یک دهه از دیزل‌گیت گذشت، نگاهی عمیق به بزرگ‌ترین رسوایی تاریخ خودرو
نزدیک به یک دهه از افشای بزرگ‌ترین رسوایی تاریخ صنعت خودرو می‌گذرد؛ داستانی از فریبکاری عمدی که با نام دیزل‌گیت شناخته می‌شود. گروه فولکس‌واگن با استفاده از نرم‌افزارهای متقلبانه، آزمون‌های آلایندگی را دور می‌زد و خودروهای دیزلی خود را بسیار پاک‌تر از آنچه واقعاً بودند، نشان می‌داد. این رسوایی نه‌تنها میلیاردها دلار جریمه روی دست این شرکت گذاشت و اعتماد عمومی را خدشه‌دار کرد، بلکه پیامدهای مرگباری نیز به همراه داشت؛ طبق مطالعات، آلایندگی اضافی ناشی از این خودروها منجر به مرگ زودرس هزاران نفر شده است؛ اما ماجرا چه بود؟ بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵، فولکس‌واگن از قطعه‌ای نرم‌افزاری به نام دستگاه تقلب در خودروهای خود استفاده می‌کرد. این نرم‌افزار هوشمند، شرایط آزمون آلایندگی در آزمایشگاه (مانند ثابت بودن فرمان و سرعت) را تشخیص می‌داد و در این حالت، سیستم کنترل آلایندگی را با تمام توان فعال می‌کرد تا نتایج آزمون در حد مجاز باشد اما به‌محض خروج خودرو از آزمایشگاه و قرار گرفتن در شرایط رانندگی عادی، این سیستم خاموش می‌شد و مصرف سوخت و آلایندگی افزایش میافت. نتیجهٔ این فریب، خروج گازهای سمی اکسید نیتروژن (NOx) از اگزوز به میزانی بین ۱۰ تا ۴۰ برابر حد مجاز بود.
میراث یک رسوایی
پیامدهای دیزل‌گیت برای صنعت خودرو ویرانگر بود. فولکس‌واگن به‌تنهایی با ۳۳ میلیارد دلار جریمه روبرو شد و کل این صنعت ضربهٔ مالی سنگینی را متحمل شد. این فشار مالی باعث شد تا خودروسازان برای کاهش هزینه‌ها، به ساده‌سازی و یکپارچه‌سازی خطوط تولید خود روی بیاورند؛ فرآیندی که از آن با عنوان آیفونی‌سازی صنعت خودروسازی یاد می‌شود؛ یعنی کاهش تنوع مدل‌ها و آپشن‌ها برای تولید بهینه‌تر. علاوه بر این، رسوایی دیزل‌گیت روند اجرای استاندارد جهانی و دقیق‌تر تست آلایندگی WLTP را تسریع بخشید؛ اما وجه تاریک‌تر ماجرا، هزینهٔ انسانی آن بود. مطالعات تکان‌دهنده نشان می‌دهند که سطح بالای آلایندگی NOx ناشی از این خودروها، تنها در بریتانیا منجر به مرگ زودرس ۱۶ هزار نفر شده و تخمین زده می‌شود ۶ هزار نفر دیگر نیز به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از آن، در آینده جان خود را از دست بدهند.
یک پارادوکس عجیب
شاید انتظار می‌رفت چنین رسوایی بزرگی، دیدگاه خریداران را برای همیشه تغییر دهد. بااین‌حال، نظرسنجی‌ها نتایج متفاوتی را نشان می‌دهند. در یک نظرسنجی از بیش از هزار راننده، درحالی‌که ۴۳ درصد گفتند اعتمادشان به صنعت خودرو کم شده، ۴۷ درصد اعلام کردند که این رسوایی تأثیر چندانی بر دیدگاهشان نداشته است. علاوه بر این، یک پارادوکس جالب هم در این ماجرا جریان دارد. به گفتهٔ نیک مولدن، بنیان‌گذار شرکت آنالیز آلایندگی، دیزل‌گیت باعث شد قوانین آن‌چنان سخت‌گیرانه شوند که فناوری دیزل به‌شدت پیشرفت کند. او می‌گوید: دیزل‌گیت اساساً یک فناوری را لکه‌دار کرد که امروز به شکل فوق‌العاده‌ای پاک است. به‌احتمال‌زیاد اگر امروز یک خودروی دیزلی بخرید، از معادل بنزینی آن پاک‌تر خواهد بود زیرا سیستم‌های تصفیهٔ اکسید نیتروژن در دیزل‌های امروزی بسیار خوب عمل می‌کنند. بااین‌حال، دیزل‌گیت شاید به‌تنهایی مسبب انقلاب خودروهای برقی نبود اما بی‌تردید در کندن گور موتورهای دیزلی در خودروهای سواری نقشی اساسی ایفا کرد و مسیر صنعت خودرو را برای همیشه تغییر داد.
منبع: AutoExpress