مازراتی بای‌توربو، اولین خودروی توئین توربوی تولیدی جهان

این روزها استفاده از دو توربوشارژر در بسیاری از خودروها کاملاً متداول است اما در دهه ۸۰ حتی استفاده از یک توربوشارژر هم ایده‌ای تازه محسوب می‌شد و این شیوه القای اجباری صرفاً در خودروهای اسپرتی مثل پورشه ۹۱۱ بکار گرفته می‌شد؛ بنابراین، چهار دهه پیش، القای اجباری توئین توربو حتی در حد ایده هم مطرح نبود. بااین‌حال، یک شرکت در سال ۱۹۸۱ یعنی سال‌ها زودتر از رقبا این فناوری را ارائه کرد.

در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، مازراتی به لطف تولید خودروهای اسپرت جذاب، به برند بسیار مشهوری تبدیل شده بود. این شرکت با مدل‌هایی مثل مراک، بورا و گیبلی، در کنار نام‌هایی مثل فراری و پورشه، جزء برندهای پیشرو در بازار خودروهای پرفورمنس بود. در دهه ۸۰ اما که مازراتی به تملک دتوماسو درآمد، الخاندرو دتوماسو ایده جدیدی برای این برند ایتالیایی داشت. وی معتقد بود که مازراتی بجای تمرکز روی سوپراسپرت‌ها، باید برای جذب خریداران بیشتر، خودروهای معمولی‌تری را معرفی کند تا بتواند فروش خود را افزایش دهد. بدین ترتیب، مدل بای‌توربو خلق شد.

این خودرویی با فرم سنتی سه جعبه‌ای بود که نشانی طراحی گوه‌ای شکل خودروهای قبلی مازراتی نداشت. بای‌توربو عصر جدیدی را برای مازراتی آغاز کرد و به ستون فقرات این شرکت تبدیل شد که تا سال ۱۹۹۴ در انواع مختلفی به تولید رسید. البته ظاهر جعبه‌ای شکل بای‌توربو شبیه دیگر خودروهای زمان خود بود و تفاوت چندانی با لانچیا دلتا یا آئودی کوپه نداشت که این باعث می‌شد کاملاً با تصویر مازراتی که طی سال‌ها به‌عنوان سازنده سوپراسپرت شکل گرفته بود فاصله داشته باشد ولی وقتی کاپوت باز می‌شد، همه‌چیز تغییر می‌کرد. اینجا پیشرانه‌ای عجیب و پیشرفته قرار داشت. این یک موتور جمع‌وجور ۲ لیتری V6 بود که به دو توربوشارژر مجهز شده بود آن‌هم در زمانی که آئودی تازه با مدل کواترو که یک توربوشارژر داشت جهان را شگفت‌زده کرده بود. این پیشرانهٔ نوآورانه با کابین لوکسی همراه بود تا یک مازراتی روزمره را خلق کند.

مازراتی بای‌توربو که در دسامبر ۱۹۸۱ عرضه شد، به یک موتور V6 با زاویه ۹۰ درجه مجهز بود که از دو توربوشارژر کوچک بهره می‌برد. این برای اولین بار بود که در یک خودروی تولیدی از دو توربوشارژر استفاده می‌شد و ایده‌ای بسیار جلوتر از زمان خود بود. این موتور 2 لیتری همچنین اولین موتور تولیدی بود که از سه سوپاپ در هر سیلندر (دو سوپاپ هوا و یک سوپاپ دود) استفاده می‌کرد که البته بعداً به چهار سوپاپ در هر سیلندر مجهز شد. دو توربوشارژر این موتور به‌صورت موازی یعنی هم‌زمان باهم کار می‌کردند ولی هرکدام یک ردیف از سیلندرها را تغذیه می‌کردند. به عقیده مازراتی، دو توربوشارژر کوچک‌تر سریع‌تر از یک توربوشارژر بزرگ دور می‌گیرد و درنتیجه تأخیر توربو که در اکثر خودروهای پرخوران اولیه بشدت احساس می‌شد را کاهش می‌دهد.

هرچند موتورهای توئین توربوی امروزی با حجم کم قدرت‌های بالایی تولید می‌کنند ولی پیشرانهٔ V6 توئین توربوی مازراتی تنها ۱۸۰ اسب بخار قدرت داشت. بااین‌حال، به لطف وزن تنها ۱۰۸۵ کیلوگرمی خودرو، بای‌توربو ظرف ۶.۵ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت می‌رسید و می‌توانست به حداکثر سرعت ۲۱۵ کیلومتر بر ساعت دست یابد. در سال ۱۹۸۳ اما مدل قوی‌تر بای‌توربو S معرفی شد که 205 اسب بخار قدرت داشت. این افزایش قدرت به لطف افزایش بوست توربوها و تجهیز به دو اینترکولر حاصل شده بود که توسط دو کانال هوا روی کاپوت تغذیه می‌شدند. در سال‌های 1986 و 1987 نیز هردو نسخه به سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری مجهز شدند و بای‌توربو i و بای‌توربو Si نام گرفتند. سیستم انژکتوری قدرت این مدل‌ها را به ترتیب به 188 و 220 اسب بخار افزایش داد.

ازآنجایی‌که در ایتالیا خودروهایی که حجم موتوری بیش از 2000 سی‌سی داشتند مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده 38 درصدی می‌شدند، بای‌توربو در دو نسخه تولید شد. نسخه‌های 2 لیتری عمدتاً برای بازار داخلی ایتالیا در نظر گرفته شده بودند و بای‌توربو در بازارهای صادراتی ابتدا با موتور 2.5 لیتری و بعداً 2.8 لیتری عرضه می‌شد. موتور 2.5 لیتری در نسخهٔ کاربراتوری برای بازار آمریکا 185 اسب بخار و برای بازار اروپا 192 اسب بخار قدرت داشت. در سال 1989 نیز حجم این موتور به 2.8 لیتر افزایش یافت که قدرت را در آمریکای شمالی به 225 اسب بخار و در اروپا به 250 اسب بخار رساند.

هرچند بای‌توربو مازراتی را از سازندهٔ سوپراسپرت‌های جذاب به رقیبی برای خودروهای ب‌ام‌و تبدیل کرد و به گفتهٔ آزمایش‌کنندگان آن زمان رانندگی چندان آسانی هم نداشت ولی این خودرو توانست فروش مازراتی را افزایش دهد. بای‌توربو مخاطبان جدیدی را به سمت مازراتی کشاند. نسخهٔ اسپایدر این خودرو هم توسط زاگاتو ساخته شد که اولین خودروی روباز مازراتی پس از 12 سال محسوب می‌شد. در این نسخه، شاسی بای‌توربو کوتاه شد و فاصلهٔ محوری از 2,514 میلی‌متر به 2,400 میلی‌متر رسید. علاوه بر این، مدل‌های اسپرت‌تر گیبلی و شمل، نسل چهارم کواتروپورته و کوپهٔ لوکس کاریف نیز همگی بر اساس بای‌توبو ساخته شدند. مجموعاً از تمام مدل‌هایی که بر اساس این پلت‌فرم ساخته شدند در طول حدود دو دهه، بیش از 38 هزار دستگاه تولید شد.