شاسی‌بلندهایی که فراموش شدند؛ قسمت اول، از جیپ کماندو تا مزدا ناواهو

در این مطالب طی دو قسمت با شاسی‌بلندهایی آشنا خواهیم شد که سال‌ها پیش از محبوبیت این خودروها به بازار آمدند و امروز کاملاً فراموش شده‌اند.

در سال‌های اخیر، شاسی‌بلندها را در هر کوی و خیابانی می‌بینیم اما پیشینهٔ این خودروها به چندین دهه قبل باز می‌گردد. پیش از محبوبیت شاسی‌بلندها، بسیاری از این خودروهای بلندقامت به بازار عرضه شدند که امروز کاملاً فراموش شده‌اند حتی با اینکه برخی از آن‌ها روی آیندهٔ شاسی‌بلندها تأثیر قابل‌توجهی داشتند. این نشان می‌دهد که زود وارد شدن به یک بازار جدید همیشه هم چیز خوبی نیست. ازاین‌رو، قصد داریم طی دو قسمت با شاسی‌بلندهایی که این روزها کاملاً از یادها پاک شده‌اند آشنا شویم.

آلفارومئو مانتا سال ۱۹۵۱

هرچند آلفارومئو برندی است که با خودروهای اسپرت شناخته می‌شود اما در تاریخ خود مدل‌های متفاوتی مثل ون‌های مختلف و آفرودری بنام مانتا را هم ساخته است. این خودرو به‌منظور انعقاد قرارداد با ارتش ایتالیا ساخته شد اما ارتش نهایتاً فیات کامپانیولا را انتخاب کرد. آلفا اما تصمیم گرفت این پروژه را لغو نکند و حدود ۲,۰۶۰ دستگاه از آن بین سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵ تولید کرد. بیشتر نمونه‌های مانتا به سازمان‌های دولتی ایتالیا رسیدند اما چند صد دستگاه هم به غیرنظامیان فروخته شد. این خودرو از یک پیشرانهٔ ۱.۹ لیتری چهار سیلندر با دو میل‌سوپاپ در بالا استفاده می‌کرد.

اینترنشنال تراولا سال ۱۹۵۳

اینترنشنال بین سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۷۵ شاسی‌بلندی بنام تراولا را در چهار نسل تولید می‌کرد. این خودرو بر اساس پیکاپ ساخته شده و بسیار مستحکم بود. اینترنشنال در طول دههٔ ۶۰ امکانات زیادی را به تراولا اضافه کرد تا نیازهای گروه بزرگی از خریداران که از شاسی‌بلند به‌عنوان خودروی روزمره استفاده می‌کردند را برآورده کند. بااین‌حال، تراولا در اکثر دوران عمر خود زیر سایهٔ شورلت سابربن قرار داشت و به همین دلیل در سال ۱۹۷۵ کنار گذاشته شد. هرچند اینترنشنال پس‌ازاین همچنان به تولید شاسی‌بلند کوچک‌تر اسکاوت ادامه داد اما در سال ۱۹۸۰ تولید خودروهای سواری را کنار گذاشت.

جیپ کماندو سال ۱۹۶۷

تا پیش از عرضهٔ کماندو، جیپ بیش از دو دهه به ساخت نسخه‌های غیرنظامی از شاسی‌بلند مشهور جنگی خود مشغول بود. کماندو یک شاسی‌بلند بزرگ دودر بود که در نسخه‌های پیکاپ، کانورتیبل، رودستر و واگن به بازار عرضه می‌شد. این خودرو برای رقابت با فورد برانکو به بازار آمد که دو سال قبل معرفی شده بود. بعد از خریداری جیپ توسط AMC، نسخهٔ جدیدی از کماندو با نام C104 با طراحی کاملاً متفاوت دماغه که به فورد برانکو شباهت داشت عرضه شد اما این کار فروش کماندو را بسیار کاهش داد و این خودرو در سال ۱۹۷۳ کنار گذاشته و با چروکی جایگزین شد.

پلیموث تریل داستر سال ۱۹۷۴

یک دهه پس‌ازاینکه برانکو بخش محبوب شاسی‌بلندهای بزرگ دودر را ایجاد کرد، کرایسلر با دوج رمشارژر پاسخی دیرهنگام به شاسی‌بلند فورد داد. دیگر برند کرایسلر یعنی پلیموث هم همین شاسی‌بلند را با نام تریل داستر به بازار فرستاد. پلیموث اما اصلاً برندی نبود که به ساخت خودروهای خشنی مثل شاسی‌بلند شهرت داشته باشد به همین دلیل، تریل داستر فروش پایینی داشت و درحالی‌که دوج طی هفت سال ۱۱۰ هزار دستگاه رمشارژر فروخت، از تریل داستر تنها ۳۶ هزار دستگاه فروخته شد. این اولین و آخرین شاسی‌بلند پلیموث بود.

برتونه فری‌کلایمر سال ۱۹۸۹

در طول دههٔ ۸۰ بخش شاسی‌بلندها دچار تحول بزرگی شد و مدل‌هایی مثل جیپ واگنییر و رنجروور که زمانی به‌عنوان خودروهای کاری خریداری می‌شدند، به نماد تجمل تبدیل شدند. برتونه که این تحول را یک فرصت می‌دید، دایهاتسو راکی را گرفت، کابین بسیار زیباتری به آن بخشید، تغییراتی در طراحی ایجاد کرد و پیشرانه را با نمونه‌های نرم‌تر و قوی‌تر ب‌ام‌و جایگزین کرد. این خودرو با نام فری‌کلایمر به بازار عرضه شد و برتونه از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ حدود ۲,۸۰۰ دستگاه از آن تولید کرد. هرچند این تعداد چندان زیاد نبود اما برتونه نسل دوم فری‌کلایمر را هم بر اساس نسخهٔ بروز شدهٔ راکی ساخت که از این مدل هم ۲,۸۰۰ دستگاه بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ ساخته شد.

مزدا ناواهو سال ۱۹۹۰

مزدا نسل اول فورد اکسپلورر اسپرت را با بازطراحی جلوپنجره و نصب چراغ‌های جدید به ناواهو تبدیل کرد. تفاوت بین این دو خودرو در همین موارد خلاصه می‌شد و ناواهو در کنار اکسپلورر در کنتاکی تولید می‌شد. ناواهو عمر کوتاهی داشت و فقط به‌صورت دودر عرضه می‌شد و فورد نسخهٔ چهاردر اکسپلورر را به مزدا نداد. تولید این خودرو در سال ۱۹۹۴ خاتمه یافت و مزدا در سال ۲۰۰۱ مدل تریبیوت را معرفی کرد که آن‌هم بر اساس فورد اسکیپ ساخته شده بود.

الدزمبیل براوادا سال ۱۹۹۰

نسل اول الدزمبیل براوادا در سال ۱۹۹۰ بر اساس شورلت S10 بلیزر معرفی شد. هرچند براوادا با جلوپنجرهٔ دوقسمتی شبیه دیگر محصولات الدزمبیل شده و از تفاوت‌های جزئی دیگری هم بهره می‌برد اما اکثر خریداران می‌دانستند این یک شورلت در لباس الدزمبیل است. نسل اول براوادا تا سال ۱۹۹۴ به تولید رسید و سپس جای خود را به نسل دوم داد که بازهم جرأت نداشت پا را از مرز مهندسی برند (ری‌بج) فراتر بگذارد. بااین‌حال، این نسل بهتر از قبل فروخت زیرا تقاضا برای شاسی‌بلندهای لوکس در نیمهٔ دوم دههٔ ۹۰ در آمریکا افزایش پیدا کرد. سومین و آخرین نسل براوادا هم در سال ۲۰۰۱ به بازار آمد و تا زمان تعطیلی الدزمبیل در سال ۲۰۰۴ تولید شد.

هوندا کراس‌رود سال ۱۹۹۳

تنها هوندای تولید انبوه V8 نه یک خودروی اسپرت بلکه ری‌بج نسل اول لندروور دیسکاوری با نام کراس‌رود است. این خودرو محصول اتحاد بین هوندا و روور بود و برای رقابت با شاسی‌بلندهایی مثل جیپ چروکی در بازار ژاپن ساخته شد. قابلیت اطمینان پایین و مصرف سوخت بالا فروش کراس‌رود را در ژاپن، تنها کشوری که در آن عرضه شد، محدود کرد. فروش این خودرو در سال ۱۹۹۸ خاتمه یافت و هوندا خلأ یک شاسی‌بلند در سبد محصولات خود را با CR-V پر کرد که بدون کمک شرکت دیگری توسعه یافت.

آکورا SLX سال ۱۹۹۵

آکورا که در دههٔ ۹۰ به راهی سریع برای ورود به بخش رو به محبوبیت شاسی‌بلند لوکس نیاز داشت، سراغ ایسوزو رفت. البته ایسوزو خودروهای لوکس به بازار عرضه نمی‌کرد اما مدیران آکورا معتقد بودند که نسل دوم تروپر را می‌توان با حداقل هزینه به شاسی‌بلندی لوکس تبدیل کرد. این خودرو که در سال ۱۹۹۵ با نام آکورا SLX راهی بازار آمریکا شد، در بیرون به‌جز تغییرات جزئی مثل جلوپنجره، تفاوتی با ایسوزو تروپر نداشت اما در داخل از کابین لوکس‌تری با تریم چوب و چرم بهره می‌برد.

اینفینیتی QX4 سال ۱۹۹۶

مثل آکورا، اینفینیتی هم در دههٔ ۹۰ نیاز به ورود سریع به بخش شاسی‌بلندهای لوکس داشت. بدین منظور، طراحان اینفینیتی با اضافه کردن چرم و تجهیزات بیشتر به داخل نسل دوم نیسان پث‌فایندر، کابین لوکس‌تری را ایجاد کرده و در بیرون هم قسمت جلو را از نو طراحی کردند. بدین ترتیب، اولین شاسی‌بلند اینفینیتی با نام QX4 متولد شد. این خودرو فروش بیشتری را نسبت به آکورا SLX تجربه کرد اما ورود رقبایی از مرسدس و ب‌ام‌و به بازار به مدیران اینفینیتی نشان داد که باید از صفر شروع کنند. به همین دلیل، تولید QX4 در سال ۲۰۰۲ خاتمه یافت و بجای آن اینفینیتی FX بر اساس پلت‌فرم نیسان ۳۵۰Z در سال ۲۰۰۳ به بازار آمد.

مرکوری مانتنیر سال ۱۹۹۶

در دههٔ ۹۰ مشخص شد که تمام خودروسازان آمریکا برای حفظ خریداران خود باید حداقل یک شاسی‌بلند در سبد محصولاتشان داشته باشند. به همین دلیل، مرکوری نسل دوم فورد اکسپلورر را با تغییراتی جزئی مثل جلوپنجرهٔ متفاوت به بازار فرستاد. مانتنیر سالانه حدود ۴۵ هزار دستگاه می‌فروخت درحالی‌که فروش اکسپلورر در آن سال‌ها حدود ۴۰۰ هزار دستگاه در سال بود. مرکوری در سال ۲۰۱۰ مانتنیر را پس از سه نسل کنار گذاشت و یک سال بعد فورد این برند را تعطیل کرد.

ادامه دارد…