راز سقوط آزاد قدرت خودروهای آمریکایی پس از سال ۱۹۷۲ چه بود؟
در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰، صنعت خودروسازی آمریکا توقفناپذیر به نظر میرسید. فورد، جنرال موتورز و کرایسلر در یک مسابقه تسلیحاتی بیپایان برای ساخت موتورهای V8 بزرگتر و قدرتمندتر گرفتار شده بودند. به نظر میرسید این رقابت فضایی خودرویی هرگز به پایان نخواهد رسید؛ اما ناگهان، همهچیز متوقف شد. تا اواسط دهه ۷۰، خودروها تنها کسری از قدرتی را تولید میکردند که چند سال قبل داشتند. این فقط یک تغییر ساده نبود؛ یک سقوط آزاد بود. یک طوفان تمامعیار از تغییر قوانین دولتی، بحران نفتی و تغییر ذائقه عمومی، غرش هیولاهای دیترویت را برای دههها خاموش کرد.
دوران طلایی هیولاها
دهه ۶۰ میلادی، دهه انفجار قدرت در آمریکا بود. جرقهٔ اصلی در سال ۱۹۶۴ با معرفی پونتیاک GTO زده شد؛ خودرویی با یک موتور غولپیکر ۶.۴ لیتری و ۳۲۵ اسب بخار قدرت که تعریف جدیدی از یک خودروی خیابانی ارائه داد. موفقیت GTO، فورد، کرایسلر و دیگران را به میدان کشاند زیرا این خودروها فروش و محبوبیت فوقالعادهای پیدا کردند و هر شرکتی سعی میکرد سهم بیشتری از این بازار پرسود کسب کند. در آن دوران، خودروسازان آمریکایی بهطور مداوم راههایی برای افزایش قدرت خودروهای خود پیدا میکردند که این کار عمدتاً از طریق نصب موتورهای بزرگتر صورت میگرفت.
این تب بهسرعت بالا گرفت. در سال ۱۹۶۷، شورلت کامارو SS 396 با ۳۷۵ اسب بخار عرضه شد و تنها یک سال بعد، پلیموث رود رانر با موتور افسانهای همی، عدد شگفتانگیز ۴۲۵ اسب بخار را به رخ کشید. نقطه اوج این دوران، شورلت شول SS 454 مدل ۱۹۷۰ بود؛ یک هیولای واقعی با موتور ۷.۴ لیتری که ۴۵۰ اسب بخار قدرت تولید میکرد. این دوران، عصر طلایی ماسلکارها بود؛ دورانی پر از غرش، دود و هیجان خالص که بیپایان به نظر میرسید و همه منتظر فتح قلهٔ ۵۰۰ اسب بخاری بودند اما این رؤیا هرگز محقق نشد.
چرا اسب بخارها ناپدید شدند؟
یکی از بزرگترین دلایل این افت ناگهانی، تغییر در نحوه اندازهگیری قدرت موتور بود. تا سال ۱۹۷۲، شرکتها از استاندارد اسب بخار ناخالص استفاده میکردند. در این روش، قدرت موتور بهتنهایی روی داینو اندازهگیری میشد، بدون اینکه قطعاتی مانند دینام، پمپ آب یا سیستم اگزوز به آن متصل باشند؛ اما دولت آمریکا این استاندارد را تغییر داد و شرکتها را ملزم به استفاده از اسب بخار خالص کرد. در این روش جدید، قدرت موتور در حالی سنجیده میشد که تمام اجزای جانبی به آن متصل بودند؛ یعنی دقیقاً همان حالتی که موتور زیر کاپوت ماشین کار میکند. این تغییر بهتنهایی باعث شد اعداد روی کاغذ بین ۲۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کنند درحالیکه خود موتور هیچ تغییری نکرده بود.
قوانین جدید و بحران سوخت
تغییر استاندارد اندازهگیری تنها بخشی از ماجرا بود و نگرانیهای زیستمحیطی و ایمنی هم دولت را به سمت وضع قوانین سختگیرانهتر سوق داد. خودروسازان برای کاهش آلایندگی و کنترل این ماشینهای سرکش، مجبور شدند نسبت تراکم موتورهایشان را کاهش دهند. کاهش نسبت تراکم به زبان ساده یعنی مخلوط سوخت و هوا با فشار کمتری در سیلندر فشرده میشود که نتیجه آن انفجاری ضعیفتر و درنهایت، قدرت کمتر است. همزمان، با بحران نفتی سال ۱۹۷۳، قیمت بنزین هم سر به فلک کشید و هزینهٔ نگهداری این غولهای تشنه را بهشدت بالا برد.
تغییر سلیقهٔ خریداران
علاوه بر مواردی که گفت شد، مردم هم کمکم از این تب دیوانهوار خسته شدند. تبوتابی که ابتدا صنعت خودروی آمریکا را در جهان پرآوازه کرد اما در آغاز دهه جدید، روی دیگر سکه را نشان میداد. این ماشینها بیشازحد سریع، خطرناک و البته ارزان بودند. این ترکیب مرگبار، سوئیچ یک هیولای ۴۰۰ اسب بخاری را در دستان رانندگان جوان و بیتجربهای قرار میداد که آرزو داشتند جای استیو مککویین باشند و نتیجه آن تصادفهای هولناک و ویرانگر بود. ازاینرو، هزینهٔ بیمه کردن این خودروها به دلیل آمار بالای تصادفات، به طرز سرسامآوری گران شد و دیگر کمتر کسی حاضر بود برای یک هیولای بنزینخوار هزینه کند. علاوه بر این، ذائقه بازار نیز به شکلی بنیادین در حال تغییر بود. پس از یک دهه سرمستی از قدرت خالص و شتاب وحشیانه، خریداران حالا به دنبال آرامش و تجمل بودند. درنتیجه، فروش خودروهای لوکس در اوایل دهه ۷۰ میلادی اوج گرفت؛ خودروهایی که در آنها، قدرت موتور آخرین اولویت بود.
شورلت شول SS 454، نمونهای تکاندهنده
برای درک عمق فاجعه، کافی است به سرنوشت شورلت شول SS 454 نگاه کنیم. این خودرو در سال ۱۹۷۰ با موتور غولپیکر ۷.۴ لیتری خود، ۴۵۰ اسب بخار قدرت تولید میکرد اما در سال ۱۹۷۱، این عدد به ۳۶۵ اسب بخار رسید. با اعمال استاندارد جدید در سال ۱۹۷۲، قدرت همین موتور روی کاغذ به ۲۷۰ اسب بخار سقوط کرد. یک سال بعد، در ۱۹۷۳، با کاهش نسبت تراکم موتور برای رعایت قوانین جدید، قدرت آن به تنها ۲۴۵ اسب بخار رسید و این هیولا در کمتر از سه سال، بیش از ۲۰۰ اسب بخار از قدرت خود را از دست داد!
بازگشت شکوهمند V8 و آیندهای نامعلوم
خوشبختانه، صنعت خودرو هرگز متوقف نمیشود. در دهه ۱۹۹۰، با پیشرفت فناوریهایی مانند سیستمهای تزریق سوخت انژکتوری، موتورهای V8 توانستند بازگشتی قدرتمند داشته باشند. این بار، پیشرانهها هم قدرتمند بودند و هم آلایندگی بسیار کمتری داشتند. خودروهایی مانند دوج چلنجر هلکت با بیش از ۷۰۰ اسب بخار، نشان دادند که دوران عضلانیها دوباره بازگشته است. امروز، ما در آستانه یک تحول دیگر، شبیه به دهه ۷۰، قرار داریم. فشار برای کاهش آلایندگی و حرکت به سمت خودروهای برقی، بار دیگر حیات موتورهای V8 را تهدید میکند. آیا این غولهای دوستداشتنی بار دیگر بازخواهند گشت؟ زمان پاسخ این سؤال را خواهد داد.
منبع: CarBuzz