خودروها و خودروسازان هنجارشکن تاریخ! از سیتروئن DS و ساب تا پریوس

تسلا شرکتی بود که ثابت کرد خودروهای الکتریکی صرفاً چیزی شبیه چهارچرخه‌های خسته‌کنندهٔ گلف نیستند. این شرکت با ساخت خودروهای الکتریکی مشابه نمونه‌های بنزینی و یا حتی بهتر، تحول بزرگی در صنعت خودروسازی ایجاد کرد. بااین‌حال، تسلا اولین شرکتی نیست که رویکردی متفاوت در ساخت خودرو در پیش گرفته است.

مهندس اتریشی «ادموند رامپلر» قصد داشته آموخته‌های خود از ساخت هواپیما را در دنیای خودرو به کار گیرد. وی در سال 1921 خودرویی زیردریایی مانند با نام تروپفن‌واگن با بدنهٔ قطره‌ای شکل و ضریب درگ 0.28 Cd طراحی کرد. این خودرو با استفاده از یک پیشرانهٔ شش سیلندر W شکل با 36 اسب بخار قدرت می‌توانست با مصرف سوخت پایین به سرعت 105 کیلومتر بر ساعت برسد. بااین‌حال، در دههٔ 20 خریداران به مصرف سوخت اهمیت نمی‌دادند و امکان رانندگی با سرعت بیش از 100 کیلومتر بر ساعت هم چندان میسر نبود زیرا اکثر جاده‌ها آسفالت ضعیفی داشتند. همچنین خریداران از طراحی غیرمعمول تروپفن‌واگن متنفر بودند. به همین دلیل، خودروی رامپلر شکست بدی خورد تا جایی که آخرین نمونه‌های آن روی دست شرکت ماند و آن‌ها را به شرکت فیلم‌سازی UFA فروخت که در فیلم متروپلیس 1926 به آتش کشیده شدند. گفته می‌شود از تروپفن‌واگن بین سال‌های 1921 تا 1925 تنها 100 دستگاه ساخته شده است.

هرچند اولین خودروی ولوو نوآوری چندانی نداشت اما این شرکت با عرضهٔ PV 36 در سال 1935 به‌طورجدی به آینده توجه کرد. PV36 از بسیاری از خودروهای زمان خود آیرودینامیک‌تر بود زیرا چراغ‌های جلوی آن در بدنه ادغام شده و چرخ‌های عقب پوشیده شده بودند. بااین‌حال، PV36 به دلیل قیمت گران و قدرت پایین فروش خوبی را تجربه نکرد و تنها حدود 500 دستگاه از آن ساخته شد.

در دوره‌ای که تقریباً همهٔ خودروهای جهان دیفرانسیل عقب بودند، کورد اولین خودروی آمریکایی دیفرانسیل جلو را با نام L-29 معرفی کرد. بااین‌حال، رکورد بزرگ دههٔ 30 مانعی بر سر راه فروش چنین خودروی بزرگ و گران‌قیمتی شد و تولید L-29 در سال 1931 پس از ساخت حدود 5 هزار دستگاه خاتمه یافت. سپس کورد در سال 1935 مدل جدید 810 را با نوآوری دیگری یعنی چراغ‌های جلوی مخفی معرفی کرد. این ویژگی در اواسط دههٔ 30 بسیار آینده‌نگرانه بود. بااین‌حال، این نوآوری‌ها برای سرپا نگه‌داشتن کورد کافی نبود و شرکت در سال 1937 تعطیل شد.

طراح هواپیما «ویلیام استاوت» اولین مینی‌ون جهان را اختراع کرد. وی در سال 1934 شرکت استاوت موتور را ایجاد و خودرویی بنام اسکاراب را توسعه داد که با طراحی آینده‌نگرانه در داخل با نورپردازی، فیلتر گردوغبار و صندلی‌های چرمی که جابجا می‌شدند، شبیه هیچ خودروی دیگری در آن زمان نبود. بااین‌حال، اسکاراب با قیمتی که از حدود 5 هزار دلار معادل 115 هزار دلار امروز آغاز می‌شد، بسیار گران بود. جنگ جهانی دوم هم باعث خاتمهٔ تولید اسکاراب پس از ساخت تنها 9 دستگاه شد.

ساب اولین قدم در خودروسازی را با هنجارشکنی برداشت. مثل رامپلر، ساب هم در طراحی خودرو از دانش هوانوردی خود استفاده کرد و به همین دلیل، 92 به‌عنوان اولین خودروی این شرکت، شبیه بال هواپیما بود. ساب در دوران فعالیت خود نوآوری‌های زیادی در زمینهٔ ایمنی ارائه کرد و به‌عنوان‌مثال، مدل 99 که در سال 1968 معرفی شد، از شیشهٔ جلوی الهام گرفته از هواپیما برای بهبود دید بهره می‌برد.

تاکر هرچند عمر کوتاهی داشت اما به دنبال ساخت نوع جدیدی از خودرو بود که محصولات خودروسازان بزرگ آمریکا را قدیمی جلوه دهد. این شرکت ایمنی را اولویت اصلی خود قرار داد و به همین دلیل، سدان 48 را به چراغ جلوی سوم برای تغییر جهت در پیچ‌ها، یک رول بار زیر پانل سقف، داشبورد با روکش نرم و شیشهٔ جلوی نشکن مجهز کرد. بااین‌حال، مدیر شرکت «پرستون تاکر» به کلاه‌برداری متهم شد و هرچند بعداً تبرئه شد اما تصویر تاکر خراب شده بود و شرکت در سال 1948 پس از ساخت تنها 51 دستگاه خودرو تعطیل شد.

در دههٔ 50 سیتروئن ترکشن آوانت که از سال 1934 بدون تغییر بزرگی در حال تولید بود، بسیار قدیمی شده و نیاز به جایگزین داشت. سیتروئن اما بجای ساخت یک خودروی مدرن‌تر معمولی، DS را در نمایشگاه پاریس 1955 معرفی کرد که با طراحی آینده‌نگر و تعلیق هیدروپنوماتیکی، حداقل 20 سال از رقبای خود جلوتر بود. این ماشین زمانی که در سال 1975 از روی خط تولید کنار رفت، هنوز هم به نظر می‌رسید از قرن بیست‌ویک آمده است.

در دههٔ 50، خودروسازان بریتانیایی در حال از دست دادن سهم بازار خود در برابر شرکت‌هایی بودند که به ساخت خودروهای حبابی کوچک و کم‌مصرف می‌پرداختند. به همین دلیل، شرکت BMC یا بریتیش موتور، از «الک ایسیگونیس» طراحی خودرویی کوچک و ارزان با ظرفیت حمل چهار نفر را خواست. انجام این کار تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسید اما ایسیگونیس که مهندس باتجربه‌ای بود، پیشرانه را به‌صورت عرضی و روی گیربکس نصب کرد. مینی که در سال 1959 به بازار آمد، چند سال نوری جلوتر از خودروهای حبابی آن زمان بود.

شرکت آلمانی آمفی‌کار با معرفی یک خودروی دوزیست آبی خاکی در دههٔ 60 خبرساز شد. این شرکت امیدوار بود خانواده‌هایی که برای تعطیلات به دریاچه‌ها می‌روند این خودرو را بخرند و قصد داشت سالانه 25 هزار دستگاه از آن بسازد. آمفی‌کار می‌توانست با حداکثر سرعت 110 کیلومتر بر ساعت در خشکی و 11 کیلومتر بر ساعت در آب حرکت کند. بااین‌حال، تولید این خودرو در سال 1968 پس از ساخت تنها 3,878 دستگاه خاتمه پیدا کرد.

اتوبیانچی در بیشتر دوران عمر خود نقش آزمایشگاه داخلی فیات را بازی می‌کرد. مهم‌ترین خودروی این شرکت، پریمولا نام داشت که در سال 1964 عرضه شد. در آن زمان، خودروهای موتور عقب در اروپا بسیار محبوب بودند اما طراح فیات «دانته جیاکوزا» احساس کرد جریان خودروسازی در حال تغییر است. بدین ترتیب، پریمولا با پیشرانهٔ عرضی و دیفرانسیل جلو معرفی شد. این اولین خودروی فیات با این ترکیب بود. مدیران فیات تصمیم گرفتند پریمولا را از طریق برند اتوبیانچی عرضه کنند زیرا این خودرو با تمام ساخته‌های فیات کاملاً متفاوت بود و از این برند استفاده نشد تا اگر پریمولا شکست خورد تصویر فیات را خراب نکند. پس‌ازاین، اتوبیانچی با معرفی A112 به رقابت با مینی ماینر پرداخت و سپس با معرفی نسخهٔ آبارث این خودرو در سال 1971 به پیشگام ساخت هاچ‌بک‌های داغ تبدیل شد.

در دههٔ 80 سوپرکارهای فوق‌العادهٔ زیادی به بازار عرضه شده بودند اما مک‌لارن معتقد بود که می‌تواند بهتر عمل کند. رئیس شرکت «ران دنیس» و مدیر فنی شرکت «گوردون موری» قصد ساخت سریع‌ترین و چابک‌ترین خودروی روی کره زمین را داشتند. بدین منظور، تیم توسعهٔ این خودرو که F1 نام گرفت، از تخصص مسابقه‌ای مک‌لارن استفاده کرد. F1 به اولین خودروی جاده‌ای جهان با مونوکوک فیبر کربنی تبدیل شد. پیشرانهٔ V12 خودرو توسط ب‌ام‌و ساخته شد و مک‌لارن قسمت‌هایی از محفظهٔ موتور را با ورق‌های طلا پوشاند. با نصب فرمان در وسط نیز نه‌تنها نیاز به ساخت نسخه‌های فرمان راست و فرمان چپ از بین رفت بلکه فضا برای نصب سه صندلی را فراهم کرد. هرچند F1 اصلاً خودروی ارزانی نبود اما پس از معرفی در گرند پری موناکو 1992، بیش از انتظار مک‌لارن سفارش خرید دریافت کرد.

EV1 اولین تلاش جنرال موتورز برای ساخت خودروی الکتریکی برای عموم مردم بود. این خودرو از طریق اجاره در اختیار اندکی از رانندگان در شهرهای آمریکا قرار داده شد. جنرال موتورز تا قبل از پایان سال 2003 تمام 1,117 دستگاه EV1 را پس گرفت و اکثر آن‌ها را اوراق کرد. این شرکت معتقد بود سرمایه‌گذاری روی خودروی الکتریکی به دلیل تقاضای پایین توجیه نخواهد داشت.

نسل اول تویوتا پریوس در طول تنها شش سال تولید، بیش از آنچه که بسیاری خودروسازان در طول عمر چند دهه‌ای خود انجام دادند چشم‌انداز خودروسازی را تغییر داد. البته تویوتا اولین شرکتی نبود که پیشرانه‌های هیبریدی را ارائه کرد زیرا پیشینه این تکنولوژی به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد اما تویوتا این نوع از قوای محرکه را خیلی خوب تنظیم کرد و در اختیار مردم سراسر جهان قرار داد.