود و دمای موتور را افزایش می‌دهد که می‌تواند به کاهش عملکرد توربو یا آسیب به قطعات پلاستیکی منجر شود.

نشتی روغن یا مایعات زیر کاور جمع می‌شود و دیرتر متوجه آن می‌شوید که ممکن است به آسیب جدی‌تر بیانجامد.

کاور فیبر کربن افترمارکتی اصل ممکن است چند میلیون تومان قیمت داشته باشد، درحالی‌که مدل‌های پلاستیکی فابریک فقط چند صد هزار تومان ارزش دارند.

پس از چند بار برداشتن و گذاشتن، کاور شل می‌شود یا می‌شکند و ظاهر بدی ایجاد می‌کند.

بسیاری از مکانیک‌ها در سرویس‌های دوره‌ای این کاورها را برای همیشه برمی‌دارند و در انبار نگه می‌دارند، چون معتقدند موتور بدون آن خنک‌تر کار می‌کند و دسترسی راحت‌تر است.

کاور و قاب موتور ماشین از یک قطعه ساده زیبایی در دهه ۱۹۹۰ به جزئی جدایی‌ناپذیر از خودروهای مدرن تبدیل شده است. این قطعه تعادلی هوشمندانه بین ظاهر تمیز، کاهش صدا و حفاظت ایجاد می‌کند، اما درعین‌حال برای علاقه‌مندان به تعمیرات شخصی یا تیونینگ، گاهی مانعی آزاردهنده به شمار می‌رود. اگر خودروی معمولی برای تردد روزمره دارید و آرامش و زیبایی برایتان اولویت است، کاور فابریک را نگه دارید یا حتی به مدل‌های دیگر ارتقا دهید؛ اما اگر عاشق تیونینگ خودرو هستید یا در مناطق بسیار گرم زندگی می‌کنید، برداشتن آن می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای باشد.