پیشرانه‌های منحصربه‌فرد خودروسازان، از وانکل مزدا تا W16 بوگاتی

فولکس‌واگن هفتهٔ گذشته فیس‌لیفت کراس‌اوور اطلس را معرفی کرد که از جهتی اتفاق مهمی را به همراه داشت: حذف پیشرانهٔ VR6. موتورهای VR6 که ابداع فولکس‌واگن بودند و فقط توسط این شرکت تولید می‌شدند، حالا از بازار آمریکای شمالی هم به‌طور کامل حذف شده‌اند و فقط در چین ارائه می‌شوند. این یعنی اگر فولکس‌واگن به ساخت موتورهای VR6 پایان دهد، این پیشرانه‌های منحصربه‌فرد رسماً منقرض خواهند شد. به همین دلیل، در این مطلب قصد داریم ببینیم چه پیشرانه‌های منحصربه‌فرد دیگری در جهان وجود دارند که فقط توسط یک خودروساز تولید می‌شوند.

موتور پنج سیلندر خطی زمانی ترکیب نسبتاً متداولی بود یا لااقل از امروز متداول‌تر بود اما در حال حاضر فقط آئودی همچنان این نوع پیشرانه را ارائه می‌کند. موتور پنج سیلندر آئودی که از طریق مسابقات رالی مشهور شد، از میراثی غنی برخوردار بوده و جوایز متعددی کسب کرده است. موتورهای پنج سیلندر خطی صدای بسیار منحصربه‌فردی دارند که شبیه V10 است و گشتاور زیادی تولید می‌کنند که به نرمی ارائه می‌شود. آئودی در حال حاضر موتور 2.5 لیتری پنج سیلندر خود را فقط در مدل‌های RS3، TT RS و RS Q3 ارائه می‌کند درحالی‌که این پیشرانه در سینهٔ کوپرا فورمنتور هم قرار گرفته است. بااین‌حال، این موتور دوست‌داشتنی به پایان عمر خود نزدیک شده است زیرا با برنامه‌های آئودی برای الکتریکی شدن در دههٔ آینده، به‌زودی باید با موتور پنج سیلندر خداحافظی کنیم.

در دنیای خودروهای فوق لوکس، خریداران ممکن است موتور V12 را بسیار متداول‌تر بدانند اما بنتلی این نوع موتور را با ترکیب دیگری ارائه می‌کند. پیشرانهٔ W12 با ارائهٔ قدرت فوق‌العاده نرم و صدای دوست‌داشتنی، سال‌ها است که یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های محصولات این برند بریتانیایی بوده است. این موتور هم‌اکنون در همهٔ محصولات بنتلی ارائه می‌شود اما جذاب‌ترین عملکرد آن را می‌توان در مدل‌های کانتیننتال GT اسپید و فلاینگ اسپور دید. مثل اکثر پیشرانه‌های حجیم، W12 بنتلی هم دیگر عمر زیادی نخواهد داشت و انتظار می‌رود مدل تولید محدود بتور آخرین محصول جدید بنتلی باشد که با این موتور ارائه می‌شود. برند فوق لوکس گروه فولکس‌واگن در حال سرمایه‌گذاری روی هیبریداسیون است و درنهایت به برندی تمام الکتریکی تبدیل خواهد شد.

تقریباً برای کل جهان خودرو، دوازده سیلندر حد نهایی ساخت پیشرانه محسوب می‌شود اما بوگاتی استثنای جهان خودرو است و از شکستن محدودیت‌ها و تعیین استانداردهای جدید لذت می‌برد. به همین دلیل، وقتی این برند توسط گروه فولکس‌واگن احیا شد، یک نیروگاه 8 لیتری شانزده سیلندر با چهار توربوشارژر توسعه داد. در طول دو دههٔ گذشته، قدرت این موتور از 1000 اسب بخار در ویرون به 1600 اسب بخار در شیرون سوپراسپرت افزایش پیدا کرده است. موتور W16 بوگاتی که در دو مدل اصلی و تعداد بی‌شماری مدل‌های خاص و تولید محدود استفاده شده است، واقعاً با تمام موتورهای تاریخ غیرقابل مقایسه است و شاید این همان دلیلی باشد که مرگ قریب‌الوقوع آن را بسیار غم‌انگیزتر می‌کند. بوگاتی میسترال که سال گذشته معرفی شد، آخرین مدلی است که از موتور W16 استفاده می‌کند زیرا جانشین شیرون به پیشرانهٔ هیبریدی جدیدی مجهز خواهد بود.

از یک دهه پیش که تولید مدل RX8 خاتمه یافت، مزدا دیگر خودرویی تولید نمی‌کند که در آن موتور وانکل یا روتاری چرخ‌ها را به حرکت درآورد ولی ماه گذشته، نسخهٔ جدیدی از کراس‌اوور MX-30 با موتور وانکل به‌عنوان افزایش‌دهندهٔ برد معرفی شد. این کار کراس‌اوور مزدا را به خودرویی پلاگین‌هیبریدی با برد کلی 650 کیلومتر تبدیل کرده است. پیشرانهٔ وانکل موردبحث یک موتور کاملاً جدید تک روتوری با تزریق مستقیم سوخت و حجم تنها 0.83 لیتر است که 74 اسب بخار قدرت تولید می‌کند. البته مدیران مزدا هنوز هم رؤیای ساخت یک خودروی اسپرت جدید با موتور وانکل را در سر دارند و ثبت تجاری این طرح نشان می‌دهد که توسعهٔ آن در حال انجام است اما برای طرفداران موتور وانکل، تولید همان MX-30 R-EV هم خبر خوبی خواهد بود.

پیشرانه‌های دو سیلندر در موتورسیکلت‌ها بسیار متداول هستند اما در خودروها موتورهای کمیابی به شمار می‌روند. درواقع، موتورهای دو سیلندر هم‌اکنون آن‌قدر نادر شده‌اند که فقط فیات هنوز از آن‌ها استفاده می‌کند. پیشرانهٔ دو سیلندر فیات قبلاً در محصولات دیگر برندهای متعلق به این خودروساز ایتالیایی مثل آلفارومئو میتو هم ارائه می‌شد اما هم‌اکنون فقط در فیات 500 و پاندا استفاده می‌شود. فیات این موتور کوچک را TwinAir نامیده است و آن را در نسخه‌های 1 لیتری تنفس طبیعی با 60 اسب بخار قدرت و 0.9 لیتری توربو با 105 اسب بخار قدرت ارائه می‌کند. با الکتریکی شدن فیات 500، این موتور دو سیلندر هم احتمالاً از بین خواهد رفت اما کسانی که فرصت رانندگی با TwinAir را داشته‌اند صدای بی‌نظیر آن را به یاد خواهند آورد.