راهنمای جامع خرید خودروی هیبریدی در ایران؛ قبل از انتخاب حتما بخوانید

خودروهای هیبریدی به ‌عنوان پلی میان خودروهای تمام بنزینی و خودروهای برقی کامل، ترکیبی از موتور درون‌سوز و موتور الکتریکی را به کار می‌گیرند تا مصرف سوخت را کاهش داده و آلایندگی را کم کنند. در مقاله راهنمای خرید خودروی هیبریدی انواع اصلی قوای محرکه هیبرید، طرز کار کلی هرکدام و نقش‌شان در بهبود کارکرد خودرو توضیح داده خواهد شد تا شما عزیزان هنگام خرید مدل صفرکیلومتر یا دست‌دوم آگاهانه تصمیم بگیرید.

هیبرید کامل

در این سیستم موتور بنزینی و موتور الکتریکی به‌صورت ترکیبی نیرو به چرخ‌ها می‌دهند؛ موتور الکتریکی می‌تواند در سرعت‌های پایین یا هنگام شتاب‌گیری ملایم خودرو را حرکت دهد و هنگام نیاز موتور بنزینی وارد شود. بازیابی انرژی در هنگام ترمزگیری (ترمز احیاگر) باتری را شارژ می‌کند.

پلاگین هیبرید PHEV

شبیه هیبرید کامل است اما باتری بزرگ‌تری دارد که قابل اتصال به برق شهری است؛ خودروی پلاگین هیبرید برای مسیرهای کوتاه می‌تواند کاملاً برقی حرکت کند و برای سفرهای طولانی از موتور بنزینی استفاده می‌شود.

هیبرید سری و موازی

در هیبرید سری، موتور بنزینی صرفاً ژنراتور است و نیروی حرکتی از موتور الکتریکی می‌آید؛ در هیبرید موازی هر دو موتور می‌توانند مستقیم نیرو به چرخ‌ها دهند. بسیاری از سازندگان از طراحی‌های ترکیبی استفاده می‌کنند تا مزایای هر دو را داشته باشند.

خودروهای هیبریدی در سال‌های اخیر به یکی از گزینه‌های محبوب میان خریداران خودرو تبدیل شده‌اند؛ مخصوصاً برای افرادی که به مصرف سوخت، هزینه نگهداری و آلودگی کمتر اهمیت می‌دهند. این خودروها با ترکیب موتور بنزینی و موتور الکتریکی، یک سیستم هوشمند ایجاد می‌کنند که قدرت و کارایی را در کنار صرفه‌جویی به‌صورت هم‌زمان ارائه می‌دهد. در ادامه، مهم‌ترین مزایا را توضیح می‌دهیم.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای خودروی هیبرید، کاهش قابل‌توجه مصرف سوخت است. موتور الکتریکی در سرعت‌های پایین و شرایط شهری، بخش مهمی از حرکت خودرو را بر عهده می‌گیرد و باعث کاهش مصرف بنزین می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود هزینه‌های ماهانه سوخت راننده تا حد زیادی کاهش یابد.

به دلیل استفاده از موتور برقی، این خودروها دود و گازهای آلاینده کمتری تولید می‌کنند. هیبریدی‌ها در مقایسه با خودروهای معمولی مقدار بسیار کمتری دی‌اکسید کربن وارد هوا می‌کنند و همین موضوع آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای کاهش آلودگی شهرها تبدیل کرده است.

وقتی موتور الکتریکی فعال است، خودرو تقریباً بی‌صدا حرکت می‌کند. این موضوع باعث تجربه رانندگی آرام‌تر می‌شود و مخصوصاً داخل شهر یا در ترافیک بسیار لذت‌بخش است.

چون بخش زیادی از حرکت خودرو بر عهده موتور الکتریکی است، فشار کمتری به موتور بنزینی وارد می‌شود. این باعث کاهش استهلاک و کمتر شدن هزینه تعمیرات در طولانی‌مدت خواهد شد. روغن‌کاری کمتر، خرابی کمتر و داغ شدن کمتر از نتایج مستقیم این مزیت است.

بیشتر خودروهای هیبریدی مجهز به سیستم‌های نوین مانند بازیابی انرژی ترمز، مدیریت هوشمند مصرف نیرو، حالت‌های رانندگی مختلف و سیستم‌های پیشرفته ایمنی هستند. این امکانات، تجربه رانندگی را علاوه بر اقتصادی بودن، هوشمندانه و امن‌تر می‌کنند.

این امکانات، تجربه رانندگی را علاوه بر اقتصادی بودن، هوشمندانه و امن‌تر می‌کنند.

ترافیک شهری معمولاً باعث افزایش مصرف سوخت در خودروهای معمولی می‌شود؛ اما در خودروهای هیبریدی برعکس است. چون در سرعت‌های کم، موتور الکتریکی فعال است، رانندگی شهری بسیار به‌صرفه‌تر خواهد بود.

موتور برقی به دلیل گشتاور لحظه‌ای، شتاب اولیه بهتری نسبت به موتور بنزینی ارائه می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود خودروهای هیبریدی در شروع حرکت، عملکردی سریع‌تر و روان‌تر داشته باشند.

با وجود مزایای متعدد، خودروهای هیبریدی محدودیت‌ها و چالش‌هایی نیز دارند که خریداران به‌ویژه در بازار ایران باید با دقت بیشتری به آن‌ها توجه کنند. مهم‌ترین این معایب در ادامه توضیح داده شده است.

خودروهای هیبریدی به دلیل داشتن دو نوع موتور محرک درون‌سوز و الکتریکی معمولاً قیمت اولیهٔ بیشتری نسبت به خودروهای بنزینی دارند. در ایران، تعرفه‌های گمرکی، محدودیت واردات و هزینه خدمات پس از فروش نیز این اختلاف را بیشتر می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود بخش زیادی از خریداران توان دسترسی به هیبریدها را نداشته باشند یا توجیه اقتصادی آن را پایین بدانند.

اجزای الکتریکی خودروهای هیبریدی شامل اینورتر، واحد کنترل باتری و باتری ولتاژ بالا پیچیدگی زیادی دارند و تعمیر آن‌ها نیازمند تکنسین متخصص است. در ایران کمبود تعمیرکار حرفه‌ای، نبود قطعات اصلی و قیمت بالای واردات قطعات الکترونیکی می‌تواند هزینه تعمیرات را بسیار بیشتر از یک خودروی بنزینی معمولی کند.

باتری‌ خودروهای هیبریدی معمولاً عمر بالایی دارند اما پس از چند سال ممکن است نیاز به بازسازی یا تعویض پیدا کنند. این هزینه در ایران بسته به مدل می‌تواند بسیار سنگین باشد. مشکل دیگر کمبود باتری اصلی و وجود باتری‌های بازسازی‌ شده غیراستاندارد در بازار است که احتمال خرابی را افزایش می‌دهد.

در مدل‌های پلاگین هیبرید، اگر امکان شارژ خانگی یا دسترسی به زیرساخت شهری وجود نداشته باشد، بخش مهمی از مزایای اقتصادی خودرو از بین می‌رود و عملاً خودروی پلاگین هیبرید مانند یک خودرو بنزینی سنگین رفتار می‌کند و حتی مصرف آن در برخی شرایط بیشتر می‌شود. نبود ایستگاه‌های شارژ در بیشتر شهرهای ایران این مشکل را تشدید می‌کند.

وجود باتری بزرگ، موتورهای الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی باعث افزایش وزن خودروهای هیبریدی می‌شود. وزن بالاتر می‌تواند بر هندلینگ، شتاب‌گیری و مصرف سوخت در بزرگراه‌ها تأثیر منفی داشته باشد. علاوه‌ بر این پیچیدگی فنی خودروها احتمال خرابی یا خطاهای سیستمی را افزایش می‌دهد.

طراحی برخی خودروهای هیبریدی موجب می‌شود باتری در بخش عقب نصب شود. این موضوع منجر به کاهش فضای صندوق‌عقب یا حذف لاستیک زاپاس در برخی خودروها شده است. برای خانواده‌هایی که سفرهای بین‌شهری زیادی دارند، این موضوع اهمیت قابل‌توجهی دارد.

بیشتر خودروهای هیبریدی برای مصرف پایین و رانندگی شهری طراحی شده‌اند. در سرعت بالا یا هنگام شتاب‌گیری‌های شدید، موتور بنزینی بیشتر درگیر می‌شود و مزیت مصرف سوخت کمتر کاهش می‌یابد. در برخی مدل‌ها، صدای موتور در شتاب‌گیری‌های سنگین بیشتر از خودروهای معمولی حس می‌شود.

به دلیل محدودیت واردات، تغییرات قوانین و همچنین ذهنیت خریداران، بازار خودروهای هیبریدی در ایران نوسان زیادی دارد. در برخی مدل‌ها، ممکن است قطعات کمیاب شوند یا ارزش فروش مجدد کاهش یابد. این موضوع برای خریداران خودروهای کارکرده اهمیت دوچندان دارد.

الگوی رانندگی خود را تحلیل کنید. اگر بیشتر رانندگی شما کوتاه و شهری است و امکان شارژ در منزل یا محل کار دارید، مدل پلاگین هیبرید می‌تواند صرفه اقتصادی بالاتری ارائه دهد؛ اگر دسترسی به شارژ محدود است یا سفرهای بین‌شهری بیشتر است گزینه هیبرید کامل منطقی‌تر است.

در ایران دسترسی به قطعات یدکی و مراکز سرویس اهمیت بسیار دارد. مدل‌هایی که حضور و سابقه بیشتری در بازار ایران دارند، معمولاً حمایت خدماتی قابل‌اطمینان‌تری دارند. پیش از خرید، وجود نمایندگی رسمی یا تأمین‌کننده قطعات را بررسی کنید.

گارانتی باتری، اینورتر و واحدهای کنترل الکترونیکی را به‌صورت دقیق مطالعه کنید. گارانتی بلندمدت باتری (مثلاً ۸ تا ۱۰ سال یا کیلومتر مشخص) ریسک را برای خریدار کاهش می‌دهد.

علاوه بر قیمت کارخانه، تعرفه‌ها، مالیات، هزینهٔ گمرک و هزینه نصب شارژر خانگی را در ایران در نظر بگیرید؛ این هزینه‌ها می‌توانند قیمت نهایی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند.

اعداد اعلام‌ شده توسط سازندگان در شرایط آزمایشگاهی است؛ برای تصمیم بهتر از تجربه کاربران محلی و تست خودرو در شرایط واقعی استفاده کنید. تجهیزات ایمنی و سطح خدمات پس از فروش را نیز مقایسه کنید.

اگر مدل پلاگین هیبرید انتخاب می‌کنید، امکان نصب شارژر خانگی، تعرفهٔ برق و دسترسی به ایستگاه‌های شارژ عمومی را بررسی کنید. در مناطق با زیرساخت ضعیف شارژ، مزیت چنین خودرویی کاهش می‌یابد.

دفترچه سرویس، فاکتور تعمیرات و سابقه تصادف را مطالبه و بررسی کنید. خودروهایی که سابقه سرویس منظم ندارند ریسک بالاتری دارند.

باتری، گران‌ترین و حساس‌ترین جزء در بسیاری از هیبریدهاست. درخواست گزارش سلامت باتری یا انجام تست ظرفیت و دیاگ توسط مرکز معتبر ضروری است؛ هزینه تعویض باتری در ایران بسته به مدل و در دسترس بودن قطعات متغیر است.

خواندن کدهای خطا، بررسی اینورتر و واحدهای کنترلی باید توسط تکنسین آموزش‌دیده انجام شود تا خطاهای پنهان مشخص شود.

موتور بنزینی، سیستم انتقال نیرو، سیستم تعلیق، ترمزها و بدنه را همانند خودروهای معمولی بررسی کنید؛ به سیم‌کشی‌های ولتاژ بالا و وضعیت خنک‌کننده باتری توجه ویژه داشته باشید.

در صورت وجود بازسازی یا تعویض باتری، مستندات را بررسی کنید تا مطمئن شوید قطعات باکیفیت و اصلی به کار رفته است.

در تست رانندگی دقت کنید که تعویض میان حالت‌های الکتریکی و بنزینی روان باشد و چراغ‌های هشدار سیستم‌های الکترونیکی روشن نباشند.

در برآورد قیمت نهایی، هزینه‌های احتمالی تعویض باتری یا تعمیرات مهم الکترونیکی را لحاظ کنید تا از پرداخت مبلغ بیش‌ازحد جلوگیری شود.

در ادامه به برخی از بهترین خودروهای هیبریدی ایران که به‌صورت صفرکیلومتر در دسترس هستند اشاره می‌کنیم.

کراس‌اوور وارداتی پارس خودرو، محصول سایک موتور بوده و البته در برخی بازارها با نام و لوگوی ام‌جی نیز فروخته می‌شود. این خودرو به صورت پلاگین هیبریدی بوده و یک موتور 1.5 لیتری 185 اسبی همراه با یک موتور برقی 241 اسبی دارد که توسط یک گیربکس 10 سرعته AMT نیرو را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کند. از مزایای این خودرو، کابین جادار، سواری نرم و راحت، سیستم خودران سطح 2، بی‌صدایی و سکوت اتاق در رانندگی، شتاب عالی و کشش بسیار خوب آن است.

نسخه هیبریدی این خودرو از موتور 1.8 لیتری و موتور برقی بهره برده و 140 اسب بخار قدرت و 185 نیوتون متر قدرت دارد. توانایی حرکتی خوب، مصرف سوخت کم و کیفیت ساخت پذیرفتنی از جمله مزایای کرولا و لوین هیبرید هستند.

یکی دیگر از هیبریدی‌های ژاپنی کشورمان سیلفی است که به موتور 3 سیلندر 1.2 لیتری و موتوری برقی مجهز شده و 136 اسب بخار قدرت و 300 نیوتون متر قدرت تولید می‌کند. یک گیربکس تک سرعته نیز قدرت را روانه چرخ‌های جلو می‌کند. ظاهر جذاب، کیفیت ساخت خوب، آپشن های نسبتاً کامل و مصرف سوخت پایین جزو نقاط قوت سیلفی بوده و آن را در لیست بهترین خودروهای هیبریدی ایران جای داده است.

این خودروی ژاپنی از موتور 1.5 لیتری تنفس طبیعی و واحد برقی استفاده می‌کند تا 132 اسب بخار قدرت و 253 نیوتون متر قدرت داشته باشد. مصرف سوخت پایین، کیفیت ساخت خوب و برند شناخته شده هوندا باعث می‌شوند هوندا HR-V پکیج نسبتاً کاملی برای خریدار باشد.

یکی از مشهورترین خودروهای دنیا کمری است که نسخه هیبریدی آن را نیز می‌توان خریداری کرد. قلب تپنده کمری هیبریدی از موتور 2.5 لیتری تنفس طبیعی و موتوری برقی تشکیل شده و قدرت ترکیبی 225 اسب بخاری و گشتاور 221 نیوتون متری دارد. کمری به عنوان سدانی خوش‌ساخت با توانایی‌های حرکتی خوب و کابین جادار و سواری نرم شناخته می‌شود.

برادر کوچک‌تر تیگو 8 پرو e پلاس پلاگین هیبرید که با نام تیگو 7 پرو e پلاس شناخته می‌شود از قوای محرکه مشترکی با برادر بزرگ‌تر سود برده و 326 اسب بخار قدرت دارد. قیمت مناسب‌تر نسبت به سایر گزینه‌های این لیست، کیفیت ساخت پذیرفتنی و آپشن های فراوان جزو نقاط قوت این کراس اور چینی هستند.