ترفندهای کاهش مصرف سوخت برای رانندگان کامیون در ایران

کامیون‌ها و کشنده‌ها به‌خاطر وظایف و بارهای سنگینی که بر دوش می‌کشند، برای حرکت کردن به انرژی بیشتری هم نیاز دارند؛ پس مصرف سوخت آن‌ها هم بالاتر است. گذشته از این مهم که بیشتر آن‌ها از سوخت گازوئیل، دیزل، استفاده می‌کنند مصرف سوختشان بسته به بار، نوع و کاربری از 25 تا فراتر از 38 لیتر در 100 کیلومتر تغییر می‌کند. از آنجا که رانندگان وسایل‌نقلیه سنگین غالبا مسیرهای بسیار طولانی را می‌پیمایند، هزینه سوخت بالایی را هم متحمل می‌شوند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که به بررسی روش‌هایی کارآمد برای مدیریت مولفه‌های مختلف برای کاهش مصرف سوخت خواهیم پرداخت.

سرعت یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر عملکرد پیشرانه کامیون یا کشنده به شمار می‌رود. وسایل‌نقلیه سنگین به‌خاطر وزن بالایی که دارند، نیاز به نیروی ترمز بیشتری دارند پس اگر الگوی حرکتی راننده نادرست باشد، مصرف سوخت را افزایش خواهد داد. بهترین حالت آن است که راننده بتواند بدون ایجاد تغییرات ناگهانی پی‌درپی در گاز و ترمز، سرعتی یکدست و یکنواخت را حفظ کند. اگر کامیون شما از فناوری کروزکنترل بهره‌مند شده است، می‌توانید به آن تکیه کنید.

مصرف سوخت توسط پیشرانه کامیون یا کشنده انجام می‌شود؛ پس سلامت درست اجزای این بخش و کیفیت مناسب فیلترهای سوخت و هوا تاثیر مستقیمی روی آن خواهد گذاشت. توجه ویژه به سرویس‌های دوره‌ای و عیب‌یابی، (تا حد امکان) استفاده از قطعات، روغن و سوخت باکیفیت‌ و رفع نقص‌های نرم‌افزاری کامپیوتر کامیون در بخش‌های فنربندی، ترمز و پیشرانه می‌تواند به حفظ سلامت این بخش کمک کند. مهم‌ترین نکته در این قسمت، وارسی دوره‌ای به شمار می‌رود.

انتخاب لاستیکی که مقاومت مناسبی در برابر لغزش جاده‌ای داشته باشد می‌تواند تاثیری مثبت روی مصرف سوخت بگذارد. پس از انتخاب نوع تایر مناسب، باید فشار باد درون آن را در نظر بگیرید. فشار باد لاستیک کمتر از حد استاندارد، اصطکاک بیشتری با سطح جاده ایجاد خواهد کرد و درنتیجه، مصرف سوخت را هم افزایش خواهد داد؛ عکس این ماجرا هم وجود دارد. فشار باد بیش‌‎ازاندازه کم در مسافت‌های طولانی باعث خوردگی بیشتر لاستیک هم می‌شود.

شایسته است که از هر نوع لاستیک، در بخش مناسب خود آن استفاده کنید؛ چراکه برخلاف خودروهای سبک سواری، سه نوع لاستیک اصلی تریلی (لاستیک محرک، لاستیک فرمان و تریلر) وجود دارند. تایرهای مخصوصی چندکاره‌ای هم وجود دارند که بیشتر در کامیون‌های سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند. درنظر داشته باشید که درصورت نصب تایر و زاویه‌بندی نادرست آن‌ها، مقاومت چرخشی بیشتری ایجاد شده و نه‌تنها عمر لاستیک کوتاه می‌‌شود بلکه مصرف سوخت هم افزایش پیدا خواهد کرد.

هرچند که مفهوم آیرودینامیک ممکن است کمی گیج‌کننده باشد اما با استفاده از تکنیک‌ها و تجهیزات ساده‌ای می‌توانید عبور باد از روی کامیون خود را بهبود ببخشید تا حرکت آن روان‌تر باشد و در مصرف سوخت هم صرف‌جویی شود. استفاده از اسپویلرهای (بادشکن) سقفی و جانبی می‌تواند مصرف سوخت کامیون یا کشنده شما را روی‌هم‌رفته تا 8 درصد کاهش دهد. در نظر داشته باشید که ارتفاع این اسپویلرها باید از 5 تا 10 سانتی‌متر باشند؛ به‌این‌ترتیب بهتر است که تنظیم آن‌ها را در یک کارگاه انجام دهید.

انتخاب یک مسیر طولانی و تخت احتمالا در مصرف سوخت تاثیر مثبتی خواهد گذاشت؛ البته این مسئله به نوع کامیون یا کشنده شما بستگی دارد. دوری از مسیرهای پرترافیک شهری و جاده‌های ضعیف و غیراستاندارد هم تاثیر بسیار مهمی روی زمان‌بندی سفر و مصرف سوخت خواهد گذاشت؛ پس بهتر است که مسیر سفر با توجه به نوع ترافیک انتخاب شود.

هرچند که وظیفه اصلی کامیون‌های معدن، باری و... حمل بارهای سنگین است اما هر وسیله نقلیه، با محدودیت‌های همراه است که احترام‌گذاشتن به آن‌ها باعث حفظ سلامت آن می‌شود. حمل بار غیراستاندارد تریلر و بدنه کامیون باعث کاهش عمر و خرابی زودرس قطعات، فشار به سیستم فنربندی، توقیف، آسیب به معابری مانند پل‌ها و افزایش مصرف سوخت می‌شود. درکنار استفاده از حجم بار مناسب، نحوه بار زدن هم اهمیت بسیار فراوانی دارد و می‌تواند روی فاکتورهای نامبرده مانند مصرف سوخت، تاثیر به‌سزایی داشته باشد.

درجازدن کامیون یا کشنده به‌مدت طولانی برای استفاده از امکاناتی مانند کولر و... می‌تواند فشار قابل‌توجهی را روی دوش پیشرانه قرار دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که درجازدن می‌تواند در هر ساعت 3 تا 10 لیتر بنزین را مصرف کند. استفاده از سیستم کاربردی استارت-استاپ می‌تواند راهی خوب برای جلوگیری از درجازدن‌های غیرضروری در ترافیک باشد. برای آشنایی با این فناوری، مقاله «سیستم استارت استاپ چیست؟ کاربرد، مزایا و معایب» را مطالعه کنید.

به این ترتیب روش‌های مختلفی برای کاهش مصرف سوخت وجود دارند که رانندگان و مالکان با تکیه‌بر آن‌ها می‌توانند در هزینه‌های بلندمدت خود صرفه‌جویی کنند. جدول زیر، مقایسه‌ای از سهولت انجام این روش‌ها را در اختیارتان قرار می‌دهد تا بهترین روش صرفه‌جویی سوخت را برای کامیون خود انتخاب کند.

در نهایت باید در نظر داشت که با توجه به افزایش نرخ لوازم کامیون و سوخت، دستیابی به صرفه‌جویی بهینه در کامیون‌ها ضرورتی برای هر راننده و ناوگان حمل و نقل است. رانندگان می‌توانند با رعایت نکاتی مانند رانندگی هوشمندانه و با سرعت ثابت، نگهداری و بازرسی منظم فنی، استفاده از سوخت باکیفیت و روغن‌های مناسب، مدیریت صحیح بار و وزن و پرهیز از درجازدن‌های طولانی، به سمتی حرکت کنند که هر سفر نه تنها به مقصد می‌رسد، بلکه هزینه کمتری را هم روی دوش آن‌ها می‌گذارد.

اگر شما هم در این زمینه دانش یا تجربه‌ای دارید، آن را در بخش نظرات با ما و سایر مخاطبان پدال در میان بگذارید.