منیفولد دود چیست و علائم خرابی آن در خودرو کدام است؟

این قطعه که با نام منیفولد اگزوز نیز شناخته شده است وظیفه انتقال گازهای ناشی از احتراق پیشرانه درون‌سوز به خروجی اگزوز و نهایتاً هوا را بر عهده دارد. در حقیقت منیفولد دود بخشی از سیستم اگزوز خودروهاست و قطعه‌ای حیاتی برای ایمنی سرنشینان به شمار می‌رود. پیشرانه‌های کوچک با دو، سه یا چهار سیلندر معمولاً دارای یک منیفولد هستند درحالی‌که پیشرانه بزرگ‌تر با آرایش خورجینی از دو منیفولد استفاده می‌کنند.

وجود منیفولد دود برای هر خودرو ضروری است زیرا به خروج فراورده‌های ناشی از سوختن مخلوط سوخت و هوا کمک می‌کنند. همچنین منیفولد باعث جلوگیری از ورود گازهای سمی و خطرناک به کابین می‌شود. همان‌طور که می‌دانید با سوختن بنزین و هوا در محفظه سیلندر گازهایی همچون کربن دی‌اکسید و اکسیدهای نیتروژن آزاد می‌شوند که برای سلامتی انسان مضر هستند. قطعه موردبحث با عملکرد خود می‌تواند این گازها را از طریق سیستم اگزوز به خارج خودرو هدایت کند.

به دلیل اینکه منیفولدهای دود باید در برابر دما و فشار بالا تحمل زیادی داشته باشند بنابراین از فولاد لوله‌ای، فولاد ضدزنگ یا آهن ساخته می‌شوند. البته باید دانست لوله‌های اگزوز می‌توانند از مواد متنوع‌تر ساخته شوند و آلومینیوم به گزینه‌ای محبوب بین سازندگان تبدیل شده و کم‌کم جای اگزوزهای فولادی ضدزنگ را می‌گیرد. همان‌طور که می‌دانید آلومینیوم سبک‌تر و کم‌هزینه‌تر است و بنابراین اگزوزهای آلومینیومی عموماً ارزان‌تر هستند. در مقابل باید به دوام بالاتر اگزوزهای فولادی اشاره کنیم که همچنان گزینه‌ای ایده آل جهت به‌کارگیری در خودروها محسوب می‌شوند.

در همین زمینه بخوانید:

• انواع سنسورهای خودرو
• کنیستر خودرو چیست؟

نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد راندمان بالای منیفولدهای دود است چراکه این قطعات باید حداقل تلفات گرمایی و کاهش دما در محفظه پیشرانه را داشته باشند تا از آسیب دیدن قطعات حساس همچون ECU که به دلیل گرمای بالا اتفاق می‌افتد جلوگیری نمایند.

اگرچه هر دو قطعه یاد شده در ظاهر یک کار مشترک که همان هدایت گازهای پیشرانه به خارج است را انجام می‌دهند اما تفاوت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد. برای مثال منیفولد دود گازهای پیشرانه را به یک لوله منتقل می‌کنند و معمولاً برای دوام بالا و جذب گرما به‌صورت یک بلوک تولید می‌شوند. این در حالی است که هدرز از لوله‌های جداگانه برای هر سیلندر استفاده می‌کند و این امر باعث کاهش فشار و بهبود عملکرد پیشرانه می‌شود. هرچند باید گفت بهبود پرفورمنس خودرو به قیمت افزایش سر و صدا و پیچیدگی مکانیکی به دست می‌آید.

همان‌طور که گفتیم این قطعه برای جمع‌آوری گازهای حاصل از احتراق در سیلندرها و هدایت آن‌ها به خروجی اگزوز طراحی شده است. البته به خاطر اینکه منیفولد دود در معرض گرما و مواد شیمیایی گوناگونی قرار دارد به مرور زمان کیفیت اولیه خود را از دست خواهد داد و باید آن را تعویض کرد. توصیه می‌شود جهت تعویض این قطعه به یک مکانیک باتجربه مراجعه کنید اما با استفاده از ابراز مناسب نیز امکان تعویض آن توسط مالک وجود خواهد داشت. برای این کار می‌بایست پیشرانه حتماً خاموش و خنک باشد. در مرحله اول باید باتری را جدا کرده و سپس پوشش محافظتی پیشرانه را بردارید. همچنین باید تمامی پیچ و مهره‌های منیفولد دود را باز کنید تا این قطعه از سر سیلندر جدا شود. در قدم بعدی می‌بایست لوله اگزوز جدا شود و پس ‌از آن نیز واشر قدیمی تعویض گردد. نهایتاً با نصب منیفولد دود جدید فرایند تعویض آن پایان خواهد یافت.

زمانی که قطعه موردبحث خراب شده یا بشکند معمولاً نشانه‌هایی وجود خواهد داشت که به شما یادآوری خواهد کرد زمان تعویض منیفولد فرا رسیده است. از جمله این نشانه‌ها می‌توان به صدای زیاد پیشرانه، کاهش قدرت و توان موتور و بوی قابل‌توجه اگزوز اشاره کرد. اگر منیفولد شکسته شده یا آسیب دیده باشد احتمال نشتی و اتصال نادرست آن وجود خواهد داشت که این امر منجر به صدای بیشتر پیشرانه خواهد شد.

همچنین خرابی منیفولد می‌تواند باعث اختلال در عملکرد سیلندرها شود که نتیجه آن افزایش مصرف سوخت و کاهش قدرت و توان خودرو خواهد بود. دیگر نشانه خرابی منیفولد دود خودرو ایجاد بوی اگزوز و سوختگی است که کاملاً قابل حس خواهد بود. در صورت عدم تعمیر این قطعه شاهد خرابی دیگر بخش‌ها خواهید بود زیرا گازهای داغ خروجی از منیفولد می‌توانند باعث آسیب قطعات حساس شوند. همچنین امکان ورود گازهای سمی به کابین وجود خواهد داشت که این امر سلامتی سرنشینان را به خطر می‌اندازد. در نهایت باید گفت منیفولد دود یکی از اجزای مهم خودروست که با انتقال گازهای ناشی از احتراق سیلندرها به خروجی اگزوز سبب عملکرد نرم و ایمن پیشرانه می‌شود. به همین خاطر است که منیفولدها با مواد مستحکم ساخته می‌شوند تا عمر بالایی داشته باشند. البته عادات رانندگی نادرست، فاکتورهای محیطی و آسیب فیزیکی می‌تواند عمر این قطعات را کاهش دهد.

معمولاً در صورت خرابی منیفولد دود خودرو امکان تعمیر آن وجود نخواهد داشت و بهتر است مالکان در اسرع وقت نسبت به تعویض آن با نمونه استاندارد اقدام نمایند.

قیمت این قطعه بسته به سازنده و کیفیت آن متفاوت است اما منیفولد دود پژو 405 به‌طور متوسط حدود 800 هزار تا 1 میلیون تومان قیمت دارد.