بهترین و بدترین فیس‌لیفت‌های ایرانی، از پژو پارس و دنا پلاس تا زانتیا 2 و پراید 141

فیس‌لیفت در دنیای خودروسازی به معنای به‌روزرسانی نه‌چندان بزرگ یک خودرو است تا همچنان بتواند در بازار رقابت کند. خودروسازان جهان معمولاً پس از گذشت چند سال از عمر محصولات خود، آن‌ها را فیس‌لیفت می‌کنند تا با تغییراتی نه‌چندان بزرگ در طراحی و همین‌طور به‌روزرسانی تکنولوژی و تجهیزات، توانایی رقابت خودروهای خود را تا زمان معرفی نسل جدید را حفظ کنند. بااین‌حال، فیس‌لیفت در ایران معنای کاملاً متفاوتی دارد. ازآنجایی‌که دو خودروساز بزرگ کشورمان به دلایل مختلف توان توسعه و تولید خودروهای کاملاً جدیدی را در زمان معمول و استاندارد ندارند، برای ارائهٔ محصولات به‌اصطلاح جدید بارها اقدام به فیس‌لیفت خودروهای قدیمی خود کرده و با تغییراتی جزئی در طراحی، آن‌ها را با قیمتی گران‌تر و معمولاً با نامی جدید در کنار همان نسخه‌های قدیمی تولید و به بازار عرضه می‌کنند. این فیس‌لیفت‌های ایرانی در برخی موارد جواب داده و توانسته محصولی نسبتاً متفاوت و مدرن‌تر را خلق کند درحالی‌که برخی دیگر فجایعی را به بار آورده است که حتی در همین بازار محدود و انحصاری ایران هم موردتوجه قرار نگرفتند. ازاین‌رو قصد داریم در پدال به بهترین و بدترین فیس‌لیفت‌های ایرانی بپردازیم.

همچنین بخوانید:

فیس‌لیفت‌های ایرانی که تولید نشدند، از پیکان و سمند تا پژو پارس و زانتیا

فیس لیفت خودرو چیست؟

هرچند پژو 405 زمانی که در سال 1369 به ایران آمد خودروی بروزی بود اما در اواسط دههٔ 70 شمسی در اروپا جای خود را به 406 داد. بااین‌حال، در کشورمان ایران‌خودرو بجای ایجاد خط تولید 406 که هزینهٔ زیادی را به دنبال داست، تصمیم گرفت با همکاری پژو اقدام به فیس‌لیفت 405 کرده و ظاهر آن را به 406 شبیه کند. بدین ترتیب، در سال 1379 فیس‌لیفت 405 در ابتدا با نام سفیر و پرشیا معرفی شد و بعداً به پارس تغییر نام داد. بازطراحی قسمت جلو عقب 405 که نمای بروزتری را به دنبال داشت، پارس را به بهترین فیس‌لیفت تاریخ خودروسازی ایران تبدیل کرد. این خودرو در بازار هم به یکی از محبوب‌ترین محصولات ایران‌خودرو تبدیل شد و این شرکت از ترس بر هم زدن فرمول برنده، هیچ‌گاه تغییری در ظاهر پارس ایجاد نکرد و بیش از بیست سال این ماشین را با همان نمای اولیه تولید کرد.

ایران‌خودرو در طول دههٔ 80 برنامه‌هایی برای تولید مدل‌های جدیدی بر اساس سمند داشت که هیچ‌کدام عملی نشدند و نهایتاً نتیجهٔ نصفه و نیمهٔ این تلاش‌ها به سورن ختم شد که فیس‌لیفتی جزئی بود و هیچ‌گاه نتوانست هویتی مستقل از سمند پیدا کند. سپس اما در سال 1390 دنا به‌عنوان یک فیس‌لیفت بزرگ روی سمند معرفی شد. این خودرو در نسخهٔ اول هرچند در جلو عقب به‌طور کامل بازطراحی شده و نمای متفاوتی به خود گرفته بود که هیچ شباهتی به سمند نداشت اما در پروفیل جانبی با سمند یکسان بود که لطمهٔ بزرگی به پکیج کلی طراحی آن می‌زد. به همین دلیل، در سال 1395 ایران‌خودرو مدل جدید دنا پلاس را با طراحی متفاوت پروفیل جانبی معرفی کرد. بدین ترتیب، حالا محصولی هماهنگ‌تر خلق شد که توانست کاملاً ریشه‌های سمندی خود را پنهان کند و به یکی از فیس‌لیفت‌های موفق ایرانی تبدیل شود.

پس‌ازاینکه تیبا هاچ‌بک در سال 1391 معرفی شد و در بازار موفق عمل کرد، سایپا در سال 1395 نسخهٔ فیس‌لیفت آن را با نام کوییک معرفی کرد. این خودرو علاوه بر تغییرات طراحی، با تجهیز به ریل‌های روی سقف، روکش پلاستیکی دهانهٔ گلگیرها و کمی افزایش ارتفاع، حال هوای کراس به خود گرفت و توانست هویتی متفاوت از تیبا 2 پیدا کند. کوییک هرچند در قسمت جلو از همان چراغ‌های ساینا استفاده می‌کند اما به لطف طراحی سپر و جلوپنجرهٔ جدید، نمای بسیار پخته‌تر و بهتری دارد. بعداً نیز سایپا با فیس‌لیفت جزئی دیگری که طراحی متفاوت سپر جلو با خطوط مشکی‌رنگ متصل به چراغ‌ها را به دنبال داشت، کوییک S را ارائه کرد که البته هماهنگی طراحی نسخهٔ اول را ندارد. درهرحال، به لطف بازار انحصاری و علاقهٔ خریداران به مدل‌های کراس، کوییک به یکی از پرفروش‌ترین محصولات سایپا تبدیل شد.

همان‌طور که در مقدمهٔ مطلب اشاره شد، خودروسازان داخلی بارها اقدام به فیس‌لیفت محصولات قدیمی خود می‌کنند و هر بار مدلی به‌اصطلاح جدید را با نامی متفاوت به بازار می‌فرستند. اطلس هم فیس‌لیفت دیگری روی کوییک یا در اصل تیبا 2 محسوب می‌شود. بااین‌حال، اطلس را می‌توان فیس‌لیفت قابل‌قبولی بر پایهٔ خودروی سالخورده‌ای مثل تیبا 2 دانست که توانسته ظاهر خودرو را مدرن‌تر و به مدل‌های هم‌ردهٔ جهانی نزدیک‌تر کند. همچنین هرچند طراحان در قسمت جلوی اطلس از فورد کا پلاس و در عقب از رنو کپچر الگوبرداری کرده‌اند اما نتیجه کار نسبتاً زیبا از آب درآمده است. این خودرو در داخل هم خانه‌تکانی بزرگی را تجربه کرده و بسیار بهتر از کوییک شده است.

سایپا در سال 1372 به تولید هاچ‌بک محبوب رنو 5 پایان داد اما ازآنجایی‌که بازار کشور به خودرویی ارزان‌قیمت نیاز داشت، در سال 1376 پارس‌خودرو خط تولید رنو 5 را از سایپا خرید و فرایند ایزانیزه کردن این هاچ‌بک فرانسوی را آغاز کرد. بدین ترتیب، در سال 1377 رنو 5 کاملاً ایرانی با نام سپند به بازار آمد. سپند در ابتدا در ظاهر هیچ تفاوتی با رنو 5 فرانسوی تولید سایپا نداشت اما حدود یک سال بعد پارس‌خودرو سپند 2 را عرضه کرد که با جلوپنجره، سپرها و چراغ‌های عقب جدید سعی شده بود چهره آن مدرن‌تر شود؛ اما سپند که از مشکلات کیفی متعدد، ضعف در مونتاژ و کاهش قدرت پیشرانه رنج می‌برد، در بازار شکست سختی خورد.

پراید هم یکی دیگر از خودروهایی بود که در ایران چندین بار راهی اتاق جراحی زیبایی شد! اولین تلاش سایپا برای فیس‌لیفت این خودرو مدل 141 بود که در اوایل دههٔ 80 شمسی به بازار آمد. در این مدل، پراید به خودرویی لیفت‌بک تبدیل شد و نمای عقبی آن با چراغ‌های جدید کاملاً تغییر کرد. علاوه بر این، با استفاده از جلوپنجرهٔ جدید، زه‌های جانبی جدید، رینگ‌های آلومینیومی و سپرهای همرنگ بدنه هم سعی شده بود چهرهٔ فرتوت پراید مدرن‌تر شود. بااین‌حال، خریداران هیچ‌گاه روی خوشی به 141 نشان ندادند و این خودرو که همیشه زیر سایهٔ پراید صبا یا همان صندوقدار قرار داشت، در سال 1393 از روی خط تولید کنار گذاشته شد.

در اواسط دههٔ 80 شمسی، سرانجام تولید رنو لوگان یا همان تندر 90 در کشورمان توسط ایران‌خودرو و سایپا (پارس‌خودرو) آغاز شد اما خریداران ایرانی همواره از ظاهر ساده و زمخت این خودرو گلایه‌مند بودند. به همین دلیل، سایپا در سال 1387 نسخهٔ فیس‌لیفت تندر را با نام SR 90 معرفی کرد. مهم‌ترین تغییر ظاهری این خودرو در قسمت عقب با چراغ‌های متفاوت و انتقال جا پلاک از روی سپر به بالا صورت گرفته بود. همچنین سایپا سعی کرده بود با چراغ‌های کشیده‌تر و سپر و جلوپنجرهٔ جدید، نمای جلوی تندر را هم بروزتر و بهتر کند اما این تغییرات نمای هماهنگ لوگان را کاملاً به هم ریخته بودند. به همین دلیل در نسخهٔ تولیدی این فیس‌لیفت که پارس تندر نام گرفت، در جلو از همان طراحی اصلی تندر استفاده شد و فقط تغییرات قسمت عقب روی آن اعمال شد. بااین‌حال، همان طراحی جدید عقب پارس تندر هم صرفاً متفاوت از لوگان بود نه زیباتر و به همین دلیل، این خودرو را باید یکی از فیس‌لیفت‌ها ناموفق ایرانی دانست.

سیتروئن زانتیا در سال‌های پایانی عمر خود به ایران آمد و بنابراین خودروی سالخورده‌ای محسوب می‌شد. ازاین‌رو، سایپا از همان سال‌های ابتدایی آغاز تولید زانتیا به فکر فیس‌لیفت آن بود. البته این تلاش‌ها به ثمر ننشست و زانتیا با همان چهرهٔ قدیمی در ایران تولید شد. در اواخر دههٔ 80 شمسی اما که زانتیا پیرتر شده و توان رقابت خود را حتی در بازار محدود ایران هم از دست داده بود، سایپا فیس‌لیفت دیگری روی این خودرو انجام داده و آن را با نام زانتیا 2 در تابستان 1387 معرفی کرد. این خودرو را می‌توان بدترین فیس‌لیفت تاریخ خودروسازی ایران دانست زیرا طراحان سایپا در جلو با الهام از چراغ‌های رنو مگان و سپر عجیب، طراحی ساده و هماهنگ زانتیا که حاصل کار برتونه بود را کاملاً نابود کرده بودند. زانتیا 2 به خاطر همین طراحی فاجعه‌بار هرگز مورد استقبال بازار قرار نگرفت و تولید آن پس از ساخت تعداد اندکی خاتمه یافت.

قرارگیری بهترین فیس‌لیفت تاریخ خودروسازی ایران در لیست بدترین‌ها به‌خوبی نشان‌دهندهٔ افول صنعت خودروی کشورمان است. به دلیل اجرا شدن استانداردهای جدید 85 گانه برای خودروهای تولید داخل، ایران‌خودرو که نمی‌خواست دست از سر پارس محبوب خود بردارد، اقدام به فیس‌لیفت این خودرو کرد تا با استانداردها مطابقت پیدا کند. در این فیس‌لیفت از سپر و چراغ‌های جلوی وانت آریسان برای پارس استفاده شده که نمای هماهنگ آن را کاملاً بر هم زده است. بااین‌حال، پس از انتشار تصاویر این خودرو که با نام پژو پارس بهینه شناخته می‌شود، ایران‌خودرو آن را نمونه‌ای آزمایشی توصیف کرد که قرار نیست تولید شود. همچنین قرار بود در پایان سال 1402 تولید پارس خاتمه پیدا کند اما پس از اعتراض و تجمع حواله داران این خودرو، ایران‌خودرو مجوز ادامهٔ تولید پارس را تا پایان بهار 1403 برای تحویل خودروهای ثبت‌نامی دریافت کرده و ازآنجایی‌که گفته شده نمونه‌های تولید بهار 1403 باید به استانداردهای 85 گانه مجهز باشند، باید ببینیم این مدل‌ها با همان طراحی قبلی تولید خواهند شد یا از نوع فیس‌لیفت یا بهینه خواهند بود.

بیشتر بخوانید: پژو پارس XU7P