اگر به دنبال اطلاع از نقش شمع موتورسیکلت هستید و یا می‌خواهید چنین قطعه مهمی را بخرید مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
شمع موتورسیکلت چیست؟
تمامی پیشرانه‌های درون‌سوز جهت استفاده از انرژی سوخت خود نیازمند انفجار آن در محفظه‌ای به نام سیلندر خواهند بود. شمع وسیله‌ای است که با ایجاد جرقه سبب اشتعال مخلوط سوخت و هوا درون سیلندر می‌شود. در واقع شمع قطعه‌ای است که جریان برق را از سیستم احتراق به محفظه احتراق پیشرانه درون‌سوز می‌رساند تا مخلوط سوخت و هوا توسط جرقه‌های ایجاد شده مشتعل شود و فشار اشتعال داخل پیشرانه حفظ گردد. شمع دارای پوسته‌ای رزوه دار و فلزی است که توسط عایق سرامیکی از الکترود مرکزی جدا می‌شود.
در همین زمینه بخوانید:
الکترود مرکزی که می‌تواند حاوی مقاومت باشد توسط یک کابل کاملاً عایق شده به پایانه خروجی کویل احتراق یا مگنت اتصال پیدا می‌کند. پوسته فلزی شمع موتورسیکلت نیز داخل سر سیلندر پیشرانه جای می‌گیرد تا عملکرد صحیح خود را ایفا کند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت شمع انرژی الکتریکی تولیدی توسط باتری را به محفظه احتراق می‌رساند تا با اشتعال مخلوط سوخت و هوا انرژی لازم برای حرکت خودرو تأمین شود.
نحوه کار شمع موتورسیکلت
شمع به عنوان یک قطعه مهم نقش زیادی در عملکرد صحیح پیشرانه ایفا می‌کند. این قطعه از بخش‌هایی همچون عایق سرامیکی یا چینی، بدنه، پایه اتصال، الکترودهای مثبت و منفی، فاصله بین دو الکترود و ترمینال تشکیل شده است. زمانی که سوخت وارد محفظه احتراق شود عمل متراکم سازی روی آن‌ها صورت می‌گیرد و در این زمان شمع موتورسیکلت با ایجاد جرقه سبب اشتعال مخلوط سوخت و هوا می‌شود. جرقه شمع توسط ولتاژ رسیده از کوئل ایجاد می‌شود. این ولتاژ می‌تواند بین ۵ تا ۱۰ هزار ولت باشد.
علائم خرابی شمع موتورسیکلت
شمع را می‌توان جزو لوازم مصرفی یک وسیله نقلیه دانست و طبیعی است که پس از گذشت مدت‌زمانی مشخص از کار بیفتد. از مهم‌ترین علائم خرابی این قطعه می‌توان به شکستگی شمع، سوختگی و زنگ‌زدگی، استارت نخوردن موتورسیکلت، لرزش غیرعادی موتورسیکلت در حالت درجا، افت شتاب و سرعت، افزایش مصرف سوخت، سیاه شدن شمع و… اشاره کرد.
انواع شمع موتورسیکلت
شمع‌های بکار رفته در موتورسیکلت‌ها بر اساس فاکتورهایی همچون تعداد و جنس الکترود و کد حرارتی کلاس‌بندی می‌شوند. در ادامه به بررسی هریک از انواع شمع‌ها می‌پردازیم.
انواع شمع موتورسیکلت بر اساس کد حرارتی
کد حرارتی عددی است که میزان مقاومت شمع در برابر این حرارت را نشان می‌دهد. این کد معمولاً روی بدنه قطعه موردبحث نوشته می‌شود و به عواملی همچون طول و مساحت پایه شمع و قدرت هدایت حرارتی آن بستگی دارد. شمع‌ها بر اساس کد حرارتی در سه دسته قرار می‌گیرند:
شمع سرد
این نوع شمع‌ها به خاطر پایه کوتاه خود حرارت را با سرعت بالاتری منتقل می‌کنند. شمع‌های سرد حرارت ناشی از احتراق را سریعاً کاهش می‌دهند و برای پیشرانه‌هایی که دمای بالاتری دارند گزینه مناسبی به شمار می‌روند.
شمع گرم
برخلاف شمع‌های سرد، این نوع شمع‌ها حرارت را با سرعت کمتری منتقل می‌کنند و پایه بلندی دارند. شمع‌های گرم مناسب پیشرانه‌هایی با دمای پایین خواهند بود.
شمع نیمه گرم
این نوع شمع‌ها حد واسط دو نوع قبلی هستند و قدرت انتقال گرمای آن‌ها از شمع‌های گرم بیشتر و از نمونه‌های سرد کمتر است. این نوع شمع‌ها نیز مناسب پیشرانه‌هایی با درجه حرارت متوسط خواهند بود.
انواع شمع موتورسیکلت بر اساس ساختار الکترود مثبت
بر این اساس شمع‌ها به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
شمع‌های معمولی نوک گرد
در شمع‌های معمولی نوک گرد نیکل در الکترود مثبت بکار می‌رود و به خاطر طراحی گرد نوک آن‌ها شاهد کاهش دقت در جرقه‌زنی و کاهش کیفیت احتراق خواهیم بود. شمع‌های معمولی مشکلاتی همچون عمر کوتاه و مقاومت کم در برابر حرارت دارند و معمولاً مصرف سوخت را بالا می‌برند.
شمع‌های سوزنی نوک تیز
در این شمع‌ها از عناصری همچون پلاتینیم و ایریدیوم برای الکترود مثبت استفاده می‌شود. عمل جرقه‌زنی در این شمع‌ها با دقت و کیفیت بهتری انجام می‌شود و به همین خاطر باعث کاهش مصرف سوخت و بهبود شتاب و عملکرد موتورسیکلت می‌شوند. شایان ذکر است خود شمع‌های سوزنی نیز به دو دسته پلاتینیمی و ایریدیومی تقسیم می‌شوند و این دو نوع شمع به دلیل طراحی و کارایی بهتر در مقایسه با دیگر شمع‌ها قیمت بالاتری نیز دارند.
انواع شمع موتورسیکلت بر اساس تعداد الکترود
برخی شمع‌های بکار رفته در وسایل نقلیه دارای چندین الکترود منفی (دو تا چهار الکترود) هستند که هم طول عمر بیشتری نسبت به شمع‌های تک الکترودی دارند و هم باعث احتراق کامل سوخت می‌شوند. البته باید دقت داشت این نوع شمع‌ها را نمی‌توان در همه موتورسیکلت‌ها بکار برد و در زمان تعویض شمع باید به دفترچه راهنمای وسیله نقلیه مراجعه کرد.
