در یک خودرو مدرن ده‌ها سنسور مهم بکار رفته است که یکی از آنها سنسور اکسیژن نام دارد. در جدیدترین مقاله آموزشی پدال می‌خواهیم به نقش و وظیفه این سنسور در خودرو بپردازیم پس همراه ما باشید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
سنسور اکسیژن خودرو چیست؟
سیستم‌های کنترل پیشرانه در خودروهای مدرن ورودی‌های چندین سنسور مختلف را برای تنظیم عملکرد پیشرانه و همچنین میزان مصرف سوخت، آلایندگی و دیگر پارامترهای مهم دریافت می‌کنند. زمانی که این سنسورها نتوانند اطلاعات دقیقی را به مغز خودرو ارسال کنند شاید راننده متوجه مشکلاتی همچون افزایش مصرف سوخت و آلایندگی و… شود. یکی از مهم‌ترین سنسورها در خودروهای مدرن سنسور اکسیژن است که با نام سنسور O2 نیز شناخته می‌شود. O2 فرمول شیمیایی اکسیژن است و این قطعه میزان اکسیژن نسوخته در گازهای خروجی اگزوز را اندازه می‌گیرد.
این سنسور با بررسی میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی می‌تواند اطلاعات دقیقی از نسبت ترکیب سوخت و هوا را فراهم کند. این سنسور به کامپیوتر خودرو اجازه می‌دهد میزان ترکیب مناسب سوخت و هوا را بررسی کند. درصورتیکه میزان اکسیژن موجود در ترکیب سوخت و هوا بیشتر یا کمتر از حد مشخصی باشد نشان دهنده وجود عیب در سیستم خواهد بود. دانستن نسبت مخلوط سوخت و هوا به پیشرانه خودرو اجازه می‌دهد تغییرات ضروری را جهت کارکرد بهینه خودرو اعمال نماید. از سال ۱۹۸۱ نصب قطعه موردبحث ما روی تمامی خودروها الزامی شده است. به دلیل قوانین خاص ODB-II کشور آمریکا که شامل خودروهای تولیدی سال ۱۹۹۶ و بعد از آن شده است بسیاری از خودروهای جدیدتر به چندین سنسور اکسیژن مجهز هستند. در حقیقت برخی خودروها از چهار سنسور یاد شده استفاده می‌کنند. در خودروهایی که بعد از سال ۱۹۹۶ تولید شده‌اند سنسور دوم در زیر مبدل کاتالیتیک یا همان کاتالیزور نصب شده است. این سنسور راندمان کاتالیزور را بررسی می‌کند. اگر سنسور نزدیک کاتالیزور نشان دهنده تغییرات حداقلی داده‌های سنسور اکسیژن اولی باشد، این موضوع حاکی از عملکرد نادرست کاتالیزور خواهد بود.
استفاده از قطعه یاد شده به‌کارگیری سیستم‌های تزریق سوخت الکترونیکی مدرن و کنترل آلایندگی را میسر ساخته است. این سیستم‌ها و سنسورها موجب بررسی دقیق نسبت سوخت و هوا در پیشرانه می‌شوند. از آنجایی که سنسورهای اکسیژن در بخش اگزوز نصب شده‌اند بنابراین به‌صورت مستقیم میزان هوا یا سوخت وارد شده به پیشرانه را اندازه نمی‌گیرند بلکه زمانی که اطلاعات این سنسورها با منابع دیگر داخل خودرو ترکیب شوند می‌توان به‌صورت غیرمستقیم نسبت سوخت و هوا را بررسی کرد. سنسورهای اکسیژن علاوه بر اینکه باعث کارایی بیشتر سیستم تزریق سوخت الکترونیکی می‌شوند می‌توانند میزان بنزین نسوخته و اکسیدهای نیتروژن وارد شده به جو زمین را نیز کاهش دهند. بنزین نسوخته یک نوع آلایندگی برای محیط‌زیست است و اکسیدهای نیتروژن نیز به خاطر بالا رفتن دمای محفظه احتراق تولید می‌شوند و وجود آنها در اتمسفر می‌تواند موجب باران‌های اسیدی شود. ولوو جزو اولین خودروسازانی بود که از سنسور اکسیژن در اواخر دهه ۷۰ میلادی استفاده کرد.
این سنسور میزان غلظت اکسیژن را اندازه نمی‌گیرد بلکه تفاوت بین مقدار اکسیژن در گازهای خروجی اگزوز و میزان اکسیژن هوا را نشان می‌دهد. پیشرانه‌های مدرن از این سنسورها و کاتالیزورها برای کاهش گازهای خروجی استفاده می‌کنند به‌طوری‌که اطلاعات غلظت اکسیژن به واحد کنترل پیشرانه فرستاده می‌شود و این واحد نیز میزان سوخت تزریقی به پیشرانه را تنظیم می‌کند تا نسبت سوخت و هوا همواره دقیق باشد. هدف اصلی پیشرانه و سنسور اکسیژن ایجاد بهترین وضعیت از نظر قدرت تولیدی، مصرف سوخت و آلایندگی است. باید دقت داشت در زمانی که پیشرانه درون‌سوز به شدت تحت‌فشار است (همانند تخت گاز رفتن) داده‌های سنسور اکسیژن نادیده گرفته می‌شود و ECU به‌صورت خودکار مخلوط سوخت و هوا را بیشتر می‌کند تا از پیشرانه محافظت شود چراکه احتراق ناقص در چنین شرایطی می‌تواند باعث آسیب رساندن به پیشرانه شود.
علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو
خودروهای مدرن با پیشرانه ۶ یا ۸ سیلندر می‌توانند تا ۴ سنسور اکسیژن نیز داشته باشند و محل نصب آنها نیز در محفظه سیلندرها و یکی نیز در نزدیکی کاتالیزور خواهد بود. اگر هر یک از این سنسورها خراب شوند خودرو مشکلات عدیده‌ای را بروز خواهد داد. از جمله علائمی که حاکی از خرابی سنسور اکسیژن هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش قدرت موتور
- افزایش مصرف سوخت و آلاینده‌ها
- تولید دود و گازهای خروجی بیشتر از اگزوز
- عملکرد ناهنجار پیشرانه
- روشن شدن چراغ چک خودرو
آیا سنسور اکسیژن قابل تعمیر است؟
به دلیل تکنولوژی بالای قطعات موردبحث و مواد بکار رفته در آنها معمولاً نمیتوان نمونههای خراب شده این سنسور را تعمیر کرد و بهتر است در صورت مشاهده علائم خرابی آن نسبت به تهیه نمونه جدید اقدام شود.
قیمت سنسور اکسیژن پراید
همانطور که گفته شد این قطعه در خودرو از تکنولوژی بالایی برخوردار است و به همین خاطر قیمت آن نیز نسبتاً زیاد خواهد بود. درصورتیکه به دنبال خرید سنسور اکسیژن پراید باشید باید حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان برای آن بپردازید.
رومانی>چین>فرانسه
۲۱ مرداد ۱۴۰۲ماشینم تو خلاصی خوب گاز میخورد ولی تو دنده میزدیش بعضی وقتا گاز نمیخورد همین چند وقت پیش رفتم تنظیم موتور گفت مال سنسور اکسیزنه شک کردن رفتم یه جا دیگه گفت مال مغزی پمپ بنزینه خوشبختانه تشخیص دومی درست بود خلاصه حواستون باشه یب مشابه داشتید الکی نرید پول سنسور اکسیژن بدین
ابی
۲۲ مرداد ۱۴۰۲من یه ۲۰۶ تیپ ۵ مدل ۸۹ دارم. توی دنده های یک و دو بدجوری کوپ میکنه توترافیک. به نظرتون میتونه به سنسور اکسیژن ربط داشته باشه؟
جلال
۲۲ مرداد ۱۴۰۲سلام سنسور دریچه گاز همون گاز برقی
محمد
۲۲ مرداد ۱۴۰۲من یه پراید یورو4 دارم دود مشکی آبی مصرف سوخت بالا سنسور عوض کردم درست نشد تا بعد یک سال یکیو پیدا کردم نیم ساعت برام درست کرد اکسیژن پایین قطع کرد یه برنامه نصب کرد ماشین عالی شد. میگفتن باید یورو 2 بشه تا درست بشه. ولی با این کار درست شد با 500 هزار
سجادروزرخ
۲۲ مرداد ۱۴۰۲مناسفانه با گازشدن دستی ماشین این قطعه خراب میشه وباید اونو قطع کرد
Hasan mosed
۲۲ مرداد ۱۴۰۲سلام
۲۰۶ مدل ۹۹ دارم متاسفانه هنگام‌گاز دادن مرتب کوپ می کنه انگاری اکسیژن یا هوا به سیستم احتراق نمیرسه
ممکنه به سنسور اکسیژن ربط راشته باشه؟
اسماعیل
۲۲ مرداد ۱۴۰۲شمع های ماشین خرابه
پیمان
۲۲ مرداد ۱۴۰۲من یه سمند ای اف سون دارم بعد ده دقیقه کارکردن توی حرکت یهو شروع میکنه بدکار کردن ودور موتور بالاتر ازسه نمیره موتور میلرزه و میخواد خاموش شه روزهای گرم ورطوبت بالا بدتر هم میشه سریعتر این مشکل پیش میاد وتا ماشین کامل سرد سرد نشه درست نمیشه هرجا میبرم میگن ای آف سون کار نمی‌کنیم دردسرش زیاده من جنوب هستم وحتی کولر نمیشه زده چون با کولر فوری اینطوری میشه اگه کسی تجربه داره لطفا راهنمایی کنه با تشکر از شما ونشریه پدال
Real
۲۳ مرداد ۱۴۰۲مشکل از نرسیدن برق به کوئل هاته اگه فنی باشی با یه مولتی متر میتونی ردیفش کنی
کوئل ها سه پایه دارن یه برق مثبت میرسه به هر چهار تا کوئل مشترکه یه منفی به هر4 تا مشترک و یه منفی از ecu به تک تک کوئل ها
اون سیم مثبت رو باید تقویت کنی
مهدی
۲۴ مرداد ۱۴۰۲عزیزم برو شمع و کویل چک کن منم ماشینم اف سون هست این جوری شد رفتم چک کردم دیدم کویل خرابه
علی
۲۳ مرداد ۱۴۰۲من یه 206اس دی دوگانه فابریک دارم که ازروی بنزین روی گاز نمیره وموقع ای که دکمه گاز ومیزنم علامت پشت آمپر میاد ولی روی گاز نمیره …اگه میشه بگید مشکل چیه ..خیلی جاها واسه تعمیر بردم ولی درست نشده ..خطای دایم میزنه
علیرضا
۲۳ مرداد ۱۴۰۲سلام….ماشینم روآسال دوگانه فابریک هستش درحالت درجا ماشین مرتب گازمیخوره ولی درحالت رفتن ماشین خفه کارمیکنه اصلا خودش رو جمع نمی کنه ممنون میشم راهنماییم کنید …درضمن بردم دستگاه دیاگ چک کردم گفت ماشین اصلا هیچ عیبی نداره
زه...
۱۲ شهریور ۱۴۰۲سلام ،عزیزدلم می شه درداین ماشین پراید آقامون رو بگی چندبارسیقندرچسبونداون رفع نشده چندوقت پیش،همیشه باطری خالی می کردبطوری که با هل دادن وباطری به باطری کردنم جواب نمی دادوبه اجباربفطری رومی بردیم چندساعت تاشارژبشه امابعدازچندوقت دیدیم نخیراین باطری خالی کردن بدجورصدمه زده وباطریه دوسال خریده رو گذاشت کنارویکی خریددیگه دم دریا توخاموش شدن چندلحظه ای باطری کم نمی یاورداما ریپ می زد،انگاربنزین نمی رسید یا برقش کم می یاورد حین رانندگی ماشین برق کم می یاورد وخاموش می شدگفتن پمپت گفتیم چشم خریدونصبش کردیم اما هنوزم توسرسرعتی یه دفعه می بینی ماشین خاموشه وبایه کلاج ودنده دوباره روشن می شه امابعد هرچندبارروشن شدنش یه دفعه خاموش می شه وجونمون درمی یادتا با مکافات روشن بشه سیم کشی واتصالات وپمپ بنزین وباطری روتعویض کردیم اما مشکل برقراره جان عزیزت من وباباشون بدرک دوتا دخترام که نیم رخشون فقط هردخترشایسته ای روآچمز می کنن وفقط لطف ومرحمت خدابودوبس که پاره ی تنم شدن دارن ازنخوردن ..حتی نون وماست …باباش ۲۶سال با ده سال سختیه کارداره ولنگ درهواواسه خاطرسن کمش ،هفت ساله نه کسی کارگری که چندساله اخرعمرکارگریشه می بره سرکا نه دولت حق بازنشسته بودنش روازکار فرمایی که …طلب می کنه نه ازجیب خودش مایع ….ماموندیم این پرایدکه روزگاربرامون نزاشته وجان عزیزت بگو دردش چیه حداقل لباس فرم وثبت نام مدرسه شون روتا دوسه هفته وقت هست کارکنه البته اگه دردبی درمون این ماشین که اژدهاشده وهمه چی رومی بلعه یارنه روخرجش می کنیم به امیدخوب شدنش اما فقط خوب بخون جان غزیزت وقتی یه زن واسه دوتا دخمراش ازنجابت وآبروش ازکسی که نمی شناسه وحتی امیدنداره که کسی باشه ایناروبخونه بازالتماس می کنه بدونین که دیگه راهی ندارم کلیه فروختن ،کاردرمنزل ورفتن واسه نظافت تا……رفتم و....آقا،خلن داداشم ببخش اگه ناخواسته ناراحتت کردم ،شرمنده باتشکرعلی پور