پیش‌بینی قیمت خودرو در سال 1404؛ تغییرات بزرگ در راه است؟

صنعت خودرو در جهان جزو صنایع استراتژیک به شمار می‌رود و در کشورمان نیز اهمیت فراوانی دارد. با اینکه صدها هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند اما خروجی کار متأسفانه با آنچه که باید باشد فرسنگ‌ها فاصله دارد و اکثر قریب به اتفاق کارشناسان و خریداران خودرو هم از قیمت‌ها و هم کیفیت و ایمنی تولیدات داخلی گلایه دارند. این موضوع در حالی وجود دارد که قیمت خودروها روز به روز در حال افزایش است و در حال حاضر نیز نوسانات زیادی را در بازار مشاهده می‌کنیم.

با اینکه هنوز در تعطیلات غیررسمی عید نوروز به سر می‌بریم اما نگاهی به روند قیمتی خودروهای داخلی و مونتاژی حاکی از افزایش قیمت اکثر آن‌ها در چند روز اخیر است. همان‌طور که می‌دانید قیمت خودروها تابع عوامل مختلفی است و شاید مهم‌ترین آن‌ها نرخ ارز باشد که آن هم در هفته‌های اخیر صعود چشمگیری داشته و بنابراین روی قیمت خودروها اثر گذاشته است. برای درک بهتر شرایط بازار بهتر است با چند مثال این نوشتار را ادامه دهیم. در حال حاضر قیمت سورن پلاس EF7 به حدود 940 میلیون تومان رسیده درحالی‌که قیمت کارخانه این خودرو حدود 645 میلیون تومان است! پژو 207 دنده‌ای پانوراما نیز برای ثبت قیمت 1 میلیارد تومانی خیز برداشته و هم‌اکنون برچسب قیمتی حدود 980 میلیون تومان را نشان می‌دهد. این هاچبک سالخورده اما پرطرفدار در کارخانه بهای 683 میلیون تومانی دارد.

بد نیست نگاهی هم به خودروهای سایپا داشته باشیم. با اینکه بهای اکثر نسخه‌های ساینا و کوییک در چند روز اخیر نسبتاً ثابت باقی مانده اما خانواده شاهین افزایش قیمت عجیب‌وغریبی داشته و برای مثال بهای نسخه پلاس اتوماتیک آن به 1.33 میلیارد تومان رسیده است! به نظر نمی‌رسد که این خودرو با چنین مشخصاتی و با چنین قیمتی در بازار خواهان داشته باشد و با این مبلغ گزینه‌های متنوع زیادی وجود دارد. شاید عجیب‌ترین و بیشترین افزایش قیمت در بین خودروهای داخلی به وانت زامیاد تعلق گیرد که بهای آن در یک روز حدود 100 میلیون تومان رشد کرده و به 730 میلیون تومان در مدل رادیال تک سوز رسیده است.

خودروهای مونتاژی نیز همگام با دیگر خودروهای داخلی و همچنین نرخ ارز با افزایش قیمت مواجه شده‌اند و با اینکه هنوز بازار شروع به کار نکرده و خبری از خرید و فروش نیست اما عمده آن‌ها رشد قیمت چند ده میلیون تومانی را نشان می‌دهند. به عنوان مثال قیمت آریزو 8 که خودروی تازه‌وارد بازار است با رشد 90 میلیون تومانی به فراتر از 3 میلیارد تومان رسیده است. قیمت درب کارخانه این خودرو حدود 2.3 میلیارد تومان است و اگر فردی بتواند این خودرو را از کارخانه خریداری کند سود 700 میلیون تومانی را به جیب خواهد زد. خانواده تیگو 7 نیز رشد قیمت داشته و نسخه هیبریدی آن با 70 میلیون تومان افزایش قیمت هم‌اکنون 2.8 میلیارد تومان قیمت دارد. وضعیت مشابهی برای محصولات کرمان موتور وجود دارد و خودروهایی همچون بک X3، جک J4، کی ام سی A5 و T8 رشد قیمت چند ده میلیون تومانی را نشان می‌دهند. جهت اطلاع از قیمت خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی می‌توانید به صفحه ویژه آن در پدال مراجعه نمایید.

عوامل مختلفی بر قیمت خودرو در کشورمان اثرگذار هستند و شاید مهم‌ترین آن‌ها نرخ ارز باشد. همان‌طور که در چند سال اخیر مشاهده کرده‌ایم، با کوچک‌ترین جهشی در نرخ ارز قیمت خودرو نیز افزایش می‌یابد و با توجه به اینکه خودرو در کشورمان کالایی سرمایه‌ای است، چنین روندی با شدت بیشتری دنبال می‌شود. به این موضوع باید تورم موجود، عدم توازن بین عرضه و تقاضا، دلالی و واسطه‌گری و... را نیز افزود که همگی دست به دست هم داده‌اند تا دست مصرف‌کننده واقعی از خودروها کوتاه‌تر از همیشه باشد.

با وجود اخبار ضدونقیض درباره روابط کشورمان با غربی‌ها پیش‌بینی روند قیمتی خودروهای داخلی و مونتاژی تا انتهای سال 1404 دشوار خواهد بود اما در صورتی که نرخ ارز همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد بی‌شک خودرو نیز رشد قیمتی خواهد داشت. البته باید توجه داشت که میزان بازدهی سرمایه بازارهای مختلف در کشورمان متفاوت است و برای مثال در سال قبل این طلا بود که بیشترین سود را عاید دارندگان خود کرد؛ اما خودرو نیز همواره جزو دارایی‌های جذاب برای خریداران بوده است و با تداوم روند موجود و عدم عرضه کافی خودرو شاهد افزایش قیمت آن در ادامه سال خواهیم بود. البته در صورتی که مذاکرات ایران و آمریکا شروع شده و به نتیجه‌ای مشخص برسد احتمال ریزش شدید قیمت‌ها نیز دور از ذهن نخواهد بود.

فاکتور مهم دیگر نیز سیاست‌های دولتی در واردات خودروست که قطعاً روی قیمت‌ها اثر دارد. در صورتی که روند واردات خودرو شدت گرفته و افراد شخصی نیز امکان واردات داشته باشند، انتظار می‌رود قیمت خودرو افت کند و یا اینکه افزایشی حداقلی داشته باشد. در مجموع باید گفت بازار خودروی کشورمان تابع عوامل مختلفی از جمله نرخ ارز، سیاست‌های دولت در زمینه واردات، میزان عرضه خودروسازان و... است و در صورتی که شاخص‌های اقتصادی روند مطلوبی نداشته باشند انتظار افزایش قیمت در سال 1404 کاملاً به جا خواهد بود.

با اینکه کاهش ارزش پول کشورمان باعث شده دست مصرف‌کنندگان از خودروهای روز کوتاه باشد اما سال قبل شاهد ورود خودروهای متنوعی به کشورمان بودیم. با اینکه منشا ورود این خودروها به کشورمان چین است و بسیاری از آن‌ها نیز با مشکل خدمات پس از فروش و تأمین قطعات دست و پنجه نرم می‌کنند اما همین واردات حداقلی نیز تأثیر مثبتی بر بازار گذاشته است. انتظار می‌رفت در سال 1404 نیز همین روند با شدت بیشتر و مشوق‌های بهتر ادامه یابد اما وضع حقوق ورودی صددرصدی و برخی محدودیت‌ها باعث شده روند واردات خودرو با پیچ‌وخم بیشتری مواجه شود.

با اینکه در چند روز گذشته خبر مربوط به امکان واردات خودرو توسط ایرانیان ساکن خارج از کشور منتشر شده است اما به نظر نمی‌رسد این روند تأثیر مثبتی بر بازار خودرو بگذارد مخصوصاً اینکه سد بزرگی به نام تعرفه 100 درصدی ورود خودرو به کشور وجود دارد. از طرفی هنوز آیین‌نامه واردات خودرو توسط ایرانیان خارج از کشور تدوین نشده است و اما و اگرهای زیادی در این رابطه وجود دارد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند روند واردات خودرو در سال 1404 تأثیر چندانی بر افزایش قیمت‌ها نداشته باشد و عواملی همچون افزایش قیمت ارز و تعرفه‌های گمرکی قابل‌توجه، مانع کاهش قیمت‌ها شوند.

در شرایطی که تورم بالایی در کشور وجود دارد و ارزش پول ملی کاهش می‌یابد، همه افراد به دنبال حفظ سرمایه خود هستند و خودرو در این میان برای بسیاری از آن‌ها جذاب است. همین امر باعث می‌شود تقاضای زیادی برای خودرو وجود داشته باشد اما صنعت خودروی داخلی پاسخگوی این حجم از تقاضا نیست و عدم توازن بین عرضه و تقاضا منجر به تشدید اختلاف قیمت کارخانه و بازار می‌شود. با توجه به اینکه در آغاز سال قرار داریم و در همین چند روز قیمت خودروها افزایش شدیدی داشته است، انتظار نمی‌رود در ماه‌های پیش رو قیمت‌ها کاهش یابد و در صورتی که خبر مثبتی از مذاکرات با غربی‌ها منتشر نشود و همچنین خودروسازان همچنان عرضه قطره‌چکانی داشته باشند، قیمت‌ها صعودی خواهند بود.

بازار خودروی کشورمان تقریباً شبیه هیچ بازار دیگری در دنیا نیست و به همین خاطر تأثیرپذیری چندانی از آن ندارد به جز بحث افزایش قیمت‌ها که همواره پا به پای آن پیش می‌رود. درحالی‌که برخی خودروسازان جهانی محصولات به روز و مدرن خود را با اقساط بلندمدت و با حداقل سود عرضه می‌کنند، در کشور ما برای خرید یک خودروی بسیار قدیمی و ناایمن می‌بایست از چند ماه و سال قبل پول را واریز نموده و در آخر نیز شاید خودرویی متفاوت از آنچه ثبت‌نام کرده‌اید تحویل بگیرید. اما جدای از این موارد، قیمت خودرو در بازارهای جهانی پس از کرونا که به اوج خود رسیده بود کمی کاهش داشته است. قیمت خودروهای وارداتی از کشور چین می‌تواند روی بهای تمام شده آن‌ها در کشورمان تأثیرگذار باشد هرچند فعلاً تغییر خاصی در قیمت خودرو در این کشور و همچنین بازارهای جهانی دیده نمی‌شود. البته با انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا و وضع تعرفه‌های جنجالی روی محصولات کشورهای گوناگون، شرایط اقتصادی و قیمت‌ها دستخوش تغییر شده و انتظار می‌رود در آینده نزدیک قیمت خودرو در بازارهای جهانی نیز افزایش یابد.

ما در ادامه سه سناریو را برای پیش‌بینی قیمت خودرو در سال 1404 بررسی می‌کنیم.

بهترین خبر برای خریداران واقعی خودرو می‌تواند کاهش قیمت‌ها باشد که چنین چیزی تابع نرخ ارز، سیاست‌های دولت در واردات خودرو، میزان تولید خودروسازان و... خواهد بود. در صورتی که نرخ ارز به ویژه دلار کاهش یابد و از طرفی واردات خودرو با شدت بیشتر ادامه یابد و خودروسازان نیز بر میزان تولید خود بیفزایند، انتظار می‌رود قیمت خودرو و فاصله بین آن در کارخانه و بازار کاهش یابد. البته همان‌طور که گفته شد این سناریویی خوش‌بینانه است و شاید تحقق آن احتمال کمتری داشته باشد.

در بدترین شرایط اوضاع فعلی همچنان ادامه خواهد یافت و افزایش نرخ ارز، واردات محدود خودرو با تعرفه‌های بالا و عرضه کم خودروهای داخلی باعث رشد قابل‌توجه قیمت‌ها خواهند شد. متأسفانه با توجه به شرایط موجود بسیاری از کارشناسان انتظار تحقق چنین سناریویی را دارند مگر اینکه تحول عمیقی در شرایط اقتصادی کشور رخ دهد.

برخی کارشناسان و صاحب‌نظران نیز قائل به تثبیت نسبی قیمت‌ها در ماه‌های آینده هستند به گونه‌ای که پس از صعود قیمت‌ها بازار وارد فرایند اصلاحی شده و پس از اندکی افت قیمت شاهد تثبیت نسبی آن به مدت چند ماه باشیم. چنین وضعیتی را قبلاً نیز مشاهده کرده‌ایم و با اینکه قیمت خودرو در برهه‌ای از ثبات نسبی برخوردار بوده اما رکود شدید حاکم بر بازار از میزان معاملات خودروها کاسته است. در این شرایط خریدار منتظر افت هرچه بیشتر قیمت‌هاست و فروشنده نیز به امید افزایش مجدد قیمت‌ها علاقه چندانی به عرضه ندارد. احتمال وقوع چنین سناریویی نیز دور از ذهن نیست.

تا سال‌های سال پراید به عنوان ارزان‌ترین خودرو در دسترس عموم خریداران قرار داشت اما در حال حاضر قیمت آن حتی مرز 400 میلیون تومان را نیز رد نموده است. در صورتی که وضعیت فعلی تداوم داشته باشد قیمت خودروهای پرطرفدار داخلی افزایش خواهد داشت. در حال حاضر خودروهایی همچون ساینا و کوییک حداقل قیمت 540 میلیون تومانی در بازار دارند و جزو ارزان‌ترین خودروهای صفرکیلومتر داخلی محسوب می‌شوند. با ادامه چنین روندی شاید در انتهای سال 1404 قیمت ساینا و کوییک از 650 میلیون تومان هم عبور کند. سهند و اطلس نیز در تیپ ساده حدود 600 و 640 میلیون تومان قیمت خورده‌اند و شاید افزایش نرخ ارز و افت عرضه باعث شود در انتهای سال جاری مرز قیمت 750 میلیون تومان را رد کنند.

در بین محصولات ایران‌خودرو، خانواده پژو 207 محبوبیت بالایی دارند و با تداوم روند فعلی قیمت 207 دنده‌ای پانوراما به زودی از 1 میلیارد تومان عبور کرده و شاید در ماه‌های آینده به 1.2 میلیارد تومان برسد. نسخه اتوماتیک این خودرو هم‌اکنون 1.15 میلیارد تومان قیمت دارد و احتمالاً قیمت آن رشد کرده و تا چند ماه دیگر به حدود 1.3 میلیارد تومان برسد. وضعیت سایر محصولات ایران‌خودرو همچون دنا پلاس و تارا نیز مشابه 207 است و اختلاف قیمت چشمگیری بین درب کارخانه و بازار دیده می‌شود. در حال حاضر دنا پلاس دنده‌ای مرز قیمت 1 میلیارد تومان را رد کرده و شاید تا چند ماه دیگر قیمت آن به حدود 1.2 میلیارد تومان هم برسد. مدل توربو اتوماتیک این خودرو 1.3 میلیارد تومان قیمت دارد و احتمالاً تا چند ماه دیگر مرز قیمت 1.5 میلیارد تومان را نیز رد کند.

وضعیت خودروهای وارداتی و مونتاژی نیز مشابه خودروهای داخلی است و قیمت آن‌ها در بازار تابع نرخ ارز و تورم خواهد بود. با ادامه واردات محدود خودرو و افزایش قیمت ارز، بهای چنین خودروهایی نیز افزایش خواهد یافت اما در صورتی که تحولی مثبت در اقتصاد کشور رخ دهد، قیمت خودروهای وارداتی و مونتاژی نیز می‌تواند افت داشته باشد.

افراد برای حفظ سرمایه خود به دنبال راه‌های جذابی خواهند بود که در چنین شرایطی خرید ارز، طلا، خودرو و... جزو بازارهای جذاب است و متأسفانه به اقتصاد کشور لطمه وارد می‌کند. بانک مرکزی با تعیین نرخ مناسب بهره می‌تواند سرمایه‌های سرگردان را به خود جذب کند هرچند در صورتی که تعادلی بین نرخ بهره و سایر فاکتورهای اقتصادی برقرار نشود در بازارهای طلا و خودرو و... رکود ایجاد خواهد شد. تنظیم درست نرخ بهره موجب افزایش ارزش پول ملی می‌شود و فشار برای خرید دلار کاهش می‌یابد که نتیجه آن می‌تواند تثبیت قیمت خودرو و حتی افت قیمت‌ها باشد. باید منتظر ماند و دید که بانک مرکزی برای سال 1404 چه برنامه‌ای دارد.

احتمالاً سال 1404 یکی از مهم‌ترین سال‌ها برای اقتصاد کشورمان خواهد بود. در حال حاضر تحلیل‌های متنوعی درباره رابطه کشورمان با آمریکا و انجام یا عدم انجام مذاکرات بین دو کشور وجود دارد و کوچک‌ترین تحولی در این زمینه تأثیر به سزایی روی شاخص‌های اقتصادی می‌گذارد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، افزایش نرخ ارز که از چند ماه گذشته شروع شده و همچنان ادامه دارد تأثیر زیادی روی قیمت خودرو گذاشته است و در صورتی که مذاکرات بین دو کشور انجام شده و به نتیجه‌ای مشخص برسد بی‌شک شاهد ریزش قیمت‌ها خواهیم بود؛ اما در صورتی که روند فعلی همچنان ادامه داشته باشد به نظر نمی‌رسد که قیمت خودرو کاهش پیدا کند. واردات خودرو نیز علیرغم تأثیر مثبت خود نمی‌تواند اتفاقی کلیدی برای تغییر روند بازار محسوب شود چراکه هنوز در حجم محدودی صورت می‌گیرد و به ویژه وضع تعرفه 100 درصدی در سال 1404 نیز باعث می‌شود خودروهای وارداتی از دسترس طیف وسیع مردم خارج باشند.

بسیاری از کاربران عزیز و مردم سؤال می‌پرسند که سرانجام بازار خودرو در سال 1404 چه خواهد بود اما باید دانست پیش‌بینی وضعیت قیمت خودرو در سال جدید بسیار دشوار است و به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. شاید چند ماه آینده برای وضعیت اقتصادی کشور و به تبع آن بازار خودرو تعیین کننده باشد و وقوع هرگونه تحول مثبت یا منفی در روابط خارجی کشور تأثیر مستقیمی روی قیمت‌ها خواهد داشت. نکته دیگر اینکه هنوز بازار به‌صورت رسمی شروع به کار نکرده و پیشنهاد می‌شود اگر مصرف‌کننده‌ای واقعی هستید که خودرویی برای استفاده روزمره می‌خرید چند روزی صبر کنید تا وضعیت بازار شفاف‌تر شود.

• آیا قیمت خودرو در سال 1404 کاهش پیدا می‌کند؟

قیمت خودرو در سال 1404 به عوامل متنوعی از جمله نرخ ارز، سیاست‌های دولتی در واردات خودرو و میزان تولید خودروسازان بستگی دارد و در صورتی که تحولات مثبتی در این زمینه رخ دهد می‌توان انتظار کاهش قیمت‌ها را داشت.

• مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت خودرو در آینده چیست؟

نرخ ارز، سیاست‌های بانک مرکزی در تعیین نرخ بهره، تورم، میزان واردات خودرو و میزان عرضه و تقاضا جزو مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت خودرو در ماه‌های آینده هستند.

• آیا قیمت دلار بر قیمت خودرو تأثیر مستقیم دارد؟

قیمت دلار هم بر روی قیمت قطعات مورد استفاده در خودروهای داخلی و مونتاژی و همچنین بر قیمت خودروها در بازار تأثیر دارد و عموماً افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت خودروها می‌شود.

• پیش‌بینی قیمت خودروهای داخلی در سال 1404 چگونه است؟

معمولاً افزایش قیمت خودروهای داخلی بیشتر از مدل‌های مونتاژی است چراکه این خودروها طرفداران بیشتری داشته و بازار خرید و فروش آن‌ها داغ‌تر است. انتظار می‌رود روند افزایش قیمت خودروهای داخلی در سال 1404 ادامه داشته باشد مگر اینکه تحولی در شرایط اقتصادی و نرخ ارز رخ دهد.

• آیا واردات خودرو باعث کاهش قیمت‌ها خواهد شد؟

در صورتی که واردات به میزان بیشتری صورت گیرد احتمال کاهش قیمت‌ها، با فرض ثابت ماندن نرخ ارز و بهبود سایر فاکتورهای اقتصادی وجود دارد. البته مهم‌ترین مانع در این راه وضع تعرفه 100 درصدی برای واردات است.

• نقش تولیدکنندگان داخلی در تغییر قیمت‌ها چیست؟

خودروسازان با افزایش یا کاهش میزان عرضه می‌توانند تأثیر مستقیمی بر قیمت خودرو داشته باشند. با کاهش عرضه و وجود انبوه تقاضا از یک سمت، قیمت خودرو افزایشی خواهد بود.

• بهترین زمان برای خرید خودرو چه موقع است؟

معمولاً بهترین زمان برای خرید خودرو زمانی است که بازار در رکورد به سر می‌برد و قیمت‌ها به کمترین حد میزان رسیده‌اند؛ اما پیشنهاد می‌شود در شرایطی که بازار روندی هیجانی در پیش گرفته و نوسانات زیادی دارد خرید خود را انجام ندهید.

• آیا امکان ثبات قیمت خودرو در سال 1404 وجود دارد؟

با احتمال کمتر، امکان ثبات نسبی در قیمت‌ها وجود دارد چراکه معمولاً بازار پس از روندی افزایشی به اصلاح قیمت رسیده و پس از کاهش اندک قیمت‌ها، شاهد ثبات چند ماهه قیمت هستیم.

• تأثیر تحریم‌ها بر قیمت خودروهای وارداتی چیست؟

وضع تحریم‌ها باعث شده امکان خرید مستقیم خودرو از شرکت‌های خارجی و نمایندگی‌های آن‌ها وجود نداشته باشد و به همین خاطر برخی شرکت‌ها مجبور به خرید از طریق واسطه‌ها و یا جوینت ونچرهای چینی هستند که مجموع این عوامل بر قیمت تمام شده خودروهای وارداتی تأثیر می‌گذارند.

• آیا ممکن است قیمت خودروهای برقی در ایران کاهش پیدا کند؟

با توجه به کمبود زیرساخت‌های شارژ خودروهای برقی در کشور و همچنین عدم واردات خودروهای برقی باکیفیت و سطح بالا، استقبال ضعیفی از این خودروها صورت گرفته و بازار خرید و فروش آن‌ها نیز رونق چندانی ندارد. در واقع اختلاف قیمت خودروهای برقی در کارخانه و بازار در کمترین حد خود قرار دارد و به نظر نمی‌رسد قیمت آن‌ها به اندازه سایر خودروها افزایش یابد.