چین چگونه به مشکل بزرگی برای خودروسازان غربی تبدیل شده است؟

میدانیم که چین بزرگ‌ترین بازار خودرو در جهان محسوب می‌شود. این کشور با بیش از 150 برند خودروسازی و فروش بیش از 25 میلیون دستگاه خودرو در سال، یکی از مهم‌ترین بازارهای خودروی جهان محسوب می‌شود. در کمتر از 20 سال، چین از یک بازار کوچک و محدود به بازاری تبدیل شده که حضور در آن برای هر خودروسازی که به دنبال تبدیل شدن به برندی جهانی است، ضروری خواهد بود. رشد سریع بازار چین باعث شده خودروسازان اروپایی، آمریکایی و آسیایی، این کشور را در اولویت خود قرار دهند ولی چرا چین برای بسیاری از این برندهای باسابقه مشکل‌ساز شده است؟

سال گذشته، فروش خودروهای سبک در چین معادل 28 درصد از کل فروش جهانی خودرو بوده است؛ بنابراین، چین یک منبع درآمد بزرگ برای اکثر خودروسازان جهان محسوب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، بیش از یک‌سوم کل فروش گروه فولکس‌واگن در چین صورت می‌گیرد. همچنین چین 36 درصد از کل فروش ب‌ام‌و، 33 درصد از فروش مرسدس، 34 درصد از فروش تسلا، 30 درصد از فروش هوندا، 17 درصد از فروش تویوتا و 21 درصد از فروش نیسان را به خود اختصاص داده است. چین همچنین مرکز اصلی تولید و صادرات بسیاری از خودروسازان جهان محسوب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، تسلا برخی مدل‌های خود را از کارخانهٔ شانگهای به بازارهای جهان صادر می‌کند و ب‌ام‌و از کارخانهٔ چین برای تولید iX3 و مینی کوپر الکتریکی برای صادرات استفاده می‌کند. پولستار، داچیا، هوندا، اسمارت، سیتروئن، لوتوس، لینکلن و کوپرا هم خودروهای خود را در چین تولید و به اروپا و آمریکا صادر می‌کنند.

در همین حال، چین به راه نجاتی برای بسیاری از برندهای خودروسازی تبدیل شده است زیرا در زمانی که بازارهای اروپا و آمریکا رشدی ندارند، چین به تنها منبع اصلی رشد خودروسازان جهانی تبدیل شده است. بین سال‌های 2013 تا 2023، میزان فروش خودرو در اروپا تنها 4 درصد افزایش پیدا کرده و فروش بازار آمریکای شمالی هم با 17.3 میلیون دستگاه، بدون تغییر مانده است درحالی‌که فروش خودرو در چین طی همین مدت 25 درصد افزایش یافته است.

با وجود رشد قابل‌توجه فروش خودرو در چین، وضعیت برای خودروسازان خارجی در این کشور رو به وخامت است. پس از بیماری کرونا، ذائقه و تقاضای خریداران چینی تغییر کرد و شرایط برای برندهای غیرچینی را سخت کرد. در سال 2020، خودروسازان چینی 36 درصد از بازار خودروی این کشور را در اختیار داشتند که این سهم در سال 2021 با افزایشی قابل‌توجه به 43 درصد رسید. این افزایش در سال 2022 هم به دلیل پیشرفت خودروسازان چینی با سرعت بیشتری ادامه یافت و خودروسازان بزرگ چینی مثل چانگان، جیلی، چری و بی‌وای‌دی به دلیل جنگ قیمتی که تسلا به راه انداخت، برنامه‌های تولید خود را تسریع کردند. این‌گونه بود که خودروهای چینی جدیدی با قیمت‌های پایین‌تر وارد نمایندگی‌های فروش شدند. علاوه بر این، رقابت شدیدتر، بسیاری از خودروسازان چینی را مجبور به بهبود مشخصات خودروهای خود در زمینه‌هایی مثل باطری و نرم‌افزار کرد.

همهٔ این اتفاقات در کمتر از سه سال رخ داد و خودروسازان خارجی را غافلگیر کرد. درنتیجه، حرکت خریداران از خودروهای غیرچینی به چینی سرعت گرفت. تا سال 2022، خودروسازان چینی 46 درصد از کل بازار داخلی این کشور را به خود اختصاص دادند و یک سال بعد بی‌وای‌دی فولکس‌واگن را به‌عنوان پرفروش‌ترین خودروساز بازار چین به زیر کشید. در همین سال، سهم چینی‌ها از بازار کشورشان به 50 درصد رسید. افزایش سهم خودروسازان چینی امسال نیز با سرعت چشمگیرتری افزایش پیدا کرده و در آگوست 2024 به رکورد جدید 62 درصد رسیده است. این تغییر در سلیقهٔ خریداران چینی، خودروسازان خارجی را بشدت ترسانده است خصوصاً با توجه به اینکه خودروسازان چینی توانایی ساخت خودروهای رقابتی را پیدا کرده‌اند که با ویژگی‌هایی مثل نرم‌افزارهایی که به زبان چینی صحبت می‌کنند، برای خریداران چینی جذاب‌تر هستند.