قویترین و بزرگترین موتور پیستونی جهان، 14 سیلندر با 100 هزار اسب بخار!
وقتی حرف از بزرگترین پیشرانههای درونسوز میشود، ذهن خیلیها به سمت موتور 8 لیتری W16 بوگاتی میرود یا شاید هم برخی به موتور C175 کاترپیلار در کامیون معدن 797F اشاره کنند که با حجم 106 لیتر و چهار توربو، 4 هزار اسب بخار تولید میکند اما این پیشرانهها در برابر بزرگترین موتور پیستونی جهان مثل مورچه در برابر فیل هستند. موتور وارتسیلا سولزر RTA96-C بزرگترین و قویترین موتور پیستونی جهان است. محفظهٔ احتراق این نیروگاه با 2300 تن وزن و 13.4 متر ارتفاع، آنقدر بزرگ است که یک انسان میتواند در آن بایستد. این موتور که از نوع 14 سیلندر خطی است، برای قدرت دادن به بزرگترین کشتیهای باری ساخته شده و میتواند قدرتهای ششرقمی تولید کند. این موتور نزدیک به 20 سال است که در حال کار بوده و کارایی خود را در بزرگترین مأموریتهای دریایی ثابت کرده است.
این موتور دیزلی دو زمانه توسط شرکت فنلاندی وارتسیلا ساخته شد و 108920 اسب بخار قدرت در دور تنها 102 rpm تولید میکند. هرچند چنین قدرتی شگفتانگیز است اما موضوع شگفتانگیزتر، گشتاور 6.78 میلیون نیوتن متری این موتور است! مطمئناً برای تولید چنین اعداد خیرهکنندهای سوخت فوقالعادهای مصرف میشود. این موتور که بیش از 25 هزار لیتر حجم دارد، در حالت بهینه، ساعتی نزدیک به 6440 لیتر سوخت مصرف میکند. بااینحال، موتور RTA96-C کارایی بالایی دارد و به ازای تولید هر اسب بخار قدرت، ساحتی حدود 118 گرم سوخت مصرف میکند درحالیکه این عدد در اکثر پیشرانههای خودرو ساعتی بیش از 180 گرم است. علاوه بر این، نیروگاه موردبحث بازده حرارتی ۵۰ درصدی دارد که یعنی نیمی از سوخت سوزاندهشده به قدرت تبدیل میشود درحالیکه موتورهای خودرو معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ درصد بازده دارند و تنها موتورهای فرمول یک به این سطح نزدیک میشوند.
RTA96-C برای کشتی کانتینربر دانمارکی مارسک ساخته شد. این کشتی با طول ۳۹۶ متر و عرض ۵۵.۸ متر، از ناوهای هواپیمابر آمریکا بزرگتر است و با ظرفیت حمل بیش از 11 هزار کانتینر، در زمان معرفی در سال ۲۰۰۶ به بزرگترین کشتی کانتینری جهان تبدیل شد. به لطف وارتسیلا، مارسک میتواند با سرعتی بیش از 50 کیلومتر بر ساعت حرکت کند. این کشتی در زمان خود یک شگفتی بود اما حالا که نزدیک به دو دهه از زمان ساخت آن گذشته، کشتیهای کانتینری بزرگتر ساخته شدهاند و بعید است دوباره شاهد تولید چنین موتور عظیمی باشیم زیرا با وجود کارایی فوقالعاده طراحیهای تکموتوره، کشتیهای کانتینربر جدید و بزرگتر سراغ طراحی دوموتوره رفتهاند. در این شیوه، هر موتور یک پروانه جداگانه را میچرخاند و با وجود هزینههای اضافی سوخت و نگهداری، توزیع بهتر فشار و کارایی بیشتری را فراهم میکند.