در این مقاله به بررسی فشنگی یا سنسور دمای آب بکار رفته در خودروها خواهیم پرداخت.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
همه ما به خوبی از وظیفه سیستم خنک کاری پیشرانه خودرو آگاه هستیم. فعالیت صدها قطعه متحرک در کنار یکدیگر باعث افزایش اصطکاک و دما می‌شود و می‌بایست یک سیستم کارا برای کاهش دما بکار گرفته شود تا عملکرد بهینه خودرو تضمین شود. پیش از این مقالات آموزشی جامعی درباره اجزای گوناگون سیستم خنک‌کننده خودرو از جمله رادیاتور، مایع خنک‌کننده، رله فن و… در پدال منتشر شده است و حالا نوبت به فشنگی آب یا سنسور دمای آب می‌رسد.
فشنگی آب چیست؟
همان‌طور که گفته شد حفظ دمای ایده آل پیشرانه اهمیت زیادی دارد اما سیستم خنک‌کننده از کجا دمای ایده آل برای کارکرد وسایل نقلیه را تشخیص داده و تنظیم می‌کند؟ این کار بر عهده سنسور دمای آب coolant temperature sensor یا فشنگی آب است که با علامت اختصاری CTS نیز نشان داده می‌شود. قبلاً مقاله جامعی درباره سنسورهای مختلف بکار رفته در خودروها منتشر کرده‌ایم و هم‌اکنون نوبت به سنسور دمای آب می‌رسد. این سنسور دمای مایع خنک‌کننده را اندازه می‌گیرد تا ECU بر اساس آن درباره کارکرد سایر بخش‌ها تصمیم‌گیری کند. سنسور موردبحث بی‌وقفه دمای مایع خنک‌کننده را اندازه می‌گیرد تا از کارکرد پیشرانه در دمای بهینه اطمینان حاصل شود.
به منظور کسب اطلاعات درست درباره دمای پیشرانه، ECU ولتاژ تنظیم شده‌ای را به فشنگی آب می‌فرستد. مقاومت این سنسور با دما تغییر می‌کند و این‌گونه ECU میتواند تغییرات دمایی را بررسی کند. ECU از اطلاعات برای محاسبه دمای مایع خنک‌کننده استفاده می‌کند و با استفاده از داده‌های مختلف پارامترهایی همچون تزریق سوخت، مخلوط سوخت و هوا و زمان احتراق را تنظیم می‌کند. همچنین کامپیوتر خودرو با اطلاعات فشنگی آب تصمیم می‌گیرد که چه زمانی فن خنک‌کننده روشن یا خاموش شود. فشنگی آب همچنین میزان دمای آب در پشت آمپرها را نیز به اطلاع راننده می‌رساند.
علائم خرابی فشنگی آب
همانند هر قطعه دیگری احتمال خرابی سنسور دمای آب یا فشنگی آب وجود دارد. خرابی این قطعه میتواند مشکلات عدیده‌ای از جمله داغ کردن پیشرانه و کاهش عملکرد آن را در پی داشته باشد. به همین خاطر است که آگاهی یافتن از علائم خرابی فشنگی آب بسیار مهم خواهد بود چراکه در صورت عدم اطلاع یا نادیده گرفتن آن امکان آسیب دیدن شدید پیشرانه و تحمیل هزینه‌های سنگین وجود دارد.
اولین قدم در بررسی صحت عملکرد فشنگی آب توجه به شکل ظاهری آن خواهد بود چراکه با گذشت زمان امکان شکسته شدن خود سنسور یا متعلقات آن وجود خواهد داشت. این سنسور معمولاً در بخش جلوی پیشرانه و نزدیک ترموستات یا رادیاتور نصب می‌شود. اگرچه بررسی ظاهری سنسور دمای آب میتواند برخی مشکلات را نشان دهد اما تمامی علائم خرابی این قطعه با بررسی ظاهری یافت نمی‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی فشنگی آب اشاره می‌کنیم:
- نشانگر آب نادرست در پشت آمپرها (معمولاً زمانی که پیشرانه گرم شد عدد نشان داده شده باید بین ۸۸ تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد باشد)
- داغ کردن پیشرانه
- صدای خشن پیشرانه در زمان کارکرد درجا
- کاهش عملکرد پیشرانه که به دلیل محاسبه اشتباه مخلوط سوخت و هوا به وجود می‌آید
- افزایش مصرف سوخت
درصورتی‌که به خرابی این قطعه شک دارید در اسرع وقت نزد یک مکانیک باتجربه مراجعه کنید تا با بررسی عملکرد سنسور خرابی آن را تشخیص دهد.
آموزش تعویض فشنگی آب
تعویض سنسور دمای آب برای افرادی که آشنایی مناسبی با پیشرانه خودرو دارند کار نسبتاً آسانی خواهد بود. در ادامه مراحل مختلف تعویض سنسور موردبحث را خدمت شما عزیزان تقدیم می‌کنیم.
- مرحله اول: یافتن محل سنسور دمای آب
فشنگی آب معمولاً در بخش جلوی پیشرانه و نزدیک رادیاتور یا ترموستات نصب می‌شود. به دلیل ابعاد کوچک و نصب در بخش‌های زیرین پیشرانه شاید نیازمند استفاده از چراغ‌قوه برای یافتن سنسور باشید. همچنین جدا کردن پوشش پلاستیکی برخی پیشرانه‌ها در یافتن محل نصب سنسور مفید خواهد بود.
- مرحله دوم: جدا کردن کابل کانکتور از ترمینال
سنسور دمای آب با یک کانکتور به ECU وصل شده است و به همین خاطر در زمان تعویض فشنگی باید این کانکتور را جدا کنید. حتماً این کار را با دقت انجام دهید زیرا معمولاً کانکتور پلاستیکی است و در صورت شکستگی باید به‌طور کامل تعویض شود.
- مرحله سوم: باز و جدا کردن سنسور قدیمی
طرز بسته شدن سنسورهای سیستم خنک‌کننده به بخش‌های مختلف پیشرانه شبیه بسته شدن شمع‌هاست و بنابراین برای باز کردن باید آن را همانند پیچ بچرخانید. با استفاده از ابزار مناسب سنسور را باز کرده و بدون اعمال فشار زیاد آن را از محل خود بیرون بیاورید. زمانی که سنسور باز شد آن را از سوکت جدا کرده و احتمالاً در این مرحله مقداری مایع خنک‌کننده به بیرون ریخته خواهد شد بنابراین در صورت نیاز حتماً مقدار مناسبی از آن را در پایان کار به پیشرانه اضافه کنید.
- مرحله چهارم: نصب سنسور جدید
با استفاده از یک دستمال تمیز محل نصب سنسور را تمیز کرده و فشنگی جدید را در محل خود بچرخانید. مطمئن شوید که این قطعه به خوبی در محل خود نشسته است. سپس با استفاده از یک آچار مناسب سنسور را در جای خود سفت کنید.
- مرحله پنجم: اتصال مجدد کابل کانکتور
تنها کاری که پس از نصب سنسور دمای آب در محل خود باید انجام داد اتصال مجدد کابل کانکتور است. مطمئن شوید کانکتور هم تمیز و عاری از گردوغبار است. برای اطمینان از عملکرد فشنگی آب جدید پیشرانه را روشن کرده و به آمپر آب نگاه کنید تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید.
علائم خرابی سنسور دمای آب
از جمله علائم خرابی این سنسور مهم می‌توان به اختلال در عملکرد آمپر آب، داغ کردن پیشرانه، افزایش مصرف سوخت، کاهش عملکرد پیشرانه، عملکرد غیرعادی فن همچون روشن نشدن یا کار کردن مداوم آن اشاره کرد.
وظایف سنسور دمای آب خودرو
مهم‌ترین وظایف این سنسور نشان دادن دمای آب در پشت آمپرها، تشخیص زمان روشن یا خاموش شدن فن‌ها، ارسال اطلاعات دمای مایع خنک‌کننده به ECU و… خواهد بود.
Kf
۱ آذر ۱۴۰۲یع سوال بدون ربط به مقاله دارم
من یه لیفان ۸۲۰ دارم تو جاده وقتی شیشه پایینه خیلی بوی دود میاد تو ماشین وقتی شیشه بالا باشه کولر یا بخاری میگرم بو دود نمیاد خیلیا گفتن از اگزوزه بردم بالای گود اگزوز مشکلی نداشت. فکر کردم ماشین خام سوزی داره شمع وایر سنسور عوض کردم کامپیوتر رو هم چک کردم ولی هیچ مشکلی نبود کسی نظری نداره از کجاست
راستی ماشین روغن سوزی نداره از روغن نیست
مهران
۱ آذر ۱۴۰۲روغن ریزی نداره روی اگزوز یا منیفولد؟چه واسکازین چه روغن موتور یا هیدرولیک و ترمز
من ۲۰۶ داشتم روغن چکه میکرد روی لگزوز زیر موتور دود میومد داخل
Kf
۱ آذر ۱۴۰۲نه اتفاقا چند وقته حواسم به روغن موتور و گیربکس هست اصن کم نمیکنه. اینقدر رو مخمه که تو فکر فروشش هم رفتم
علی
۲ آذر ۱۴۰۲ببین کاتالیزورداره یانه یا واشر گلویی اگزوزت خرازبه .
مس
۲ آذر ۱۴۰۲سنسورآب واکسیژن راحتما چک کن شایدخرابی ازاین قطعه باشد.سیستم خنک کننده ازترموستاد ورادیاتور و واترپمپ همه راچک کن اینها همه تاثیردرسیستم پیشرانه وعمکردخوب خودرودارد.که خوب کارمی کند.این قطعه ها همیشه معیوب باشد.ماشین بعدکارمی کند بوی دود می دهد.فرمان به کامپیوترنمی دهد.عملکرد خودرورا تشخیص دهد.بعضی مواقع سوکت دینام معیوب می شوداستارت نمی خورد.اگرباطری ودینام سالم بایدسوکت وسیمکشی هارابایدکنترل کرد.
محمدکاظم ازاد
۲ آذر ۱۴۰۲سلام ایراد از درب صندوق عقبه.احتمالا نوارش خرازه دود اگزوز در حین حرکت به للت خلا ایرو دینامیک بر میگرده تو ماشین
یک فرد
۲ آذر ۱۴۰۲نحوه حرکت ماشین نسبت به گذشته تغییری نموده؟احساس نمیکنید گاز خور خودرو نسبت به قبل تغییر نموده؟کیپ بودن یا نیمه کیپ شدن اگزوز از قسمت کاتالیست و منبع اگزوز میتواند خروج گازهای حاصل ازاحتراق را به داخل اتاق هدایت نماید،زمانی که خودرو روشن است،با رفتن پشت خودرو و تست نمودن پرتاب گازهای خروجی با کف دستتان میتوانید از این مسئله اطمینان حاصل نمائید،اگر منبع یا کاتالیست نیمه کیپ شده باشد با ضعیف شدن واشر گلوئی گازهای حاصل از احتراق را به داخل اتاق هدایت نماید،در این صورت ماشین کشش خوبی برای شتاب گیری و حرکت ندارد و دمای آمپر هم افزایش پیدا مینماید،،اگر این مورد نبود،به مکانیک چینی کار نشان بدهید،همه ماشینها مثل هم کار میکنند ولی هر کدامشان قصه های خاص خودشان را دارند،بدرود
احسان
۳ آذر ۱۴۰۲داداش فک کنم کنیستر بایدعوض کنی منم ۲۰۶ دارم همین مشکلو دارم ولی وقت ندارم برم درستش کنم
ارشاد
۱۴ آذر ۱۴۰۲سلام
حتما شیلنگ های بخار روغن رو چک کن
شاید مشکل از اونجا باشه
ممکنه شیلنگ یا فرسوده باشه
یا بست نداشته باشه
یا محکم جا نرفته باشه
چون همین اتفاق برای من افتاد
بعدا که پیش جلو بند ساز بودم و خودم رفتم تو چال
متوجه شدم زیر ماشینم کامل چربه
بردم پیش مکانیک گفت مشکل شیلنگ بخار روغنه
بیشتر روغنیم که میریخت زیر ماشین ، حین حرکت می‌سوخت و دود میشد
و همین بوی دودش واقعا اذیت می کرد
فقط ناگفته نمونه خودروی من پژو بود
مصطفی
۲۳ بهمن ۱۴۰۲من ماشینم دقیقا همین مشکلو داشت، یه سر اگزوز بنداز بطوری که اگزوز از سپر عقب بیرون تر باشه، خیلی مهمه حتتما سراگزوز از سپر عقب بیرونتر باشه اگه با سر اگزوز بیرونتر از سپر عقب نیومد یه تیکه لوله جوش بده و تمام
ارمان
۳ اردیبهشت ۱۴۰۳سلام سنسور اکسیژن چک شود اگه دود سیاه میکنه
احمد
۱ آذر ۱۴۰۲یک ماه صبح ماشین بد استارت میخوره بعد که روشن میخوام حرکت کنم و دوباره پامو بزارم رو کلاج دور وتور میاد صفر و ماشین خاموش میشه بعد تک استارت روشن میشه و بدون هیچ مشکلی کار میکنه موتور گرم و سه تا امپر بالا رفتا دیگه خاموش نمیشه سنسور گاز و استوپر موتور و شمع عوض کردم دینام سرویس کردم سوزن شستم اما همون طور و خوب نشد صد تا مکانیک عوض کردم هر کی یه چرتی گفت و یه پولی ازم کند منم بیخیال شدم منتظر میموندم که گرم شه و حرکت کنم تا امروز که بعد رفتن به پمپ بنزین و کامل گرم افتاده بودن ماشین وقتی استارت زدم دوباره دور موتور افتاد و خاموش شد مجبور شدم گاز نگه دارم تا روشن بمونه حرکت کردم به محض اینکه پام از گاز برمیداشتم و کلاج میگرفتم دور موتر صفر میشد و خاموش میکرد بازم نگه داشتم انقدر گاز نگه داشتم تا ثابت بمونه و خوب شد در حال حرکت بعضی موقع دور موتو تو دو هزار گیر میکنه دیر پایین میاد دیگه کلافه شدم دریچه گاز سیمی و شستشو دادم هیچ اتفاقی نیافتاد اگه کسی واقعا میتونه کمک کنه
ماشین هم اس دی سال 93 زیمنسی
شاهین
۱ آذر ۱۴۰۲شاید از باتری باشه. ماشین قبلی من هر از گاهی کلاچ که میگرفتم خاموش میشد و بعد استارت میزدم درست میشد. بهم گفتن باتری دیگه عمرش تموم شده. البته من قبل تعویض باتری ماشینو فروختم ولی شاید مال شما هم از همین مشکل باشه. باز یه باتری ساز نگاه بکنه به این موضوع بد نیست.
مهران
۱ آذر ۱۴۰۲عزیز از کیلومتر هم میتونه باشه.کیلومتر من تو مسافرت هیچ مشکلی نداشت یهو نمیزاشت دور موتور بیشتر از ۳ بره بالا.رفتم باتری سازی درستش کرد و از کیلومتر بود.حتما یه باتری ساز کار درست ببر
زیزیگولو
۱ آذر ۱۴۰۲قطع کن اتوماتیک برق که تو اکثر ماشینها داخل کاپوت سمت راننده هست رو حتماً چک کن و یک بار دکمه ش رو فشار بده و نگهدار تا یک صدای دینگ بشنوی چون اگر دست انداز شدید رد کرده باشی این قطع کن بخاطر شدید بودن دست انداز تشخیص تصادف داده و در نهایت همین اتفاقی که شما میگی میوفته چون اکثراً وقی دنده عوض میکنی و کلاچ رو ول میکنی دور موتور میوفته و حتی با دنده خلاص هم اگر گاز ندی ماشین خود بخود خاموش میشه و اگر با فشار دادن این دکمه مشکل حل نشد حتماً برو پیش یه برق کار تا این قطعه رو نگاه کنه و بررسی کنه شاید کلاً خراب شده و احتیاج به تعویض داره
ضرغام
۱ آذر ۱۴۰۲سلام استپر موتور رو چک کن ببین سالمه یا ایراد داره. اگه استپر ایراد داشته باشه موتور دور آرام رو نگه نمیداره و خاموش میکنه
یک فرد
۲ آذر ۱۴۰۲اگر مشکل از استوپر و سنسور دریچه گاز باشه،دور موتور نوسان پیدا میکنه و یا در حالت ثابت بالای هزار می ایسته،در هر صورت باعث خاموش شدن خودرو نمیشود
ضرغام
۱ آذر ۱۴۰۲نتیجه رو بمن بگو اگه این نبود بهت میگم چکار کنی. تا درست بشه
کامران
۲ آذر ۱۴۰۲احتمال اینکه ماشین خطا گرفته باشه
. پیش یک تنظیم موتور رفته. وبا دستگاه موتور را چک کنید..
علی
۲ آذر ۱۴۰۲ببین رادیاتور آب داره هروقت آب داخل رادیاتور میره پایین ماشین موقع روشن کردن با چکولگد روشن میشه وپاتو از روی گاز برداری خاموش میشه پس آب رادیاتور وفشنگی آب وکنترول کن
بنده خدا
۲ آذر ۱۴۰۲سلام سنسور کیلومتر خراب است
بنده خدا
۲ آذر ۱۴۰۲سلام سنسور کیلومتر همان دور موتور خراب است مال منم همینطور بود عوض کردم درست شد
یک فرد
۲ آذر ۱۴۰۲از سنسور کیلومتر میتواند باشد،،تو مدلهای پائینتر روی قسمت انتهائی گیربکس قرار داشت ولی احتمالا سنسور اینها روی چرخها قرار دارد،پشت دیسک چرخ روی قسمت آخر پلوس ،یه سری دندونه هست،،این سنسور وضعیت سرعت خودرو را به ایسیو ارسال مینماید،اون دندونه ها اگر کثیف شده باشند ،روغن ،چربی و خرد و خاک زیاد رویش ریخته باشد،سنسور نمیتواند میزان سرعت خودرو را تشخیص دهد و خاموش میگردد،به نظر من شما دو تا مشکل دارید،یکی بد استارت خوردن دم صبح و دومی هم کلاچ گرفتن و خاموش شدن،،این دو با هم اتفاق افتاده و شما را به این تصور انداخته که این دو یکی است،،این نظر من بود،ممکن هم است اشتباه باشد،چون من دسترسی به خودروی شما ندارم،،سن ماشینتون بالاست ،احتمال دو یا سه مشکل توامان با هم وجوددارد،بدرود
ارشاد
۱۴ آذر ۱۴۰۲سلام
منم دقیقا همین مشکل شما رو داشتم
من یه بار دریچه گاز ماشینمو با بنزین شستم
بعدا ماشینم همینجوری شد که شما فرمودین
بردم پیش یه تنظیم موتوری
دستگاه انداخت مشخص شد مشکل از سنسور دریچه گازه
یه خورده اتصالات سیمیش خورده بود به هم
دست می زد به سیما خوب می شد
ولش می کرد دوباره روز از نو روزی از نو
به نظرم اول حتما برین پیش تنظیم موتور که دستگاه بندازه
چون از رو میزان هوای ورودی متوجه سلامت دریچه گاز می شه
اگر مشکل این نبود
حتما سر شمعا رو چک کنید
اگه زنگ زده باشن به احتمال قوی واشرتون نشتی داره و آب می دزده که باید واشرتون رو عوض کنید
چون وقتی شما خیس میشن ماشین ریپ میزنه
مخصوصا وقتی موتور ماشین سرده و آب رو سر شمعا بخار نشده
مازیار
۱ آذر ۱۴۰۲اسم عامیانه فشنگی بین تعمیرکاران قدیمی ممه ای هست
زیزیگولو
۱ آذر ۱۴۰۲این قطعه بین مکانیکها و لوازم یدکی فروشا بیشتر به اسم مهره آب معروف هستس که اگر خراب باشه باعث میشه دمای موتور ماشین اشتباه و معمولاً بالاتر به ECU منقل بشه و فن ماشین بیش از حد اندازه کار کنه و حتی اصلاً off نکنه ….. اگر کسی همچین مشکلی داره و ماشینش زیاد فن میزنه یکی از قطعاتی که حتماً باید چک بشه همین مهره آب هستش
مازیار
۱ آذر ۱۴۰۲اون ممه ای گه گفتم شکل کلی تری داره مثلا به سنسور ته رابط فشار روغن هم گفته میشه
ممه ای فشار روغن
amir
۱ آذر ۱۴۰۲نام گذاری های مکانیک ها معرکه اس
زیزیگولو
۱ آذر ۱۴۰۲درود جناب احمد زاده ……. البته بیشتر مکانیکها و ماشین بازها به این قطعه مهره آب میگن
دکامی
۲ آذر ۱۴۰۲سلام.ماشین من صبح یا هر وقت که ماشین کامل خنک باشه خیلی استارت میخوره تا روشن بشه.اما روشن که میشه و گرم میشه خاموش که کنی برا روشن شدن دوباره با تک استارت روشن میشه.انقد زمان سردی موتور استارت میخوره که باطری رو تا حد صفر میبره
حسین
۳ آذر ۱۴۰۲سلام . من پژو ۴۰۵ مدل ۸۸ دارم ماشینم تو حرکت گاز هرز میخوره ینی در حال حرکت ک هست خلاص میکنم دور موتورم بالاست و گاز میخوره ماشین ولی ایست کامل ک میکنم دور موتورم میاد سرجاش و همه چی آرومِ ایراد از کجا میتونه باشِ . ممنون
ارشاد
۱۴ آذر ۱۴۰۲سلام ۹۹ درصد مشکل از دریچه گاز یا سنسور دریچه گاز هست
استپر ماشین رو یه شستشو بزنین
ولی احتمالش کمه این باشه
این حالت معمولا سنسور دریچه گازه
علی
۵ فروردین ۱۴۰۳چهارتا سنسور دریچه گاز گرفتم یکیش درست کار نکرد
حسین
۲ بهمن ۱۴۰۲سلام تیپ ۲’ ۸۵ دارم خیلی کم کپ میکرد بردم مکانیک گفت مشکل پمپ بنزینه پمپو کامل عوض کرد و ای سی یو هم فلش کرد کپ ماشین رفع شدولی موقعی که ماشین سرده زیاد استارت میخوره و بی جون روشن میشه . اگه خاموش کنم دوباره روشن کنم با تک استارت روشن میشه
شمع و وایر و سنسور دور موتور عوض کردم استپر و دریچه گاز و سوزنارو شستم درست نشد
به نظرتون از چی میتونه باشه
ممنون میشم بگید چون چند نفر دیگه هم اینجا همین مشکلو دارن
علی
۵ فروردین ۱۴۰۳منم تیپ دو دارم. دریچه سیمی. از دست کپ کردن زله شدم همه چیزو عوض کردم بجز مغزی پمپ اینم امتحان میکنم