75 سالگی فولکس‌واگن ترنسپورتر، مشهورترین ون جهان

ون مشهور فولکس‌واگن ترنسپورتر که در ابتدا با نام تایپ 2 شناخته می‌شد، در سال 1950 به بازار آمد و هم‌اکنون 75 ساله شده است. به این بهانه، قصد مرور تاریخچهٔ این ون نمادین را داریم.

ازآنجایی‌که بیتل اولین خودروی فولکس‌واگن محسوب می‌شد و تایپ 1 به‌حساب می‌آمد، ون ترنسپورتر به‌عنوان دومین محصول این شرکت، تایپ 2 نام گرفت. مدل‌های اولیهٔ این ون پیشرانهٔ مشترکی با بیتل داشتند. این یک موتور 1.1 لیتری چهار سیلندر تخت هوا خنک بود که در عقب نصب شده و 24 اسب بخار قدرت داشت. پس از سه سال، تایپ 2 به موتور قوی‌تر 1.2 لیتری با 30 اسب بخار قدرت مجهز شد. در سال 1967، نسل دوم ترنسپورتر به بازار آمد و پیشرفت‌هایی را در قوای محرکه تجربه کرد. این نسل با موتورهایی از 1.6 تا 2 لیتری تولید شد که به گیربکس‌های چهار سرعتهٔ دستی یا سه سرعتهٔ اتوماتیک متصل می‌شد. نسل سوم ترنسپورتر که در سال 1979 معرفی شد، از فرم منحنی دو نسل قبلی فاصله گرفت و فرمی جعبه‌ای‌تر پیدا کرد. نسل سوم تایپ 2 یکی از آخرین خودروهای موتور عقب و هوا خنک فولکس‌واگن بود. در این نسل برای اولین بار پیشرانهٔ دیزلی هم ارائه شد.

زمانی که نسل چهارم این ون در سال 1990 به بازار آمد، فولکس‌واگن نام تایپ 2 را کنار گذاشت و از نام ترنسپورتر استفاده کرد. چراغ‌های جلوی گرد به‌عنوان یکی از معدود عناصر باقیمانده از نسل‌های اول و دوم نیز در نسل چهارم کنار رفتند و با نمونه‌های مستطیلی جایگزین شدند. نسل چهارم آخرین ترنسپورتری بود که در آمریکا عرضه شد زیرا زمانی که نسل پنجم در سال 2003 معرفی شد، امکان عرضهٔ این ون در آمریکا به خاطر مقررات مالیاتی واردات خودروهای باری سبک وجود نداشت. نسل پنجم ترنسپورتر که عمدتاً روی بازار اروپا تمرکز داشت، مدرن‌تر و آیرودینامیک‌تر شده بود و سپس جای خود را به نسل ششم داد که در سال 2015 به بازار آمد و به مدت 9 سال روی خط تولید باقی ماند. در حال حاضر، ترنسپورتر در نسل هفتم قرار دارد که در سال 2024 معرفی شد.

فولکس‌واگن طی دو دههٔ گذشته، چند کانسپت را با الهام از نسل اول تایپ 2 معرفی کرده است. اولین کانسپت میکروباس نام داشت که نام غیررسمی مدل‌های اولیهٔ تایپ 2 بود. این کانسپت در نمایشگاه دیترویت 2001 رونمایی شد و در ابتدا قرار بود تولید شود ولی پس از سه سال تعویق، نهایتاً این پروژه در سال 2004 لغو شد. چند سال بعد، کانسپت کوچک‌تری با الهام از تایپ 2 با نام بولی در نمایشگاه ژنو 2011 معرفی شد. این یک ون الکتریکی با موتور 114 اسب بخاری بود و بردی 300 کیلومتری داشت. هرچند فولکس‌واگن ایده‌هایی برای تولید این کانسپت داشت ولی بولی هم هیچ‌گاه رنگ خط تولید را ندید. پنج سال بعد یعنی زمانی که رسوایی دیزل‌گیت اعتبار فولکس‌واگن را نابود کرده بود، این شرکت تصمیم به ساخت ون الکتریکی دیگری با الهام از گذشته گرفت. نتیجهٔ این تصمیم، کانسپتی با نام BUDD-e بود که ظاهری آینده‌نگرتر داشت و بیشتر از دو کانسپت قبلی از طرح کلاسیک تایپ 2 فاصله گرفته بود. این کانسپت به دو موتور الکتریکی با 300 اسب بخار قدرت مجهز بود.

هرچند سه کانسپتی که با الهام از تایپ 2 ساخته شدند هیچ‌کدام به تولید نرسیدند ولی این تلاش‌ها سرانجام با ID.Buzz به نتیجه رسید. این خودرو که روی پلت‌فرم الکتریکی MEB ساخته شده و به سه ردیف صندلی مجهز است، اولین بار در سال 2023 به بازار آمد. هرچند طراحی ID.Buzz بسیار آینده‌نگرانه است ولی همچنان از برخی عناصر نمادین ون‌های قدیمی فولکس‌واگن مثل طرح دورنگ بدنه با فرم V شکل در قسمت جلو استفاده کرده است. این خودرو نه‌تنها میراث افسانه‌ای ترنسپورتر را ادامه می‌دهد بلکه قصد دارد خودش هم به یکی از نمادهای تاریخ فولکس‌واگن تبدیل شود.