سینی زیر موتور خودرو؛ عملکرد، مزایا و معایب و قیمت محافظ موتور ماشین

حفاظت از اجزای حیاتی خودرو، به‌ویژه مجموعه موتور، همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مالکان خودرو بوده است. موتور به عنوان اصلی‌ترین قلب تپنده خودرو، در برابر ضربات، آلودگی‌ها، نفوذ آب و تماس با اجسام خارجی بسیار آسیب‌پذیر است. بخش زیرین خودرو یکی از مناطقی است که در زمان حرکت، بیشترین تماس را با سطح جاده دارد و به همین دلیل بیشترین احتمال آسیب نیز در همین ناحیه رخ می‌دهد.

وجود چاله‌ها، سنگ‌ریزه‌ها، دست‌اندازها، جاده‌های ناهموار و حتی سرعت‌گیرهای غیراستاندارد باعث می‌شود برخورد اجسام سخت با قسمت زیر موتور اتفاقی کاملاً رایج باشد. بر همین اساس، روش‌های گوناگونی برای حفاظت از موتور و بخش‌های زیرین آن معرفی شده که یکی از مؤثرترین و کاربردی‌ترین آن‌ها نصب سینی زیر موتور است.

در برخی خودروهای ایرانی نیز شاهد نصب این قطعه هستیم. سینی زیر موتور 405، سینی زیر موتور کوییک، سینی زیر موتور تارا و سینی زیر موتور 207 جزو مواردی است که به وفور توسط مالکان این خودروها پیگیری و خریداری می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که رانندگان ایرانی نیز به اهمیت این قطعه پی برده‌اند. سینی زیر موتور به‌صورت فابریکی در برخی خودروها نصب می‌شود، اما در بسیاری از موارد مالکان خودرو از نمونه‌های افترمارکت موجود در بازار استفاده می‌کنند تا ایمنی بیشتری برای خودرو فراهم شود.

این قطعه نسبتاً ساده، نقشی بسیار مهم در حفظ سلامت موتور، گیربکس و مجموعه قطعات زیرین خودرو ایفا می‌کند و در این مقاله به‌صورت کامل و تخصصی به معرفی، بررسی مزایا، معایب، جنس‌ها، علت نبود در برخی خودروها و قیمت نمونه‌های مختلف آن می‌پردازیم.

سینی زیر موتور یک قطعه محافظتی است که در بخش تحتانی موتور نصب می‌شود و از اجزای حساس خودرو مانند کارتل روغن، گیربکس، فیلتر روغن، رادیاتور و برخی سیم‌کشی‌های ضروری محافظت می‌کند. این سینی به‌صورت کامل زیر موتور را پوشش می‌دهد و مانند یک سپر مقاوم، مانع ورود اجسام خارجی به محدوده موتور می‌شود. سینی زیر موتور در دو وضعیت روی خودروها دیده می‌شود:

نصب کارخانه‌ای (فابریک)

برخی خودروها مانند شاسی‌بلندها، کراس‌اوورها و مدل‌های آفرودی به‌صورت پیش‌فرض مجهز به سینی موتور هستند، زیرا این خودروها بیشتر در مسیرهای ناهموار تردد می‌کنند.

نصب افترمارکت

بسیاری از خودروهای اقتصادی و شهری فاقد این قطعه هستند، بنابراین مالکان آن‌ها برای افزایش حفاظت موتور، سینی زیر موتور را جداگانه تهیه و نصب می‌کنند.

سینی زیر موتور در دو نوع اصلی تولید می‌شود:

سینی زیر موتور فلزی

این نوع که معمولاً از ورق آهن یا آلومینیوم ساخته می‌شود، محبوب‌ترین نوع در خودروهای ایرانی است و ویژگی‌های زیر را دارد:

• استحکام بالا در برابر ضربات شدید
• مقاومت عالی در برابر برخورد با سنگ‌ریزه‌ها و موانع
• سازگاری با جاده‌های ناهموار
• عمر طولانی و دوام بالا
• معمولاً وزن بیشتری نسبت به مدل‌های پلاستیکی دارد
• محافظت بهتر از قطعات حساس‌تر مانند کارتل و گیربکس

سینی زیر موتور فلزی بیشتر برای خودروهایی مانند پژو 405، تارا و 207 توصیه می‌شود، زیرا این خودروها معمولاً در مسیرهای استاندارد و غیراستاندارد شهری و بین‌شهری تردد دارند.

سینی زیر موتور پلاستیکی و کامپوزیتی

ویژگی‌های این نوع شامل:

• وزن بسیار کمتر
• انعطاف‌پذیری بالا
• کاهش صدای موتور
• مناسب برای تردد در محیط‌های شهری و جاده‌های هموار
• قیمت مناسب‌تر

این مدل در خودروهای خارجی بیشتر دیده می‌شود اما در ایران نیز نمونه افترمارکت آن وجود دارد.

نصب سینی زیر موتور مزایای متعددی دارد که در ادامه به‌صورت کاملاً تخصصی و دقیق بررسی می‌شود.

مهم‌ترین وظیفه سینی زیر موتور، محافظت از اجزای حساس موتور در برابر برخورد با سنگ، چوب، قطعات افتاده در جاده و دست‌اندازهای ناگهانی است. یک ضربه کوچک می‌تواند به کارتل روغن آسیب بزند و موجب نشت روغن و خرابی شدید موتور شود؛ اما سینی زیر موتور مانند یک سپر قوی مانع این اتفاق می‌شود.

در روزهای بارانی یا هنگام عبور از مسیرهای گلی، آب و گل می‌توانند وارد بخش زیرین موتور شوند و به مرور باعث زنگ‌زدگی یا اختلال در عملکرد برخی قطعات حساس شوند. وجود سینی زیر موتور این خطر را به حداقل می‌رساند.

برخورد جریان هوا با قطعات زیر خودرو معمولاً صدای اضافی ایجاد می‌کند. سینی زیر موتور این فضا را یکدست کرده و باعث کاهش نویز و لرزش در کابین می‌شود.

سینی زیر موتور مسیر حرکت هوا را در زیر خودرو هموار می‌کند. هرچند این تأثیر اندک است، اما می‌تواند در سرعت‌های بالا به کاهش مصرف سوخت کمک کند.

کابل‌های سنسورها، سیم‌کشی‌های گیربکس و اتصالات الکتریکی زیر موتور بسیار حساس‌اند. سینی زیر موتور مانع برخورد اجسام خارجی با این قسمت‌ها می‌شود.

در صورت نشت اندک روغن، سینی موتور مانع چکیدن آن روی سطح جاده شده و به محیط‌زیست آسیب کمتری وارد می‌شود.

خودرویی که زیر موتور آن سالم نگه داشته شده باشد، ارزش بیشتری برای خریداران دارد. وجود سینی زیر موتور نشانه‌ای از نگهداری صحیح خودرو محسوب می‌شود.

هرچند فواید سینی زیر موتور زیاد است، اما مانند هر قطعه دیگری معایبی نیز دارد.

سینی موتور فلزی وزن بیشتری دارد و ممکن است در خودروهای سبک باعث افزایش مصرف سوخت شود. هرچند مقدار آن چشمگیر نیست، اما برای خودروهای کوچک شهری قابل توجه است.

در برخی خودروها، برای تعویض روغن یا بازدید از زیر موتور باید سینی باز شود. این موضوع زمان سرویس را بیشتر کرده و گاهی هزینه اضافی دارد.

اگر سینی به درستی نصب نشود یا ضخامت زیادی داشته باشد، ممکن است فاصله کف تا زمین کم شود و در دست‌اندازها ایجاد صدا یا برخورد کند.

برخی مدل‌های ارزان‌قیمت طراحی مناسبی ندارند و باعث تجمع گل، آب و رسوبات می‌شوند. این موضوع در بلندمدت باعث خوردگی بخش‌هایی از زیر خودرو می‌شود.

سینی موتور، به‌ویژه مدل فلزی با ضخامت مناسب، قیمت قابل‌توجهی داشته و نصب آن نیز نیاز به تخصص دارد.

سؤال بسیاری از رانندگان این است که چرا خودروهایی مانند پراید و بسیاری از مدل‌های داخلی فاقد سینی زیر موتور هستند؟ دلایل اصلی عبارت‌اند از:

کاهش هزینه تولید

خودروسازان برای پایین نگه‌داشتن قیمت نهایی خودرو، برخی تجهیزات را حذف می‌کنند و سینی زیر موتور یکی از همین موارد است.

کاهش وزن خودرو برای استاندارد مصرف سوخت

وزن کمتر به معنای مصرف سوخت پایین‌تر است. حذف سینی تا حدی به کاهش مصرف سوخت خودروهای سبک‌تر کمک می‌کند.

آسان‌تر شدن سرویس‌های دوره‌ای

در نبود سینی موتور، دسترسی تعمیرکار به زیر خودرو سریع‌تر و آسان‌تر است.

شرایط بازار جهانی

در برخی کشورها با خیابان‌های استاندارد و صاف، نصب سینی موتور ضرورت خاصی ندارد؛ اما شرایط جاده‌ای در کشور ما به‌گونه‌ای است که وجود آن کاملاً منطقی و ضروری است.

صرفه‌جویی در هزینه‌های جانبی تولید

طراحی و تولید سینی با استانداردهای ایمنی و آیرودینامیکی پیچیدگی دارد و حذف آن فرآیند تولید را ساده‌تر می‌کند.

سینی زیر موتور پژو 405 با قیمت حدود 1 تا 1.5 میلیون تومان عرضه می‌شود.

سینی زیر موتور کوییک نیز قیمت حدود 1.2 تا 1.6 میلیون تومان دارد.

برای خرید سینی زیر موتور تارا می‌بایست حدود 1 تا 1.5 میلیون تومان هزینه کنید.

قیمت سینی زیر موتور 207 و 206 حدود 1 تا 1.4 میلیون تومان است.

سینی زیر موتور یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین قطعات حفاظتی در خودرو است که نقش بسیار مهمی در جلوگیری از آسیب به موتور، گیربکس، کارتل و سایر اجزای حساس زیرین خودرو دارد. با توجه به شرایط متغیر جاده‌های ایران و وجود عواملی مانند دست‌اندازهای ناگهانی، برخورد سنگ‌ریزه‌ها و نفوذ آب و گل، نصب سینی موتور چه فابریکی و چه افترمارکت اقدامی کاملاً منطقی و ضروری محسوب می‌شود. هرچند این قطعه معایبی مانند افزایش وزن، دشواری در سرویس‌های دوره‌ای و نیاز به خرید و نصب حرفه‌ای دارد، اما مزایای آن به اندازه‌ای مهم است که نصب آن را به یکی از توصیه‌های اصلی کارشناسان خودرو تبدیل کرده است.