محبوب‌ترین هاچبک‌ها در تاریخ خودروسازی ایران، از رنو 5 و 206 تا کوییک

هاچ‌بک‌ها در اکثر نقاط جهان خودروهای بسیار محبوبی هستند. این خودروها به دلیل ابعاد جمع‌وجور، کارایی مناسب خانوادگی و مصرف سوخت پایین، در بازارهایی مثل اروپا فروش بالایی دارند و حتی با وجود محبوبیت کراس‌اوورها، پرفروش‌ترین خودروهای اروپا هنوز هم هاچ‌بک‌هایی مثل داچیا ساندرو و فولکس‌واگن گلف هستند. در کشورمان نیز این خودروها خصوصاً در بین جوان‌ها و بانوان محبوبیت بالایی دارند. بااین‌حال، تنوع هاچ‌بک‌ها در بازار خودروی کشورمان همیشه بسیار محدود بوده و خریداران حق انتخاب زیادی نداشته‌اند. به همین دلیل، اگر تاریخ خودروسازی ایران را مرور کنیم، تنها چند هاچ‌بک پرفروش را خواهیم دید که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

همچنین بخوانید: نگاهی به نسل دوم رنو 5، خودرویی که سپند و پی‌کی را نصیب ایران کرد!

رنو در اواخر سال 1971 هاچ‌بک جدیدی بنام رنو 5 را معرفی کرد که به موفقیت فوق‌العاده دست یافت. در کشورمان نیز سایپا در سال 1352 مونتاژ رنو 5 را در دو نسخهٔ سه‌در و پنج‌در با پیشرانهٔ 950 سی‌سی آغاز کرد تا جایگزینی برای ژیان باشد. این خودرو در ایران هم محبوب شد و فروش بالایی را تجربه کرد اما درحالی‌که نسل دوم رنو 5 از اکتبر 1984 برابر با مهر 1363 راهی بازار اروپا شده بود، سایپا بجای مونتاژ این مدل جدید، همان نسل قبلی را صرفاً با داشبورد و سپر جلوی جدید مورد به‌روزرسانی جزئی قرار داد. در سال 1372 در شرایطی که رنو 5 به لطف قیمت و مشخصات فنی مناسب همچنان در بازار کشورمان جایگاه خود را داشت، سایپا به تولید آن پایان داد اما چندی بعد پارس‌خودرو خط تولید این هاچ‌بک محبوب را از سایپا خرید و تولید رنو 5 ایرانیزه با نام سپند در سال 1376 آغاز شد. این خودرو اما به دلیل کیفیت بسیار پایین، نتوانست راه موفق رنو 5 را ادامه دهد اما پارس‌خودرو که نمی‌خواست از خیر این خودرو بگذرد، در سال 1380 مدل جدیدی با نام پی‌کی را به بازار فرستاد که به قوای محرکهٔ پراید مجهز شده بود. پی‌کی که ارزان‌ترین خودروی بازار کشورمان بود، موفق‌تر از سپند عمل کرد و در سال 1385 نیز مدل جدید نیو پی‌کی با تغییراتی در بدنه ارائه شد. نهایتاً در سال 1386 تولید پی‌کی هم خاتمه یافت تا پروندهٔ رنو 5 محبوب پس از 34 سال در ایران بسته شود.

سایپا پس از خاتمهٔ تولید رنو 5، کیا پراید را به‌عنوان جایگزین آن انتخاب کرد. این خودرو توسط مزدا برای فورد طراحی شده بود و سپس خط تولید آن به کیا داده شد. پراید ابتدا به‌صورت وارداتی به ایران آمد و مدت کوتاهی بعد سایپا مونتاژ آن را در دو نسخهٔ هاچ‌بک و سدان آغاز کرد. پراید در بازارهای جهانی با پیشرانه‌های 1.1 لیتری و 1.3 لیتری مزدا عرضه می‌شد که سایپا برای بازار ایران موتور قوی‌تر را با 63 اسب بخار قدرت انتخاب کرد. به دلیل محدودیت بازار خودروی کشورمان، پراید با استقبال بالایی مواجه شد و نسخهٔ هاچ‌بک آن که در ایران نسیم نام گرفته بود، به گزینهٔ محبوب جوان‌ها تبدیل شد. پراید هاچ‌بک اما همیشه تولید پایین‌تری نسبت به نسخهٔ سدان داشت و با قیمت بیشتری عرضه می‌شد. سپس در سال 1388 درحالی‌که 16 سال از حضور پراید در بازار ایران می‌گذشت، سایپا نسخهٔ فیس‌لیفت پراید هاچ‌بک را معرفی کرد. برای این خودرو ابتدا نام مروارید در نظر گرفته شده بود اما نهایتاً با نام 111 به بازار آمد. پراید 111 به لطف طراحی بروزتر و البته فقدان هاچ‌بک ارزان‌قیمت دیگری در بازار، فروش بالایی را تجربه کرد تا اینکه نهایتاً سایپا در سال 1399 به تولید تمام انواع پراید به‌جز وانت 151 پایان داد.

همچنین بخوانید: معرفی انواع تیپ های خودروی پژو 206 + جدول مقایسه

پژو 206 یکی از موفق‌ترین هاچ‌بک‌های تاریخ در ایران و جهان محسوب می‌شود. این خودرو که در سال 1998 به‌عنوان جایگزین 205 معرفی شد، با فروش بیش از 8.3 میلیون دستگاه، به پرفروش‌ترین خودروی تاریخ پژو تبدیل شد. در ایران، درحالی‌که پژو 205 نتوانسته بود موفق عمل کند، ایران‌خودرو در سال 1380 مونتاژ 206 را آغاز کرد و به دلیل فقدان یک هاچ‌بک بروز و جوان‌پسند در بازار، به فروش فوق‌العاده دست پیدا کرد. سری اولیهٔ 206 مونتاژ ایران با نام تیپ یک شناخته می‌شد اما مدت کوتاهی بعد تیپ‌های 2 و 5 با پیشرانه‌های 1.4 لیتری TU3 و 1.6 لیتری TU5 ارائه شدند و در سال 1383 نیز نسخه اتوماتیک با نام تیپ 6 ارائه شد. به دلیل محبوبیت 206 در بازار کشورمان، ایران‌خودرو که جای خالی سدانی کوچک‌تر از سمند و 405 را در سبد محصولات خود احساس می‌کرد، با همکاری پژو توسعهٔ نسخهٔ صندوقدار 206 را هم آغاز کرد که با نام SD در سال 1386 در تیپ‌های مختلفی راهی بازار شد. در سال 1391 به دلیل وضع تحریم‌های سنگین علیه ایران، پژو ارتباط خود را با ایران‌خودرو قطع کرد که این اتفاق تولید 206 را به توقف کشاند اما ایران‌خودرو که نمی‌خواست به این سادگی قید یکی از پرفروش‌ترین محصولات خود را بزند، اقدام به داخلی‌سازی 206 با قطعات عمدتاً چینی کرد. نهایتاً در اسفند سال 1401، به دلیل آنچه که ایران‌خودرو طرح تحول کیفیت محصولات خود اعلام کرد، تولید 206 خاتمه یافت.

همچنین بخوانید: آشنایی با انواع مدل‌ها و تیپ‌های پژو 207

پژو در سال 2006 مدل جدید 207 را به‌عنوان جایگزین 206 معرفی کرد اما به دلیل محبوبیت 206، تولید آن همچنان در کنار فرزند جدید خود ادامه داشت. در سال 2008 نیز شعبهٔ برزیلی پژو بجای عرضهٔ 207 اصلی در این کشور، اقدام به فیس‌لیفت 206 با عناصری مشابه 207 کرد. این خودرو از اواسط سال 2008 با نام 207 در برزیل عرضه شد و از اوایل سال 2009 نیز با نام 206 پلاس راهی بازار اروپا شد. در کشورمان نیز ایران‌خودرو که نمی‌خواست برای راه‌اندازی خط تولید 207 اصلی هزینه کند، در سال 1389 تولید 206 پلاس را با نام 207 آغاز کرد. این خودرو فقط با پیشرانهٔ TU5 در نسخه‌های دستی و اتوماتیک راهی بازار شد. در پایان سال 1391، تولید 207 به دلیل تحریم‌ها در ایران متوقف شد تا اینکه پس از چند سال وقفه، ایران‌خودرو در اواخر سال 1394 نسخهٔ ایرانیزهٔ آن را با تغییراتی در گرافیک چراغ‌ها و داشبورد معرفی کرد. در سال 1399 نیز عرضهٔ نسخهٔ سقف شیشه‌ای 207 آغاز شد و پس از خاتمهٔ تولید 206، ایران‌خودرو با عرضهٔ تیپ‌های جدید 207 با موتور TU3 و داشبورد 206، این خودرو را جایگزین 206 کرد. 207 به دلیل بازار انحصاری، هنوز هم یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین محصولات ایران‌خودرو محسوب می‌شود.

سایپا در سال 1387 تیبا را به‌عنوان اولین خودروی ملی خود معرفی کرد و سپس حدود پنج سال بعد، نسخهٔ هاچ‌بک آن با نام تیبا 2 معرفی شد تا بالاخره پس از دو دهه، سایپا هاچ‌بکی مدرن‌تر از پراید در سبد محصولات خود داشته باشد. این خودرو با اینکه قیمت بیشتری نسبت به تیبا سدان داشت و از کیفیت بسیار پایینی رنج می‌برد اما به دلیل عطش بازار برای هاچ‌بک‌های ارزان‌قیمت و همین‌طور طراحی مدرن‌تر و پیشرانهٔ قوی‌تر نسبت به پراید 111، این هاچ‌بک جدید سایپا فروش بالایی را تجربه کرد. پس از خاتمهٔ تولید پراید نیز تیبا جای آن را به‌عنوان ارزان‌ترین خودروی بازار گرفت اما این شرایط خیلی دوام نیاورد زیرا سایپا در سال 1401 به تولید هردو نسخهٔ تیبا پایان داد تا همان خودروها را با تغییراتی جزئی در قالب ساینا و کوییک با قیمتی به‌مراتب بالاتر عرضه کند.

همچنین بخوانید: تفاوت کوییک S و R در چیست؟ مشخصات، قیمت و هرآنچه باید بدانید

سایپا در اسفند 1395، فیس‌لیفت تیبا 2 را با طراحی دماغهٔ مشابهٔ ساینا و ویژگی‌های کراس مانند با نام کوییک معرفی کرد. کوییک به لطف قیمت نسبتاً مناسب، طراحی قابل‌قبول و البته فقدان رقیب مستقیم، خیلی زود با استقبال بازار مواجه شد و سایپا تیپ‌های فراوانی از آن مثل R (دورنگ)، S (فیس‌لیفت جزئی در جلو)، اتوماتیک و GX (ارتقاءیافته) را ارائه کرد. با خاتمهٔ تولید تیبا 2 در سال 1401 نیز کوییک جایگزین آن شده و به ارزان‌ترین هاچ‌بک بازار کشورمان تبدیل شد. ازاین‌رو، کوییک با وجود تمام کاستی‌ها و مشکلات کیفی، فروش بسیار بالایی را تجربه می‌کند و سال گذشته با تولید بیش از 193 هزار دستگاه، پرفروش‌ترین خودروی ایران بوده است. سایپا در سال 1401 فیس‌لیفت دیگری روی کوییک را هم با نام اطلس معرفی کرد که به‌تازگی به بازار آمده و با توجه به شرایط بازار کشورمان اطلس هم می‌تواند در آینده به هاچ‌بک پرفروشی تبدیل شود.