آفرود همواره یکی از پرطرفدارترین رشته‌های ورزشی مربوط به خودروها بوده و هست. به همین دلیل خودروسازان سعی میکنند هر ساله امکانات جدید آفرودی به خودروهایشان اضافه کنند یا حداقل اقدام به ارتقا همان سیستم‌های قبلی کنند. در این مقاله از سری مقالات آموزشی مجله پدال سعی داریم به طور خلاصه به معرفی برخی از مهمترین امکانات آفرودی در خودروها بپردازیم. با ما همراه باشید
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
همچنین بخوانید: اصول اولیه رانندگی آفرود و آموزش طبیعت گردی با خودرو
چرخش تانکی
چرخش تانکی یک ویژگی آفرودی نسبتا جدید در خودروهاست که برای اولین بار توسط کمپانی ریویان استفاده شد. همانطور که از نامش هم مشخص است هنگام فعال بودن این ویژگی خودرو این امکان را دارد که تقریبا با شعاع گردش صفر، به طور درجا ۳۶۰ درجه بچرخد. این ویژگی فقط در خودرهای برقی در دسترس است چون باید هر یک از چرخ‌ها مجهز به یک موتور مستقل باشند تا بتوانند به صورت درجا دور بزنند. البته چرخش تانکی فقط در خودروهای گران قیمت استفاده می‌شود و به هیچ عنوان آپشن ارزانی نیست.
جالب است بدانید در برخی از خودرهای افرودی مانند لکسوس LX570 از سیستمی استفاده شده تا شعاع گردش را در معابر آفرودی کوچک و تنگ کاهش دهد. البته تکنولوژی استفاده شده برای این ویژگی بسیار ابتدایی و ساده است.
همچنین بخوانید: ویژگی جذاب “چرخش تانک” در ریویان R1T
قفل دیفرانسیل (دفلاک)
برخلاف مورد قبلی، قفل دیفرانسیل یکی از قدیمی‌ترین آپشن‌هایی است که در خودروهای آفرودی استفاده می‌شود. قدمت استفاده از قفل دیفرانسیل به دهه‌ها قبل برمی‌گردد. به جرعت می‌توان گفت این سیستم مهمترین و حیاتی‌ترین نیاز یک خودروی آفرودی است. در واقع اگر یک خودروی آفرودی مجهز به این سیستم نباشد عملا تفاوتی با یک خودروی غیر آفرودی ندارد!
اگر بخواهیم به طور کوتاه به بررسی عملکرد این سیستم بپردازیم باید بگوییم در خودروهای عادی که دیفرانسیل معمولی دارند زمانی که یکی از چرخ‌ها از زمین جدا می‌شوند انتقال نیرو به چرخ روی زمین متوقف و تمام نیرو به چرخ روی هوا منتقل می‌شود. در نقطه مقابل خودروهایی که مجهز به سامانه قفل دیفرانسیل هستند عملکرد کاملا متفاوتی دارند! یعنی زمانی که ناهمواری‌های زمین باعث سه چرخ یا دو چرخ شدن خودرو شود انتقال نیرو فقط به چرخهای روی زمین صورت می‌پذیرد و به چرخهای روی هوا هیچ گشتاوری نمی‌رسد.
همچنین بخوانید: همه چیز درباره دیفرانسیل خودرو و نحوه کار آن
کرال کنترل
کرال کنترل یا همان کنترل خزش یکی زیباترین و جالب‌ترین امکانات آفرودی خودرهاست. این سیستم در کمپانی‌های مختلف نام‌های متفاوتی دارد. برای مثال فورد این ویژگی را با نام تریل کنترل معرفی می‌کند. اگر بخواهیم خیلی ساده عملکرد این سیستم را توضیح بدهیم باید بگوییم زمانی که از کرال کنترل استفاده میکنید مانند این است که کروزکنترلی مخصوص معابر آفرودی فعال کرده‌اید!
زمانی که کرال کنترل وارد مدار می‌شود تمام کنترل خودرو به جز فرمان توسط همین سیستم انجام می‌شود. این سیستم با توجه به میزان لغزندگی، جنس و شیب جاده، خودرو را به بهترین نحو کنترل می‌کند تا در معابر سخت و ناهموار خودرو بتواند با بهترین کشش به راه خود ادامه دهد. البته کرال کنترل معمولی خودرو را با سرعت‌های بسیار پایین (معمولی کمتر از ۸ کیلومتر بر ساعت) می‌راند.
کنترل سرعت در سرپایینی
سیستم کنترل سرعت در سرپایینی در خودروهای آفرودی یکی از اجزای و نسبتا مهم و پیچیده در این خودروها است. این سیستم‌ها به طور عمده برای کنترل سرعت و جلوگیری از لغزش در شرایط مختلف مانند مسیرهای کوهستانی، مسیرهای آبیاری شده و مواد لغزنده مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله تکنولوژی‌های استفاده شده در این سیستم‌ها می‌توان به ABS (سیستم ترمز ضد قفل)، Traction Control (کنترل چرخش)، Electronic Stability Control (کنترل پایداری الکترونیکی) و Hill Descent Control (کنترل سرعت در سرپایینی) اشاره کرد.
سیستم کنترل سرعت در سرپایینی (Hill Descent Control) به خودرو کمک می‌کند تا به طور خودکار و کنترل شده در مسیرهای زمینی شیب‌دار و ناهموار، سرعت مناسب حفظ کند. این سیستم با استفاده از سنسورها و فناوری‌های الکترونیکی، فشار بر ترمز را تنظیم می‌کند تا از لغزش جلوگیری کند و خودرو را به طور کنترل شده به پایین ببرد.
دنده کمک
دنده کمک یکی دیگر از کاربردی‌ترین امکاناتی است که یک خودروی افرود می‌تواند به آن مجهز باشد. ترانسفر کیس یا همان گیربکس کمکی یک نوع گیربکس کوچک‌تر و ساده‌تر از گیربکس اصلی خودرو است که معمولا کمی جلوتر از گیربکس اصلی خودرو قرار می‌گیرد. زمانی که شما خودرو را بر روی دنده کمک قرار می‌دهید دنده‌ای سنگین‌تر از دنده یک بر مدار انتقال قدرت قرار می‌گیرد. واضح است هنگامی که با دنده سنگین حرکت میکنید سرعت خودرو بسیار پایین‌تر و در عوض دور موتور و گشتاور بالاتر می‌رود.
تا یکی دو دهه قبل خودروسازان یک لیور دنده کوچک کنار دسته دنده اصلی قرار می‌دادند تا امکان کنترل دنده سنگین فراهم باشد. اما امروزه چند دکمه کوچک جای آن دسته دنده قدیمی را گرفته.
همچنین بخوانید: بهترین خودروهای آفرود ایران؛ از هایلوکس و لندکروزر تا پاژن و آمیکو
به نظر شما مخاطبان عزیز پدال بهترین ویژگی آفرودی در خودروها چیست؟
amirboss
۱۲ فروردین ۱۴۰۳مهمترین نکته برای یه آفرود حرفه ای جدا از قابلیت های خودرو عملکرد راننده ست.
Taha Ayoobi
۱۲ فروردین ۱۴۰۳آره واقعا تجربه و مهارت خیلی مهمه
amirboss
۱۲ فروردین ۱۴۰۳حالا یه عده فکر میکنن شر میبافم.
ولی خیلی جاها هست همین خودرو های تا دندان مسلح با چندین نوع سیستم کمکی تو آفرود گیر میکنن و یه خودرو چهل سال پیش میاد میکشدشون بیرون.
مهارت راننده تو راس قابلیت های آفرود هست.
S
۲۲ فروردین ۱۴۰۳شدیداً موافقم
علی جردن
۱۲ فروردین ۱۴۰۳ری را کاش دو دیفرانسیل تولید میشد با یک جفت لاستیک گل درشت حرفا داشت واسه گفتن اما مثل چینیا تک محور ساختن
NAVID۰۰۹۸
۱۲ فروردین ۱۴۰۳ری‌را ؟؟؟!!!
ما از کهکشان راهِ شیری تعریف میکنیم ، شما از جعفرآباد یالغوز‌آباد!!!!!
اینایی که تو مقاله اومده را اگر برای سری۷۰ سوارانِ عزیزِ کُرد در کردستان تعریف کنید با علامت تعجب نگاهتون میکنند!!!
در آفرود ، شاسی قوی و گشتاور بالا و دو دیفرانسل بودن مطمئن از همه مهمتره و اگر این سه هماهنگ باشند ، ۷۰٪ مهارت راننده مهم هست و ۳۰٪ خودرو !!!
برای همین خیلی‌ها جیمنی را مسخره میکنند چون موتور کوچکی دارد در صورتی که در آفرود فلفل‌ریزه هستش در جمع بزرگان و میشه روی آفرود بودنش حساب باز کرد!
و اگر نه G63 AMG هم داشته باشید راننده نباشید در اولین مانع گیر میکنید و هم خودتون و هم ماشین رو به چُخ میدید!!!
اما دفلاک و کرال کنترل در چند سال اخیر بسیار خودش را نشان داده و به شدت کارایی بالایی داره در شرایط سخت!!!
یه نکته‌ی جالب بگم در مورد همین نیسان گاوی خودمون که درسته اسب‌بخار و گشتاور بالایی نداره ولی گشتاورش در دور پائین حرف نداره و برای همین بلوچ‌ها میخرند و دو دیفرانسیل دستیش میکنند و جاهایی میروند که سری ۷۰ میره!!!
یادم میاد سال ۹۸ که عرضه خودروها کم شده بود ، بلوچ‌های عزیز در ایران میگشتند و نمونه‌های صفر کیلومترش را میخریدند و تجهیزش میکردند و به یکباره قیمت نیسان زامیاد به شدت بالا کشید تا اینکه رفته رفته عرضه‌اَش بالاتر رفت و اگر نه قیمتش به کشنده FH ولوو میرسید😂!
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳این فقط یه شایعه هستش واسه اینکه امکان دو دیفرانسیل کردن نیسان سایپا وجود نداره چون باید کل سیستم موتور و گیربکس و چندتا چیز دیگش تغیر کنه و همه اینا باعث میشه خرجش چندین برابر قیمت ماشین دربیاد ……. پس بهترین گزینه همون پیکاپهای تویوتا حتی مدل پایینش برای مردم اون منطقه هستش که اکثراً هم دارن
NAVID۰۰۹۸
۱۲ فروردین ۱۴۰۳زیزیگولو جان
با چشم خودم دیدن
اینکارو کردن و میکنن
datsun
۱۲ فروردین ۱۴۰۳درود من هم دیدم دو دف کردن
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳نوید مگر اینکه موتور یه ماشین دیگه رو انداخته باشن رو نیسان سایپاشون چون طرفای سیستانو بلوچستان خصوصاً مرز با افغانستان موتور و گیربکس صفره تویوتا یا نیسان با قیمتای تقریباً مفت گیرشون میاد ……… یهو میبینی لندکروز با قیمت هشتصد میلیونم گیر میاد ولی اینا سند ندارن و معلوم نیستش از کجای دنیا دزدیدن و آووردن اونجا
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳نوید هرجوری که فکر میکنم نمیشه موتور و گیربکس نیسان سایپا رو دو دف کرد ، اصلاً شدنی نیستش مگر اینکه کلاً موتور و گیربکس و گاردون و ……… همه رو عوض کنن
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳نوید یه چیز دیگه اینکه نیسان سایپا چهار سیلندر و ۱۰۰ اسب بخاری هستش و به فرض مثال که بشه دو دِفشون کرد!!!!! اصلاً اونوقت دیگه هر چقدر زور بزنه میتونه راه بره؟
NAVID۰۰۹۸
۱۲ فروردین ۱۴۰۳زیزیگولو جان
سایپا نه
مجموعه‌های شخصی اینکارو میکنن!
از سایپا همین که چهارتا چرخم زیرش میذارن باید قدردانی کرد نه بیشتر!
NAVID۰۰۹۸
۱۲ فروردین ۱۴۰۳زیزیگولو
قدرت کشش موتور نیسان با اینکه گشتاور پائینی داره ولی چون در دور پائین با گیربکس همخوانی داره به شدت مناسب هست!
به اسب‌بخار و حتی گشتاورش توجه نکنید ، مهم ضرایب دنده و تو دست بودن قدرتش در دور پائین هست!
datsun
۱۲ فروردین ۱۴۰۳مگه همین موتور رو پاترول دو در نیست زور میزنه خوب هم میزنه
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳نوید همون مجموعه های شخصی هم به احتمال زیاد موتور و گیربکس یه ماشین دیگه رو میبندن رو نیسان سایپا ……. هر چقدر فکر میکنم هیچ جوره شدنی نیستش
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳datsun درسته که هر دوتا ماشین موتورشون ۲.۴ لیتری و ۱۰۰ اسبی هستش ولی طراحی سیستم موتور و گیربکس نیسان پاترول که واسه یه ماشین 4WD و آفرود هستش با موتور و گیربکس نیسان جونیور فرق میکنه …… این یکی کاربردش یه چیزه و اون یکی یه چیز دیگست
ali_x76
۱۷ فروردین ۱۴۰۳موتور که همون پاتروله، ترنسفر کیس و تعلیق و فرمان و دیفرانسیل پاترول بهش اضافه بشه دو دف میشه.
JaMsHiD
۱۲ فروردین ۱۴۰۳بیشتر اوقات دو دیفرانسیل نمیکنن .
شاسی یه تویوتا هایلوکس اوراقی رو برمیدارند و اتاق و قسمت بار نیسان رو روش نصب میکنند .
نیسان زامیاد فنر لول هم دیدم . ولی فهمیدم شاسی و موتور و گیربکس کلا تویوتا شده و این ماشین فقط اتاقش نیسانه .
این کار خیلی خرجی کمتری داره وگرنه باید اکسل جلو و ساختار شاسی و اتاق راننده و گیربکس دستخوش تغییر بشه که بالای چهارصد تومن خرج داره
۱۳ فروردین ۱۴۰۳👹👿💩اصلا بد هیچ دو دیفرانسیل کردن نیسان یا تویوتا حتی چینی ژاپنی کره ای بد هیچ بخصوص دو دیفرانسیل کردن نیسان زامیاد زامیاد یه کار پیش پا افتاده و احمقانه و سطحی یه و گفتنشم حتی همینطوره از اینجا میشه به دیدگاه سطحی و الکی و کامنتای اشتباه و تکراری و تعصبی بد NAVID۰۰۹۸ پی برد بد همین دیدگاههای سطحی و الکی و اشتباه و تعصبی غیر از اینکه باعث انحراف خواننده اند چی اند مگه
تجدید نظری کنید در این مورد خودتون و دیگران رو به سخره نگیرید.💩👹👿
B
۱۲ فروردین ۱۴۰۳اینا اگه دو دف ساز بودن ما وضعمون این نبود چه آرزو ها دارید
جومونگ
۱۲ فروردین ۱۴۰۳شاسی نردبانی – دف لاک – دنده کمک – چارچرخ محرک – لاستیک مناسب ، ابتدایی ترین ملزومات هر آفرودریه .
خندم میگیره به اون خبر یکی دو روز پیش که سانتافه رو ۵ سانت ارتفاع دادن فکر کردن آفرودر شد :)
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳همه ی این چیزایی که تو این مقاله گفته شده در جای خودش کاملاً صحیح و درست هستش ولی دوتا ویژگی مهم تو ماشینای آفرودی ، اولی داشتن سیستم چرخای چهارگانه هستش که به ماشین امکان انتقال نیرو به تموم چهار چرخ رو میده که این ویژگی واسه عبور ماشین از موانع مختلف و مسیرای دشوار خیلی حیاتی هستش و دومی داشتن شاسی بلند تو ماشینای آفرودی که به ماشین امکان عبور از موانع بزرگتر و جلوگیری از آسیب به زیر ماشین رو میده ……….. از قدیم تا الآن هیچ ماشین آفرودی بدون داشتن این دوتا ویژگی مهم نتونسته موفق باشه و اصلاً بدون این دوتا ویژگی امکان پذیر نیستش
مازیار
۱۲ فروردین ۱۴۰۳سیستم چرخهای چهارگانه چی هست؟
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳همون 4WD
مازیار
۱۲ فروردین ۱۴۰۳4WD جزء امکانات آفرودی نیست الزامات هست. اگه نباشه که اسمش آفرود نمیشه.
اونقدر کنجکاو شدم بدونم چیه و اونقدر کامنت دیر تایید شد که دوباره پرسیدم!
آقای پدال مرحمت فرموده پرسش مجدد را حذف بفرمائید
Ehsan
۱۳ فروردین ۱۴۰۳نه 4wd نیست اون چهار چرخ محرک awd هستش که هر چرخ نیرو رو جداگونه از طرف موتور و گیربکس میگیره که قدرتش از 4wd هم بیشتر است
مازیار
۱۲ فروردین ۱۴۰۳نگفتی سیستم چرخهای چهارگانه چیه؟
کنجکاوی ایجاد کردی راهنمایی بفرمایید زیزیگولو جان
زیزیگولو
۱۲ فروردین ۱۴۰۳مازیار همون چهارچرخ محرک یا تمام چرخ (4×4) که قابلیت گشتاوری نیروی محرکه تولید شده موتور رو بر روی چهار چرخ به صورت همزمان داره ….. که مطنئناً خودت میدونی
Taha Ayoobi
۱۲ فروردین ۱۴۰۳فک کنم منظورش تمام چرخ متحرکه
ali_x76
۱۲ فروردین ۱۴۰۳چیزی که خیلیا در مورد دیفرانسیل اشتباه میکنن، اینه که وقتی ماشین سه لنگ میشه، همه نیرو به چرخی میرسه که رو هواست و به خاطر همین ماشین گیر میکنه.
عزیزان شیوه عملکرد دیفرانسیل به این صورته که نیرو رو به طور مساوی بین دوطرف خودش تقسیم میکنه، حالا اگر یک چرخ روی هوا باشه به خاطر اینکه هیچ اصطکاکی نداره شروع میکنه به چرخیدن با سرعت بالا، اما چرخ روی زمین با وجود اینکه معادل چرخ روی هوا نیرو دریافت میکنه، به خاطر وجود درگیری و اصطکاک با زمین نمیچرخه، حالا اگه مقدار گشتاور ورودی خیلی زیاد باشه میبینیم اون چرخ روی زمین هم شروع به گردش میکنه.
در نهایت و به زبان ساده، عملکرد دیفرانسیل اینطوریه «قدرت برابر – سرعت نابرابر»
و وقتی دفلاک فعال میشه، کلا عملکرد دیفرانسیل حذف میشه و به زبان ساده «سرعت برابر – قدرت نابرابر»
یعنی چون هردو چرخ قراره با یک سرعت بچرخن (به هم قفل شدن) دیگه نیروهای وارده برابر نیست (چرخ روی هوا فقط به نیرویی نیاز داره که به اینرسی لاستیک و رینگ غلبه کنه) در حالی که چرخ روی زمین قراره ماشین رو جابجا کنه (فرضا ۹۹ درصد قدرت به چرخ روی زمین میرسه و ۱ درصد به چرخ روی هوا)
حالا سیستم‌های کنترلی جدید هم با اعمال ترمز روی چرخی که هرز میزنه، سعی میکنن قدرت بیشتری به چرخ دارای اصطکاک برسونن.
آرمان`
۲۰ فروردین ۱۴۰۳دوست عزیز اشتباه میکنید. اگه نیرو به صورت مساوی بین چرخ ها انتقال پیدا کنه خودرو در پیچ ها به شدت ناپایدار میشه.
اصلی ترین عملکرد دیفرانسیل توزیع نیرو بین چرخ هاست و تو خیلی از مواقع که خودرو در مسیر مستقیم و هموار حرکت نمیکنه نیرو بین دو چرخ متصل به دیفرانسیل تفاوت داره.
R@min
۱۲ فروردین ۱۴۰۳بجای چرخش تانک احمقانه که هیچ کاربردی نداره، از سیستم های trail turn assist، sway bar disconnect، لاستیک بید لاک و… نام می بردین مقاله بهتری می شد.
شاهین
۱۲ فروردین ۱۴۰۳اول تمجید کنیم از عکس سر صفحه که عنکبوت آفرودر محسوب میشه
دوم اینکه اون قفل دیفرانسیل خیلی مهمه
طوری که اگر روی پراید دف جلو اجرایی بشه و با همون تک محور خیلی جاها میتونه بره! نگو نمیتونه چون بدون دفلاک هم دیده شده رفته جایی که برای بز کوهی قفل بوده اون مکان
Taha Ayoobi
۱۲ فروردین ۱۴۰۳عکس سر صفحه رانگلره؟
شاهین
۱۲ فروردین ۱۴۰۳بله
صاحب سبک آفرود حضرت رانگلر
Ehsan
۱۳ فروردین ۱۴۰۳نه روبیکان