تاریخچه پیشرانه ۶ سیلندر خطی، از هواپیما تا خودروهای اسپرت

موتورهای شش سیلندر خطی به دلیل عملکرد نرم، قدرتمند و صدای متمایزشان همواره موردستایش رانندگان بوده‌اند و قلب تپندهٔ خودروهای افسانه‌ای مانند جگوار E تایپ، نیسان اسکای‌لاین GT-R، تویوتا سوپرا و البته، بسیاری از مدل‌های ب‌ام‌و بوده‌اند. بااین‌حال، برخلاف باور رایج، این غول خودروسازی آلمانی مخترع این پیشرانه نیست. افتخار ساخت اولین خودرو با موتور شش سیلندر خطی به شرکت هلندی اسپایکر در سال ۱۹۰۳ برای یک خودروی مسابقه‌ای خاص می‌رسد درحالی‌که برخی دیگر شرکت بریتانیایی نیپیر (Napier) را پیشگام می‌دانند که در سال ۱۹۰۴ اولین موتور شش سیلندر خطی تولید انبوه را معرفی کرد.

شرکت اسپایکر که کار خود را با ساخت درشکه آغاز کرده بود، برای تبلیغ برند خود به مسابقات اتومبیلرانی روی آورد. در این مسیر، آن‌ها مهندسی بلژیکی به نام جوزف والنتین لاویولت را استخدام کردند که ایده‌هایی برای ساخت موتور شش سیلندر خطی داشت. نتیجهٔ این همکاری، خودروی مسابقه‌ای اسپایکر 60 HP در سال ۱۹۰۳ بود که اولین خودروی بنزینی چهارچرخ محرک جهان هم محسوب می‌شد.

برخی از تاریخ‌نگاران خودرو، شرکت بریتانیایی نیپیِر را پیشگام واقعی ساخت پیشرانه شش سیلندر خطی می‌دانند زیرا درحالی‌که موتور اسپایکر یک نمونه‌ی خاص برای مسابقه بود، نیپیِر در سال ۱۹۰۴ اولین شرکتی بود که یک موتور شش سیلندر خطی را به تولید انبوه رساند و آن را در دسترس عموم قرار داد. شرکت مهندسی نیپیر در آن سال‌ها به لطف همکاری مونتاگ نیپیر و یک علاقه‌مند به خودرو به نام SF اج، به یک بازیگر اصلی در صنعت خودروسازی تبدیل شده بود. اج، نیپیر را به توسعۀ یک موتور شش سیلندر ترغیب کرد و نتیجهٔ آن، اولین پیشرانهٔ شش سیلندر خطی بود که در سال ۱۹۰۴ به تولید انبوه رسید.

تاریخچهٔ ب‌ام‌و با این نوع موتور بسیار دیرتر آغاز شد. اولین موتور شش سیلندر خطی ب‌ام‌و در سال ۱۹۱۷، یعنی سال تأسیس این شرکت برای یک هواپیما ساخته شد. این موتور عظیم ۱۹ لیتری تنفس طبیعی قدرتی معادل ۲۲۶ اسب بخار برای هواپیمای جنگی فوکر D VII فراهم می‌کرد. ب‌ام‌و سال‌ها بعد، در سال ۱۹۳۳ با تکیه بر تجربه‌ای که در مهندسی موتورهای هواپیما کسب کرده بود، اولین خودروی شش سیلندر خود یعنی ۳۰۳ را به بازار عرضه کرد.

استفاده در هواپیماها

یکی از دلایل محبوبیت موتورهای شش سیلندر خطی در هواپیماهای اولیه، عملکرد بسیار نرم و روان آن‌ها بود. این ویژگی باعث می‌شد فشار و لرزش کمتری به بدنهٔ چوبی و شکنندهٔ هواپیماهای آن دوران وارد شود. متأسفانه، با شروع جنگ جهانی اول، هر دو شرکت نیپیر و اسپایکر از مسیر اصلی خودروسازی فاصله گرفتند و پس از جنگ نتوانستند موفقیت اولیهٔ خود را تکرار کنند و سرانجام در سال ۱۹۲۵ به فعالیت خود پایان دادند.

 منبع: jalopnik