نگاهی به پیشرانه‌های W شکل فولکس‌واگن، از آغاز تا پایانِ قلب بنتلی و بوگاتی

گروه فولکس‌واگن از ابتدای دههٔ 2000 تولید پیشرانه‌های منحصربه‌فردی را با آرایش W شکل آغاز کرد. این موتورها که در نسخه‌های هشت تا شانزده سیلندر تولید شدند، سال‌ها در محصولات مختلف گروه فولکس‌واگن مورداستفاده قرار گرفتند و فصلی مهم در تاریخ پیشرانه‌های درون‌سوز را رقم زدند. پس از حدود 25 سال اما دوران موتورهای W شکل گروه فولکس‌واگن به پایان رسیده و این شرکت پیشرانه‌های منحصربه‌فرد خود را با نمونه‌های V شکل معمولی جایگزین کرده است. ازاین‌رو، قصد داریم در ادامه نگاهی به تاریخچه و انواع موتورهای W شکل گروه فولکس‌واگن داشته باشیم.

همچنین بخوانید: نگاهی به پیشرانهٔ عجیب و منحصربه‌فرد VR شکل فولکس‌واگن

برای مرور تاریخچهٔ پیشرانه‌های W شکل فولکس‌واگن ابتدا باید به موتورهای VR شکل این شرکت بپردازیم. فولکس‌واگن در اوایل دههٔ 90 نوع جدیدی از پیشرانه را با نام VR6 معرفی کرد که در اصل ترکیبی از موتورهای V6 و شش سیلندر خطی بود. در پیشرانهٔ VR6 سیلندرها مثل موتور V6 دوبه‌دو روبروی هم قرار می‌گیرند اما زاویهٔ سیلندرها نسبت به هم بسیار کمتر است. زاویهٔ سیلندرها در پیشرانه‌های V6 معمولاً بین ۶۰ تا ۹۰ درجه است درحالی‌که این زاویه در موتور VR6 حدود ۱۵ درجه است. به لطف این زاویهٔ تند، یک سرسیلندر هردو ردیف سیلندرها را پوشش می‌دهد و طول موتور هم نسبت به شش سیلندر خطی کمتر می‌شود. این نوع آرایش موتور بعداً منجر به شکل‌گیری موتورهای W شکل شد.

همچنین بخوانید: یادی از فولکس‌واگن پاسات W8، سدانی خانوادگی با پیشرانه‌ای غیرمعمول

یکی از اولین موتورهای W شکل گروه فولکس‌واگن که به تولید رسید، هشت سیلندر بود. این موتور اساساً از دو پیشرانهٔ VR4 تشکیل شده بود که با زاویهٔ 72 درجه نسبت به یکدیگر روی یک میل‌لنگ قرار گرفته بودند. این یعنی موتور W8 از چهار ردیف سیلندر دوتایی تشکیل شده بود که زیر دو سرسیلندر قرار داشتند. این ترکیب طول موتور را نسبت به موتور V8 کاهش می‌داد و امکان نصب پیشرانه را در خودروهای دیفرانسیل جلو فراهم می‌کرد. پیشرانهٔ W8 در سال 2001 در فولکس‌واگن پاسات معرفی شد و فقط در همین یک خودرو مورداستفاده قرار گرفت.

این موتور با 4 لیتر حجم، 275 اسب بخار قدرت و 370 نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد که هرچند این خروجی کمتر از موتورهای V8 رقبا با حجم یکسان بود ولی پیشرانهٔ W8 به دلیل کارکرد نرم مورد تحسین قرار گرفت. بااین‌حال، فروش پاسات با موتور W8 پایین بود و در سال 2004 تولید آن پس از ساخت حدود 11 هزار دستگاه خاتمه پیدا کرد. در نسل بعدی پاسات نیز عملاً موتور 3.6 لیتری VR6 جایگزین W8 شد.

همچنین بخوانید: یادی از فولکس‌واگن W12، سوپراسپرت فوق‌العاده‌ای که تولید نشد

W12 پراستفاده‌ترین نسخهٔ موتور W شکل فولکس‌واگن بود. این موتور با اتصال دو پیشرانهٔ VR6 با زاویهٔ 72 درجه ساخته شده بود و درنتیجه، موتور W12 ابعاد بسیار جمع‌وجورتری نسبت به پیشرانه‌های V12 داشت و حتی از موتور 4.2 لیتری V8 گروه فولکس‌واگن هم کوچک‌تر بود. ازآنجایی‌که پیشرانهٔ انقلابی W12 باید در خودرویی خاص معرفی می‌شد و در آن زمان فولکس‌واگن هنوز برندهای لامبورگینی، بنتلی و بوگاتی را نخریده بود، سوپراسپرت کانسپتی با نام فولکس‌واگن W12 طراحی و در نمایشگاه خودروی توکیو 1997 رونمایی شد تا موتور W12 را به جهانیان معرفی کند. این پیشرانه از نوع 5.6 لیتری تنفس طبیعی با 420 اسب بخار قدرت بود.

سوپراسپرت کانسپت فولکس‌واگن در دو نمونهٔ دیگر هم ساخته شد که سومی در نمایشگاه خودروی توکیو 2001 با نسخهٔ جدید 6 لیتری موتور W12 معرفی شد و قدرت را به 600 اسب بخار افزایش داد. بدین ترتیب، موتور W12 فولکس‌واگن برای تولید آماده شد و اولین خودروی تولیدی که به این موتور مجهز شد، نسل اول آئودی A8 در سال 2001 بود. موتور 6 لیتری W12 تنفس طبیعی در این خودرو 420 اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. بااین‌حال، مهم‌ترین و مشهورترین خودرویی که از موتور W12 بهره برد، بنتلی کانتیننتال بود که در نمایشگاه خودروی پاریس 2002 رونمایی شد. این خودرو به نسخهٔ توئین توربوی موتور W12 مجهز شده بود که خروجی را به 560 اسب بخار قدرت و 650 نیوتن متر گشتاور افزایش داد. همین موتور بعداً در سدان فلاینگ اسپور هم استفاده شد.

علاوه بر این، خودروهای رده‌بالای فولکس‌واگن یعنی سدان فیتون (از سال 2002 تا 2011) و شاسی‌بلند توآرگ (از سال 2005 تا 2010) هم به نسخهٔ تنفس طبیعی موتور W12 مجهز شدند که بین 420 تا 450 اسب بخار قدرت داشت. این موتور برای نسل دوم آئودی A8 هم ارائه شد اما در سال 2010 برای نسل سوم A8 نسخهٔ جدیدی از موتور W12 با حجم 6.3 لیتر و تنفس طبیعی معرفی شد که قدرت را به 500 اسب بخار رساند. این موتور فقط در نسخهٔ کشیدهٔ سدان پرچم‌دار آئودی ارائه و تا سال 2018 تولید شد. از سوی دیگر، نسل‌های بعدی بنتلی کانتیننتال و فلاینگ اسپور و همین‌طور شاسی‌بلند بنتایگا از نسخه‌های پیشرفته‌تر و قوی‌تر موتور 6 لیتری W12 بهره‌مند شدند و این موتور در مدل تولید محدود بتور به بالاترین خروجی خود با 750 اسب بخار قدرت و 1000 نیوتن متر گشتاور رسید. سرانجام در اوایل سال 2024 بنتلی به تولید این موتور افسانه‌ای پایان داد و یک قوای محرکهٔ جدید V8 هیبریدی را جایگزین W12 کرد.

همچنین بخوانید: یادی از سوپراسپرت‌های 16 سیلندر آئودی و بنتلی، پیش درآمدی برای بوگاتی ویرون

هرچند موتور W12 در خودروهای زیادی استفاده شد ولی بدون شک W16 جذاب‌ترین نسخهٔ موتور W شکل گروه فولکس‌واگن بود. این موتور درواقع از اتصال دو پیشرانهٔ W8 تشکیل شده است و 8 لیتر حجم دارد. هرچند پیشرانهٔ W16 را با بوگاتی ویرون می‌شناسیم ولی این موتور ابتدا به شکل تنفس طبیعی با 630 اسب بخار قدرت در سوپراسپرت کانسپت بنتلی هانادیرس در نمایشگاه خودروی ژنو 1999 رونمایی شد. یک سال بعد، سوپراسپرت کانسپت دیگری این بار توسط آئودی با نام رزمایر با همین موتور معرفی شد که قدرت را به 710 اسب بخار افزایش داد تا اینکه سرانجام در همان سال 2000، نسخهٔ نهایی و چهار توربوی موتور W16 در کانسپت بوگاتی ویرون ۱۶/۴ معرفی شد و خروجی خارق‌العادهٔ ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۲۵۰ نیوتن متر گشتاور را به نمایش گذاشت.

این موتور بعداً قوی‌تر شد و در جانشین ویرون یعنی شیرون هم با 1500 اسب بخار قدرت مورداستفاده قرار گرفت. قوی‌ترین نسخهٔ موتور W16 بوگاتی که در خودروهایی مثل چنتودیچی و شیرون سوپراسپرت استفاده شد، 1600 اسب بخار قدرت داشت. در جانشین شیرون یعنی توربیون اما موتور V16 جدیدی معرفی شده که ساخت کاسورث است و جایگزین W16 خواهد بود. بوگاتی میسترال آخرین خودرویی بود که از موتور W16 استفاده کرد و بدین ترتیب در سال 2025 پروندهٔ موتورهای W شکل فولکس‌واگن به‌طور کامل بسته شد تا این آرایش منحصربه‌فرد موتور به تاریخ بپیوندد.

همچنین بخوانید: پیشرانه 18 سیلندر فولکس‌واگن، شاهکاری که موتور W16 بوگاتی را خلق کرد

شاید خیلی‌ها خبر نداشته باشد اما در ابتدا قرار بود بوگاتی ویرون به موتور W18 مجهز باشد. این پیشرانهٔ فوق‌العادهٔ حاصل ایدهٔ رئیس وقت گروه فولکس‌واگن «فردیناند پیچ» بود و از اتصال سه موتور VR6 به هم تشکیل شده بود. این پیشرانه اولین بار در کانسپت بوگاتی EB118 در نمایشگاه خودروی پاریس ۱۹۹۸ رونمایی شد. این موتور 6.3 لیتری تنفس طبیعی با سه سرسیلندر و ۷۲ سوپاپ بود، ۵۵۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. موتور W18 فولکس‌واگن بعداً در دو کانسپت دیگر بوگاتی با نام‌های EB218 و شیرون 18.3 هم نصب شد و حتی اولین کانسپت ویرون که در نمایشگاه خودروی توکیو 1999 معرفی شد هم به همین موتور W18 مجهز بود ولی بعداً به دلیل مشکلات این موتور مثل اندازهٔ بزرگ، تصمیم بر ساخت موتور کوچک‌تر W16 با دو سرسیلندر گرفته شد و درنتیجه، پیشرانهٔ W18 هیچ‌گاه به تولید نرسید.