آزمون ترمزگیری با افزایش دور موتور (قسمت دوم)

ابتدا از شما می‌خواهم مقاله‌ی ریتاردر را در این لینک مطالعه نمایید. ایده‌ی این تست پس از خواندن این مقاله به ذهن بنده خطور کرد. قبلاً تست ترمز را در شرایط عادی انجام داده بودیم. در تست قبلی از معکوس‌گیری استفاده نشده بود و بنا بود تنها به اندازه‌گیری توانایی سیستم ترمزگیری اکتفا کنیم. دلیل آنکه از اندازه‌گیری مسافت ترمز با کمک دنده‌معکوس منصرف شده بودیم این بود که میزان مهارت راننده در این حالت تأثیر بسیار زیادی دارد و از آنجایی که مهارت انسان همواره نسبی است نمی‌توان نتایج را خیلی علمی و دقیق قلمداد کرد.

اما این بار قصد داشتیم تا اختلاف مسافت توقف را با کمک دنده‌معکوس نسبت به حالت دنده خلاص اندازه‌گیری کنیم. طبق معمول پرشمارترین خودروی کشور یعنی پراید را انتخاب کردیم. این همان خودرویی بود که در تست قبلی با بجای گذاشتن رکوردی بهتر از سمند و هیوندای آوانته شگفت زده مان کرده بود. خودرو در شرایط مناسبی قرار داشت و قرار شد تنها یک راننده تمامی تست‌ها را انجام دهد که تداخلی بر اثر تفاوت مهارت‌ها ایجاد نشود. شرایط محل آزمایش نیز شامل ارتفاع از سطح دریای 1630 متری و دمای هوای 5 درجه‌ی سانتی‌گراد بود. البته به دلیل بارش صبح زمین خیس بود و اگر زمین خشک میافتیم حتماً نتایج بهتری به دست می‌آمد. رکورد قبلی پراید برای توقف از سرعت 100 کیلومتر در زمین خشک 41 متر بود. با شرایط جوی این بار می‌توانستیم تأثیر لغزنده بودن زمین بر روی توقف خودرو را نیز محک بزنیم. پراید بدون استفاده از معکوس گیری در 50 متر متوقف شد که رکورد جالبی نیست. تست بعدی که انجام دادیم این بود که طوری ترمز گیری کنیم تا چرخ‌ها قفل نشوند و بدین ترتیب از درگیری سیستم ضدقفل جلوگیری کنیم. راننده‌ی آزمایش این احتمال را می‌داد که چون در تست قبلی اثبات شد توقف بدون ای‌بی‌اس سریع‌تر است شاید بتوان با جلوگیری از وارد عمل شدن این سیستم رکورد بهتری بر جای گذاشت. ترمز گیری انجام شد و مسافت 55 متر به دست آمد. با آنکه سامانه‌ی ضد بلوکه وارد عمل نشد ولی خودرو در مسافت طولانی‌تری ایستاد. علت این است که ای بی اس در زمان قفل شدن چرخ‌ها وارد عمل می‌شود و برای قفل شدن نیز باید از حداکثر توان ترمزها استفاده کرد. بنا بر این چون ما از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری کردیم پس این یعنی از حداکثر قدرت ترمزها استفاده نکرده‌ایم.

اما تست آخرمان که مربوط به مقاله‌ای می‌شود که در بالا اشاره کردم تست ترمز در وضعیت‌های مختلف بوستر است. میدانیم که خلأ بوستر ترمز توسط موتور تأمین می‌شود. در مقاله‌ای که لینک آن را در ابتدا آوردیم نویسنده به این نتیجه رسیده بودند که افزایش دور موتور چون خلأ بوستر را تقویت می‌کند پس خودرو سریع‌تر توقف می‌کند. نتیجه‌ی تست ایشان نیز همین قضیه را اثبات کرده بود. حال ما می‌خواستیم که این تست را روی یک خودروی سواری انجام دهیم و ببینیم که گاز دادن در هنگام ترمز گیری چقدر سیستم ترمز را تقویت می‌کند. راننده سرعت را به یک‌صد کیلومتر در ساعت رساند و هنگام رسیدن به محل ترمز گیری با خلاص کردن دنده این بار همزمان با فشردن پدال ترمز پدال گاز را نیز فشرد و دور موتور به حدود 5000 دور بر دقیقه رسید. پراید در این حالت در 42.80 متر متوقف شد که بیش از 7 متر سریع‌تر از حالتی بود که تنها به ترمز اکتفا می‌کردیم. 7 متر اختلاف در مسافت توقف اختلاف زیادی است که می‌تواند به قیمت رهایی یافتن از برخورد تمام شود. نگارنده شخصاً از این همه تأثیر موتور روی بوستر و توقف بسیار شگفت زده شدم. جالب بود که با وجود خیس بودن زمین با استفاده از این روش کمتر از 2 متر اختلاف با توقف در زمین خشک داشتیم.

روز بعد که زمین خشک بود دوباره برای تست به محل مورد نظر مراجعت نمودیم تا تأثیر افزایش دور موتور بر روی ترمزگیری را روی زمین خشک نیز تست کنیم. بهترین نتیجه‌ی به دست آمده 37.80 متر بود که برای پراید عالی است. البته باید توجه کرد که عمل معکوس کردن دنده نیز چون دور موتور را بالا می‌برد در تقویت توان ترمزگیری مؤثر است. در تست‌های ما مسافت توقف با کمک دنده‌معکوس نیز اندازه‌گیری شد که به دلیل اختلاف بسیار کم با حالت گاز و ترمز از آوردن اعداد آن صرف‌نظر کردیم.

اخطار: این تست تنها به‌منظور آزمایش عملکرد سیستم ترمز در یک محیط خلوت و در شرایط کنترل شده اجرا گردیده است. بدیهی است در شرایط اورژانسی احتمال کمی وجود دارد که راننده بتواند با استفاده از مدل گاز و ترمز خودرو را متوقف کند. چون معمولاً پای راست عادت به ترمزگیری دارد ولی در این حالت پای راست مسئول گاز دادن و پای چپ مسئول ترمز گیری است که چندان معمول نیست. اکیداً توصیه می‌شود هرگز از این روش در رانندگی عادی استفاده نکنید.

[jwplayer mediaid="107270"]

[دانلود ویدئو]

در پایان از آقای فرهاد سلیمانی که در انجام تست همکاری کردند و آقای مهندس فرهاد کاشانی که جرقه‌ی این آزمایش پس از خواندن مقاله‌ی ایشان در ذهن نگارنده زده شد تشکر می‌نمایم.