نگاهی به ساب 99 توربو، مهم‌ترین خودروی توربوشارژ تاریخ

در سال 2024، یافتن خودروی اسپرتی که توربوشارژر نداشته باشد، مثل گشتن دنبال سوزن در انبار کاه است. توربوشارژرها قدرت و راندمان پیشرانه‌ها را افزایش می‌دهند و بنابراین، در دوران قوانین آلایندگی سخت‌گیرانه، رواج این فناوری تعجبی ندارد. بااین‌حال، در دههٔ 70 شرایط کاملاً متفاوت بود و به‌جز چند خودروی اسپرت محدود، کسی سراغ توربوشارژر نرفته بود. بااین‌حال، ساب با عرضهٔ نسخهٔ خاصی از کوپهٔ خانوادگی 99 همه‌چیز را تغییر داد.

در دههٔ 60، ساب حضور در بخش خودروهای پرفورمنس را آغاز کرد. این شرکت در سال 1970، نسل جدید کوپهٔ اسپرت سونت را معرفی کرد که برای بازار ایالات‌متحده در نظر گرفته شده بود تا به‌عنوان یک برند پرفورمنس در این بازار مهم جدی گرفته شود. این خودرو با یک پیشرانهٔ 1.5 لیتری V4 ساخت فورد به بازار عرضه شد ولی به دلیل فروش پایین، در سال 1974 کنار گذاشته شد. بااین‌حال، ساب که نمی‌خواست از بخش پرفورمنس بازار خارج شود، تصمیم گرفت نسخهٔ سریع‌تری از مدل 99 خود را تولید کند.

بدین منظور، ساب استفاده از توربوشارژر را در نظر گرفت یعنی فناوری‌ای که در دههٔ 70 اصلاً متداول نبود. البته این تکنولوژی قبلاً چند بار آزمایش شده و الدزمبیل جت‌فایر اولین خودروی تولیدی توربوشارژ جهان بود که در سال 1962 به بازار عرضه شد ولی نتوانست موفق عمل کند تا اینکه در اوایل دههٔ 70 سروکلهٔ این سیستم پرخوران با ب‌ام‌و 2002 توربو و پورشه 911 توربو دوباره زیر کاپوت خودروهای سواری پیدا شد. بااین‌وجود، تولید 2002 توربو به دلیل تأخیر توربوی وحشتناک خیلی زود خاتمه یافت و 911 هم برای اکثر خریداران خیلی گران و سرکش بود. مهندسان ساب که به این خلأ در بازار پی بردند، روی توسعهٔ یک پیشرانهٔ توربوشارژ کار کردند که هم تأخیر توربو را کاهش دهد و هم اکثر مردم توانایی خرید آن را داشته باشند.

بزرگ‌ترین مشکل توربوشارژرهایی که در خودروهایی مثل ب‌ام‌و 2002 و پورشه 911 استفاده می‌شد، اندازهٔ بسیار بزرگ آن‌ها بود. به همین دلیل، این خودروها نه‌تنها از تأخیر توربوی شدیدی رنج می‌بردند بلکه افزایش ناگهانی قدرت حتی باتجربه‌ترین راننده‌ها را هم برای حفظ خودرو در مسیر درست به دردسر می‌انداخت. ساب که می‌خواست قیمت 99 توربو را پایین نگه دارد، کار را با پیشرانهٔ 2 لیتری چهار سیلندر ساده‌ای آغاز کرد که ابتدا توسط شرکت بریتانیایی تریومف طراحی شده بود. این موتور قبلاً با سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری پیشرفته‌ای در مدل 99 مورداستفاده قرار گرفته بود، گزینهٔ ایده‌آلی برای افزودن توربوشارژر محسوب می‌شد.

ساب این پیشرانه را به توربوشارژر ساخت گرت مجهز کرد که کوچک‌تر از نمونه‌های مورداستفاده در 2002 و 911 بود. ساب عمداََ توربوشارژر کوچک‌تر را انتخاب کرد زیرا نه‌تنها تأخیر کمتری داشت بلکه با نسبت تراکم پایین‌تر 7.2، مصرف سوخت مناسبی را هم فراهم می‌کرد. این تصمیم نتیجهٔ مثبتی به دنبال داشت زیرا توربوشارژر ساب از دور تنها 1,500 rpm وارد عمل می‌شد و تأخیر را بسیار کاهش می‌داد درحالی‌که توربوشارژر 2002 تا دور 4 هزار rpm فعال نمی‌شد. علاوه بر این، ازآنجایی‌که توربوشارژر کوچک گرت قدرت کمتری به موتور اضافه می‌کرد، 99 همچنان به‌راحتی قابل رانندگی بود. این پیشرانهٔ 2 لیتری توربو، 145 اسب بخار قدرت و 235 نیوتن متر گشتاور داشت که حدود 45 اسب بخار و 68 نیوتن متر از 99 تنفس طبیعی بیشتر بود.

موتور ساب 99 توربو به دلیل استفاده از توربوشارژر کوچک‌تر که تأخیر توربو را کاهش می‌داد و قدرت کلی موتور را قابل‌استفاده‌تر می‌کرد به همراه سیستم انژکتوری که امکان استفادهٔ مؤثر از بوست توربوشارژر را فراهم می‌کرد، با موتورهای توربوی قبلی تفاوت داشت. به لطف این ویژگی‌ها، موتور چهار سیلندر ساب قدرتی مشابه پیشرانه‌های شش سیلندر خودروهایی مثل ب‌ام‌و 323i را با مصرف سوخت بسیار کمتری ارائه می‌کرد.

ساب همچنین توانست به هدف خود برای پایین نگه داشتن قیمت هم دست یابد زیرا 99 توربو زمانی که در سال 1978 عرضه شد، زیر 10 هزار دلار معادل 50 هزار دلار امروز قیمت داشت. قیمت این خودرو فقط 250 دلار بیشتر از ب‌ام‌و 320i بود که با شتاب 10.5 ثانیه، کندتر از ساب 99 با شتاب 8.9 ثانیه بود. این ماشین غیر از پیشرانهٔ توربو به سیستم تعلیق مستقل در جلو و کمک‌فنرهای گازی بلیشتین در عقب هم مجهز شد درحالی‌که برای مهار خودرو هم ترمزهای دیسکی قدرتمندی در نظر گرفته شده بود.

پس از موفقیت ساب با 99 توربو، نظر دیگر خودروسازان هم به این فناوری جلب شد. جنرال موتورز بلافاصله با پیشرانهٔ V6 بیوک دوباره سراغ توربوشارژر رفت و فورد نیز برای افزایش قدرت موتور چهار سیلندر نسل سوم موستانگ از این فناوری بهره برد. علاوه بر این، توربوشارژر به مسابقات اتومبیلرانی مثل فرمول یک و WRC هم راه پیدا کرد. درنتیجه، این تکنولوژی به‌طور مداوم توسعه یافت و هرروز قابل‌استفاده‌تر، قابل‌اعتمادتر و مهم‌تر از همه، قوی‌تر شد.