رکوردشکنی میزان فروش و آلایندگی شاسی بلندها در سال 2023
سهم شاسی بلندها از فروش خودرو در سراسر جهان طی سال 2023 به حدود 48 درصد رسیده که به معنی یک رکورد جدید است. این امر به وضوح تغییر سلیقه مشتریان و انتخاب خودروهای بزرگ‌تر و سنگین‌تر را نشان می‌دهد. دلایل متنوعی برای این روند وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به جذابیت بالای شاسی بلندها به عنوان یک نماد و همچنین فضای داخلی و بار بیشتر و البته استراتژی‌های بازاریابی و کسب سود خودروسازان اشاره کرد.
در اقتصادهای پیشرفته، میزان فروش شاسی بلندها در سال قبل به حدود 20 میلیون دستگاه رسید و برای اولین بار سهم این خودروها در بازار از 50 درصد عبور کرد. علاقه به شاسی بلندها و خودروهای بزرگ‌تر به کشورها و اقتصادهای در حال توسعه نیز نفوذ کرده یعنی جایی که سهم خودروهای یاد شده از کل فروش به رقم بی‌سابقه‌ای رسیده است. در حال حاضر، از هر 4 خودروی حاضر در جاده‌های سراسر جهان بیش از 1 خودرو از نوع شاسی‌بلند است و البته اکثر آن‌ها از پیشرانه‌های درون‌سوز برخوردار هستند. با اینکه تنها 5 درصد شاسی بلندهای حاضر در جاده‌ها از نوع برقی هستند اما به دنبال کسب سهم بیشتر از بازار خواهند بود به گونه‌ای که در سال 2023 بیش از 55 درصد کل خودروهای برقی فروخته شده از نوع شاسی‌بلند بوده‌اند.
اگر شاسی بلندها یک کشور بودند عنوان پنجمین کشور تولید کننده دی‌اکسید کربن را به خود اختصاص می‌دادند. این خودروها 200 تا 300 کیلوگرم سنگین‌تر از یک خودروی میان سایز متوسط هستند و معمولاً حدود سه‌دهم مترمربع فضای بیشتری را اشغال می‌کنند. از طرفی میزان آلایندگی دی‌اکسید کربن شاسی بلندها حدود 20 درصد بیشتر است. روند رو به رشد خرید خودروهای سنگین‌تر و پرمصرف‌تر منجر به افزایش تقاضا برای انرژی از جمله نفت و الکتریسیته و همچنین فلزات موردنیاز برای تولید باتری شده است. در دو سال گذشته مصرف نفت مرتبط با شاسی بلندها بیش از 600 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. این رقم بیش از 25 درصد رشد سالانه تقاضای نفت را تشکیل می‌دهد.
سال قبل بیش از 360 میلیون دستگاه شاسی‌بلند در سراسر جهان تردد کرده که منجر به تولید 1 میلیارد تن دی‌اکسید کربن شده و این رقم نسبت به یک سال قبل از آن افزایش حدود 100 میلیون تنی را نشان می‌دهد. بیش از 20 درصد رشد آلاینده‌های مرتبط با دی‌اکسید کربن در سال قبل به شاسی بلندها اختصاص دارد. چنین وسایل نقلیه‌ای در مقایسه با خودروهای کوچک‌تر نیازمند متریال بیشتری برای ساخت هستند. در سال 2023 حدود 30 میلیون شاسی‌بلند با پیشرانه درون‌سوز به ناوگان جهانی افزوده شده‌اند که تقریباً با کل خودروهای برقی حاضر در جاده‌ها برابری می‌کند.
همچنین سال قبل 500 خودروی برقی در سراسر جهان قابل انتخاب بوده که 60 درصد آن‌ها در کلاس شاسی‌بلند قرار می‌گیرند و این رقم نسبت به سال‌های قبل افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. همین روند جهانی خودروسازان را بیش از پیش برای معرفی شاسی بلندهای هیبریدی و برقی جدید در آینده نزدیک تشویق می‌کند. هم‌اکنون شاسی بلندها حدود 45 درصد ناوگان خودروهای برقی دنیا را تشکیل می‌دهند و اگر تقاضای بالا برای خودروهای برقی کوچک در شهرهای چین نبود سهم خودروهای موردبحث بسیار بیشتر هم می‌شود. در کشورهایی با اقتصادهای پیشرفته، سهم شاسی بلندهای برقی از بازار این خودروها به 55 درصد می‌رسد که علتش را می‌توان فقدان مدل‌های کامپکت و ارزان‌تر دانست.
علیرغم پیشرفت‌های رخ داده در زمینه کاهش مصرف سوخت و بهبود راندمان وسایل نقلیه، علاقه خریداران به خودروهای سنگین‌تر و پرمصرف‌تر همچون شاسی بلندها باعث شده بهبودهای صورت گرفته در کاهش مصرف انرژی و آلایندگی در ناوگان خودروهای سواری جهانی خنثی شود. خودروهای بزرگ‌تر نیازمند مواد معدنی بیشتری برای تولید هستند و همچنین سؤالاتی نیز درباره تأثیرات آن‌ها روی ایمنی سایر کاربران جاده و عابران پیاده وجود دارد. بالاتر از همه این‌ها، شاسی بلندها به پارکینگ‌های بیشتر و بزرگ‌تری نیاز دارند و به همین خاطر محدودیت‌های زیادی برای پارک آن‌ها در شهرهای شلوغ وجود خواهد داشت.
برای پاسخ به چنین چالش‌هایی، کشورهایی همچون فرانسه، نروژ و ایرلند چارچوب قانونی جدیدی را بررسی می‌کنند تا تقاضا برای شاسی بلندها را کاهش دهند. به‌طور مثال هزینه پارک خودروهای بزرگ و شاسی بلندها در شهرهایی همچون پاریس و لیون بیشتر است. انتخاب خودروهای برقی بجای مدل‌های درون‌سوز یک استراتژی کلیدی برای دستیابی به اهداف بین‌المللی انرژی و آب‌وهواست هرچند اقداماتی همچون وضع استانداردهای مصرف سوخت بر اساس ابعاد خودرو سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های باتری با عملکرد و دوام بهتر و همچنین کاهش استفاده از فلزات و مواد خام کمیاب جزو ضروریات آینده‌ای پایدار و پاک هستند.