بیش از یک قرن از اولین باری که در یک خودرو بخاری نصب شد می‌گذرد؛ در طول این سال‌ها این سیستم تبدیل به عضوی جدایی ناپذیر و ضروری در خودرها شده به طوری که ۹۹ درصد خودرهای تولید شده در دنیا از این سیستم بهره می‌برند. امروزه استفاده از بخاری برای خودرو حتی در کشور هایی مانند ایران که اقلیم گرم و خشکی دارند، لازم و ضروریست.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
از نظر من نگارنده بخاری یکی از مهم‌ترین امکانات خودروست، حتی مهم‌تر از کولر؛ زیرا هرچه قدر هم که هوا گرم باشد، هر چند به سختی اما می‌‍‌توان آن را تحمل کرد؛ ولی اگر دمای هوا به زیر ۱۰ یا ۱۵ درجه زیر صفر برسد کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند مدت زیادی را در خودرو بدون بخاری سپری کند!
در این سری از مقالات آموزش مجله پدال به سراغ بررسی نحوه عمکلرد بخاری خودروها می‌پردازیم و البته پیش از آن گریزی هم به تاریخچه استفاده از بخاری در خودرو می‌زنیم. با پدال همراه باشید.
همچنین بخوانید: رادیاتور ماشین چیست و چه کاربردی دارد؟
همچنین بخوانید: سیلندر ماشین چیست؟ انواع سیلندر، اجزا و هر آنچه باید بدانید
اولین بخاری استفاده شده در خودرو
اولین بخاری در سال ۱۸۵۶ توسط یک شرکت انگلیسی ساخته شد. ۳۷ سال بعد یعنی در سال ۱۸۹۳ خانم مارگارت ویلکاکس اختراع خود را به عنوان بخاری خودرو به ثبت رساند. بخاری که ویلکاکس طراحی کرد بیشتر شبیه شوفاژهای امروزی بود. نحوه کار اولین بخاری استفاده شده در خودرو به این صورت بود: آب گرم شده توسط موتور در لوله‌هایی که در کابین (زیر پای مسافران جلو) قرار داشتند در جریان بود و همین جریان و گرمای آب باعث میشد دمای هوای داخل کابین به تدریج بالا رود. نحوه تولید گرمای اولین بخاری استفاده شده در خودرو با بخاری‌های امروزی خودروها هیچ تفاوتی ندارد و تنها تفاوتشان در نحوه انتقال گرما است.
بخاری خودروها چگونه کار می‌کند؟
رادیاتور خودرو از ۵ بخش اصلی تشکیل شده. این ۵ بخش عبارتند از: رادیاتور، دریچه های خروجی درون کابین، بخش کنترلی داخل کابین، دریچه‌های تنظیم مسیر جریان هوا دمنده یا فن (Blower).
زمانی که ترموستات راه آب گرم شده داخل موتور را باز می‌کند، آب به دو سمت هدایت می‌شود؛ مقداری از آب به سمت رادیاتور اصلی و بخشی از آن نیز به سمت رادیاتور بخاری جریان می‌یابد. هنگامی که محلول آب و ضد یخ گرم وارد رادیاتور بخاری می‌شود پره‌ها و مجراهای رادیاتور شروع به گرم شدن می‌کنند. زمانی که شما اقدام به روشن کردن بخاری می‌کنید فن پشت این رادیاتور روشن شده و گرمایی که آب به پره‌های رادیاتور منتقل کرده است را با جریانی هوا به سمت کابین می‌فرستد.
چرا باد بخاری به اندازه کافی گرم نیست؟
در بسیاری از موارد لوله‌های رابط بین رادیاتور بخاری و آب گرم موتور دچار رسوب گرفتگی و نشتی می‌شوند و در این حالت نمی‌توانند گرما را به طور کامل به رایاتور بخاری منتقل کنند.
در برخی از موارد نیز انتقال آب گرم به خوبی صورت می‌پذیرد اما فن بخاری نمی‌تواند به درستی گرما را به کابین منتقل کند. پایین بودن سطح آب رادیاتور اصلی هم می‌تواند مانع کامل گرم شدن بخاری خودرو باشد. خرابی ترموستات نیز اصلی ترین دلیل گرم نبودن باد بخاری است.
بخاری در موتورهای هوا خنک چگونه کار می‌کند؟
همانطور که مشخص است موتورهای هوا خنک هیچ آبی برای گرم کردن رادیاتور و جریان هوای پشت آن ندارند پس مهندسان برای تولید هوای گرم تصمیم گرفتند از کرمای منیفولد اگزوز استفاده کنند. نحوه کار بخاری در موتورهای هوا خنک به این صورت است که هوای محیط به سمت منیفولد اگزوز منتقل می‌شود و در مرحله بعد بین هوا و گرمای منیفولد اگزوز تبادل گرمایی صورت می‌گیرد و دمای هوا بالا می‌رود. البته این نوع بخاری چندان هم بی خطر نیست؛ زیرا ممکن است در منیفولد اگزوز نشتی وجود داشته باشد و دود سمی با هوای سالم در حال گرم شدن مخلوط شود و نهایتا باعث مسموم شدن سرنشینان شود.
یانکی.من هم فرزند کسی هستم.آبان سرخ.
۲ فروردین ۱۴۰۲دوستانی که پراید دارن پیشنهاد میکنم از رادیاتور گرم سیری استفاده کنید.حتی رادیاتور بخاری بزرگتر اومده برا زمستون عالیه.برا پژو هم هست رادیاتورهای دو لول
net
۳ فروردین ۱۴۰۲بخاری درجا برای تریلیهای جدید اروپایی خوبه.کولر درجا هم اگر تریلیها جدید اروپایی داشتند جالب میشد.ایا میشه بخاری درجا و کولر درجا در ماشینهای لوکس هم استفاده شود؟
حسین دهمرد
۲ فروردین ۱۴۰۲اتفاقا سرما رو میشه با لباس گرم و پتو یکاریش کرد مهم تر از اون ، کولره. که اونم متاسفانه مصرف سوخت رو به طرز عجیبی بالا میبره.
جمشید
۲ فروردین ۱۴۰۲بنده اگر داخل خونه باشی و مثلاً گاز قطع باشه میشه سرما رو با لباس گرم و پتو یک کاریش کرد اما وقتی پشت ماشین نشستی که نمیشه پتو بپیچی دور خودت
جمشید
۲ فروردین ۱۴۰۲بنده خدا
مازیار
۲ فروردین ۱۴۰۲بخاری رنجروور کلاسیک
با اینکه بیشترین نسبت سطح شیشه به اتاق رو داره (اتاق آکواریومی) هیچوقت از درجه یک فن بالاتر نبردم حتی تو برف شدید جاده کندوان
حسن
۲ فروردین ۱۴۰۲خانم مارگارت ویلکاکس خادم بشریت بدون منت.
جایگاهت در قلبها ابدی باد.
Rahman
۳ فروردین ۱۴۰۲سلام دوستان بعضی از ماشینها به جای اب رادیاتور از گاز کولر برای گرم کردن داخل ماشین استفاده میکنن ، مانند کولرهای گازی که هم سرمایش دارند و هم گرمایش. دوستان اگر اطلاعات بیشتری داردند خیلی ممنون میشم ما رو هم بی نصیب نذارن.
رحیم
۶ فروردین ۱۴۰۲بهش میگن پمپ حرارتی یا پمپ گرما. سیستمی که در مدلهای جدیدتر تسلا به کاررفته و در پدال هم مقاله گذاشتن.
کیانوش
۳ فروردین ۱۴۰۲من که گرما واسم غیر قابل تحمله تا سرما