با افزایش احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و آمریکا، نگاه‌ها بار دیگر به سمت صنعت خودرو ایران دوخته شده است؛ صنعتی که در صورت فراهم شدن بسترهای قانونی و اقتصادی، می‌تواند میزبان موج جدیدی از سرمایه‌گذاران خارجی باشد.
در پی مذاکرات اخیر میان ایران و ایالات متحده در عمان، امیدها برای گشایش اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های مختلف کشور از جمله صنعت خودرو، دوباره زنده شده است. با این حال، ورود سرمایه‌گذاران خارجی به این صنعت بزرگ و اثرگذار، همچنان با مجموعه‌ای از فرصت‌ها و موانع ساختاری و اجرایی همراه است که بررسی آن‌ها می‌تواند تصویر دقیق‌تری از آینده این صنعت ترسیم کند.
چالش‌های ساختاری در مسیر سرمایه‌گذاری خارجی
۱. ساختار دولتی و انحصار در صنعت خودرو
یکی از مهم‌ترین موانع، دولتی بودن ساختار صنعت خودرو ایران است. دخالت‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت در فرآیندهای تولید، قیمت‌گذاری و حتی مدیریت شرکت‌های خودروساز، باعث شده فضای این صنعت از دیدگاه سرمایه‌گذاران خارجی غیرقابل پیش‌بینی و پرریسک تلقی شود.
خوشبختانه دولت سرانجام تصمیم گرفته تا میزان سهم خود از خودروسازی را کاهش دهد و در اولین حرکت، ایریان خودرو، خصوصی شده و مدیریت دولتی آن نیز واگذار شده است. در گام دوم قرار است سهام مدیریتی دولت در سایپا نیز واگذار شود.
۲. بوروکراسی و تعدد نهادهای تصمیم‌گیر
نظام پیچیده اداری و تعدد مراکز تصمیم‌گیری، از دیگر موانع اصلی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی است. فرآیندهای اداری زمان‌بر و بعضاً متناقض، باعث شده ایران در شاخص جهانی سهولت کسب‌وکار، جایگاه مناسبی نداشته باشد. در ایران نهادهایی چون وزارت صمت، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت بازرگانی، سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده، شورای رقابت و… در تصمیمات خودرویی کشور تاثیرگذار هستند.
۳. ریسک‌های سیاسی و تجربه‌های تلخ گذشته
تجربه خروج شرکت‌هایی مانند رنو، پژو و سیتروئن پس از بازگشت تحریم‌ها در سال ۱۳۹۷، هنوز در ذهن فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران خارجی باقی مانده است. این تجربه نه‌تنها به بدنه تولید خودروی کشور آسیب زد، بلکه منجر به بی‌اعتمادی متقابل میان ایران و شرکای تجاری پیشین شد. این اتفاق در حالی افتاد که حتی قوانینی برای سرمایه‌گذاری اجباری شرکای خارجی وضع شده بود.
۴. محدودیت‌های قانونی و ارزی
سرمایه‌گذاران خارجی با محدودیت‌هایی نظیر الزامات سختگیرانه داخلی‌سازی، دشواری انتقال سود و ارز، و عدم شفافیت قوانین مواجه هستند. بسیاری از مقررات سرمایه‌گذاری خارجی در ایران هنوز با استانداردهای بین‌المللی همخوانی ندارد یا تفسیرپذیر و متناقض است.
فرصت‌های قابل توجه برای جذب سرمایه‌گذاری
با وجود چالش‌های ذکرشده، بازار خودروی ایران همچنان از منظر برخی مزایا، برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب و استراتژیک تلقی می‌شود.
۱. بازار بزرگ و جوان
ایران با جمعیتی بیش از ۸۵ میلیون نفر، یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی خاورمیانه است. تقاضا برای خودروهای مدرن، کم‌مصرف، و با فناوری‌های جدید، به‌ویژه در طبقه متوسط شهری، رو به رشد است. مشتریان ایرانی نیاز به خودروهای جدید و مدرن دارند و تعداد زیادی از خودروهای موجود در کشور، فرسوده، پرمصرف و آلاینده هستند که نیاز به جایگزینی سریع دارند.
۲. ظرفیت‌های تولیدی قابل توسعه
صنعت خودرو ایران علی‌رغم چالش‌ها، از زیرساخت‌های صنعتی قابل قبولی برخوردار است. خطوط تولید، نیروی انسانی آموزش‌دیده و تجربه تولید انبوه، بستری مناسب برای توسعه همکاری‌های صنعتی با برندهای خارجی فراهم کرده است.
۳. مزیت جغرافیایی ایران
قرار گرفتن ایران در نقطه اتصال شرق و غرب آسیا، دسترسی به بازارهای منطقه‌ای نظیر عراق، افغانستان، آسیای میانه و قفقاز را برای تولیدکنندگان خارجی فراهم میکند. این موقعیت می‌تواند ایران را به هاب صادرات خودرو در منطقه تبدیل کند.
۴. امکان تولید خودروهای پاک
با توجه به بحران آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران، سرمایه‌گذاری در تولید خودروهای برقی و هیبریدی با استقبال رو‌به‌رو خواهد شد. همچنین، فرصت‌های خوبی برای توسعه زنجیره تأمین خودروهای پاک و سازگار با محیط زیست وجود دارد.
جمع‌بندی: نیاز به تعادل میان حمایت داخلی و جذب سرمایه خارجی
برای آنکه ایران بتواند از پنجره گشوده‌شده مذاکرات به‌درستی استفاده کند و موجی جدید از سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت خودرو را تجربه کند، نیازمند بازنگری در سیاستهای اقتصادی و قانونی است. شفاف‌سازی قوانین، کاهش بوروکراسی، تثبیت فضای سیاسی و اقتصادی، و اصلاح ساختار انحصاری صنعت خودرو از جمله اقدامات ضروری در این مسیر است.
اگر این اصلاحات انجام گیرد، می‌توان به حضور مجدد برندهای بزرگ جهانی و همچنین ورود فناوری‌های نوین امیدوار بود؛ رویدادی که می‌تواند هم به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی کمک کند و هم تنوع و رقابت در بازار خودرو کشور را افزایش دهد.
Souls_Master
۲۸ فروردین ۱۴۰۴در این کشور نفت کاشته شد، فقر درو شد.
الباقی هم اینگونه است.
داوود
۲۹ فروردین ۱۴۰۴دوست عزیز، نه فقط نفت! بلکه معادن غنی ایران زمین که بی سر و صدا در حال بهره برداری و خام فروشی توسط صاحبان قدرت و اذنابشان می باشند و از این خوان گسترده هم عملا” نصیبی برای مردم نیست. ایران جزو پنج کشور اول دنیا در برخورداری از معادن و منابع طبیعی است؛ به نحوی که اولین برآوردها حکایت از رقم کیهانی (و نه نجومی!) ۲۷ هزار میلیارد دلار ارزش منابع معدنی و طبیعی ایران دارد.
MY IRAN
۳۰ فروردین ۱۴۰۴اگر نفت نبود ایران افغانستان میشد.
مهدی
۲۸ فروردین ۱۴۰۴خدا کنه هر اتفاقی که میخواد بیوفته به نفع مردم و جون ها باشه
مگر نه ایران چرا نباید یه گیگا فاکتوری داشته باشه یا چرا نباید مثله ۵۰ سال پیش نباشیم
باشو
۲۸ فروردین ۱۴۰۴داداش گل یه چیزی شنیدی 50سال پی 50سال پیش میگی، واقعا چهارتا مقاله اقتصادی درباره تورم سالهای 45تا 50 شمسی خوندی دقیقا بانکهای خصوصی کمر اقتصاد این مملکت رو شکسته بودن و این توده سرطانی همین الان هم هست بانکهای خصوصی که هستن که ریال تبدیل ب پشکل کردن و بررسی کنی میبینی چ اشخاصی هستن که بانک خصوصی رو تاسیس کردن
ارسلان
۲۸ فروردین ۱۴۰۴۵۴_۵۰ !!!! الان اون تورم شده آرزو…..شش ماه جراح قلب اتاق عمل ندیدتون اومد دلار فقط صد درصد رفت بالا!!! قبل از انقلاب دلار ۷ تا تک تومان بود و همینطور مونده بود!!! آقایون اومدند رسوندنش اون ۷ تا تک تومن و به ۱۰۰,۰۰۰ تومن ماشین حساب از حساب درصد تورم مملکت عاجزه !! مذاکره به نتیجه نرسه ۱۵۰,۰۰۰ رو خیلی زود میبینه!!
توأم یه چیزی یه جا خوندی در مورد تورم ۴۵_۵۰….همین تورم و چطوره بابا بزرگ ، مادر بزرگ ما ندیدند!! دیگه حالا من نمیدونم این آمار چند درصد بوده که اونا متوجه نشدند ، اصلاً بوده!!!!؟؟؟!!!! شایدم ساخته و پرداخته امثال جراح قلب شش کلاسه باشه!!! اینا مدرکاشون جعلیه به امارشون میشه دل خوش کرد ؟!؟ همه پرفسور و دکتر ، هیچکدوم ام هیچی بلند نیستند
باشو
۲۸ فروردین ۱۴۰۴دقیقا اشتباه میگی، نمودار شاخص تورم قبل از انقلاب صعودی بوده و بعد از انقلاب همچنان صعودی، اون زمان ریل گذاری اقتصادی غلط بوده و روند اشتباه تا همین الان هیچ تغییر در روند بانکداری بوجود نیامده فقط اسامی بانکها عوض شده تحریم دخیل هست برمنکرش لعنت اما بالاتر از اون سیاستهای غلط پولی بانکی هست روسیه الان تحریم نیس مسلما هست اما این بدبختی ها رو ندارن. هرچقدر دیسلایک بدین واقعیت همینه باور حقیقت سخت و تغییر دردناک
فقیر شده
۳۰ فروردین ۱۴۰۴سال 45 تا 57 دلار 70 ریال بود . در تمام مدت . چه تورمی داداش ؟ الان 1 میلیون ریاله . یعنی 14 هزار برابر شده .
Mohammad
۲۸ فروردین ۱۴۰۴با این وضعیت درآمد ها و خرج و مخارج ، عمرا شرکت های اروپایی به دنبال حضور در ایران باشن ، هیچکس تو ایران توان خرید نداره ، مگه این که طرف ، بلاگر ، دلال ، حقوق بگیر دولت ، دزد و .اینجور شغلا باشه
Ehsan
۲۸ فروردین ۱۴۰۴یعنی هرکس داره دزد و فقط تو خوبی و حلال خور؟ بساز بفروش و پزشک و دندانپزشک و بازاری و مهندس حسابی اینا هم کشکن پس!
محمد
۲۸ فروردین ۱۴۰۴حقوق بگیر دولت: باری بر دوش اقتصاد کشور
B
۲۹ فروردین ۱۴۰۴یجوری میگین بلاگر و حقوق بگیر دولت و فلان نه ازین خبرا نیست اون حقوق بگیرای دولتم اگه دزدی نکنن پول ندارن هرکدوم دیدی پول داره، داره از جیب مردم یا بیت المال میخوره ( بغیر از چندتا ارگان خاص که یکیشونم نظامیه)
بلاگرا هم درآمد آنچنانی ندارن آمار چرند صد ملیون ۲۰۰ میلیون برای یه تبلیغات و اینجور چیزارو باور نکنین اگه هست زندگیشون باید معلوم باشه دیگه اون زندگی شاهانه و افسانه سرایی که میکنن وجود نداره
بجز دزدا و کلاهبردار ها و رویا فروشا هیچکس وضع خوبی نداره تو این مملکت مسبب همه اینها هم معلومه
باشو
۲۸ فروردین ۱۴۰۴همه موارد ذکر شده در بالا درست و محترم هست منتها تا زمانی که زیرساخت و قوانین اقتصادی تو این مملکت درست نشه همین هست که هست و خواهد بود به عنوان کسی که در رشته اقتصاد تحصیلات داشتم و حسابدار هم هستم بزرگترین مشکلات به داخل برمیگرده اینها درست نشه اتفاق خاصی نخواهد افتاد، متاسفانه هیچ دولتی هم اراده ای برای درست کردن این مسایل ندارن
رهگذر
۲۸ فروردین ۱۴۰۴قیمت خودروهای روز دنیا در کشورهای همسایه چند ؟ تو ایران چند ؟
ashkanyp
۲۸ فروردین ۱۴۰۴من فقط میدونم چند مدل از تویوتا قراره در قشم مونتاژ بشه
B
۲۹ فروردین ۱۴۰۴اصلا خود کارخونه تویوتارو میخوان از ژاپن منتقل کنن قشم
Lyting
۲۹ فروردین ۱۴۰۴کارخانه تویوتا توی ژاپن نیست توی چینه
محمد
۲۸ فروردین ۱۴۰۴سرمایه‌گذاری تو ایران تا وقتی که قدرت خرید مردم ایران پایین است، عقلانی نیست.
Lyting
۲۸ فروردین ۱۴۰۴درسته که قدرت خرید مردم پایین است ولی اگه سرمایه گذاری درست بشه و همکاری با برند های معروف صورت بگیره حداقل اون درصد کمی که توانایی خرید دارند ماشین باکیفیت سوار میشن و سال های بعدی بازار دست دوم حداقل ماشین های باکیفیت تری دارند
از طرفی دیگر قیمت ماشین بخاطر کوتاه شدن دست دلال ها کاهش خوبی پیدا می‌کنه برای مثال x22 قیمت کوییک هست ولی بخاطر همین دلایل قیمتش بیشتره
محمد
۲۸ فروردین ۱۴۰۴بنده به طور کلی گفتم.
نه فقط صنعت خودرو.
محمد
۲۸ فروردین ۱۴۰۴دوستان این موضوع تو صنعت برق به شدت مشهوده و اثراتش هم همین الان می‌بینیم.
گردن شکسته
۲۸ فروردین ۱۴۰۴نه به داره ، نه به باره ، پدال ماشین سواره ، پدال فکر میکند گاوچرانان تا ۱۰ تا نگیرند یکی پس نمی دهند …
B
۲۹ فروردین ۱۴۰۴حتی اگه تحریم صفر بشه بازم بدلایل داخلی سرمایه گذاری در ایران چندان بصرفه نخواهد بود اگه همه این موانع برداشته بشه خواهد دید بزرگترین شرکت های جهان چه سرپایه گذاری هایی در ایران خواهند کرد بجای اینکه پولشونو ببرن امارات بریزن از اروپا و جاهای دیگه نیروی کار بگیرن
حسین
۳۰ فروردین ۱۴۰۴باز هم از اون مطالب بی سر و ته و تخیلی! یارو به متحد اصلی ش (اروپا) رحم نکرده اونوقت میذاره اینجا کسی سرمایه گذاری کنه؟! قبلا هم زیر قراردادش با ما نزده! حافظه ی تاریخی درخت از بعضی هموطنان ما بیشتره!